Kiến Thức Dinh Dưỡng Cần Nắm Trước Khi Mang Thai - Ferrovit

Không chỉ trong giai đoạn thai kỳ, việc bổ sung dinh dưỡng cũng cần được chú trọng trong thời gian chuẩn bị mang thai để cả mẹ và bé đều được khỏe mạnh.

Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng chuẩn bị mang thai là vô cùng quan trọng. Vài tuần đầu tiên của thai kỳ chính là thời điểm quan trọng trong sự phát triển của thai nhi. Đây là thời điểm phát triển hệ thống ống thần kinh hình thành nên não và tủy sống của bé. Để đảm bảo bé được hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu trong giai đoạn này, người mẹ nên chú trọng bổ sung dinh dưỡng trước khi mang thai từ 1-3 tháng.

Trong đó, phụ nữ chuẩn bị mang thai nên chú ý đến việc bổ sung 5 loại dưỡng chất thiết yếu, những nguồn thực phẩm nên tập trung bổ sung hàng ngày và các loại thực phẩm cần hạn chế.

Phụ nữ nên bổ sung những dưỡng chất gì khi chuẩn bị mang thai?

Cần bổ sung gì trước khi mang thai, để thai nhi khỏe mạnh ngay từ trong giai đoạn đầu. Phụ nữ chuẩn bị làm mẹ nên bổ sung những loại dưỡng chất thiết yếu cho quá trình mang thai như:

1. Acid folic (vitamin B9)

Acid folic là một loại vitamin hết sức cần thiết cho sự phát triển của thai nhi, có vai trò sinh học trong việc tạo ra tế bào mới và duy trì chúng.

Bổ sung acid folic với liều lượng thích hợp từ 3 tháng trước khi mang thai đến hết 3 tháng đầu của thai kỳ sẽ làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc các dị tật ống thần kinh, một loại dị tật khá phổ biến ở thai nhi. Tình trạng này gây nứt đốt sống, vô sọ, thoát vị não… và làm tăng nguy cơ dị tật ở tim, chi, đường tiểu, sứt môi, hở hàm ếch… ở trẻ sơ sinh.

Để bổ sung acid folic trước khi mang thai, bạn có thể ăn nhiều rau xanh sẫm, đậu, hạt, quả bơ, cam, dâu, gạo lứt và các loại ngũ cốc nguyên cám khác.

Thêm vào đó, phụ nữ nên sử dụng thêm viên uống bổ sung acid folic ngay từ trước khi có kế hoạch mang thai. Liều dùng thích hợp ở khoảng 0,4 mg (400 mcg)/ngày, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được khuyến nghị liều dùng phù hợp nhất với cơ thể.

2. Sắt

Việc bổ sung sắt không chỉ cần thiết trong giai đoạn mang thai mà còn rất quan trọng đối với phụ nữ chuẩn bị mang thai. Bổ sung sắt trước khi mang thai sẽ giúp cung cấp đủ lượng sắt dự trữ cần thiết cho cơ thể trong thời gian sau này. Nhu cầu sắt trong quá trình mang thai sẽ tăng lên gấp 6 lần so với bình thường nhưng lượng dự trữ sắt trong cơ thể phụ nữ thường thấp do mất máu kinh nguyệt hàng tháng. Đối với những phụ nữ đã từng mang thai, lượng sắt dự trữ thậm chí thấp hơn.

Thiếu sắt có thể gây thiếu máu. Mẹ bầu thiếu máu dễ mắc nguy cơ biến chứng thai kỳ, nhiễm trùng, sảy thai và các biến chứng hậu sản như bị băng huyết sau sinh. Nguy hiểm hơn, thiếu máu thiếu sắt làm tăng tỉ lệ tử vong ở cả mẹ và bé. Bên cạnh đó, thiếu máu do thiếu sắt có thể gây suy dinh dưỡng bào thai, trẻ dễ bị sinh non, nhẹ ký và ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất, trí lực của trẻ sau này.

Phụ nữ chuẩn bị mang thai có thể bổ sung sắt thông qua bữa ăn hàng ngày. Nên chú ý ăn nhiều thực phẩm như thịt nạc đỏ, gan động vật, lòng đỏ trứng, các loại đậu, rau xanh, ngũ cốc…

Bên cạnh đó, bạn có thể kết hợp dùng thuốc sắt để bổ sung sắt trước khi mang thai. Lưu ý, không nên uống thuốc bổ sung sắt cùng với nước trà hay cà phê vì các loại thức uống này có chứa tanin, gây cản trở việc hấp thụ chất sắt. Ngoài ra, bạn bổ sung thêm vitamin C trong giai đoạn này vì vitamin C có thể tăng cường khả năng hấp thụ chất sắt.

