Kẹo Dừa Bến Tre Và Những Chuyện Kể Thú Vị

Kẹo dừa Bến Tre từ lâu đã gắn liền với ký ức tuổi thơ của biết bao thế hệ con dân Bến Tre, trong đó có cả những thế hệ đã tóc bạc pha sương như bà, như mẹ. Theo nhịp thời gian, kẹo dừa trở thành thức quà đặc sản cho khách du lịch, là món đặc sản mà mỗi người con của Bến Tre luôn tự hào để nói về, để chia sẻ cùng bạn bè ở khắp mọi miền đất nước. Kẹo dừa Bến Tre cũng có nhiều câu chuyện nổi tiếng và thú vị kể về hành trình lưu giữ làng nghề và xây dựng thương hiệu. Sau đây mời bạn cùng Hương Sắc Miền Tây khám phá những câu chuyện về kẹo dừa Bến Tre.

Lịch sử kẹo dừa Bến Tre

Hồi đó, tôi vẫn thường hay ngồi nghe mẹ kể chuyện trốn nhà theo bạn bè của mẹ để đi xem các cô gói kẹo dừa rồi bị ngoại đánh. Mẹ nói, “các cô gói khéo lắm, nhanh đến mức không thấy cả tay, nhìn hoài không biết chán”. Lời kể của mẹ đã gieo lớn trong tôi một hạt mầm về sự  ngưỡng mộ, thần tượng hóa các bà, các mẹ, các chị- những người con gái Bến Tre cần cù, tỉ mẩn, khéo léo. Lớn lên một chút, tôi bắt đầu suy nghĩ về câu hỏi kẹo dừa Bến Tre có tự bao giờ? Bắt nguồn ở đâu? Để rồi theo dòng chảy của thời gian đã trở thành đặc sản nơi quê hương xứ dừa Đồng khởi.

“Bến Tre dừa ngọt sông dài

Nơi chợ Mỏ Cày có kẹo nổi danh

Kẹo Mỏ Cày vừa thơm vừa béo

Gái Mỏ Cày vừa khéo vừa ngoan”.

Theo một số nguồn tư liệu về kẹo dừa từ Wikipedia , kẹo dừa Bến Tre có nguồn gốc từ huyện Mỏ Cày, người đầu tiên làm ra kẹo là bà Nguyễn Thị Ngọc, sinh năm 1914. Kẹo dừa lúc đó có tên là kẹo Mỏ Cày. Năm 1970, bà Nguyễn Thị Vinh, sinh năm 1945, cư ngụ tại thị xã Bến Tre, thay đổi mới cách chế biến kẹo. Bà thành lập cơ sở sản xuất kẹo dừa Thanh Long, cơ sở đầu tiên ở thị xã Bến Tre, và từ đó tạo ra thương hiệu đầu tiên cho kẹo dừa Bến Tre.

Nghệ nhân tạo nên tinh hoa “dừa”

Nguyên liệu làm kẹo dừa gồm: nước cốt dừa, đường và mạch nha. Muốn làm kẹo ngon, khâu chọn nguyên liệu rất quan trọng. Dừa là nguyên liệu quan trọng nhất, loại thường được chọn là dừa khô lựa trái “rám vàng” mới vừa hái xuống. Vì trái dừa mới bắt đầu khô này có hương vị đặc trưng, nước cốt có độ ngọt thanh. Đường nấu kẹo phải chọn loại đường mới, có màu vàng tươi. Thóc nếp dùng để nấu mạch nha phải là nếp tốt, hạt to chín đều. Để nảy mầm thóc phải được tưới bằng nước mưa sạch rồi đem nấu lấy mạch nha. Thợ nấu mạch nha cũng phải là thợ lành nghề điêu luyện.

Kẹo dừa ban đầu chỉ là những nguyên liệu cơ bản, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong tỉnh để làm quà tặng cho bạn bè, người thân. Song, với sự sáng tạo của người nghệ nhân làm kẹo dừa, ngày càng có nhiều nguyên liệu mới được thêm vào như sầu riêng, đậu phộng, cacao, lá dứa,… tạo nên nhiều hương vị đặc biệt, làm cho ai đã từng thử qua không khỏi vấn vương gợi nhớ.

Kẹo dừa vươn tầm thế giới

 Cùng với sự phát triển, các thương hiệu kẹo dừa Bến Tre không ngừng cải tiến sản phẩm, đa dạng hóa nhiều mẫu mã, kiểu dáng ngày càng hấp dẫn khách hàng. Với truyền thống sản xuất xưa, kẹo dừa luôn chú trọng về chất lượng, chữ tín luôn đặt lên hàng đầu, không sử dụng chất bảo quản, đường hóa học và các chất cấm. Với sự thanh khiết như đất và người ở cái nôi sinh ra nó, nhờ vậy kẹo dừa Bến Tre đã có mặt ở các thị trường trong cả nước và còn xuất khẩu sang nhiều quốc gia Châu Á, Châu Âu và Châu Mỹ. 

