J – Wikipedia Tiếng Việt

Đừng nhầm lẫn với Ј.

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)

Bảng chữ cái Latinh Bảng chữ cái chữ Quốc ngữ Aa Ăă Ââ Bb Cc Dd Đđ Ee Êê Gg Hh Ii Kk Ll Mm Nn Oo Ôô Ơơ Pp Qq Rr Ss Tt Uu Ưư Vv Xx Yy Bảng chữ cái Latinh cơ bản của ISO Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz x t s

J, j (đọc là "giây" - /dʒeɪ/ theo tiếng Anh hoặc "gi" - /ʒi/ theo tiếng Pháp, âm đọc nặng hơn so với /zi/ - "di") là chữ thứ 10 trong phần lớn các bảng chữ cái dựa trên chữ Latinh. Tuy nhiên, do ảnh hưởng từ bảng chữ cái của tiếng Ý khi J không được dùng nên nó cũng không được sử dụng trong chữ Quốc Ngữ của tiếng Việt mà thay vào đó là sử dụng cặp chữ "gi" cho âm /j/. Ví dụ như Jarai thành "Gia Rai", Jeh-Tariang thành "Giẻ Triêng".

Đầu tiên J chỉ là chữ hoa cho chữ I nên nhiều người ở những nước nói tiếng Đức vẫn viết tên Isabel như Jsabel hay Ines như Jnes, trong khi ở Ý người ta vẫn có thể gặp chữ J được sử dụng như chữ I hoa trong cách viết cổ, còn cách viết hiện đại thì GI thay J.

Nhà nhân văn học Pierre de la Ramée (mất năm 1572) là người đầu tiên phân biệt chữ I với chữ J. Đầu tiên, hai cái chữ I và J đều phát âm như /i/, /i:/ và /j/ nhưng các ngôn ngữ trong nhóm ngôn ngữ Rôman phát triển thêm các âm mới (từ /j/ và /g/ cũ) cho I và J; do đó chữ J trong tiếng Anh (đến từ tiếng Pháp) có âm khác hẳn với chữ I.

Trong những ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ German ngoài tiếng Anh, chữ J phát âm như /j/. Trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, tiếng Azeri và tiếng Tatar, chữ J lúc nào cũng phát âm như /ʒ/.

Trong tiếng Nhật, ざじずぜぞ là các chữ trong cùng một hàng được viết theo romaji là za-ji-zu-ze-zo. じ được dịch sang "ji" (dùng chữ J) thay vì "zi" (dùng chữ Z) thể hiện rằng chữ này nên đọc nặng âm "dờ" hơn so với các chữ khác.

• Trong bảng mã ASCII dùng ở máy tính, chữ J hoa có giá trị 74 và chữ j thường có giá trị 106.
• Trong hệ đo lường quốc tế, J là ký hiệu cho joule.
• Theo mã số xe quốc tế, J được dùng cho Nhật Bản (Japan).
• Trong Hoá Học J là một trong hai chữ cái không có trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học.
• J được gọi là Juliet trong bảng chữ cái âm học NATO.
• Trong bài tây J là Bồi (bài Tây)

Bảng chữ cái Latinh x t s
Bảng chữ cái chữ Quốc ngữ
Aa	Ăă	Ââ	Bb	Cc	Dd	Đđ	Ee	Êê	Gg	Hh	Ii	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Ôô	Ơơ	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu	Ưư	Vv	Xx	Yy
Bảng chữ cái Latinh cơ bản của ISO
Aa	Bb	Cc	Dd	Ee	Ff	Gg	Hh	Ii	Jj	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt	Uu	Vv	Ww	Xx	Yy	Zz
Chữ J với các dấu phụ
Ĵĵ	Ɉɉ	J̌ǰ	ȷ	ʝ	ɟ	ʄ
Ghép hai chữ cái
Ja	Jă	Jâ	Jb	Jc	Jd	Jđ	Je	Jê	Jf	Jg	Jh	Ji	Jj	Jk	Jl	Jm	Jn	Jo	Jô	Jơ	Jp	Jq	Jr	Js	Jt	Ju	Jư	Jv	Jw	Jx	Jy	Jz
JA	JĂ	JÂ	JB	JC	JD	JĐ	JE	JÊ	JF	JG	JH	JI	JJ	JK	JL	JM	JN	JO	JÔ	JƠ	JP	JQ	JR	JS	JT	JU	JƯ	JV	JW	JX	JY	JZ
aJ	ăJ	âJ	bJ	cJ	dJ	đJ	eJ	êJ	fJ	gJ	hJ	iJ	jJ	kJ	lJ	mJ	nJ	oJ	ôJ	ơJ	pJ	qJ	rJ	sJ	tJ	uJ	ưJ	vJ	wJ	xJ	yJ	zJ
AJ	ĂJ	ÂJ	BJ	CJ	DJ	ĐJ	EJ	ÊJ	FJ	GJ	HJ	IJ	JJ	KJ	LJ	MJ	NJ	OJ	ÔJ	ƠJ	PJ	QJ	RJ	SJ	TJ	UJ	ƯJ	VJ	WJ	XJ	YJ	ZJ
Ghép chữ J với số hoặc số với chữ J
J0	J1	J2	J3	J4	J5	J6	J7	J8	J9	0J	1J	2J	3J	4J	5J	6J	7J	8J	9J
Xem thêm
Biến thể Chữ số Cổ tự học Danh sách các chữ cái Dấu câu Dấu phụ ISO/IEC 646 Lịch sử Unicode

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về J.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s