Kiến Thức Căn Bản Về Bệnh Lý Tuyến Giáp - Ai Cũng Cần Phải Nhớ

4,3 triệu người mắc bệnh lý tuyến giáp chưa được chẩn đoán nhưng chỉ có 2.4% được điều trị. Vì thế, người dân cần hiểu rõ bệnh lý tuyến giáp để có phương pháp điều trị và phòng bệnh hiệu quả.

1. 1. Bệnh lý tuyến giáp là gì?
2. 2. Các triệu chứng phổ biến của bệnh lý tuyến giáp?
3. 3. Những dấu hiệu nào của bệnh lý tuyến giáp bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa?
4. 4. Những ai thường mắc bệnh lý tuyến giáp?
5. 5. Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp?
6. 6. Chế độ sinh hoạt phù hợp hỗ trợ điều trị bệnh lý tuyến giáp?

1. Bệnh lý tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là tuyến hình bướm nhỏ ở phía trước cổ. Bệnh lý tuyến giáp là nguyên nhân phổ biến gây ra mất cân bằng hormone tuyến giáp trong cơ thể. Bệnh xảy ra khi tuyến giáp trở nên hoạt động quá mức, được gọi là cường tuyến giáp (cường giáp), hoặc hoạt động kém, gọi là suy tuyến giáp (suy giáp).

Tuyến giáp của bạn đóng một vai trò rất quan trọng trong cơ thể, nó là một tuyến có hình con bướm ở cổ, ngay phía trên xương đòn. Đây là một trong các tuyến thuộc hệ nội tiết, nó sản xuất ra hormone, đóng vai trò quan trọng trong điều hòa hoạt động một số cơ quan trong cơ thể như tim mạch, thần kinh, tiêu hóa …

Bệnh lý về tuyến giáp có thể gây ra tình trạng suy giáp làm giảm khả năng sản xuất hormone hoặc cường giáp sản sinh ra quá nhiều hormon vượt quá nhu cầu của cơ thể, cũng có thể gây ra cả 2 trường hợp. Một số bệnh lý khác của tuyến giáp bao gồm phì đại tuyến giáp, ung thư tuyến giáp, u tuyến giáp hay viêm tuyến giáp…

2. Các triệu chứng phổ biến của bệnh lý tuyến giáp?

Các triệu chứng bệnh tuyến giáp bao gồm:

• Căng thẳng và run rẩy tay cùng với trạng thái kích thích: những triệu chứng này báo hiệu tình trạng tăng chức năng tuyến giáp tạng (cường giáp);
• Rối loạn tri giác và kém tập trung: cường giáp (tăng nồng độ của hormone tuyến giáp) và suy giáp (giảm nồng độ của hormone tuyến giáp) có thể ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Trong suy giáp, bạn thường cảm thấy buồn và chán nản. Mặt khác, cường giáp có thể dẫn đến kém tập trung;
• Những thay đổi kinh nguyệt: suy giáp đôi khi kết hợp với rong kinh và cường kinh, trong khi cường giáp đặc trưng bởi thiểu kinh;
• Phù, giữ nước trong cơ thể: đây là dấu hiệu của suy tuyến giáp;
• Tăng nhịp tim: nhịp tim nhanh và hồi hộp có thể là triệu chứng của cường giáp;
• Đau nhức: đau cơ có mối liên hệ với các vấn đề tuyến giáp;
• Tăng cân: tình trạng thường đi kèm với chức năng tuyến giáp thấp hơn bình thường;
• Mức cholesterol cao: sự gia tăng nồng độ cholesterol trong máu có thể xảy ra ở những người bị suy giáp;
• Không thể chịu nóng: những người có tuyến giáp hoạt động quá mức thường không thể chịu được nhiệt độ cao;
• Chịu lạnh kém: những người có tuyến giáp kém hoạt động cảm thấy lạnh thường xuyên.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nêu trên hoặc có bất kỳ thắc mắc về các bệnh lý tuyến giáp, bạn có thể đăng ký dưới đây hoặc đến gặp bác sĩ chuyên khoa tại bệnh viện.

3. Những dấu hiệu nào của bệnh lý tuyến giáp bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu có bất kỳ những dấu hiệu sau đây:

• Cảm thấy vô cùng lạnh, ngay cả khi thời tiết nóng;
• Táo bón;
• Yếu cơ;
• Tăng cân, ngay cả khi bạn đang thực hiện chế độ ăn uống cân bằng;
• Đau cơ hoặc khớp;
• Cảm thấy buồn, chán nản, mệt mỏi;
• Da khô;
• Tóc khô, mảnh;
• Nhịp tim đập chậm;
• Ít ra mồ hôi hơn bình thường;
• Khuôn mặt sưng húp;
• Giọng nói khàn;
• Kinh nguyệt nhiều hơn bình thường;

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nêu trên hoặc có bất kỳ thắc mắc về các bệnh lý tuyến giáp, bạn có thể đăng ký dưới đây hoặc đến gặp bác sĩ chuyên khoa tại bệnh viện.

