Kể Lại Bằng Văn Xuôi Bài Thơ Lượm Hoặc Đêm Nay Bác Không Ngủ

Lượm :

Cách mạng tháng Tám thành công ít lâu thì tôi được lệnh ra Hà Nội nhận công tác. Bỗng nghe tin giặc Pháp gây hấn, nổ sung vào đồng bào ở Huế, tôi vội vàng trở về Huế để tìm hiểu tình hình.

Sau khi công việc xong xuôi, một buổi chiều, tôi đang đi trên đường Hàng Bè, chợt nghe có tiếng gọi của một em bé. Tôi nghoảnh lại nhìn thì ra là Lượm, một chú bé có họ với tôi, ở cũng gần nhà tôi, vẫn thường gọi tôi là chú một cách thân thiết. Tôi hơi ngạc nhiên khi nhìn trang phục của Lượm: áo bỏ trong quần nhưng chân đi đất, trên đầu vắt vẻo một chiếc mũ ca-lô trông rất ngộ nghĩnh. Lạ hơn nữa, khoác chéo vai Lượm là một túi xắc xinh xắn. Ngoài ra, cháu vẫn như xưa, một cậu bé gầy, nhỏ, da ngăm ngăm, trông nhanh nhẹn và khỏe mạnh.

Tôi vui vẻ hỏi:

- Lượm đó à? Cháu đi đâu đó? Dạo này cháu làm gì?

- Đố chú biết bây giờ cháu làm gì? Cháu đi bộ đội đánh giặc rồi đó.

Nhưng các anh ấy chưa cho cháu cầm sung đâu bởi cháu còn bé quá. Cháu được làm liên lạc, chàu đang ở đồn Mang Cá. Cháu thích lắm đấy chú à. Ở trong một đơn vị, các chú, các anh rất thương cháu, vui hơn ở nhà cháu.

Sau một lúc trò chuyện, Lượm như chợt nhớ ra, cháu nói:

- Thôi cháy còn phải về cho kịp, kẻo chú chỉ huy lại tửng cháu đang mải chơi ở đâu.

Rồi, bằng một cử chỉ nghiêm trang, cố làm ra vẻ người lớn, Lượm giậm hai chân đứng nghiêm, tay đưa lên vành mũ ca-lô chào theo đúng tác phong quân sự:

- Xin chào đồng chí, tạm biệt đồng chí!

Nói xong, cháu vội vã cất bước, đầu ngẩng cao, vừa đi vừa huýt sáo. Tôi đứng nhìn theo bóng Lượm xa dần, cho đến lúc Lượm như con chim chích bé bỏng nhảy trên con đừng vàng nắng chiều.

Sau hôm đó, tôi trở ra Hà Nội. Ai ngờ đó là cuộc gặp gỡ cuối cùng giữa tôi với bén Lượm. Hôm tháng sáu vừa rồi, tôi nhận được thư từ Huế gửi ra cho biết quê hương ngày càng căng thẳng, giặc Pháp ngày càng cố tình gây chiến. Nhân dân đã đồng loạt đứng lên kháng chiến. Làm một chú bé liên lạc, cháu Lượm đã cùng với đơn vị tham gia chiến đấu, nhiệm vụ của Lượm là chuyển giao thư từ, mệnh lệnh. Hôm đó trận đánh của ta và địch đang diễn ra, Lượm có nhiệm vụ phải chuyện giao một lệnh khẩn cấp. Bên kia cánh đồng, phía quân ta, Lượm phải bang qua cánh đồng phía trước lưới lửa của giặc. Tình hình rất khẩn cấp, Lượm không thể chần chừ, chậm trễ.

Với thân hình nhỏ bé, Lượm nhanh nhẹn, lúc bò, trườn, lúc thì vội chạy qua những đám lúa. Ban đầu bọn Pháp chưa phát hiện ra chú. Nhưng bỗng một tên giặc nhận ra có một cái chấm nhỏ lô nhô chuyển động bên trên những bông lúa. Hắn liền nhả ngay một loạt đạn. Rồi nhiều tên khác cũng nã súng. Từ phía quân ta, nhiều người theo dõi bước chân Lượm từ đầu, chợt thấy Lượm ngã chúi xuống. Cháu gượng đứng lên rồi lại ngã.

Đến hôm sau, tôi vẫn còn nhớ mồn một hình ảnh Lượm lúc hi sinh mà bức thư kể lại. Sauk hi trận đánh kết thúc, đơn vị tìm thấy cháu nằm trên cánh đồng lúa chín. Cháu nằm như ngủ say, một bàn tay cháu nắm chặt lấy bông lúa, có lẽ lúc ấy cháu gượng đứng lên mà không được. Cánh đồng thơm mùi lứa vừa ngậm sữa, như hồn thơm của cháu còn phảng phât.

Đối với tôi, Lượm không bao giờ chết. Tôi vẫn luôn luôn nhìn thấy cháu nơi những em bé liên lạc mà tôi gặp, một chú bé thiếu niên nhỏ bé, nhanh nhẹn, tinh nghịch, hồn nhiên, dũng cảm, một Trần Quốc Toản của thời đại chúng ta.