Làng Gốm Bàu Trúc Ninh Thuận - Đất "nở Hoa" Từ Những Bàn Tay Tài ...

Nội dung chính

• Lịch sử Làng gốm Bàu Trúc
• Tổ nghề của làng gốm  chăm Bàu Trúc
• Khám phá làng gốm Bàu Trúc ở Ninh Thuận

Làng gốm Bàu Trúc là một trong những địa điểm du lịch ở Ninh Thuận hấp dẫn, nổi tiếng với những sản phẩm thủ công tuyệt đẹp và kỹ thuật nung nấu đặc biệt, đỉnh cao, mang đậm bản sắc văn hóa Chăm. Bàu Trúc cũng là một trong những làng gốm cổ nhất Đông Nam Á còn tồn tại cho đến tận bây giờ. Hãy cùng Vntrip.vn ghé thăm làng gốm Bàu Trúc và khám phá những tuyệt tác “đất nở hoa” nhé!

>>> Xem thêm: Tổng hợp kinh nghiệm du lịch Ninh Thuận tự túc từ A đến Z

Lịch sử Làng gốm Bàu Trúc

Nằm ở ven quốc lộ 1A, cách thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 10km về phía Nam, Làng gốm bàu Trúc Ninh Thuận thuộc thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước. Ngôi làng này là một trong số những ngôi làng cổ nhất ở Đông Nam Á. Đồng thời cũng là làng duy nhất làm gốm hoàn toàn bằng tay. Cùng với làng dệt Mỹ Nghiệp, làng gốm Chăm Bàu Trúc cùng nằm trong chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống của người Chăm trở thành điểm du lịch Ninh Thuận nổi tiếng.

Làng gốm Bàu Trúc là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời ở Ninh Thuận

Ngôi làng Bàu Trúc trước đây có tên gọi theo tiếng Chăm là Paley Hamu Trok, có nghĩa là Ma Tró hay “làng trũng”  trong tiếng Việt, xưa là địa danh làng Vĩnh Thuận thời Minh Mạng năm 1832. Vào năm 1964, do một trận lụt lớn mà dân làng phải di dời về vùng đất có nhiều cây trúc bên cạnh một cái ao lớn. Từ đó người dân gọi là làng Bàu Trúc.

Tổ nghề của làng gốm  chăm Bàu Trúc

Theo dân gian kể lại, tổ nghề của làng gốm Bàu Trúc chính là ông Poklong Chanh, vào thời hưng thịnh nhất của triều đại Poklong Garai đã từ chối làm quan triều đình và về làng dạy cho phụ nữ Chăm cách nắn, nung đất sét tạo thành những vật dụng phục vụ đời sống hàng ngày. Những người phụ nữ Chăm đã thổi hồn vào đất sét vùng sông Quao, tạo ra những tác phẩm nở hoa và giữ lửa cho nghề gốm truyền thống suốt hơn nghìn năm nay.

Làng gốm Chăm Bàu Trúc

Để tưởng nhớ công ơn của tổ nghề gốm, bà con ở đây đã lập đền thờ, tổ chức cũng tế ông Poklong Chanh vào dịp lễ Katê từ cuối tháng 9 đến tháng 10 theo lịch Chăm hàng năm ở Tháp Chàm Poklong Garai.

Khám phá làng gốm Bàu Trúc ở Ninh Thuận

Làng gốm Chăm Bàu Trúc có khoảng 400 hộ gia đình. Trong đó có trên 80% hộ gia đình vẫn tiếp tục theo nghề gốm. Ngay giữa trung tâm làng gốm là khu vực trưng bày với rất nhiều chủng loại khác nhau từ bình hoa, ấm nước cho đến nồi niêu, chum vại,… Đặc biệt ở đây có những tháp tượng mô phỏng vũ nữ Apsara độc đáo.

