Kỳ 1: Sai Sót Thuộc Về Cơ Quan Nhà Nước - Báo Khánh Hòa điện Tử

Gia đình ông Nguyễn Phong Thành (thôn Tây Bắc 1, xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa) có một thửa đất rẫy canh tác nhiều năm khi đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gọi là cấp sổ) thì phát hiện đã cấp chồng lấn vào 3 thửa đất khác (vụ việc được Báo Khánh Hòa phản ánh nhiều lần).

Gia đình ông Nguyễn Phong Thành (thôn Tây Bắc 1, xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa) có một thửa đất rẫy canh tác nhiều năm khi đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gọi là cấp sổ) thì phát hiện đã cấp chồng lấn vào 3 thửa đất khác (vụ việc được Báo Khánh Hòa phản ánh nhiều lần). Thanh tra huyện Vạn Ninh vào cuộc, nhưng Kết luận thanh tra không thấy trách nhiệm của cơ quan nhà nước đâu, tiếp tục đánh đố người dân…

Nguồn gốc đất rõ ràng

Năm 1985, bà Trần Thị Thấu (đã chết) là mẹ ông Nguyễn Phong Thành mua lại thửa đất rẫy rộng 10.026m2 của bà Dương Thị Phúc (thôn Tây Nam 2, xã Đại Lãnh) với giá 1,4 triệu đồng và giao cho các con canh tác, trồng trọt đến nay. Do thời gian mua bán đã lâu nên gia đình ông Thành không còn lưu giữ được giấy tờ sang nhượng thời điểm đó. Thế nhưng, hiện nay bà Dương Thị Phúc đã có bản tường trình về việc mua bán thửa đất này. Đồng thời, bà Dương Thị Phúc đã nhiều lần được UBND xã Đại Lãnh mời lên xác minh, làm chứng về việc mua bán thửa đất rẫy trên là thật.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành hiện giáp cận với thửa đất các hộ gồm: phía Đông giáp đất của ông Nguyễn Văn Ghi (đã chết và để đất là cho con gái Nguyễn Thị Thu), phía Bắc giáp đất ông Nguyễn Văn Cảnh, phía Tây giáp đất ông Nguyễn Hát và phía Nam giáp đất ông Nguyễn Văn Trí. Đồng thời, các hộ dân đều xác nhận gia đình ông Nguyễn Phong Thành có đất canh tác ổn định ở khu vực này nhiều năm qua và không xảy ra tranh chấp gì.

Năm 2019, gia đình ông Nguyễn Phong Thành đề nghị UBND huyện Vạn Ninh cấp sổ. Thế nhưng, qua kiểm tra phát hiện thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành đã bị cấp chồng lấn vào 3 thửa đất: 148, 136, 149 đã được UBND huyện Vạn Ninh lần lượt cấp sổ vào năm 2013 cho các hộ: ông Nguyễn Văn Trí, ông Lê Văn Hải, ông Nguyễn Hát. Thế nhưng, trên thực tế, thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành vẫn hiện hữu và đang canh tác nhiều năm qua mà không tranh chấp với ai. Đặc biệt, thửa đất của ông Lê Văn Hải hoàn toàn cách rất xa và không tiếp giáp với thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành.

Giải quyết lòng vòng

Để đòi lại quyền lợi chính đáng, ông Nguyễn Phong Thành đã nhiều lần có đơn đề nghị UBND huyện Vạn Ninh, UBND xã Đại Lãnh giải quyết. Tại cuộc đối thoại với cử tri vào ngày 4-11-2020, sau khi nghe ông Nguyễn Phong Thành phản ánh, đồng chí Hà Quốc Trị - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đã chỉ đạo UBND huyện Vạn Ninh giải quyết nguyện vọng chính đáng cho ông Nguyễn Phong Thành. Ngay sau đó, xã Đại Lãnh đã đề nghị ông Nguyễn Phong Thành thuê đơn vị chức năng tiến hành đo đạc hiện trạng thửa đất và có xác nhận của các hộ giáp cận. Đồng thời, ông Nguyễn Phong Thành nộp hồ sơ xin cấp sổ lần đầu tại bộ phận một cửa huyện Vạn Ninh. Qua thẩm định, huyện Vạn Ninh trả lại toàn bộ hồ sơ cho ông Nguyễn Phong Thành với lý do: thửa đất của ông đề nghị cấp sổ nằm một phần trong các thửa đất 136, 148, 149. Vụ việc trở lại điểm xuất phát(!)

Không đồng ý với kết quả giải quyết này, ông Nguyễn Phong Thành tiếp tục có đơn thư gửi các cấp, ngành của huyện và tỉnh đề nghị xem xét lại việc cấp sổ và điều chỉnh cho hợp lý để cấp sổ lần đầu thửa đất cho ông. Lần này thì UBND huyện Vạn Ninh và xã Đại Lãnh lại hướng dẫn cho ông Nguyễn Phong Thành nộp đơn ra tòa án để giải quyết vụ việc. Thực tế, thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành chưa được cấp sổ lần đầu và không phát sinh tranh chấp với các hộ giáp cận thì không có bất cứ tòa án nào nhận đơn giải quyết cho dân.

Trách nhiệm của cơ quan nhà nước?

