Lê Thị Riêng – Wikipedia Tiếng Việt

Lê Thị Riêng (1925 - 1 tháng 2 năm 1968) là một liệt sĩ, anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam.[1]

Tiểu sử

Lê Thị Riêng, bí danh Hai Liên, Hai Riêng sinh năm 1925 tại làng Vĩnh Mỹ, huyện Giá Rai (nay là xã Hoà Bình, tỉnh Cà Mau) trong một gia đình nông dân nghèo. Cha tham gia kháng chiến chống Pháp rồi mất tích, mẹ mất sớm, bà được người chú ruột nuôi dưỡng. Bà được một nhà giáo hoạt động cách mạng giác ngộ và giới thiệu đi làm thợ dệt ở xưởng dệt Láng Tròn, bắt đầu tham gia cách mạng từ ngày đầu Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Hoạt động cách mạng

Năm 1948, bà được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam sau đó làm cán bộ Phụ nữ huyện Giá Rai, Hội Phụ nữ cứu quốc tỉnh Rạch Giá (An Giang ngày nay). Đến năm 1949, bà là Phó Hội trưởng Hội Phụ nữ cứu quốc Miền Đông. Thời kỳ này, bà quen đồng chí Lê Văn Ba, quê ở Long Xuyên, từng là Phó Chủ tịch Ủy ban hành chính tỉnh Rạch Giá. Ra Việt Bắc, đến năm 1953 ông trở về miền Nam chiến đấu và kết hôn với bà, sinh hai con trai.

Năm 1960, Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời, Hai Liên làm Phó Hội trưởng Ban Chấp hành Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ giải phóng và Ủy viên Trung ương Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Phong trào Đồng khởi từ Bến Tre lan tỏa khắp nơi, Lê Thị Riêng đã quyết định gửi hai con ra miền Bắc để có điều kiện học tập, rèn luyện sau này về Nam chiến đấu, bà bám trụ lại miền Nam tiếp tục cuộc chiến đấu.

Cũng vào cuối năm 1960, bà nhận tin dữ: chồng bà là ông Ba đã hy sinh trong trận đánh ở Đông Yên, xã Đông Hòa (Dĩ An, tỉnh Biên Hòa cũ). Đau thương phủ tràn bà ghi vào nhật ký: "…Bao nhiêu mong nhớ đợi chờ làm tắt ngấm! Đời tôi đã trải qua lắm lần tang tóc như thế, nhưng không lần nào sâu nặng bằng lần này. Còn lại 2 con sống xa mẹ, chúng là nguồn hạnh phúc, là sức mạnh giúp tôi hăng hái đi lên, không bao giờ lùi bước. Tôi sẽ chiến đấu cho hạnh phúc không tan, cho con sớm gần mẹ, cho mọi người không còn tang tóc, chia ly…".

Nén mọi đau thương, mất mát, bà đã lao vào công tác. Đến năm 1965, bà được tổ chức phân công phụ trách Trưởng ban Phụ vận khu Sài Gòn - Gia Định và trực tiếp vào nội thành chỉ huy lãnh đạo phong trào phụ nữ của Sài Gòn, Chợ Lớn.

Bị bắt và xử tử

Ngày 9 tháng 5 năm 1967, trên đường đi công tác ở khu vực chợ Đa Kao (Phường Sài Gòn) bà đã bị tên phản bội Ca Vĩnh Phối nhận mặt chỉ điểm cho mật vụ bắt. Địch dùng đủ mọi cực hình tra tấn dã man nhất nhưng không khai thác được gì.[2] Chúng đưa bà từ Biệt đội 23 sang phòng thẩm vấn đặc biệt của cơ quan tình báo CIA, rồi sang phòng hoạt vụ Tổng nha Cảnh sát, dùng mọi thủ đoạn tra tấn, đánh đập, châm điện, nhấn nước, đốt trơ xương ngón tay, dụng các chiêu bài gian trá để dụ dỗ, mua chuộc...

Ngày 31 tháng 1 năm 1968, tức ngày mùng 2 Tết Mậu Thân, bà bị chính quyền Việt Nam Cộng hòa thủ tiêu[3] tại bốt Bà Hòa ở Chợ Lớn (nay là đường Hồng Bàng, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh) cùng với một số tù nhân khác, trong đó có ông Trần Văn Kiểu và Phùng Ngọc Anh - một nữ chiến sĩ biệt động nổi tiếng với biệt danh "Tiểu Long nữ". Trong nhóm người đó chỉ có một mình Phùng Ngọc Anh may mắn sống sót vì Lê Thị Riêng đã lấy thân mình che đạn cho Ngọc Anh. Chiếc kẹp tóc mà Lê Thị Riêng mang bên người lúc đó đã được bà Ngọc Anh giữ lại để kỷ niệm cho hành động này.[4]

Tác phẩm

Bà để lại một quyển nhật ký cá nhân, dày cỡ sổ tay, trong đó ghi lại những suy nghĩ, tình cảm và hoạt động cách mạng của bà trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Cuốn nhật ký này tuy chưa được công bố rộng rãi, nhưng đã là một phần của di sản tinh thần, thể hiện lòng yêu nước sâu sắc, ý chí kiên cường và tinh thần hy sinh cao cả của người nữ anh hùng.[5]

Mở đầu quyển sổ tay là những câu thơ chất chứa nỗi lòng của mẹ dành cho 2 người con là Minh Chánh và Chí Công đang phải sống xa mẹ.

