Ibuprofen : Sử Dụng Với Liều Lượng Bao Nhiêu Là Quá Nhiều? | BvNTP

Ibuprofen là một loại thuốc thông dụng, tuy nhiên, nếu dùng quá nhiều có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Điều này đúng khi sử dụng thuốc trong cả ngắn hạn và dài hạn.

Đây là một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) dùng trong điều trị giảm đau, hạ sốt và kháng viêm. Ibuprofen là một trong những loại thuốc được sử dụng nhiều nhất trên thế giới.

Trong bài viết này, sẽ cung cấp một số thông tin giúp sử ibuprofen an toàn và những ảnh hưởng của việc dùng quá nhiều.

Ibuprofen là gì?

Ibuprofen là một NSAID, một loại thuốc thường được sử dụng để giảm đau và giảm viêm, hoạt động bằng cách ngăn chặn việc sản xuất prostaglandin.

Prostaglandin đóng một vai trò quan trọng trong phản ứng viêm khi chấn thương xảy ra - khiến da đỏ bừng, nóng, sưng và đau. Ibuprofen ngăn chặn hoạt động của chúng bằng cách liên kết với các thụ thể COX-1 và COX-2 trên một enzym gọi là prostaglandin synthase.

Thuốc chứa ibuprofen có nhiều dạng khác nhau như viên nén, gel lỏng, viên nhai hay hỗn dịch lỏng. Ngoài ra, hoạt chất này cũng có trong nhiều sản phẩm khác nhau như thuốc trị cảm lạnh và dị ứng.

Với liều lượng thích hợp, ibuprofen là một loại thuốc an toàn cho cả trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, theo một báo cáo cho thấy, có 29% số trường hợp sử dụng quá liều thuốc giảm đau liên quan đến ibuprofen, khiến đây là thuốc NSAID hay bị sử dụng quá liều phổ biến nhất.

Bao nhiêu là quá nhiều?

Bảng sau đây tóm tắt liều lượng khuyến nghị và tối đa hàng ngày tính bằng miligam (mg) và miligam trên kilogam (mg / kg) trọng lượng cơ thể cho người lớn và trẻ em.

Trị sốt Giảm đau Liều tối đa hàng ngày

Hạ sốt	Giảm đau	Liều tối đa
Trẻ từ 3 – 23 tháng tuổi	5 mg/kg mỗi liều	5–10 mg/kg mỗi liều	40 mg/kg/ngày
Trẻ từ 2 – 12 tuổi	10 mg/kg mỗi liều	5–10 mg/kg mỗi liều	40 mg/kg
Trên 12 tuổi	200–400 mg mỗi liều	200–400 mg mỗi liều	1.200 mg/ngày

Luôn ưu tiên dùng liều ibuprofen với liều lượng hiệu quả thấp nhất. Thời gian giữa các liều uống được khuyến nghị:

• 4–6 giờ một lần đối với người lớn
• 6–8 giờ một lần đối với trẻ em

Hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

Ibuprofen và thai kỳ

NSAID, bao gồm ibuprofen, có thể không an toàn khi dùng trong thời kỳ mang thai do có thể làm thay đổi chức năng của các prostaglandin quan trọng trong quá trình sinh nở và cho sự phát triển của hệ thống tim mạch của thai nhi.

Vì vậy, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi dùng ibuprofen trong khi mang thai, đặc biệt là trong ba tháng cuối.

Cho con bú

Với liều lượng 400 mg ibuprofen được xem là an toàn đối với phụ nữ cho con bú, trường hợp sử dụng liều cao hơn có thể đi vào sữa mẹ. Vì vậy, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi dùng ibuprofen trong quá trình cho con bú.

Các triệu chứng quá liều

Phần lớn các trường hợp quá liều ibuprofen không đe dọa đến tính mạng và ít hơn 1% các trường hợp dẫn đến tử vong.

Hiện, chưa có một giới hạn liều lượng cụ thể gây quá liều ở người lớn. Ở trẻ nhỏ, sử dụng với liều lượng 400 mg/kg có thể gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng và đe dọa tính mạng.

Các triệu chứng của quá liều ibuprofen có thể xảy ra trong vòng 4 giờ

Độc tính đối với dạ dày và tiêu hóa

Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của ibuprofen khi sử dụng với liều lượng khuyến cáo là chứng ợ nóng do ibuprofen chặn các thụ thể COX-1 trong dạ dày làm phá vỡ lớp bảo vệ. Vì vậy, dùng quá nhiều ibuprofen có thể gặp các tác dụng phụ từ đau dạ dày đến xuất huyết nghiêm trọng ở đường tiêu hóa.

Nhiễm độc thận

Suy thận có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn dùng quá liều ibuprofen. Tuy nhiên, tình trạng này thường không phổ biến.

Một đánh giá về độc tính của ibuprofen được các tác giả cập nhật vào năm 2019, bao gồm một nghiên cứu năm 1992 mà các nhà khoa học thực hiện tại Trung tâm Kiểm soát Chất độc Rocky Mountain ở Denver, CO – Hoa Kỳ. Nghiên cứu cho thấy chỉ có 2 trong số 63 người sử dụng quá liều ibuprofen gặp phải các triệu chứng suy thận.

Trong hầu hết các trường hợp, có thể đảo ngược tình trạng suy thận do uống một lượng lớn ibuprofen.

Độc tính hệ thần kinh trung ương

Dùng liều lượng lớn hơn 400 mg/kg cân nặng có thể bị suy nhược hệ thần kinh trung ương, gây mất ý thức và hôn mê. Ở trẻ em có thể bị co giật và giảm ý thức do dùng quá liều lượng lớn. Một số trường hợp nặng có thể gây ngừng thở.

Nếu được cấp cứu kịp thời có thể đảo ngược tình trạng nhiễm độc hệ thần kinh trung ương xảy ra do dùng quá liều ibuprofen. So với các NSAID như diclofenac, axit mefenamic và naproxen, dùng quá liều ibuprofen có tỉ lệ biến chứng thấp hơn.

Các biến chứng và nguy cơ khác

Biến chứng phổ biến nhất do dùng quá liều ibuprofen là nhiễm toan chuyển hóa, trong đó cơ thể không thể loại bỏ các hợp chất có tính axit khỏi máu và các mô.

Cơ thể phân hủy ibuprofen thành các hợp chất có tính axit. Khi một người sử dụng quá liều, các hợp chất có tính axit tích tụ và có thể làm giảm độ pH của máu và các mô cơ thể. Điều này làm cho cơ thể có nhiều axit hơn.

Quá liều Ibuprofen có thể gây suy thận đột ngột và co giật, có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất và loại bỏ các hợp chất có tính axit.

Nhiễm toan chuyển hóa có thể gây ra các vấn đề như:

• Rối loạn chức năng tim
• Thay đổi huyết áp
• Nhịp tim không đều
• Thay đổi nồng độ oxy máu
• Suy giảm hệ thống miễn dịch

Xét nghiệm máu có thể cho thấy số lượng tiểu cầu thấp sau khi dùng quá liều. Thời gian prothrombin - là thời gian cần thiết để máu đông, cũng sẽ tăng lên. Điều này có nghĩa là khả năng đông máu của cơ thể có thể bị giảm đi.

Tóm lược

Ibuprofen là loại thuốc giảm đau thông dụng. Mặc dù có thể tự mua mà không cần phải có toa bác sĩ, tuy nhiên nếu sử dụng quá liều có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Trong những trường hợp đó, cần liên hệ với bác sĩ để có hướng dẫn xử trí, điều trị phù hợp.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP

youtube.com/bvntp