Xem ngay: Nhóm máu O - Tất cả những điều bạn cần biết

3. Canxi

Canxi là một khoáng chất vô cùng quan trọng, ngoài là thành phần cấu tạo nên xương và răng, canxi còn tham gia quá trình vận động, tuần hoàn, dẫn truyền thần kinh.

Thai nhi không thể tự tổng hợp canxi nên người mẹ chính là nguồn canxi duy nhất cho bé. Từ tuần thai thứ 29 trở đi, bé sẽ lấy đi của mẹ trung bình 250 mg canxi/ngày để phục vụ cho việc tạo xương. Nếu không hấp thụ đủ lượng canxi cần thiết, thai nhi sẽ kém phát triển, bị còi xương, thấp bé… Do đó, phụ nữ cần bổ sung canxi ngay cả trước và trong giai đoạn mang thai để phòng ngừa tình trạng thiếu hụt loại khoáng chất này.

Chế độ dinh dưỡng chuẩn bị mang thai cần có các loại thực phẩm giàu canxi, bao gồm: sữa, sữa chua, phô mai, tôm, cua, trứng, đậu nành, hạnh nhân, bông cải xanh và cải kale. Đây là những nguyên liệu dễ ăn, dễ tìm mua và chế biến.

Ngoài chế độ ăn giàu canxi thì phụ nữ chuẩn bị mang thai cũng nên sử dụng viên uống bổ sung canxi. Phụ nữ trước mang thai cần trung bình khoảng 800 mg canxi nguyên tố mỗi ngày để đảm bảo đủ lượng canxi cho cơ thể. Trong khi đó, phụ nữ mang thai cần bổ sung khoảng từ 1.000- 2.000 mg và không quá 2.500 mg canxi nguyên tố mỗi ngày.

4. Omega-3

Omega-3 chứa DHA và EPA, đây là những dưỡng chất không thể thiếu để trẻ phát triển trí não toàn diện. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, bổ sung đủ omega-3 giúp giảm nguy cơ sinh non, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh.

Chính vì vậy, phụ nữ có ý định mang thai cần chú ý bổ sung đầy đủ omega-3 ngay cả trước và trong thai kỳ để cơ thể mẹ có đủ lượng omega-3 dự trữ. Nhờ đó, bé được cung cấp đầy đủ DHA, EPA, có cơ hội phát triển tối ưu về trí tuệ, thị giác sau này.

Các loại cá như cá thu, cá hồi, cá ngừ, cá mòi… là những thực phẩm bổ sung sắt giúp cung cấp omega-3. Tuy nhiên, do hải sản có dư lượng kim loại nặng khá lớn, cộng với tỷ lệ chuyển đổi DHA và EPA khá thấp nên việc sử dụng viên uống omega-3 sẽ là lựa chọn tối ưu hơn.

Xem ngay: Những câu hỏi thường gặp về tình trạng thiếu máu ở tuổi dậy thì

5. Vitamin và khoáng chất

Việc bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất trước khi mang thai đóng vai trò rất quan trọng nhằm đặt nền tảng xây dựng một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn cho cả mẹ bầu và bé. Những loại vitamin thiết yếu cho phụ nữ chuẩn bị mang thai chính là vitamin A, C và D.

Vitamin A có nhiều trong gan, cá biển, cà rốt, bí ngô, cà chua,… có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ, bảo vệ thai nhi rất hiệu quả.

Vitamin D giúp mẹ bầu giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật… Hạn chế khả năng thai nhi sinh ra bị nhẹ cân, sâu răng, hen suyễn, viêm đường hô hấp, mềm hộp sọ…

Vitamin C là có tác dụng tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật, giúp hấp thu sắt tốt hơn. Nhờ đó cả mẹ và thai nhi đều có điều kiện sức khỏe tốt nhất. Loại vitamin này có nhiều trong các loại trái cây tươi, rau xanh…

Phụ nữ chuẩn bị mang thai có thể hấp thụ các loại vitamin và khoáng chất nhờ chế độ dinh dưỡng phong phú, đồng thời sử dụng các loại viên uống vitamin tổng hợp để đạt hiệu quả tốt nhất. 

Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ sản phẩm hỗ trợ bổ sung dưỡng chất nào. Điều này giúp cơ thể người mẹ được hấp thụ dưỡng chất một cách hợp lý, không thừa, không thiếu. Sự an toàn và khỏe mạnh của mẹ và bé trong suốt thai kỳ là ưu tiên được đặt lên hàng đầu.

