INVE Aquaculture: Nghịch Lý Artemia - Tạp Chí Thủy Sản

Dưới đây là những đánh giá từ các chuyên gia cũng như những người tiên phong Artemia hàng đầu về những thành quả khi sử dụng Artemia trong quá khứ, hiện tại và tương lai của các trại giống trên toàn cầu.

Tầm quan trọng có tính lịch sử của Artemia

Trong lịch sử, thức ăn tươi sống là thứ không thể thiếu để dùng nuôi ấu trùng tôm và các loài thủy hải sản khác, trong khi gia súc và gia cầm có thể dùng thức ăn tổng hợp suốt vòng đời của chúng. Và việc sản xuất động vật phù du làm thức ăn (thức ăn tự nhiên của ấu trùng cá và tôm) gặp nhiều khó khăn về mặt thương mại và kĩ thuật nên nỗ lực của những người tiên phong nuôi trồng thủy sản ban đầu đã gặp nhiều khó khăn bởi nguồn cung cấp thức ăn cho ấu trùng hạn chế.

"Giải pháp tiên phong cho vấn đề này bắt nguồn từ phát hiện của Seale (1933) ở Mỹ và Rollefsen (1939) ở Na Uy khi thấy ấu trùng cá mới nở có thể được cho ăn bằng ấu trùng Artemia 0,4 mm - loài giáp xác nhỏ có thể phát triển mạnh ở những vùng nước mặn với điều kiện sống khắc nghiệt, nơi mà vi tảo và vi khuẩn kém phát triển. Khám phá này đặc biệt thú vị vì loài giáp xác này có hệ thống sinh sản và phát triển hết sức độc đáo.

Để có thể tồn tại trong môi trường khắc nghiệt điển hình, Artemia đã phát triển khả năng sản xuất “trứng ngủ đông”. Những “quả trứng” này thực chất là những nang chứa phôi đang tạm ngưng hoạt động. Đây là một sự kiện sinh học hấp dẫn khi một sinh vật chìm trong giấc ngủ sâu, ngừng trao đổi chất và chỉ thức dậy khi gặp điều kiện thuận lợi. Điều này giúp cho việc lưu trữ phôi trứng trong thời gian dài và chỉ cần ấp nở trong điều kiện thích hợp để thu hoạch ấu trùng Artemia tươi sống làm nguồn thức ăn cho ấu trùng tôm cá. Về mặt lý thuyết, ngành nuôi trồng thủy sản sẽ được tiếp cận với nguồn thức ăn tươi sống được sản xuất theo nhu cầu", ông Patrick Sorgeloos - Người sáng lập và Cựu Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Artemia, Đại học Ghent cho biết.

Phát triển thị trường Artemia

Nguồn cung cấp trứng Artemia thương mại ra thị trường đầu tiên là từ các hồ nước mặn vịnh San Francisco (California, Mỹ) và sau đó là hồ Great Salt Lake (Utah, Mỹ) – nơi cung cấp chính trứng Artemia chất lượng và được quản lý khai thác bền vững cho đến ngày nay.

Tuy nhiên, rất nhanh chóng, nhu cầu ngày càng tăng đã vượt quá mức thu hoạch hàng năm khoảng 30 – 50 tấn. Từ cuối những năm 60 trở đi, tình trạng thiếu hụt ngày càng trầm trọng và chất lượng nở của trứng ngày càng kém. Chỉ sau Hội nghị Kỹ thuật Nuôi trồng Thủy sản của FAO năm 1976 tại Kyoto, tình hình mới bắt đầu thay đổi theo chiều hướng tốt hơn.

Vào thời điểm đó, được FAO ủy quyền và dựa trên nghiên cứu trước đó của Patrick Sorgeloos tại Đại học Ghent, nhà nghiên cứu sinh vật học người Bỉ này đã tiên phong với một số sáng kiến từ năm 1978, biến nguồn cung Artemia từ hạn chế trên toàn cầu thành nguồn cung ổn định cho nuôi trồng thủy sản công nghiệp. 

Kết quả nghiên cứu này đã tiếp bước thành công cho sự thành lập Trung tâm Nghiên cứu Artemia và công ty INVE Aquaculture. Ông Patrick Sorgeloos và nhóm của mình đã tập trung vào việc tìm ra giải pháp cho những trở ngại chính đối với sự phát triển xa hơn khi việc sử dụng Artemia vào nuôi trồng thủy sản: Nhu cầu khám phá các nguồn Artemia tự nhiên mới ở châu Âu, châu Á, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Australia và việc đưa tôm nước muối vào các môi trường sống thích hợp khác như Đông Bắc Brazil, Việt Nam và Trung Quốc.

