Kỹ Thuật Nuôi Ngỗng: Tóm Tắt Từ A đến Z

Hướng dẫn kỹ thuật nuôi ngỗng

Ngỗng là loại gia cầm dễ nuôi, hay ăn chóng lớn, ít mắc bệnh lại cho thịt ngon, thơm và quan trọng là mang lại hiệu quả kinh tế cao nên được rất nhiều hộ chăn nuôi ưa chuộng. Nuôi ngỗng có nhiều thuận lợi vì đặc thù là loài ăn tạp nhưng thức ăn chủ yếu là rau cỏ, ít cần đến lương thực nên kỹ thuật nuôi ngỗng cũng tương đối đơn giản.

Ngỗng là loại gia cầm có khả năng tăng trọng rất nhanh. Sau 10 – 11 tuần nuôi, khối lượng cơ thể ngỗng có thể tăng gấp 40 – 45 lần so với cơ thể lúc nở. Sau 3 – 4 tháng nuôi, ngỗng choai thường đạt trọng lượng 4 – 4.5kg, riêng với các giống ngỗng ngoại có thể lên tới 4.5 – 5kg. Nuôi ngỗng nếu chăm sóc tốt ngay từ đầu thì chỉ sau 3 – 4 tháng là có thể xuất chuồng.

Những năm gần đây, nhu cầu ngỗng thịt cung cấp cho các nhà hàng, khách sạn trên thị trường rất lớn, thương lái tìm đến tận nhà để thu mua. Đây là ngành chăn nuôi có rất nhiều tiềm năng phát triển. Tuy nhiên để ngỗng lớn nhanh, cho thịt chất lượng và nhất là thu được hiệu quả kinh tế cao nhất, bà con có thể tham khảo Kỹ thuật chăn nuôi ngỗng cho năng suất cao được chúng tôi tổng hợp dưới đây.

Chọn con giống

Có thể liệt kê một vài giống ngỗng cao sản như: ngỗng trắng, ngỗng xám vằn, loại chân thấp, chân cao. Tùy thuộc vào nhu cầu của từng hộ chăn nuôi để lựa chọn loại giống phù hợp. Nếu muốn nuôi ngỗng đàn, bà con nên chọn những con ngỗng xám hoặc vằn, chân to vì chúng đi khỏe và chịu khó kiếm ăn. Ngỗng giống tốt là những con ngỗng nở đúng ngày, đạt khối lượng cơ thể từ 85 – 100g/con.

Các loại ngỗng thông dụng và giá bán

Khi ngỗng mới nở, bà con chọn những con có bộ lông bóng mịn, mắt sáng, đi lại vững vàng nhanh nhẹn, ăn uống bình thường, lỗ hậu môn gọn khô. Tốt nhất bà con nên chọn mua những nguồn giống chuẩn, với giống bố mẹ đều được kiểm tra dịch bệnh gia cầm, được bổ sung chất dinh dưỡng trước thời kỳ sinh sản.

Giai đoạn nuôi (gột) ngỗng con

Chuồng trại

Giai đoạn này do khả năng điều tiết thân nhiệt kém nên ngỗng không chịu được rét, cần được sưởi ấm thường xuyên. Đây là yếu tố quan trọng đầu tiên giúp ngỗng con có sức đề kháng tốt. Bà con nên nhốt ngỗng mới nở trong quây kín bằng cót cao từ 0.8 – 1m, che chắn cẩn thận, sử dụng lò sưởi hoặc bóng điện vừa để thắp sáng vừa để sưởi ấm. Tuần đầu, nhiệt độ chuồng quây nên giữ ở mức 32 – 350C, các tuần sau có thể giảm dần nhiệt độ: tuần thứ hai 27 – 290C, tuần thứ ba 25 – 270C, tuần thứ tư 23 – 250C.

Bà con lưu ý, nếu muốn sử dung than hoặc trấu để sưởi cho ngỗng thì phải thiết kế lối thoát cho khói, tranh ngỗng con bị ngạt bởi thiếu ôxi và ngộ độc khí than. Có một cách nhận biết ngỗng có đủ ấm hay không rất đơn giản: nếu ngỗng thiếu nhiệt bị lạnh sẽ nằm đè lên nhau thành từng đống, nếu ngỗng quá nóng sẽ tránh xa nguồn nhiệt, nếu nhiệt độ vừa đủ thì ngỗng đi lại ăn uống bình thường. Ngoài cần được sửa ấm, ngỗng cũng là loài thích hoạt động dưới ánh sáng, bà con nên bật bóng đèn chiếu sáng cho ngỗng 24/24h với những ngày đầu, và 18 – 20h ở các tuần tiếp theo.