Tháng 6-2021, Thường trực Tỉnh ủy đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra việc cấp sổ cho các hộ dân liên quan đến diện tích sử dụng đất của ông Nguyễn Phong Thành; sớm giải quyết dứt điểm khiếu nại của công dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tránh để tình trạng đơn thư kéo dài, vượt cấp. Ngay sau đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo Thanh tra tỉnh xử lý. Đồng thời, Thanh tra tỉnh đã báo cáo UBND tỉnh thống nhất giao Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh thanh tra. Đến ngày 5-4-2022, UBND huyện Vạn Ninh có kết luận thanh tra số 1117 việc cấp sổ cho các hộ dân liên quan đến thửa đất ông Nguyễn Phong Thành.

Thế nhưng, kết luận thanh tra của huyện Vạn Ninh có nhiều nội dung chưa được làm rõ. Theo kết luận thanh tra, thửa đất 148 cấp sổ cho gia đình ông Nguyễn Văn Trí vào năm 2013 có diện tích 23.657m2, nhưng qua thanh tra thì giảm xuống còn 10.229m2. Từ đó yêu cầu thu hồi sổ thửa đất 148 để thực hiện cấp lại sổ. Thế nhưng, Thanh tra huyện Vạn Ninh lại chưa làm rõ phần diện tích bị giảm hơn 10.000m2 của ông Trí còn lại ở đâu và vì sao lại bị giảm nhiều. Số diện tích 23.657m2 đã cấp sổ lâu nay cho ông Trí là thực hay ảo, vẫn chưa được làm rõ. Trong số diện tích đất đã cấp sai thì đã cấp chồng lấn lên thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành là bao nhiêu cũng chưa được làm rõ.

Bên cạnh đó, Thanh tra huyện Vạn Ninh thừa nhận: “trong quá trình xét, đề nghị cấp sổ thửa đất 148, tờ Bản đồ số 01 của xã Đại Lãnh, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất và Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện chỉ căn cứ vào trích đo địa chính thửa đất theo Bản đồ địa chính đã đo vẽ, phê duyệt năm 2007 để xác nhận nguồn gốc đất và trình UBND huyện cấp sổ, đã thiếu việc kiểm tra, xác minh hiện trạng sử dụng đất thực tế dẫn đến việc cấp sổ thửa đất 148 cho ông Nguyễn Văn Trí chưa đúng với ranh giới, diện tích đất thực tế”. Điều này đã khẳng định rõ những sai sót, thiếu trách nhiệm của các ngành chức năng huyện Vạn Ninh khi cấp sổ cho người dân vào năm 2013.

Đối với thửa đất 136 cấp sổ cho ông Lê Văn Hải với diện tích là 25.971m2 và thửa đất 149 cấp cho ông Nguyễn Hát với diện tích là 29.351m2. Năm 2019, ông Hải và ông Hát đã sang nhượng 2 thửa đất trên cho ông Trần Thanh Thông (ở TP. Hồ Chí Minh). Tuy nhiên, Thanh tra huyện Vạn Ninh lại chưa làm việc, xác minh rõ từ chủ cũ các thửa đất 136, 149. Đồng thời, Thanh tra huyện Vạn Ninh chỉ căn cứ 2 thửa đất trên đã sang nhượng cho người khác nên Nhà nước không được thu hồi sổ. Từ đó đưa ra kết luận, việc điều chỉnh ranh giới các thửa đất 136, 149 chỉ được thực hiện sau khi có quyết định hoặc bản án của Tòa án.

Chính vì vịn vào quy định này, huyện Vạn Ninh đã không tiến hành thanh tra làm rõ quy trình thực hiện cấp sổ cho 2 thửa đất này là đúng hay sai. Trong khi đó, thửa đất 148 đã được Thanh tra huyện chỉ ra những sai sót, thì chắc chắn rằng việc thực hiện cấp sổ cho 2 thửa đất 136, 149 cũng không tránh khỏi sai sót. Từ đó có thể khẳng định, thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành cũng đã bị UBND huyện Vạn Ninh cấp chồng lấn lên thửa đất 136, 148, 149. Đồng thời, thanh tra huyện Vạn Ninh vẫn chưa làm rõ việc thửa đất của ông Nguyễn Phong Thành đã bị cấp chồng lấn vào 3 thửa đất trên là bao nhiêu m2.

Còn về thanh tra nội dung việc cấp sổ lần đầu cho ông Nguyễn Phong Thành cũng thể hiện nhiều vấn đề mơ hồ, thiếu tính kiểm chứng, chính xác. Toàn bộ các nội dung này thanh tra chỉ lấy lại các nội dung mà UBND huyện đã trả lời đơn cho ông Nguyễn Phong Thành và các báo cáo gửi cấp trên. Đặc biệt, trong kết luận có nêu: “năm 2017, thời điểm sốt đất, ông Nguyễn Phong Thành tự ý lên tại vị trí thuộc 1 phần thửa đất 136, 148, 149 để phát cây bụi nhằm cải tạo đất để canh tác”. Việc Thanh tra huyện khẳng định điều này là không có cơ sở. Bởi thực tế, đất của ông Nguyễn Phong Thành thì ông có quyền canh tác. Nếu ông Nguyễn Phong Thành tự lý lấy đất của người khác để canh tác thì chắc chắn sẽ xảy ra tranh chấp, khiếu nại của các chủ đất ở đây…

NHÓM PHÓNG VIÊN

Kỳ 2: Người trong cuộc nói gì?