(Gửi tặng hai con: Minh Chánh, Chí Công)

Tôi ước mơ một ngày nào đâu đó…

Hà Nội ơi! Cho tôi đến Thủ đô

Gặp lại hai con, tôi ôm cả vào lòng

Tôi siết mãi, không bao giờ buông ra nữa.

Nhớ lắm rồi, bao năm trời chất chứa

Bóng hình con cứ lảng vảng đêm ngày

Bữa tiệc đời sao lắm vị chua cay

Mẹ đã chịu, trong những ngày xa cách.

Tôi ước mơ một ngày xuân thống nhất

Được gặp con, được ôm ấp vỗ về

Thèm thuồng nhìn đôi mắt trẻ ngây thơ

Bao hạnh phúc mẹ dồn về con cả.

Nhưng con hỡi, nước non còn chia cắt

Bởi kẻ thù tàn bạo gây nên

Bao gia đình tan nát điêu linh

Bao em bé phải đoạn tình mẫu tử.

Màu đen tối sẽ lùi về dĩ vãng

Vì toàn dân đã vùng dậy đứng lên

Mẹ nguyện làm, một chiến đấu viên

Mẹ chiến đấu, cho ngày mai tươi sáng.

Cho Bắc Nam thống nhất

Cho đất nước hòa bình

Cho mọi người được no ấm quang vinh

Cho con được hưởng trọn tình thương của mẹ.[5]

Ngoài ra bà còn viết một bài thơ có tên Ước mơ:

Mẹ nguyện làm một chiến đấu viên

Mẹ chiến đấu cho ngày mai tươi sáng

Cho Bắc, Nam thống nhất

Cho đất nước hòa bình

Cho mọi người được no ấm, quang vinh

Cho con được hưởng trọn tình thương của mẹ.[6]

Vinh danh

Ngày 10 tháng 4 năm 2001, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã ký truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đồng chí Lê Thị Riêng.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Cà Mau đã xây dựng tượng đài, bia lịch sử, đặt công viên, trường học, tên đường mang tên nữ Anh hùng Lê Thị Riêng.

Tên bà được đặt cho các trường Tiểu học Lê Thị Riêng (phường Hòa Hưng), trường trung cấp Lê Thị Riêng (phường Phước Long), trường trung học phổ thông Lê Thị Riêng (xã Hòa Bình, Cà Mau). Ngoài ra ở các công viên, con đường ở Thành phố Hồ Chí Minh và ở tỉnh Cà Mau; hiện tại công viên Lê Thị Riêng ở phường Bạc Liêu có tượng bà.

1. Thành phố Hồ Chí Minh: Quận 1 nối Bùi Thị Xuân và Nguyễn Thị Nghĩa).

2. TP. Pleiku: nằm tại phường Hội Phú.

3. TP. Buôn Ma Thuột: Nối Nguyễn Trường Tộ với Lê Duẩn.

4. TP. Đà Lạt: tại Phường 7,...

Chú thích

1. ^ "Chuyện xúc động đằng sau những kỷ vật thời chiến" Lưu trữ ngày 23 tháng 10 năm 2008 tại Wayback Machine trên báo Văn Hóa của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam
2. ^ "Chuyện cảm động về một người Anh hùng" Lưu trữ ngày 23 tháng 10 năm 2008 tại Wayback Machine trên báo Nhân dân của Đảng Cộng sản Việt Nam
3. ^ "Chị Hai Riêng" trên báo Quân đội Nhân dân của Bộ Quốc phòng Việt Nam
4. ^ "Câu chuyện anh hùng - Bài 2: "Tiểu Long nữ" thế kỷ 20". Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2012.
5. ^ a b "Chị Hai Riêng". https://www.qdnd.vn. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2025. {{Chú thích web}}: Liên kết ngoài trong |website= (trợ giúp)
6. ^ Anh Tú. "LÊ THỊ RIÊNG - Người nữ anh hùng cộng sản kiên trung, bất khuất". Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh. Truy cập ngày 21 tháng 8 năm 2025.

Tham khảo

Bài viết tiểu sử này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s