Khối Khuếch đại Công Suất Trong Máy Tăng âm Quyết định

Bài 18: Máy tăng âm – Câu 1 trang 74 SGK Công nghệ 12. Nêu các chức năng của máy tăng âm.

Nội dung chính Show

• 1. Khái niệm máy tăng âm
• 2. Sơ đồ khối và nguyên lý hoạt động của máy tăng âm
• 3. Phân loại máy tăng âm
• 4. Nguyên lý hoạt động của khối khuếch đại công suất
• 5. Ứng dụng máy tăng âm
• 6. Sử dụng máy tăng âm

Nêu các chức năng của máy tăng âm.

Máy tăng âm là một thiết bị khuếch đại tín hiệu âm thanh.

Chức năng các khối tăng âm:

+ Khối mạch vào: tiếp nhận tín hiệu âm tần từ các nguồn khác nhau.

+ Khối mạch tiền khuếch đại: khuếch đại tới một trị số nhất định.

Quảng cáo

+ Khối mạch âm sắc: dùng để chiều chỉnh độ trầm – bổng của âm thanh.

+ Khối mạch khuếch đại trung gian: khuếch đại tiếp để đủ công suất kích cho tầng công suất.

+ Khối mạch khuếch đại công suất có nhiệm vụ khuếch đại công suất âm tần đủ lớn để phát ra loa

+ Khối nguồn nuôi: cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm

• Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!

I - KHÁI NIỆM VỀ MÁY TĂNG ÂM

Máy tăng âm là một thiết bị khuếch đại tín hiệu âm thanh

Theo chất lượng máy tăng âm chia ra thành tăng âm thông thường và tăng âm chất lượng cao (HI – FI).

Theo công suất, có loại máy tăng âm công suất lớn, công suất vừa và công suất nhỏ.

Theo linh kiện, có máy dùng linh kiện rời rạc hoặc dùng IC.

II - SƠ ĐỒ KHỐI VÀ NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA MÁY TĂNG ÂM

Các máy tăng âm hiện đại, không phân biệt là tăng âm tranzito rời rạc, IC hay hỗn hợp tranzito.

Chức năng các khối của máy tăng âm:

- Khối mạch vào: Tiếp nhận tín hiệu âm tần từ các nguồn khác nhau như micrô, đĩa hát, băng casset…điều chỉnh tín hiệu đó cho phù hợp với máy.

Dạng điện áp ra:

- Khối mạch tiền khuếch đại: Tín hiệu âm tần qua mạch vào rất nhỏ nên khuếch đại lên 1 giá trị nhất định.

- Khối mạch âm sắc: Dùng để điều chỉnh độ trầm - bổng của âm thanh theo sở thích của người nghe.

- Khối mạch khuếch đại trung gian: Tín hiệu ra từ mạch khuếch đại âm sắc còn yếu, cần phải khuếch đại tiếp qua mạch khuếch đại trung gian mới đủ công suất kích của tầng công suất.

- Khối mạch khuếch đại công suất: Có nhiệm vụ khuếch đại công suất âm tần đủ lớn để phát ra loa.

- Khối nguồn nuôi: Cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm

Hiện nay: Kĩ thuật đã phát triển, nên các khối trong sơ đồ trên có thể tích hợp (Integrated) trong một vi mạch (IC: Integrated Circuit)

Ví dụ: IC loại : TDA2030,TDA2020, LA4440…

III - NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA KHỐI KHUẾCH ĐẠI CÔNG SUẤT

R1 , R2 tạo định thiên ban đầu cho 2 tranzitor làm việc với chất lượng cao hơn. Biến áp BA1 dùng để tạo hai tín hiệu ngược pha và biến áp BA2 là biến áp ngõ ra

Khi chưa có tín hiệu vào cả hai tranzitor đều khóa, tín hiệu ra bằng 0

Khi có tín hiệu vào :

- Ở nửa chu kì đầu, pha của tín hiệu đưa vào B dương, C âm làm T1 dẫn, T2 khóa : có tín hiệu ra trên biến áp BA2 (có tín hiệu ra ở nửa trên N21)

- Ở nửa chu kì sau, lúc này pha của tín hiệu đưa vào điểm C dương, B âm làm T2 dẫn, T1 khóa : có tín hiệu ra trên biến áp BA2 (có tín hiệu ra ở nửa dưới N22)

- R1, R2 (hoặc điot Đ) tạo định thiên ban đầu cho T1 và T2 làm việc với chất lượng cao hơn.

Như vậy, cả hai nửa chu kì, đều có tín hiệu được khuếch đại ra loa.

Xem thêm các bài Lý thuyết và câu hỏi trắc nghiệm Công nghệ lớp 12 có đáp án hay khác:

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

bai-18-may-tang-am.jsp

Trắc nghiệm: Cường độ âm thanh trong máy tăng âm do mạch nào quyết định?