Mật độ đàn nuôi

Chuồng gột ngỗng con cần đảm bảo mật độ nhiều nhất 10–15 con/m2 với ngỗng dưới 7 ngày tuổi, 6–8 con/m2 với ngỗng trên 7 ngày và dưới 1 tháng tuổi.

Chăm sóc và thức ăn

Trong những tuần đầu tiên, ngỗng chỉ nên nuôi trong chuồng quây, không nên cho ra ngoài. Thức ăn chủ yếu của ngỗng là rau tươi thái nhỏ như lá xu hào, lá cải bắp, bèo tấm… trộn lẫn với cám ngô hoặc gạo. Nếu đầu tư hơn cho ngỗng mau lớn, bà con có thể mua thức ăn chế biến sẵn trộn với cám theo tỷ lệ 35 – 40%. Bà con cho ngỗng ăn 4 – 5 bữa/ngày. Vì ngỗng lớn rất nhanh, máng ăn nên làm bằng tôn kích thước 45*60*2cm dùng cho 25 – 30 ngỗng con. Máng uống cũng phải to để đủ lượng nước cho chúng uống hàng ngày.

Sau tuần thứ 3, lúc này ngỗng đã cứng cáp hơn có thể cho làm quen dần với môi trường xung quanh và chăn thả ở những nơi có rau cỏ mọc tự nhiên, nguồn nước sạch và có bóng râm. Ban ngày ngỗng sẽ tự đi ăn, chỉ bổ sung thức ăn tinh cho ngỗng vào buổi chiều và ban đêm. Bà con lưu ý thức ăn xanh rất quan trọng trong khẩu phần của ngỗng. Ở giai đoạn 25- 26 ngày tuổi ngỗng có thể ăn tới 1 – 1.2 kg thức ăn rau xanh/ngày và tăng mạnh ở các giai đoạn sau.

Giai đoạn nuôi ngỗng dò thịt

Chuồng trại

Giai đoạn này, việc đầu tư hệ thống chuồng nuôi ngỗng đơn giản hơn rất nhiều. Bà con chỉ lưu ý một điều rằng do ngỗng là loài vật thích chạy nhảy tắm nắng nên không gian chuồng phải quây theo kiểu mở: chuồng phải thoáng, có nhiều ánh sáng và có khoảng sân rộng. Việc xây dựng chuồng nên tận dụng các vật liệu tự có với hệ thống mái che đủ mát khi nắng mưa. Chuồng có thể xây trên khu đất cao có cây xanh che mát, nền chuồng không cần đổ bê tông. Chuồng phải quây xung quanh bằng dây thép vững chắc để ngăn ngỗng bay và chạy ra ngoài.

Mật độ đàn nuôi

Phụ thuộc vào điều kiện và khả năng của mỗi hộ chăn nuôi để quy định mức độ nuôi trong đàn. Thông thường một công lao động có thể chăn thả được đàn 100- 120 con/đàn/người. Ngỗng thịt có thể nuôi chăn thả cả một đàn đông, từ vài chục con đến vài trăm con. Lứa tuổi của ngỗng trong đàn không được chênh lệch nhau nhiều để chúng lớn đều dễ chăm sóc.

Chăm sóc và thức ăn

Trong giai đoạn nuôi ngỗng từ 29 ngày tuổi đến lúc giết thịt 56-75 ngày tuổi (không tính giai đoạn vỗ béo ngỗng), việc chăm sóc ngỗng vẫn tiến hành như bình thường. Ban ngày bà con chăn thả ngỗng, chiều và ban đêm lùa ngỗng trở về và bổ sung thức ăn tinh và rau xanh tại chuồng. Nếu tính cả thức ăn xanh tự kiếm, ngỗng có thể ăn từ 1.5 – 1.8kg rau xanh/con/ngày ở giai đoạn 29-49 ngày tuổi. Thức ăn tinh của ngỗng có thể là cám ngô, thóc ngâm, khoai lang, sắn, bột đỗ tương… Bà con tuyệt đối không dung các loại thuốc kháng sinh chất tăng trưởng sẽ làm ảnh hưởng xấu đến chất lượng thịt.