Trứng được cải thiện chất lượng hơn nhờ phương pháp thu hoạch trên mặt nước hồ thay vì thu hoạch ven bờ hồ chứa nhiều tạp chất như trước đây và phôi trứng đã bị chuyển hóa một phần làm ảnh hưởng đến chất lượng hiệu suất nở. Thiết lập quy trình ấp nở với các điều kiện tối ưu giúp cải thiện năng suất và nở đồng đều hơn. Trứng Artemia thu được từ các chủng, địa điểm, và thời điểm thu hoạch khác nhau sẽ đươc phân loại dựa vào kích thước, hiệu suất nở, tốc độ tăng trưởng, giá trị dinh dưỡng,…

Từ ‘nguyên liệu thô’ đến sản phẩm trứng Artemia

Trong một thời gian dài, các trứng Artemia được thu hoạch đơn giản từ ven bờ và được phân phối dưới dạng sản phẩm “thô”. Nhưng do sự biến đổi mùa và của khu vực, sự khác biệt giữa các phân loài, sự nhiễm bẩn của sản phẩm với cát và các chất bên ngoài khác,… dẫn đến việc sử dụng Artemia làm thức ăn sống hiệu quả và an toàn đòi hỏi cách tiếp cận có cấu trúc và có trách nhiệm hơn.

“Kết quả nhiều năm nghiên cứu và phát triển chuyên sâu nguồn thức ăn tươi sống của nuôi trồng thủy sản ngày nay đã cho ra đời sản phẩm trứng khô, chỉ cần ấp nở trong vòng 24 giờ sẽ thu được ấu trùng Artemia làm thức ăn tươi sống. Nhờ công nghệ sản xuất và kỹ thuật uyên thâm, trứng được đóng gói và phân loại theo các đặc tính ưu việt như kích thước, hiệu suất nở, giá trị dinh dưỡng,… mà không liên quan đến chủng loại hay nguồn gốc.

Công nghệ độc quyền tiên tiến đã giúp tối ưu hiệu suất nở, dễ dàng tách sạch vỏ và ấu trùng sau khi ấp, đảm bảo an toàn sinh học và thuận lợi cho quá trình làm giàu (Selco). Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho mọi trại giống nhận được loại trứng Artemia phù hợp nhất theo nhu cầu sử dụng”, ông  Alessandro Moretti cho biết.

Thực trạng và những điểm cần lưu ý

Ngày nay, chúng ta đang ở thời điểm mà các nguồn Artemia tốt nhất trên thế giới đã được biết đến và được khai thác một cách triệt để. Tổng sản lượng cung cấp cho toàn cầu mỗi năm hơn 3.000 tấn. Đây là một trở ngại khi ngành thủy sản toàn cầu đang phát triển theo cấp số nhân mà sản lượng Artemia cung cấp lại không có nhiều biến động.

Geert Rombaut - Giám đốc Sản phẩm - Artemia, INVE Aquaculture cho biết: “Để nuôi trồng thủy sản tiếp tục phát triển bằng cách sử dụng nguồn cung Artemia sẵn có, ngành công nghiệp này sẽ phải đối mặt với thách thức trong việc sử dụng Artemia sao cho hiệu quả nhất có thể. Điều này đòi hỏi việc cần có nhiều hiểu biết và ứng dụng phù hợp hơn. Chúng tôi sẽ đề cập về vấn đề này trong một số bài viết sắp tới”.

Công nghệ được cấp bằng sáng chế trong lĩnh vực Nuôi trồng thủy sản: nên hay không?

Sự đầu tư liên tục đáng kể vào nghiên cứu và phát triển công nghệ tiếp tục mở ra những khả năng đáng mừng để cải thiện việc quản lý và nâng cao năng suất các trại giống trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các công ty nghiên cứu và phát triển cho những cải tiến mới này thường phải đảm bảo khoản đầu tư của họ bằng cách bảo vệ quyền phát minh công nghệ. Chúng ta có nên nhìn nhận đây như một ngành công nghiệp? Gần đây, một lần nữa cuộc tranh luận này lại được lặp lại, khi Benchmark Holdings (đại diện công ty INVE Aquaculture) đã thắng kiện trước tòa án IP&IT tại Bangkok để bảo vệ các bằng sáng chế liên quan đến công nghệ ấp nở Artemia của mình.

Công ty đã khởi tố thành công hành vi xâm phạm đến quyền phát minh công nghệ của mình ở Thái Lan. Các bằng sáng chế này là của công nghệ phối chế mà INVE dùng để ấp nở trứng Artemia dễ dàng hơn, giúp nâng tỷ lệ nở bình thường của trứng từ khoảng 20 – 40% lên đến hơn 80% và mang lại nhiều lợi ích to lớn cho khách hàng và thị trường của INVE Aquaculture.

Tìm hiểu thêm tại Artemia.inveaquaculture.com/vi

Facebook: www.facebook.com/INVEVietnam

INVE Vietnam Zalo: 0917 356 446