Xuất phát từ việc bảo tồn và phát triển những loài sen quí hiếm tại Việt Nam cũng như thế giới, Trung tâm bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cây sen đã thành lập từ năm 2018. Được sự quan tâm hỗ trợ rất nhiều của Bộ NN&PTNT và Học viện Nông nghiệp cũng như hưởng ứng của người dân, sau 3 năm thành lập giờ đây Trung tâm bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cây sen đã trở thành trung tâm lớn nhất cả nước lưu giữ nhiều nguồn gen cây sen quí hiếm.
 |
| Trung tâm bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cây sen được thành lập 2018 |
Cán bộ Trung tâm bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cây sen, chị Dương Thị Nguyệt Khuê cho biết: Trung tâm hiện đang bảo tồn lưu giữ trên 100 giống sen trong nước và nước ngoài. Trong đó đa số là các giống sen ở trong nước như: Sen của Hội An, Huế, Đồng Tháp, An Giang, Nghệ An, Bắc Ninh, Hồ Tây (Hà Nội)... Bên cạnh đó Trung tâm còn thu thập rất là nhiều giống sen từ các nước trên thế giới như: Trung Quốc, Thái Lan, Malay… các loại sen đến từ châu Á, châu Úc, châu Mỹ.
 |
| Trung tâm bảo tồn trên 100 loài sen quí hiếm |
 |
| Đa số là các giống sen ở trong nước |
 |
| Sen đỏ từ Thái Lan |
Theo chị Khuê, việc bảo tồn nguồn gen cây sen cả là một quá trình với nhiều công đoạn. Trung tâm hiện nay đang cố gắng kết hợp những đặc tính từng loại sen ở các nước, từng địa phương mang về tạo ra sự đa dạng sinh học nhưng vẫn giữ và phát huy nét Việt Nam cũng như đặc trưng riêng của từng loại sen. Ví dụ, khi đưa giống sen đỏ ở Thái Lan về nhưng làm sao để nó phát triển phù hợp với khí hậu thổ nhưỡng Việt Nam cũng như thị hiếu gu của người chơi cây Việt Nam phải qua quá trình tìm tòi nghiên cứu rất lâu. Một giống sen đưa về nếu trồng bằng hạt phải mất khoảng 6 tháng để lên được cây và ra hoa rồi sau thời gian mới chọn đặc tính để tiếp tục lai tạo ra một cây mới phù hợp.
 |
| Trung tâm hiện nay đang cố gắng kết hợp những đặc tính từng loại sen |
 |
| Phải mất khoảng 6 tháng để lên cây và ra hoa |
 |
| Nhiều giống sen được lai tạo |
 |
| Sen tí hon đến sen khổng lồ |
Việc cùng lúc chăm sóc, ươm tạo nhiều giống sen quí hiếm tại Trung tâm đòi hỏi rất công phu và tỉ mỉ. Được biết sen là giống cây khó tính, phải sống ở vùng nước sạch không bị ô nhiễm. Riêng từng giống Trung tâm có qui trình nhân giống và chăm sóc cho từng giống sen khác nhau. Đối với những giống đang được phát triển thương phẩm thì được trồng tại những hồ lớn, còn đối với những giống sen cảnh nhập khẩu trung tâm sẽ làm những bè giống trồng ở hồ nhỏ để phát triển lấy được mầm giống. Việc bảo tồn giống sen thì công đoạn lấy mầm là quan trọng nhất, bởi khi mầm khỏe thì ta mới có được giống sen tốt và phát triển sinh trưởng tốt.
 |
| Trung tâm có qui trình nhân giống và chăm sóc cho từng giống sen khác nhau |
 |
| Công đoạn lấy mầm là quan trọng nhất |
 |
| Sen trên bờ và sen dưới hồ đua nhau khoe sắc |
 |
| Sen trồng trong chậu cũng cho hoa rất đẹp |
 |
| Sen Hồ Tây vừa đẹp, hương thơm lại cho giá trị kinh tế cao |
Hiện Trung tâm đã chuyển giao cho các địa phương trên cả nước như: Huế, Đà Nẵng, Nghệ An, Thanh Hóa, Ninh Bình, Hải Phòng, Tuyên Quang, Yên Bái, Bắc Ninh… những giống sen có giá trị kinh tế cũng như phát triển du lịch trải nghiệm từ sản phẩm cây sen. Ngoài việc cấp giống Trung tâm còn giúp các địa phương, hợp tác xã xét nghiệm nguồn nước phù hợp, chất lượng bùn như thế nào, rồi mới cải tạo bổ xung, đặc biệt là kĩ thuật xuống giống, bón phân cách xử lí vấn đề thường gặp, sâu bệnh, sương muối, ốc bươu vàng… Bên cạnh việc bảo tồn khai thác và phát triển nguồn gen cây sen, Trung tâm cũng chính là môi trường để cho hàng trăm sinh viên Học viện Nông nghiệp thực hành, thực tập nghiên cứu và nâng cao kiến thức kĩ năng. Với các em những giờ học thực hành trải nghiệm tại Trung tâm là rất quan trọng. Thông qua đó các em có thể nghiên cứu kỹ hơn, lai tạo ra được những nguồn gen, nguồn giống mới để phát triển thêm bộ gen của cây sen được đa dạng và đầy đủ hơn.
 |
| Những cô bé cậu bé trải nghiệm tại hồ sen Trung tâm |
 |
| Bảo tồn sen là bảo tồn văn hóa của người Việt |
Trong văn hóa Việt Nam, cây hoa sen không chỉ đẹp mà còn mà biểu tượng cho nhân cách của người Việt Nam. Đây cũng là loài hoa duy nhất hội tụ đủ những ý nghĩa nhân sinh cao quý, là biểu tượng cho sự vươn lên mạnh mẽ, ý chí của người Việt Nam. Chính vì vậy, việc ra đời Trung tâm bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cây sen cũng chính là góp phần bảo tồn nét đẹp, nét văn hóa của người Việt Nam.
