KHÁI NIỆM SỢI RAYON - Chỉ Thêu

Chỉ nhân tạo Rayon (xét vật liệu điển hình là Viscose)

Rayon là loại chỉ nhân tạo đầu tiên được sản xuất thương mại hoá. Rayon được tạo ra từ những vật liệu có nguồn gốc cellulose (bột gỗ, vải vụn…) và trải qua quá trình xử lý để tạo thành sợi vải, vì vậy, về bản chất, viscose hoàn toàn tương tự như cotton, chỉ khác biệt ở 1 số tính chất vật lý và hoá học. Hiệp hội thương mại Mỹ quy định thành phần chất thay thế nhóm hydroxyl không được vượt quá 15%. Rayon được sản xuất theo 3 phương pháp tạo thành Viscose Rayon, Cuprammonium (hỗn hợp đồng amoni) Rayon, và saponified Cellulose Acetate. Trong 3 sản phẩm thì chỉ Viscose có ứng dụng rộng rãi nhất và giá thành thấp nhất. Ứng dụng Viscose trong may mặc

Viscose được tạo ra từ quá trình viscose hóa, trong đó có sự tạo thành Natri Cellulose

(C6H10O5)n + nNaOH ---> (C6H9O4ONa)n + nH2O

sau đó phản ứng với CS¬2 để tạo thành Cellulose Xanthate

(C6H9O4ONa)n + nCS2 ----> (C6H9O4O-SC-SNa)n

Và được phun chỉ (wet spinning) trong dung dịch acid loãng để tạo thành sợi viscose

(C6H9O4O-SC-SNa)n + (n/2)H2SO4 --> (C6H10O5)n + nCS2 + (n/2)Na2SO4

Cellulose trong cotton có mức độ polymer hoá (degree of polymerization) là 2000 đơn vị, và mức độ tinh thể hoá là 70%. Còn đối với chỉ viscose thông thường thì mức độ polymer hoá là 250 - 400, mức độ tinh thể hoá là 25 - 30%. Cấu trúc tinh thể trong viscose nhỏ hơn cotton 4 - 5 lần và mức độ định hướng thấp hơn. Do đó sợi viscose yếu hơn sợi cotton nhiều, mặc dù về bản chất là như nhau, đặc biệt là khi ướt. Sợi viscose sẽ trở nên mềm hơn và dẻo hơn cotton khi ướt. Độ bền viscose khi ướt thấp hơn 50% khi khô. Vì có mức độ tinh thể hoá thấp và mức độ chịu tác động cao nên viscose dễ bị phồng lên khi ướt và nở ra trên 20%. Viscose hầu như là cellulose nên về tính chất hoá học là giống cotton. Tuy nhiên, viscose phản ứng với chất hoá học nhanh hơn cotton và phản ứng cả trong những điều kiện mà cotton tỏ ra khá bền như dung dịch kiềm đặc lạnh hay loãng nóng sẽ tấn công và hoà tan viscose nên nó đòi hòi quá trình xử lý cẩn thận. Sợi chỉ viscose bóng hơn cotton và thân có hình trụ tròn hơn cotton, do cách thức sản xuất, do đó chất lượng in cao hơn cotton.

Như đã thấy, in phun trực tiếp lên vải có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng rất tốt. Thế nhưng, để nâng cao chất lượng thì việc cải tiến công nghệ in là không đủ, mà còn phụ thuộc vào loại mực in tuỳ theo chất liệu vải và các công đoạn xử lý vật liệu trước và sau khi in để tăng độ bền màu và 1 số tính chất khác.

www.chitheu.net

Tag: CHỈ THÊU RAYON, viscose rayon, chỉ rayon