Những nguồn thực phẩm cần bổ sung trong giai đoạn chuẩn bị mang thai

Chế độ dinh dưỡng có những tác động trực tiếp đến thai kỳ, do đó phụ nữ chuẩn bị mang thai cần lưu ý bổ sung những nhóm thực phẩm sau để cơ thể khỏe mạnh:

1. Nguồn chất đạm (protein)

Protein không chỉ giúp phụ nữ chuẩn bị mang thai có điều kiện sức khỏe tốt mà còn tạo nền tảng hoàn hảo để thai nhi hình thành và phát triển trong suốt thai kỳ.

Nếu bạn đang chuẩn bị mang thai, hãy bổ sung protein vào chế độ dinh dưỡng, bao gồm cả protein động vật và thực vật. Tuy nhiên, ăn quá nhiều protein động vật với hàm lượng chất béo cao có thể làm cản trở khả năng mang thai.

Những nguồn thực phẩm giàu chất đạm, tốt cho phụ nữ chuẩn bị mang thai:

• Cá: Cá nhiều chất béo tốt như cá hồi không chỉ giàu protein mà còn cung cấp một lượng lớn acid béo omega-3.
• Thịt nạc: Thịt gia cầm, thịt bò nạc và thịt heo đều là những lựa chọn tốt nhưng không nên tiêu thụ quá mức.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa: Điển hình là sữa, sữa chua và phô mai. Những loại thực phẩm này không chỉ giàu chất đạm mà còn dồi dào vitamin D và canxi.
• Các loại đậu và hạt: Chúng giàu protein và chất xơ, cực kỳ tốt cho phụ nữ chuẩn bị mang thai.

2. Nguồn vitamin và chất xơ từ nguồn trái cây và rau xanh

Trong giai đoạn chuẩn bị mang thai, phụ nữ nên ăn nhiều trái cây và rau củ để bổ sung vitamin và chất xơ cho cơ thể. Rau củ cung cấp một lượng lớn vitamin A, vitamin C, sắt và magie. Trong khi đó, trái cây cung cấp vitamin A, vitamin C, kali và chất xơ. Bạn nên kết hợp hài hòa các nguyên liệu này trong chế độ ăn, nên ưu tiên ăn các loại rau xanh.

Bên cạnh đó, loại carbohydrate phức tạp, tiêu hóa chậm như chất xơ cũng rất tốt cho hệ tiêu hóa của phụ nữ, giúp giảm nguy cơ bị táo bón, trĩ khi mang thai. Ngoài ra, nếu bạn dự định có thai, việc tăng lượng chất xơ lên ​​10 gram mỗi ngày có thể giảm 26% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ.

Xem ngay: Ăn gì để tăng hồng cầu trong máu?

3. Nguồn tinh bột

Thực phẩm giàu tinh bột bao gồm khoai tây, gạo, mì ống và bánh mì… có nhiều năng lượng, do đó là một thành phần quan trọng của chế độ ăn uống tốt khi chuẩn bị mang thai.

Những loại thực phẩm cần hạn chế để có thai kỳ khỏe mạnh

Những thực phẩm sau đây tốt nhất nên tránh trong giai đoạn chuẩn bị mang thai và xuyên suốt thai kỳ vì gây ra nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe của mẹ và thai nhi:

• Cá có hàm lượng thủy ngân cao: Điển hình là cá kiếm, cá ngừ, cá thu… Bạn nên tránh ăn những loại cá này hoặc chỉ tiêu thụ ở mức hạn chế.
• Thịt động vật chưa nấu chín hoặc tái: Nên tránh ăn các món như sushi, thịt bò tái… Động vật chưa nấu chín có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus, có thể gây ngộ độc thực phẩm.
• Trứng sống: Trứng phải được nấu chín kỹ để tránh nhiễm khuẩn salmonella.
• Thực phẩm chứa calo rỗng: Bánh ngọt, bánh quy, khoai tây chiên và kẹo nên được hạn chế. Chúng nhiều đường và chất béo, nghèo nàn về mặt dinh dưỡng và có thể gây béo phì và tiểu đường thai kỳ.
• Nước ngọt có ga, đồ uống chứa cồn, caffeine: Những thức uống này có thể làm tăng nguy cơ khó thụ thai hoặc gây ảnh hưởng cho thai nhi sau này.

Qua những chia sẻ trên, Iron Woman hy vọng bạn đã có những thông tin hữu ích về chế độ dinh dưỡng trong thời gian chuẩn bị mang thai. Đồng thời cũng đã giải đáp được “trước khi mang thai cần bổ sung gì?” cho những ai đang thắc mắc.

Nguồn tham khảo:

Pregnancy diet: Focus on these essential nutrients – https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/pregnancy-nutrition/art-20045082

Vitamins, supplements and nutrition in pregnancy – https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/vitamins-minerals-supplements-pregnant/