Kali Nitrat – Wikipedia Tiếng Việt

Kali nitrat[1]
Kali nitrat
Tên khác	Diêm tiêu
Nhận dạng
Số CAS	7757-79-1
PubChem	24434
Số RTECS	TT3700000
Thuộc tính
Công thức phân tử	KNO3
Khối lượng mol	101,103 g/mol
Bề ngoài	Chất rắn màu trắng
Mùi	không mùi
Khối lượng riêng	2,109 g/cm³ (16 °C)
Điểm nóng chảy	334 °C
Điểm sôi	phân hủy ở 400 °C
Độ hòa tan trong nước	13,3 g/100 mL (0 °C) 36 g/100 mL (25 °C) 247 g/100 mL (100 °C)
Độ hòa tan	ít tan trong ethanol có thể tan trong glycerol, amoni
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	trực thoi, Aragonit
Các nguy hiểm
MSDS	ICSC 0184
Chỉ mục EU	-
Nguy hiểm chính	Oxidant
NFPA 704	0 1 0 OX
Điểm bắt lửa	Không cháy
LD50	3750 mg/kg
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Kali nitrit
Cation khác	Lithi nitratNatri nitratRubidi nitratCaesi nitrat
Hợp chất liên quan	Kali sulfatKali chloride
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Tham khảo hộp thông tin

Kali nitrat, hay còn gọi là diêm tiêu, là hợp chất hóa học có công thức hóa học là KNO3. Trong quá khứ, con người đã sử dụng nó để làm một số loại ngòi nổ. Trong tự nhiên chỉ có một lượng nhỏ kali nitrat.

Ứng dụng chính của kali nitrat là làm phân bón hóa học, nhiên liệu đẩy tên lửa và pháo hoa. Nó cũng là một trong những thành phần chính của thuốc súng.[2]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

KNO3 là chất nằm trong một phát minh lớn của nhân loại, đó là thuốc súng được người Trung Quốc tìm ra.

Tính chất

[sửa | sửa mã nguồn]

• Tan nhiều trong nước (ở 20oC là 32g/100g nước):

Bảng độ tan của KNO3 trong nước:

Nhiệt độ(°C)	Độ tan (g/100g H2O)
10	20
20	32
40	64
80	169

• Kali nitrat phân hủy ở nhiệt độ 700 độ C tạo thành kali nitrit và giải phóng khí oxi, vậy nó có tính oxy hóa mạnh:

2KNO3 → 2KNO2 + O2

Ứng dụng

[sửa | sửa mã nguồn]

Muối kali nitrat dùng để:

• Chế tạo thuốc nổ đen với công thức: 68% KNO3, 15% S và 17% C. Khi nổ, nó tạo ra muối kali sulfide, khí nitơ và khí CO2:

2KNO3 + S + 3C →to K2S + 3CO2 + N2.

• Làm phân bón, cung cấp nguyên tố kali và nitơ cho cây trồng.
• Bảo quản thực phẩm trong công nghiệp.
• Điều chế oxi với lượng nhỏ trong phòng thí nghiệm bằng phản ứng nhiệt phân.
• Điều chế HNO3 khi tác dụng với axit khó bay hơi:

H2SO4 + 2KNO3 → K2SO4 + 2HNO3.

• Phụ gia thực phẩm (E252).
• Kem đánh răng trị ê buốt.

Điều chế

[sửa | sửa mã nguồn]

Điều chế KNO3 bằng phản ứng trao đổi: NaNO3 + KCl → KNO3 + NaCl

Hòa tan NaNO3 và KCl với lượng như nhau vào nước. NaCl kết tinh ở 30oC, tách được tinh thể ra khỏi dung dịch, sau đó làm nguội đến 22oC thì KNO3 kết tinh.

