Khi Nào Cần Dùng Kỹ Thuật Chụp Xquang Khớp Vai Và Lưu ý Gì?

Kỹ thuật chụp Xquang khớp vai giúp bác sĩ có cơ sở để phân tích, chẩn đoán về các nguy cơ, tình trạng hoặc các bệnh lý xảy ra tại khớp vai, từ đó đưa ra liệu pháp điều trị thích hợp nhất cho người bệnh. Vậy những ai cần chụp Xquang khớp vai và cần lưu ý gì khi chụp?

1. Chụp Xquang khớp vai là gì?
2. Các bệnh lý thường gặp ở khớp vai
   1. 1. Chấn thương vai: gãy xương vai, trật khớp vai, rách, tổn thương chóp xoay...
   2. 2. Viêm quanh khớp vai
   3. 3. Viêm bao hoạt dịch khớp vai
3. Những trường hợp được chỉ định chụp Xquang khớp vai
4. Các tư thế chụp Xquang khớp vai
   1. 1. Xquang khớp vai nghiêng
   2. 2. Xquang khớp vai thẳng
5. Quy trình chụp Xquang khớp vai
   1. 1. Chuẩn bị
   2. 2. Tiến hành chụp xquang
   3. 3. Đọc kết quả
6. Câu hỏi liên quan
   1. Giá chụp x quang khớp vai

Chụp Xquang khớp vai là gì?

Khớp vai đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể mỗi người. Đây là khớp có tầm vận động rất rộng, khả năng chuyển động lớn hơn so với các khớp khác. Tuy nhiên, do bề mặt của ổ chảo nhỏ và nông so với chỏm xương cánh tay, nên khớp vai thường không vững chắc bằng các khớp ở vị trí khác.

Đối với những người bị chấn thương do tai nạn, vận động mạnh hoặc có những biểu hiện bất thường hay các bệnh lý liên quan đến vùng vai như đau vai, trật khớp vai, tê liệt vai…, thì sẽ được bác sĩ chỉ định chụp Xquang khớp vai. Theo đó, kỹ thuật chụp Xquang khớp vai sử dụng tia X có khả năng đi xuyên qua mô mềm khớp vai và các xương, từ đó tạo hình ảnh giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán bệnh và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Các bệnh lý thường gặp ở khớp vai

Hiện nay, có các bệnh lý thường gặp ở khớp vai như: trật khớp vai, gãy xương vùng vai do chấn thương, thoái hóa khớp vai, trật khớp cùng đòn, thoái hóa khớp cùng đòn, viêm quanh khớp vai thể đông cứng, rách gân cơ chóp xoay do chấn thương, viêm thoái hóa gân cơ chóp xoay, hội chứng bắt chẹn khớp vai, cứng khớp vai …

1. Chấn thương vai: gãy xương vai, trật khớp vai, rách, tổn thương chóp xoay...

• Gãy xương vùng vai

Gãy xương đòn, xương bả vai và xương cánh tay dễ xảy ra khi vai bị va đập quá mạnh, hoặc do lực chống đỡ từ vai. Nếu không sớm điều trị, phục hồi chức năng có thể sẽ dẫn đến lệch và mất chức năng khớp vai. .

• Trật khớp vai

Trật khớp vai là một trong những chấn thương vai thường gặp ở những người chơi thể thao, xảy ra khi bị té ngã dùng tay chống đỡ hoặc vai bị va đập mạnh trong tư thế khớp vai khép. Với trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định kỹ thuật chụp Xquang khớp vai, xác định mức độ tổn thương và từ đó đề ra phương pháp can thiệp phù hợp nhằm điều trị kịp thời, hạn chế tối đa những biến chứng. (1)

• Viêm rách gân và chóp xoay

Bên cạnh bao khớp, khớp vai còn có bốn gân cơ chóp xoay bao quanh giúp giữ vững khớp và tạo lực xoay tròn cho khớp vai. Do đảm nhận cùng lúc nhiều chức năng nên các gân này dễ bị chấn thương. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tình trạng rách gân gây đau mạn tính, cứng khớp và thậm chí mất chức năng. Người bị chấn thương khớp vai được khuyến cáo không tham gia các môn thể thao đòi hỏi sử dụng vung tay quá cao qua đầu, nếu không phần sụn viền và bao khớp sẽ bị hư hại nhiều hơn, khớp bị thoái hóa gây khó khăn cho điều trị.

2. Viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai cũng là một trong những bệnh lý thường gặp ở khớp vai, chủ yếu xảy ra ở người trưởng thành. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, thì bệnh có thể để lại biến chứng làm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sinh hoạt. Tuy nhiên, xquang khớp vai trong bệnh cảnh này ít có vai trò so với các kĩ thuật khác, đặc biệt là MRI khớp vai. Viêm quanh khớp vai được chia thành 2 loại cơ bản:

• Viêm quanh khớp vai thể thông thường

Đây là trường hợp thường gặp nhất đối với những người bị hội chứng viêm quanh khớp vai (chiếm khoảng 90%). Viêm quanh khớp vai thông thường đi kèm với các biểu hiện như: đau khớp vai, không hạn chế vận động khớp vai hoặc chỉ hạn chế vận động do đau.

• Viêm quanh khớp vai thể đông cứng (tên tiếng Anh Frozen Shoulder)

Chiếm dưới 10% trong tổng số các trường hợp viêm quanh khớp vai, thường đi kèm biểu hiện đau và hạn chế vận động khớp vai. Nguyên nhân dẫn tới viêm quanh khớp vai thể đông cứng là do viêm dính bao khớp ổ chảo, cánh tay, không có tổn thương xương khớp vai và sụn.

Thông thường, các nguyên nhân dẫn tới viêm quanh khớp vai nói chung là do chấn thương mạnh vào vùng vai, đến từ tai nạn trong lao động, tập luyện thể thao; do viêm gân, thoái hoá, vôi hoá phần mềm của khớp vai thường gặp ở người trên 50 tuổi. Ngoài ra, viêm quanh khớp vai còn có thể liên quan đến thay đổi thời tiết…(3)

3. Viêm bao hoạt dịch khớp vai

Viêm bao hoạt dịch khớp nói chung là tình trạng sưng, viêm, đỏ của một túi chứa dịch lỏng ở các khớp, xuất hiện ở những khớp phải hoạt động thường xuyên như khớp vai, khớp gối, khớp cổ tay… Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, người phải vận động mạnh (vận động viên, người lao động chân tay…), người có các bệnh lý như bệnh thấp khớp, gout, tiểu đường…

Viêm bao hoạt dịch khớp vai nói riêng được chẩn đoán khi bao hoạt dịch có biểu hiện sưng, viêm, gây đau đớn, hạn chế việc thực hiện các cử động ở vai. Tổn thương do nhiễm trùng gây ra có thể lan rộng vào ổ khớp gây hủy hoại xương, sụn. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động của khớp vai.

Những trường hợp được chỉ định chụp Xquang khớp vai

Kỹ thuật chụp Xquang khớp vai đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị các vấn đề về sức khỏe xương khớp nói chung xảy ra ở khớp vai. Đây được xem là một trong những phương pháp cơ bản đầu tiên giúp các bác sĩ kiểm tra, sàng lọc và phát hiện những dấu hiệu bất thường ở khớp vai. Từ đó đưa ra phác đồ chữa trị phù hợp nhất với từng người bệnh. Chụp Xquang khớp vai thường được chỉ định trong nhiều trường hợp như:

• Bệnh nhân gặp các chấn thương ở vai do tai nạn lao động, tai nạn trong lúc chơi thể thao, tai nạn giao thông, tai nạn trong sinh hoạt thường ngày… gây đau đớn ở phần vai.
• Bệnh nhân bị đau khớp vai nhưng không rõ nguyên nhân.
• Bệnh nhân bị đau khớp vai, kèm theo không cử động được cánh tay.
• Bệnh nhân là người cao tuổi bị đau khớp vai.
• Gãy xương bả vai.
• Trật khớp vai.
• U xương lành tính hay ác tính.
• Chấn thương xương đòn.
• Khi bác sĩ cần khảo sát một số bệnh lý khác ở vùng quanh xương bả vai, đánh giá mỏm cùng vai và mỏm quạ.

