Lan Thái : Lan Tím

Description

LAN HOÀNG THẢO - DENDROBIUM

             Không có một định nghĩa chung nào cho từ Dendrobium. Có tài liệu cho rằng chữ này do tiếng La Tinh, dendro nghĩa là cây, còn chữ bios nghĩa là sự sống. Do đó dendrobium được hiểu là cây lan sống ở trên cây hay phong lan. Ở Việt Nam, người ta thường gọi chúng là Hoàng Thảo hay Đăng Lan.

            Chính vì sự đa dạng về chủng loại mà loài lan này có điều kiện sinh thái rất đa dạng, có loài hoa chỉ mọc ở vùng lạnh, có loài lại chỉ sống ở vùng có không khí nóng, cũng có loài chỉ chịu được nhiệt độ vừa phải, nhưng có một số loài lại rất dễ chịu là điều kiện khí hậu nào cũng sống được.

            So với các giống lan khác thì Dendrobium có thể nhân nhanh giống bằng phương pháp chiết nhánh thông thường. Vì nó là loại lan đa thân với nhiều giả hành, các giả hành thường mang một thân với nhiều lá mọc xen kẽ, trên thân có rất nhiều mắt ngủ. Tại những mắt ngủ này sẽ đâm chồi và cho ra một cây con mới. Đối với Dendrobium thì hoa của loài này có thể mọc từ thân thành từng chùm hay chỉ mọc một hoa duy nhất. Có một số loài dendrobium trước khi ra hoa sẽ rụng hết lá. Đặc biệt hơn các giống lan khác, các chồi hoa của lan Dendrobium không những mọc trên các giả hành mới, tại các giả hành cũ cũng có thể mọc hoa, vì thế một cây Dendrobium có thể cho ra nhiều cành hoa. Mặt khác hoa của loài Dendrobium này thường rất lâu tàn, thường là từ 2 đến hơn 3 tháng, có loài hoa có thể nở suốt quanh năm như Dendrobium Caesar Alba, Dendrobium Caesar La tin... Tuy nhiên có loài cũng sớm nở tối tàn như Lan Thạch Hộc (Dendrobium Crulllenatum).

            Dendrobium cũng là giống rất phong phú về màu sắc và hình dạng hoa. Chính vì thế người Việt Nam dùng những hình tượng khác nhau dể tượng trưng cho một số loài Dendrobium nào đó: một con chim bồ câu trắng (Lan Bạch Câu), một loài hạc lẻ loi (Lan Giả Hạc), hay một đàn bướm vàng bay trăng gió (Lan Kim Điệp)…

            Nhờ những ưu điểm đó của lan Dendrobium mà ngày nay nó chiếm một vị trí rộng lớn trên thị trường tiêu thụ.Ở Bạc Liêu, thì thị trường tiêu thụ lan không nhiều, thậm chí những người sành hoa kiểng cũng chỉ biết một vài loại lan. Nhưng đối với giống Dendrobium này thì đa phần người thích hoa đều biết, mặc dù có người chỉ biết đến nó với cái tên chung là hoa lan chứ chưa từng nghe đến cái tên khoa học khó nhớ này: Dendrobium, thậm chí một số người thích hoa lan còn rất mập mờ về kỹ thuật trồng và chăm sóc loại lan này. Tuy nhiên loài Dendrobium này không hẳn là khó trồng. Nếu chúng ta nắm được một số bí quyết cơ bản của loài này và nguồn gốc nguyên thủy của nó thì việc để có một chậu lan đẹp, hoa lâu tàn là một điều khá dễ dàng.