A. Mạch tiền khuếch đại.

B. Mạch trung gian kích.

C. Mạch âm sắc.

D. Mạch khuếch đại công suất.

Trả lời:

Đáp án đúng:D. Mạch khuếch đại công suất.

Cường độ âm thanh trong máy tăng âm do mạch khuếch đại công suất quyết định

Hãy cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về máy tăng âm nhé!

1. Khái niệm máy tăng âm

- Máy tăng âm là máy khuếch đại tín hiệu âm thanh từ đầu vào thành tín hiệu có biên độ, dòng điện, công suất đủ lớn theo mục đích ở đầu ra

- Âm thanh trực tiếp chỉ đủ cho một số người nghe rõ trong một không gian giới hạn nào đó. Tín hiệu âm thanh trên đĩa từ, đĩa Compact hay thu được từ các máy thu có biên độ, công suất nhỏ. Muốn phục vụ nhiều người cùng nghe rõ thì cần phải làm cho âm thanh ấy to lên bằng các máy tăng âm. Tín hiệu nhỏ từ Micro và thiết bị lưu trữ được đưa vào bộ khuếch đại làm cho năng lượng ấy tăng lên nhiều lần, sau đó dùng loa để biến đổi trở lại âm thanh đủ mạnh để cho đông đảo người nghe. Độ lớn âm thanh phát ta phụ thuộc vào công suất của máy tăng âm và độ lớn của tín hiệu vào.

Một số loại máy tăng âm

2. Sơ đồ khối và nguyên lý hoạt động của máy tăng âm

- Các máy tăng âm hiện đại, không phân biệt là tăng âm tranzito rời rạc, IC hay hỗn hợp tranzito.

Sơ đồ khối của máy tăng âm

- Chức năng các khối của máy tăng âm:

+ Khối mạch vào: nhận tín hiệu âm tần từ các nguồn khác nhau như: micrô, đĩa hát, băng cesset, USB, thẻ nhớ...

- Dạng điện áp ra

+ Mạch tiền khuếch đại: tín hiệu nhận được từ khối mạch vào được khuếch đại đủ lớn để cấp cho khối mạch âm sắc.

+ Mạch âm sắc: Điều chỉnh độ trầm bổng của âm thanh theo ý muốn của người nghe.

+ Mạch khuếch đại trung gian: khuếch đại công suất đủ lớn cấp cho mạch khuếch đại công suất.

+ Mạch khuếch đại công suất: khuếch đại công suất đủ lớn để phát ra loa.

+ Loa: phát ra âm thanh.

+ Nguồn nuôi: cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm

- Hiện nay: Kĩ thuật đã phát triển, nên các khối trong sơ đồ trên có thể tích hợp (Integrated) trong một vi mạch (IC: Integrated Circuit)

- Ví dụ: IC loại : TDA2030,TDA2020, LA4440…

3. Phân loại máy tăng âm

* Tùy theo mục đích sử dụng hay linh kiện mà máy tăng âm được phân loại như sau:

- Theo mục đích sử dụng:

+ Máy tăng âm thông thường: là loại máy tăng âm nhỏ dùng trong các buổi nói chuyện, hội họp, biểu diễn văn nghệ trước công chúng, công suất vài chục W

+ Máy tăng âm chuyên dụng: Dùng trong các đài và trạm phát thanh để phục vụ một số mạng lưới đường dây loa tương đối lớn trong một phương hay một thành phố, công suất lớn từ vài chục W tới hàng nghìn W.

- Theo loại linh kiện:

+ Máy tăng âm điện tử: Có linh kiện chủ yếu là Transsistor điện tử và dụng nguồn cung cấp xoay chiều. Do kích cỡ lớn và tính năng hạn chế của linh kiện nên loại này hầu như không sản xuất.

+ Máy tăng âm bán dẫn: Có linh kiện chủ yếu là transistor. nguồn cấp là xoay chiều hoặc một chiều

+ Máy tăng âm dùng IC: Do IC là mạch tích hợp tính năng cao, máy tăng âm dùng IC có kích thước nhỏ và chất lượng tốt nên được sản xuất chủ yếu ngày nay. (IC TDA 2030; TDA 2020; PC 1277H...)

* Phần quan trọng nhất trong máy tăng âm là bộ khuếch đại âm tần gồm bốn phần chính:

- Bộ khuếch đại điện áp: Bộ khuếch đại điện áp có nhiệm vụ khuếch đại tín hiệu điện áp đầu vào rất nhỏ (vài chục mV) lên tới mức điện áp cần thiết để kích thích các tầng khuếch đại công suất.

- Bộ khuếch đại công suất: Có nhiệm vụ tạo ra một công suất âm tần đủ lớn, đúng với yêu cầu cần thiết, để cung cấp cho các loa. Bộ khuếch đại công suất thường dùng Tranzito có công suất lớn, yêu cầu điện áp kích thích khá lớn từ vài vôn đến vài chục vôn, có khi đến vài trăm vôn.