Các tư thế chụp Xquang khớp vai

Trong chấn thương xương khớp nói chung, Xquang thường được chụp ở tư thế thẳng (trước – sau) và tư thế nghiêng hoặc chếch. Nhưng đối với chấn thương khớp vai và để xác định trục của thân xương cánh tay, đầu xương cánh tay và ổ chảo, bác sĩ sẽ chỉ định chụp theo hướng thẳng, tư thế nghiêng. (2)

1. Xquang khớp vai nghiêng

Hiện nay, có rất nhiều kỹ thuật Xquang khớp vai. Trong đó, chụp Xquang xương bả vai nghiêng với khả năng phản ánh khá đầy đủ về mặt hình ảnh là kỹ thuật được sử dụng phổ biến nhất. Khi chụp Xquang khớp vai nghiêng theo phương pháp LAMY (tư thế Y view), người bệnh sẽ đứng hoặc nằm ngửa, đặt mặt trước vai cần khảo sát ngay trung tâm giá nhận ảnh, xoay bệnh nhân sao cho mặt phẳng đứng ngang tạo với giá nhận ảnh một góc 60 độ.

2. Xquang khớp vai thẳng

Chụp Xquang khớp vai thẳng là kỹ thuật sử dụng tia X đi xuyên qua các mô mềm khớp vai, xương từ đó tạo hình ảnh giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh. Khi chụp Xquang khớp vai thẳng, người bệnh có thể được chụp ở tư thế đứng, ngồi hoặc nằm ngửa (nếu bệnh nhân không đứng được). Tay bên cần chụp duỗi thẳng, lòng bàn tay ngửa, cần giữ yên tư thế trong quá trình chụp

Quy trình chụp Xquang khớp vai

1. Chuẩn bị

Chuẩn bị phim, kiểm tra tình trạng máy và điều chỉnh máy ở vị trí đúng; kiểm tra đối chiếu thông tin vùng cần chụp với chẩn đoán lâm sàng, sau đó mời người bệnh vào phòng chụp. Tại đây, nhân viên y tế sẽ giải thích quá trình chụp, đồng thời hướng dẫn người bệnh thay quần áo, tháo bỏ những đồ trang sức trên cơ thể nếu có.

2. Tiến hành chụp xquang

• Kỹ thuật viên sẽ nhận phiếu chỉ định, kiểm tra đối chiếu vùng cần chụp với chẩn đoán lâm sàng, sau đó mời người bệnh vào phòng chụp và giải thích kỹ thuật chụp.
• Hướng dẫn người bệnh đứng, nằm, ngồi tùy theo yêu cầu của mỗi hình thức chụp Xquang khớp vai để có được kết quả chụp chính xác nhất.
• Kỹ thuật viên đặt dấu phải và trái.
• Bóng tia X sẽ chiếu ngang, vuông góc với phim.
• Tia trung tâm khu trú sẽ đi vào phần khớp vai bên cần chụp.
• Người bệnh được yêu cần giữ nguyên tư thế xuyên suốt quá trình chụp.
• Lấy khoảng cách bóng phim 1m khu trú chùm tia X.
• Kỹ thuật viên kiểm tra các nút bấm trên tủ điều khiển, quan sát người bệnh qua kính, và ấn nút phát tia X.
• Sau khi chụp xong, người bệnh được hướng dẫn ra phòng chờ đợi kết quả, trong khi đó nhân viên kỹ thuật sẽ điều chỉnh và in phim.

3. Đọc kết quả

Sau khi hoàn tất quy trình chụp, phim Xquang sẽ lấy được hình ảnh chi tiết của khớp vai tuỳ theo chỉ định ban đầu. Phim Xquang đạt chuẩn phải cho hình ảnh rõ ràng, có độ nét tương phản, phim sạch không bị xước. Phim Xquang sau đó sẽ được trả cho người bệnh, bác sĩ sẽ dựa trên hình ảnh chụp được này để đưa ra chẩn đoán về tình trạng bệnh. Tùy vào từng trường hợp kết quả chụp Xquang khớp vai, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh làm thêm một số xét nghiệm cần thiết khác để có thể đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác nhất.

Câu hỏi liên quan

Giá chụp x quang khớp vai

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Giá chụp xquang khớp vai phụ thuộc vào chất lượng dịch vụ, trang thiết bị, hệ thống máy móc, và trình độ chuyên môn của đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên ở từng cơ sở y tế mà thay đổi khác nhau. Riêng tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, đây là nơi quy tụ đội ngũ y bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh. Ngoài ra, bệnh viện còn sở hữu cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc hiện đại đạt chuẩn quốc tế, giúp mang đến kết quả khám chữa bệnh trong đó có kỹ thuật chụp xquang khớp vai chính xác, an toàn, nhanh chóng.