Trong thực tế, ngỗng nếu được cho ăn đủ rau xanh và được chăn thả sẽ ít bị thiếu khoáng và vitamin. Nhưng với ngỗng nuôi nhốt, bà con cần bổ sung thêm khoáng và vitamin cho ngỗng bằng các loại thức ăn như bột vỏ trứng, vỏ sò.

Giai đoạn vỗ béo ngỗng

Trước khi xuất chuồng khoảng 12 – 15 ngày, ngỗng được vỗ béo để tăng nhanh trọng lượng đồng thời làm tăng chất lượng thịt. Bà con cho ngỗng ăn thức ăn tinh, giảm vận động. Lượng thức ăn tinh cho mỗi con ngỗng khoảng 250-350g/con/ngày, có thể dùng bắp đỏ, hoặc hạt ngô vàng ngâm qua đêm cho thêm chút muối, ngoài ra có thể cho ngỗng ăn thêm khoai, cám trộn rau xanh khoảng 20-25%. Vào 10 ngày cuối, bà con cho ngỗng ăn thêm hạt đậu tương luộc chín với lượng khoảng 10% thức ăn tinh, ngỗng sẽ tăng cân nhanh. Bà con lưu ý chỉ thực hiện vỗ béo ngỗng trong thời gian 12-15 ngày, kéo dài hơn sẽ tăng chi phí thức ăn nuôi ngỗng mà hiệu quả tăng trọng thấp.

Phòng bệnh

Nuôi ngỗng tuy không đòi hỏi nhiều kỹ thuật, nhưng khi nuôi với số lượng lớn, có thể ngỗng sẽ mắc phải một số chứng bệnh làm thiệt hại đến đàn ngỗng, do vậy bà con cần lưu ý các bệnh thường gặp ở ngỗng như:

• Bệnh tụ huyết trùng do vi khuẩn
• Bệnh phó thương hàn làm ngỗng ỉa chảy, viêm kết mạc và gầy sút. Bệnh này thường xảy ra khi ngỗng bị quá mệt do vận chuyển, hoặc do chuồng trại chật chội, độ ẩm cao, bẩn, thiếu nước uống hoặc do có sự biến đổi nhiệt lớn.
• Bệnh cắn lông, rỉa lông thường xảy ra ở các đàn ngỗng nuôi nhốt chật chội, không có sân chạy nhảy cho ngỗng, chuồng trại ẩm ướt thiếu ánh sáng, hoặc do nhốt chung con lớn với con bé, hoặc do có con ngỗng mới về chuồng.

Để phòng tránh các bệnh thường gặp ở ngỗng như trên, bà con cần làm vệ sinh chuồng trại thật chu đáo, đảm bảo chuồng đúng tiêu chuẩn. Các dụng cụ ăn uống cũng cần được tẩy uế sát trùng theo định kỳ thời gian, nhất là khi có dịch bệnh xảy ra. Bà con không nên nuôi lẫn lộn giữa vịt, ngan và ngỗng. Ðịnh kỳ, các đàn ngỗng đều phải được tiêm vaccine phòng bệnh theo các giai đoạn.

Câu Hỏi Thường Gặp

Nên chọn ngỗng giống như thế nào để chăn nuôi hiệu quả?

Tùy thuộc vào nhu cầu của từng hộ chăn nuôi để lựa chọn loại giống phù hợp. Nếu muốn nuôi ngỗng đàn, bà con nên chọn những con ngỗng xám hoặc vằn, chân to vì chúng đi khỏe và chịu khó kiếm ăn. Ngỗng giống tốt là những con ngỗng nở đúng ngày, đạt khối lượng cơ thể từ 85 – 100g/con. Khi ngỗng mới nở, bà con chọn những con có bộ lông bóng mịn, mắt sáng, đi lại vững vàng nhanh nhẹn, ăn uống bình thường, lỗ hậu môn gọn khô.

Mật độ đàn nuôi ngỗng giống là bao nhiêu con?

Chuồng gột ngỗng con cần đảm bảo mật độ nhiều nhất 10–15 con/m2 với ngỗng dưới 7 ngày tuổi, 6–8 con/m2 với ngỗng trên 7 ngày và dưới 1 tháng tuổi.

Mật độ đàn nuôi ngỗng thịt là bao nhiêu con?

Thông thường một công lao động có thể chăn thả được đàn 100- 120 con/đàn/người.