 Tuy nhiên, chính sự phát triển này đã đặt ra một thách thức mới- một thách thức gắn với cuộc chiến giành lại thương hiệu bị làm giả ở Trung Quốc đầu những năm 1998 của thương hiệu kẹo dừa cô Hai Tỏ. Cuộc chiến này đã tạo nên cảm hứng rất lớn, truyền động lực cho những thương hiệu Việt trong quá trình gầy dựng và phát triển thương hiệu của mình trên đấu trường vươn ra thị trường quốc tế.

Cuộc chiến giành thương hiệu kẹo dừa nhãn hiệu Cô Hai Tỏ

Bà Phạm Thị Tỏ- hay được gọi với biệt danh thân thương là Cô Hai Tỏ- hiên là Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất Kinh Doanh Tổng hợp Đông Á, cần phải được nhắc đến vì lòng can đảm của bà khi bà đứng lên giành quyền công bằng cho đứa con tinh thần – thương hiệu “Kẹo dừa Bến Tre” – tại Trung Quốc năm 1998.

Đầu năm 1998, có sự sụt giảm đột ngột về lợi nhuận khi mức tiêu thụ kẹo dừa Bến Tre ở Trung Quốc giảm mạnh. Qua quá trình tìm hiểu, cô phát hiện ra rằng kẹo dừa Bến Tre đã bị làm giả với bao bì và thương hiệu giống hệt. Tuy nhiên, chất lượng của sản phẩm kém hơn. Sự việc này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu, đe dọa thương hiệu và công ăn, việc làm của hàng loạt công nhân tại xưởng. Với lòng quyết tâm giành lại uy tín cho thương hiệu nói riêng và cho kẹo dừa Bến Tre nói chung, Cô Hai Tỏ quyết tâm theo vụ kiện trong thời gian dài ròng rã, một thân phụ nữ không biết tiếng Trung (phải thuê thông dịch viên) suốt  tám tháng bay qua lại giữa Việt Nam- Trung Quốc.

Điều đáng quý ở câu chuyện này không chỉ ở tính kiên trung, bản lĩnh của người phụ nữ Bến Tre trong thời bình mà còn đáng quý ở tấm lòng sẻ chia, bao bọc lẫn nhau giữa những con người Đồng Khởi, đảm bảo kế sinh nhai cho hàng loạt công nhân tại công ty. Cô Hai Tỏ chia sẻ: “Không thể để kẹo dừa Bến Tre – thương hiệu được xây dựng trong hơn 30 năm với rất nhiều nỗ lực và tận sức lại bị cướp đi một cách trắng trợn như thế. Như vậy thì công nhân sẽ sống thế nào đây?”

Các làng nghề làm kẹo dừa nổi tiếng ở Bến Tre

Hiện nay, Bến Tre hơn 180 cơ sở sản xuất kẹo dừa với sản lượng mỗi năm lên đến hàng chục ngàn tấn. Các làng nghề làm kẹo dừa tập trung chủ yếu tại huyện Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, Châu Thành, thành phố Bến Tre. Một trong số những làng nghề nổi tiếng nhất đó là làng nghề kẹo dừa ở phường 7 của thành phố Bến Tre. Từ vòng xoay Tân Thành, du khách  đi thẳng theo Đại lộ Đồng Khởi để vào trung tâm thành phố Bến Tre. Đến vòng xoay chợ Bến Tre du khách rẽ phải qua đường Cách mạng Tháng Tám, sau đó đến vòng xoay chợ Ngã năm, đi theo đường Nguyễn Văn Tư đến phường 7 tham quan làng nghề làm kẹo dừa. 

Cùng với sự hiện đại hóa trong máy móc, trang thiết bị, kẹo dừa ngày càng được làm ra với năng suất rất cao. Song, kẹo dừa thủ công vẫn luôn giữ được giá trị văn hóa không chỉ trong nước mà còn ở cả thị trường xuất khẩu, đặc biệt là Trung Quốc. Chính vì vậy, dọc các tuyến đường về Bến Tre có khá nhiều xưởng sản xuất kẹo dừa tổ chức cho khách tham quan mua sắm và theo dõi quy trình sản xuất kẹo dừa truyền thống. Đây được xem là một phương pháp không những lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống, mà còn là dịp để du khách đặt thêm niềm tin vào những viên kẹo được tạo ra một cách tự nhiên từ những nguyên liệu sạch và quy trình sản xuất hợp vệ sinh theo tiêu chuẩn.

Kẹo dừa hiện nổi tiếng với hàng loạt các thương hiệu nổi tiếng như Bà Hai Tỏ, Thanh Long, Ngọc Mai, Tuyết Phụng,… Với chất lượng sản phẩm cao, giá cả tương đối rẻ và đa dạng sự lựa chọn về mẫu mã, hương vị, chắc chắn đây là thức quà không thể thiếu cho những du khách đặt chân đến với xứ dừa Bến Tre.

Nguồn ảnh: Sưu tầm Google. 

©Hương Sắc Miền Tây

Mời bạn theo dõi Fanpage: Hương Sắc Miền Tây

XEM THÊM:

• Chuyên mục: Văn hóa Miền Tây
• Chuyên mục: Ẩm thực Miền Tây
• Chuyên mục: Du lịch Miền Tây