Ở trung tâm làng có gian trưng bày với rất nhiều các tác phẩm thủ công từ nồi niêu, ấm nước cho đến chum vại hay những bước tượng vũ nữ

Điểm đặc biệt của nghề làm gốm ở Bàu Trúc đó chính là phương pháp làm gốm thủ công, mang tính nghệ thuật cao với sự tỉ mỉ, tinh tế trong từng nét chạm khắc. Ở nhiều làng nghề, người ta thường dùng các bàn xoay để nặn gốm. Tuy nhiên ở đây, các nghệ nhân gốm dùng chính đôi tay khéo léo của mình để tạo nên những sản phẩm tuyệt vời.

Điểm đặc biệt ở làng gốm Chăm Ninh Thuận đó chính là những nghệ nhân hoàn toàn không cần dùng đến bàn xoay để tạo hình

Hoa văn trên gốm Bàu Trúc là những đường chạm khắc mang đậm nét văn hóa Chăm Pa như là những hình sông nước, chấm vỏ sò, hoa văn móng tay,… Gốm Chăm Bàu Trúc có màu sắc vàng đỏ, đỏ hồng, đen  xám xen lẫn những vệt nâu đặc trưng, có tính “độc bản”. Các sản phẩm luôn có sự khác biệt riêng bởi mỗi sản phẩm tạo ra nó có cái hồn riêng lưu lại từ quá trình nung đất cho đến những nét hoa văn. Đó chính là yếu tố quan trọng trong nghề làm gốm của người Chăm từ xưa cho đến bây giờ và mai sau.

Gốm Bàu Trúc có màu vàng đỏ, đỏ hồng, vệt nâu đặc trưng

Những sản phẩm gốm luôn chất chứa cái hồn riêng của nó

Đến tham quan làng gốm Bàu Trúc các bạn còn được theo dõi các nghệ nhân nắn, tạo hình gốm với những đôi bàn tay tài hoa, điêu luyện cùng những thao tác kỹ thuật vô cùng đẹp mắt. Ngoài ra, các bạn cũng có thể được trải nghiệm tự tay làm cho mình những chiếc bình hay cốc gốm, vẽ hoa văn và nung lửa như một nghệ nhân gốm thực sự.  Những sản phẩm gốm đáng yêu do chính tay mình làm chính là đặc sản Bàu Trúc làm quà ý nghĩa nhất cho người thân và bạn bè.

Đến khám phá làng gốm Bàu Trúc, bạn còn có thể được theo dõi các nghệ nhân làm gốm với đôi tay và nghệ thuật điêu luyện

Ngoài ra, bạn cũng có thể trải nghiệm tự tay làm những món đồ gốm đơn giản như cốc, bình gốm,… và mang về làm quà

Sản phẩm gốm Bàu Trúc hiện không chỉ là một mặt hàng truyền thống mà còn vươn ra các thị trường quốc tế trong khi một số làng nghề thủ công truyền thống của Ninh Thuận còn đang gặp những rào cản trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm. Hiện nay, gốm Chăm Bàu Trúc được trưng bày tại California, Texas và Arizona thu hút đông đảo khách đến tham quan, tìm hiểu và mua hàng.

Sản phẩm gốm Bàu Trúc hiện nay được trưng bày ở một số phòng trưng bày và quầy bán ở Mỹ, California, Texas thu hút khách đến xem và mua hàng bởi nét hoa văn tinh tế, độc đáo

Nếu như có dịp đến với miền Trung nắng gió, đi du lịch Ninh Thuận thì các bạn đừng quên dành thời gian ghé thăm làng gốm Bàu Trúc – nơi “đất nở hoa” từ những đôi bàn tay tài hoa của các nghệ nhân gốm, nơi chất chứa cái hồn cũng như nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Chăm xưa. 

>> Tin liên quan:

• Say lòng trước sắc màu hoài cổ Tháp Chàm Ninh Thuận
• Mê mẩn đồng cừu An Hòa – Điểm check in sốt giới trẻ