Ké đầu Ngựa Trị đau đầu, Viêm Xoang, Lở Ngứa

Bộ phận dùng là quả già (thương nhĩ tử) và các bộ phân trên mặt đất. Về thành phần hóa học, quả ké có các glucoside (xanthostrumarin) nhựa (resin), các acid oleic, palnitric; hợp chất saponin, sinh tố C, alkaloid, cephalin, lecithin.

Theo Đông y, ké đầu ngựa vị ngọt, tính ôn, có ít độc; vào kinh phế.  Tác dụng khu phong chỉ thống, trừ thấp sát trùng. Trị đau đầu, tắc ngạt mũi, viêm xoang mũi dị ứng xuất tiết; viêm mũi họng, đau nhức răng; đau co quắp tay chân, lở ngứa viêm da dị ứng. Liều dùng: 6 - 12g. Sao vàng trước khi dùng để loại bỏ tác dụng độc hại (kích ứng dạ dày ruột, mẩn ngứa ngoài da).

Một số bài thuốc có ké đầu ngựa:

Trừ thấp, giảm đau: ké đầu ngựa 8g. Sắc uống trong ngày. Trị phong thấp, đau khớp, thiên về thấp tà, sưng đau tê bại. Đau nhưng chỗ đau không di chuyển; còn dùng trị nhức đầu do cảm lạnh.

Tuyên phế (giúp hô hấp), thông mũi: ké đầu ngựa 8g, tân di 8g, bạch chỉ 12g, bạc hà 4g. Sắc uống. Trị tắc ngạt mũi, chảy nước mũi, viêm mũi, viêm xoang mũi.

Hoặc: ké đầu ngựa 250g, sao, nghiền thành bột. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 4g.

Tiêu phong, khỏi ngứa: ké đầu ngựa 8g, địa phu tử 8g. Sắc uống. Trị lên sởi, ngứa phát ban, mụn lở loét.

Quả ké (thương nhĩ tử) trị đau đầu, tắc ngạt mũi, viêm xoang mũi dị ứng xuất tiết; lở ngứa viêm da...

Món ăn thuốc có ké đầu ngựa

Cháo thương nhĩ tử: thương nhĩ tử tươi 6g giã nát, cho nước vào khuấy đều, để 15 phút sau đó lọc qua gạc lấy nước, thêm một tô cháo, đặt trên bếp khuấy đều đến sôi là được. Dùng cho người viêm kết mạc mắt (mắt tấy đỏ), ù tai, điếc tai.

Canh trứng gà nước thương nhĩ tử: thương nhĩ tử tươi 90g, trứng gà 2-3 quả. Thương nhĩ giã nát, cho nước sôi ép vắt lấy nước, đập trứng gà vào, nấu lại cho chín. Ăn trứng và uống nước canh trước lúc phát cơn sốt rét. Dùng khi sốt rét và các bệnh có cơn rét run, sốt.

Cháo thương nhĩ bạch chỉ: thương nhĩ tử 20g, bạch chỉ 6g, hoàng kỳ 30g, kinh giới 10g, tế tân 4g, gạo tẻ 60g, đường trắng vừa đủ. Các dược liệu nấu lấy nước, bỏ bã, cho gạo tẻ vo sạch nấu cháo, khi chín thêm đường, ngày ăn 1 lần, mỗi đợt 7 - 10 ngày. Dùng tốt cho người viêm xoang mũi họng, đau nhức đầu tắc mũi, ngạt mũi.

Lê ướp đường phèn thương nhĩ tử: thương nhĩ tử 10g, lê 2 quả, đường phèn lượng thích hợp. Lê rửa sạch thái lát, cho đường phèn và thương nhĩ tử vào, đun cách thủy cho chín. Ăn ngày 1 lần, mỗi đợt dùng 7 ngày. Dùng cho người viêm mũi viêm xoang dị ứng xuất tiết.

Canh phổi lợn thương nhĩ tân di: phổi lợn 500g, tân di 10g, thương nhĩ tử 20g, bạch truật 15g, phục linh 15g. Phổi lợn rửa sạch thái lát, các dược liệu cho vào túi vải xô, cho vào xoong nấu nhừ, bỏ túi bã dược liệu, thêm gia vị làm canh. Ngày ăn 1 lần, liên tục 5-10 ngày. Dùng tốt cho người tắc ngạt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, quên lẫn (các triệu trứng tắc ngạt sưng nề mũi lúc tăng lúc giảm).

Kiêng kỵ: Người huyết hư không dùng. Uống thuốc quá liều dễ gây ngộ độc nên khi dùng cần nắm vững liều lượng. Không dùng quả có hạt đã nảy mầm.