KHÁNG SINH CHO TRẺ KHI NÀO THÌ NÊN DÙNG ?

Mục lục

• 1/ Nhiều trường hợp đau họng, ho và chảy mũi nước không cần dùng kháng sinh
• 2/ Nguy cơ của kháng sinh cho trẻ
• 3/ Khi nào cần sử dụng kháng sinh cho trẻ?

1/ Nhiều trường hợp đau họng, ho và chảy mũi nước không cần dùng kháng sinh

– Nếu trẻ bị đau họng, ho hoặc chảy mũi nước, bạn có thể muốn bác sĩ sử dụng kháng sinh. Nhưng trong đa số trường hợp, trẻ không cần kháng sinh để chữa trị các bệnh đường hô hấp. Thực tế kháng sinh có thể gây hại nhiều hơn lợi. Điều đó có thể giải thích như sau:

+ Kháng sinh cho trẻ diệt vi khuẩn, không diệt được virus

• Nếu con bạn bị nhiễm khuẩn, kháng sinh có thể chữa lành. Nhưng nếu bị nhiễm virus thì kháng sinh không có tác dụng chữa bệnh hay phòng bệnh cho người khác.
• Cảm lạnh và cúm đều do virus gây ra
• Viêm phế quản thường do virus gây ra, viêm phế quản là bệnh có ho rất nhiều đờm hoặc chất nhầy dính. Hít phải khói thuốc có thể gây ra viêm phế quản, nhưng thường không phải nguyên nhân do vi khuẩn.
• Nguyên nhân chủ yếu gây viêm xoang cũng là virus. Triệu chứng bao gồm chảy nhiều nước mũi và chảy mũi sau. Nước mũi có màu không có nghĩa là trẻ bị nhiễm trùng.

+ Kháng sinh cho trẻ không giúp ích trong điều trị virus và trong một vài trường hợp nhiễm trùng

• Một số trường hợp cúm đều do nhiễm virus và vi khuẩn; khi đó, sử dụng kháng sinh là cần thiết. Đôi khi vi khuẩn là nguyên nhân gây viêm xoang. Nhưng ngay cả vậy thì nhiễm khuẩn cũng tự lành sau 1 tuần hoặc lâu hơn.
• Nhiều nhiễm trùng tai thông thường có thể tự lành mà không cần kháng sinh.
• Một số trường hợp viêm họng, như viêm họng do liên cầu, triệu chứng gồm sốt, đỏ mắt và khó nuốt. Tuy nhiên, phần lớn trẻ có những triệu chứng này thì không phải là viêm họng do liên cầu. Trẻ cần một step test để biết chính xác đó là viêm họng do liên cầu không, sau đó bác sĩ sẽ sử dụng kháng sinh nếu cần thiết.

2/ Nguy cơ của kháng sinh cho trẻ

Tác dụng phụ của kháng sinh là nguyên nhân làm trẻ thường phải nhập khoa cấp cứu. Điều trị kháng sinh có thể gây ra tiêu chảy hoặc nôn, và 5/100 trẻ bị dị ứng với kháng sinh. Vài trường hợp dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng.

Lạm dụng và sử dụng quá mức kháng sinh làm vi khuẩn thay đổi, nên các thuốc không còn hoạt động tốt để loại bỏ chúng. Hiện tượng này được gọi là “kháng thuốc”. Khi vi khuẩn kháng lại các loại thuốc điều trị, nhiễm trùng rất dễ dàng lây lan từ người này sang người khác. Điều trị nhiễm trùng có kháng thuốc gây tốn kém và rất khó chữa trị.

3/ Khi nào cần sử dụng kháng sinh cho trẻ?

Trẻ có thể cần sử dụng kháng sinh nếu:

+ Ho không cải thiện sau 14 ngày

+ Đã được chẩn đoán là viêm phổi hoặc ho gà

+ Các triệu chứng của viêm xoang không cải thiện sau 10 ngày, hoặc đã cải thiện nhưng nay các triệu chứng xấu trở lại

+ Nếu trẻ chảy nước mũi vàng – xanh và sốt từ 39oC trở lên trong vài ngày

+ Trẻ bị viêm họng do liên cầu, được chẩn đoán bởi test nhanh liên cầu hoặc do triệu chứng đặc trưng. Nếu nhiễm liên cầu không được chẩn đoán thì không cần thiết dùng kháng sinh. Không cần kiểm tra nếu trẻ có chảy mũi nước, ho kèm với viêm họng, đó là triệu chứng nhiễm virus.

+ Trường hợp trẻ dưới 3 tháng tuổi sốt từ 38oC trở lên, hãy gọi cho bác sĩ nhi của bạn. Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm khuẩn nghiêm trọng nên trẻ có thể phải được sử dụng kháng sinh.

…

Như vậy qua bài viết này bây giờ cha mẹ hay những người lớn đã hiểu rõ khi nào thì có thể dùng kháng sinh cho trẻ rồi chứ.. Việc lạm dụng kháng sinh quá đà sẽ gây ra hiện tượng “kháng thuốc” nên mọi người cần lưu ý…

THS. BS Nguyễn Đình Tuấn

Phòng khám nhi – Đa khoa Pasteur Đà Nẵng

Bác sĩ Nguyễn Thành Trung