- Mạch tạo hiệu ứng âm thanh: Để tạo ra các hiệu ứng âm thanh nhằm tăng khả năng truyền đạt đến người nghe: có thể là mạch tạo vang, tạo hiệu ứng lập thể.. thông thường là mạch điều chỉnh âm sắc: Có nhiệm vụ biến đổi đặc tuyến khuếch đại cho phù hợp tính chất cảm thụ âm thanh của tai người cũng như tính chất của chương trình nghe.

- Bộ cấp điện: Làm nhiệm vụ cung cấp các mức điện áp và dòng điện cần thiết cho các đèn khuếch đại làm việc

4. Nguyên lý hoạt động của khối khuếch đại công suất

- R1, R2tạo định thiên ban đầu cho 2 tranzitor làm việc với chất lượng cao hơn. Biến áp BA1dùng để tạo hai tín hiệu ngược pha và biến áp BA2là biến áp ngõ ra

Sơ đồ mạch khuếch đại công suất mắc đẩy kéo có biến áp

- Khi chưa có tín hiệu vào cả hai tranzitor đều khóa, tín hiệu ra bằng 0

- Khi có tín hiệu vào :

+ Ở nửa chu kì đầu, pha của tín hiệu đưa vào B dương, C âm làm T1dẫn, T2khóa : có tín hiệu ra trên biến áp BA2(có tín hiệu ra ở nửa trên N21)

+ Ở nửa chu kì sau, lúc này pha của tín hiệu đưa vào điểm C dương, B âm làm T2 dẫn, T1 khóa : có tín hiệu ra trên biến áp BA2(có tín hiệu ra ở nửa dưới N22)

+ R1, R2(hoặc điot Đ) tạo định thiên ban đầu cho T1và T2làm việc với chất lượng cao hơn.

- Như vậy, cả hai nửa chu kì, đều có tín hiệu được khuếch đại ra loa.

5. Ứng dụng máy tăng âm

Máy tăng âm dùng vào nơi nào cần khuếch đại âm thanh cho to, cho hay, dùng nghe nhạc, dùng làm bộ khuếch đại cho các loa truyền thanh công cộng…Tuy nhiên, mỗi mục đích sử dụng là phải dùng các tăng âm khác nhau: Nghe nhạc phải loại chất lượng cao, loa để nói…

6. Sử dụng máy tăng âm

Các máy tăng âm hiện đại thường sử dụng hỗn hợp cả IC và transistor, nên dễ hư hỏng. Khi sử dụng cần chú ý:

- Điện lưới xoay chiều phải đúng với qui định của máy.- Mắc nguồn tín hiệu và mắc loa vào máy tăng âm .- Điện trở của loa hay hệ thống loa phải bằng hợăc lớn hơn điện trở ra của máy tăng âm- Khi mắc trực tiếp loa vào máy tăng âm thì công suất tiêu thụ của loa phải lớn hơn công suất ra của máy tăng âm, điều này đảm bảo cho loa dao động không quá mức, và chịu được công suất đưa vào.- Các máy tăng âm hiện đại thường có hai kênh (đôi khi có 4 kênh) hoàn toàn giống nhau, chúng có thể làm việc ở những chế độ khác nhau.- Chế độ stereo hai kênh : Tín hiệu kênh phải R và kênh trái L được đưa đến hai đầu vào CH1 và CH2, đầu ra mỗi kênh lắp với hệ thống loa tương ứng.- Chế độ mono mắc song song : Tín hiệu vào mono đồng thời được đưa đến hai đầu vào (mắc song song). Đầu ra mỗi kênh mắc hệ thống loa tương ứng.- Chế độ mono cầu : Công suất tăng gần như gấp đôi : Tín hiệu vào mono được đưa đồng thời vào cả hai kênh. Đầu ra chỉ mắc một loa giữa hai cực cộng (+). Diện trở của loa phải gấp đôi điện trở của mỗi kênh mono.- Khi nối loa vào máy tăng âm cần lưu ý : Khi nối trực tiếp loa vào máy tăng âmthì các cực (+) và (–) tương ứng được nối với nhau. Khi nối song song các loa thì các cực cùng dấu được nối với nhau. Khi mắc nối tiếp thì cực (+) loa này mắc với cực (–) loa kia. Làm như vậy cho các màng bức xạ của loa luônluôn đồng pha.- Các máy tăng âm hiện đại công suất thường sử dụng hệ thống quạt gió đểgiảm nhiệt cho transistor, IC, có hệ thống cảm biến nhiệt độ, chỉ thị tình trạng làm việc của máy, có hệ thống báo lỗi và tự động bảo vệ tầng công suất.