            Hầu như anh em dòng họ của giống Dendrobium là những loài hoa rất lâu tàn, trung bình - 2 tháng. Cá biệt có loài trên 3 tháng, hoặc có thể hoa nở suốt năm bởi các chồi hoa mới luôn luôn thế các chồi hoa củ

            Dedrobium là một giống lan có nhiều loài trong họ Orchidaceae giống gồm hơn 1.600 loài. Giống chiếm vị trí lớn nhất là Bulbopllyllum. Phân bố trên các vùng thuộc Châu Á nhiệt đới, tập trung nhiều nhất ở đông Nam Á và Úc Châu. Nếu như các nước Nam Mỹ tự hào về các loài thuộc giống Cattleya tuyệt đẹp của mình, thì các nước Đông Nam Á cũng hãnh diện vì có giống Deldrobium vô cùng phong phú. Không có một dạng chung nhất về hoa, cây, cũng như cách trong của giống Dendrobium với số loài quá lớn này. Điều kiện sinh thái cũng rất đa dạng, có nhiều loài chỉ mọc và ra hoa ở vùng lạnh, có loài ở vùng nóng, có loài trung gian. Cũng có loài thích nghi với bất cứ điều kiện khí hậu nào.

            Căn cứ vào cách sống của các loài thuộc giống Dendrobium có thể chia ra làm 2 dạng chính: dạng thường hay nobile và dạng đứng hay phalaenopsis. Dạng thứ nhất đòi hỏi nhiệt độ thấp và kết quả lai giống ít tiến bộ. Do vậy nhiều nhà chơi hoa lan ở thành phố ta ưa thích kiểu Phalaenopsis hơn vì Dendrobium dạng này đòi hỏi nhiệt độ nóng nên dễ thành công, nhiều cây lai phong phú và đa dạng. Cả hai dạng đều sống với điều kiện nhiều ánh sáng.

            Tuy nhiên, nếu xét trên khía cạnh thương mại, ta có thể dùng mô hình sau cho các loài thuộc giống Dendrobium các loài thuộc giống Dendrobium dùng cho mục đích kinh doanh là lan đa thân với nhiều giả hành. Căn hành với khoảng cách giữa các mát ngắn hơn Cattleya, các giả hành thường mang một thân với nhiều lá mọc xen kẽ, trên thân có rất nhiều mắt ngủ. Chính nhờ các mát này mà các loài thuộc giống Dendrobium có thể nhản giống nhanh bằng phương pháp thiết nhánh thông thường so với các giống lan khác. Không có sự khác biệt rõ rệt giữa các mắt ngủ trên căn hành và trên thân. Hoa có thể mọc từ thân thành từng chùm hay từng hoa cô độc. Có một số loài rụng hết lá trước khi ra hoa. Các chồi hoa không những mọc trên các giả hành mới, mà có thể mọc trên các giả hành cũ nữa, vì thế giống Dendrobium khi ra hoa nó cho một số lượng cành hoa nhiều hơn bất kỳ một loại lan nào khác, chính vì thế, ngày nay nó chiếm ưu thế trên thị trường hoa cắt cành Vị trí của hoa trên giả hành cũng biến thiên, có thể giữa các đọt lá hay từ các mắt ngủ trên thân gần ngọn, cũng có thể trên ngọn cây keiki. Hoa có thể rũ xuống hay đứng thẳng.

            Dendrobium cũng là giống rất phong phú về màu sắc và hình dạng hoa. Chính vì thế người Việt Nam dùng những hình tượng khác nhau dể tượng trưng cho một số loài Dendrobium nào đó: một con chim bồ câu trắng - lan Bạch câu, một loài hạc lẻ loi - lan Giả hạc, hay một đàn bướm vàng bay trăng gió - lan Kim điệp và nếu ta đã có lần nhìn thấy lan đong tu nó rộ trong rừng với thế buông xuôi của dòng thác đổ, ta mới thất được sự tưởng tượng vô cùng phong phú của đầu óc người Việt Nam ta.

            Các loài thuộc giống Dendrobium được ưa chuộng hiện nay là các loài có hoa to theo dạng hoa Hồ Điệp, đài và cánh thẳng, nhiều hoa và lau tàn.

            Thế giới Dendrobium là một thé giới vô cùng phức tạp, ngay sự ra hoa thuộc loài các giống cũng có 2 lĩnh vực hoàn toàn khác nhau: một nhóm gồm các loài thuộc giống Dendrobium ra hoa vào đầu mùa mưa do quá trình khô hạn trong mùa nắng, nhóm khác ra hoa vào dịp Tết và hiện nay chưa được biết một cánh chắc chắn do ảnh hưởng của quang kỳ hay sự thọ hàn, hoặc do tác động hiệp trợ của cả 2 yếu tố.