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Thông tin từ Potassium nitrate trong GESTIS-Stoffdatenbank của IFA.
2. ^ "Potassium nitrate", Wikipedia (bằng tiếng Anh), ngày 28 tháng 1 năm 2024, truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2024

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. Sách giáo khoa Hóa học 9, 12, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. Cuốn Hóa học vô cơ, tập hai, Hoàng Nhâm, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

1. Axit sunfuric
2. Thuốc nổ đen
3. Bảng độ tan
4. Phụ gia thực phẩm từ E200 tới E299

Bài viết liên quan đến hóa học này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Kali nitrat.

x t s Hợp chất kali
H, (giả) halogen	KF KHF2 KH KCl KClO KClO3 KClO4 KBr KBrO3 KI KIO3 KIO4 KAt KCN KCNO KOCN KSCN
chalcogen	K2O KOH K2O2 KO2 KO3 K2S KHS K2SO3 KHSO3 K2SO4 KHSO4 KHSO5 K2S2O3 K2S2O5 K2S2O7 K2S2O8 K2Se K2SeO3 K2SeO4 K2Te K2TeO3 K2TeO4 K2Po
pnictogen	K3N KNH2 KN3 KNO2 KNO3 K3P KH2PO3 K3PO4 K2HPO4 KH2PO4 KPF6 KAsO2 K3AsO4 K2HAsO4 KH2AsO4
nhóm B, C	B4K2O7 K2CO3 KHCO3 K2SiO3 K2SiF6 K2Al2O4 K2Al2B2O7
kim loại chuyển tiếp	K2PtCl4 K2Pt(CN)4 K2PtCl6 K4Fe(CN)6 K3Fe(CN)6 K3Fe(C2O4)3 K2FeO4 K2MnO4 KMnO4 K3CrO4 K2CrO4 K3CrO8 KCrO3Cl K2Cr2O7 K2Cr3O10 K2Cr4O13 K4Mo2Cl8
hữu cơ	KHCO2 KCH3CO2 K2C2O4 KHC2O4 KC12H23O2 KC18H35O2 C3H2K2O4 C4H6KO4 C5H7KO4

• x
• t
• s

Hợp chất chứa ion nitrat

HNO3

He

LiNO3

Be(NO3)2

B(NO3)−4

C

NO−3, NH4NO3

O

FNO3

Ne

NaNO3

Mg(NO3)2

Al(NO3)3

Si

P

S

ClNO3

Ar

KNO3

Ca(NO3)2

Sc(NO3)3

Ti(NO3)4, TiO(NO3)2

V(NO3)2, V(NO3)3, VO(NO3)2, VO(NO3)3, VO2NO3

Cr(NO3)2, Cr(NO3)3, CrO2(NO3)2

Mn(NO3)2, Mn(NO3)3

Fe(NO3)2, Fe(NO3)3

Co(NO3)2, Co(NO3)3

Ni(NO3)2

CuNO3, Cu(NO3)2

Zn(NO3)2

Ga(NO3)3

Ge

As

Se

BrNO3

Kr

RbNO3

Sr(NO3)2

Y(NO3)3

Zr(NO3)4, ZrO(NO3)2

Nb

Mo(NO3)2, Mo(NO3)3, Mo(NO3)4, Mo(NO3)6

Tc

Ru(NO3)3

Rh(NO3)3

Pd(NO3)2, Pd(NO3)4

AgNO3, Ag(NO3)2

Cd(NO3)2

In(NO3)3

Sn(NO3)2, Sn(NO3)4

Sb(NO3)3

Te

INO3

Xe(NO3)2

CsNO3

Ba(NO3)2

Hf(NO3)4, HfO(NO3)2

Ta

W(NO3)6

ReO3NO3

Os(NO3)2

Ir3O(NO3)10

Pt(NO3)2, Pt(NO3)4

HAu(NO3)4

Hg2(NO3)2, Hg(NO3)2

TlNO3, Tl(NO3)3

Pb(NO3)2

Bi(NO3)3,BiO(NO3)

Po(NO3)2,Po(NO3)4

At

Rn

FrNO3

Ra(NO3)2

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

La(NO3)3

Ce(NO3)3, Ce(NO3)4

Pr(NO3)3

Nd(NO3)3

Pm(NO3)2, Pm(NO3)3

Sm(NO3)3

Eu(NO3)3

Gd(NO3)3

Tb(NO3)3

Dy(NO3)3

Ho(NO3)3

Er(NO3)3

Tm(NO3)3

Yb(NO3)3

Lu(NO3)3

Ac(NO3)3

Th(NO3)4

PaO(NO3)3

U(NO3)4, UO2(NO3)2

Np(NO3)4

Pu(NO3)4, PuO2(NO3)2

Am(NO3)3

Cm(NO3)3

Bk(NO3)3

Cf(NO3)3

Es

Fm

Md

No

Lr