Thăm khám sớm bệnh lý tuyến giáp

4. Những ai thường mắc bệnh lý tuyến giáp?

Bệnh tuyến giáp là tình trạng phổ biến ảnh hưởng tới nữ giới nhiều hơn nam giới. Theo thống kê, 1/8 phụ nữ sẽ bị các vấn đề về tuyến giáp trong suốt cuộc đời. Bạn có thể kiểm soát bệnh bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp, chẳng hạn như:

• Trên 60 tuổi;
• Có bệnh tự miễn;
• Có bệnh sử gia đình về bệnh tuyến giáp;
• Có tiền căn hoặc đang điều trị bằng phóng xạ iodine hoặc thuốc kháng giáp;
• Xạ trị ở cổ hoặc ngực;
• Đã phẫu thuật tuyến giáp;
• Đang mang thai hoặc sinh con trong vòng sáu tháng qua;

5. Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp?

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh tuyến giáp (bao gồm cả cường giáp và suy giáp) bằng cách xác định nồng độ hormone tuyến giáp trong máu. Chẩn đoán bệnh tuyến giáp cần kết hợp nhiều yếu tố như khám lâm sàng, xét nghiệm máu, siêu âm tuyến giáp hoặc sinh thiết. Qua đó, bác sĩ sẽ đánh giá và đưa ra chẩn đoán thích hợp.

Đối với bệnh ung thư tuyến giáp, phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp kết hợp i-ốt phóng xạ, xạ trị (ít gặp), thuốc chống ung thư và ức chế hormone là các phương pháp điều trị bệnh tuyến giáp.

Đối với bệnh suy giáp, phương pháp điều trị bệnh thường gặp là liệu pháp thay thế hormone. Với phương pháp này, bạn phải uống hormone tuyến giáp tổng hợp suốt đời. May mắn thay, phương pháp này hiếm khi có tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu quá liều  hormone tuyến giáp trong máu, một số phản ứng có thể xảy ra như run rẩy, tim đập nhanh, khó ngủ. Phụ nữ trong thời kỳ mang thai đòi hỏi lượng hormone tuyến giáp tăng thêm đến 50%. Thường  mất khoảng 4-6 tuần để thuốc  điều trị có tác dụng hoặc có sự thay đổi hormone giáp thông qua các xét nghiệm.

Các phương pháp điều trị cường giáp bao gồm uống I-ốt liều cao (kể cả i-ốt phóng xạ), các thuốc kháng tuyến giáp hoặc phẫu thuật. Iốt phóng xạ kiểm soát cường giáp thông qua cơ chế phá hủy các mô tuyến giáp. Bạn nên sử dụng i-ốt phóng xạ ở liều thấp để không gây thiệt hại cho phần còn lại của cơ thể và tránh suy giáp. Phụ nữ mang thai không được dùng iốt phóng xạ vì nó có thể phá hủy tuyến giáp của thai nhi. Ngoài ra, bạn có thể dùng thuốc kháng giáp để kiểm soát triệu chứng cường giáp trong vòng 6 tuần đến 3 tháng, sau đó duy trì 1,5 – 2 năm.

Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp nếu:

• Bạn có nhân giáp ung thư.
• Bạn có nhân giáp không phải ung thư nhưng gây khó thở hoặc khó nuốt.
• Bạn không thể sử dụng i-ốt phóng xạ, thuốc kháng giáp hoặc cả hai phương pháp không có hiệu quả.
• Bạn có nhân giáp dạng lỏng tái phát thường xuyên hoặc gây ra triệu chứng.

6. Chế độ sinh hoạt phù hợp hỗ trợ điều trị bệnh lý tuyến giáp?

Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Cai thuốc lá;
• Không dùng quá nhiều đậu nành;
• Có chế độ ăn đủ lượng i-ốt hoặc uống bổ sung i-ốt;
• Chọn sản phẩm không có fluoride;
• Nhận biết các triệu chứng của mình để có thể chẩn đoán bệnh sớm;

Bệnh lý tuyến giáp khá đa dạng, tùy theo loại bệnh và lứa tuổi mắc bệnh mà biểu hiện lâm sàng cũng như mức độ trầm trọng khác nhau. Đối với người trưởng thành, triệu chứng bệnh dễ nhận biết và sau khi điều trị kịp thời thì hầu như có thể sống khỏe mạnh bình thường. Suy giáp là bệnh đặc biệt nghiêm trọng đối với trẻ sơ sinh. Nếu trẻ mắc suy giáp ngay từ khi sinh ra mà không được bù hormone giáp kịp thời sẽ để lại di chứng trên hệ thần kinh, trẻ bị trì độn, kém phát triển thể chất và tâm thần.

5 LÝ DO BẠN NÊN ĐẾN KHÁM VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH LÝ TUYẾN GIÁP TẠI Bệnh viện Đa khoa Hồng Phát: