Linh Thiêng, Cổ Kính Chùa Ông ở Đồng Nai

Linh thiêng, cổ kính chùa Ông ở Đồng Nai

Được xây dựng cách đây hơn 300 năm, chùa Ônghay còn có tên dân gian là Thất Phủ cổ miếu, ở xã Hiệp Hòa, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai được xem là ngôi chùa cổ kính linh thiêng bậc nhất ở vùng đất Nam bộ hiện nay.

Theo vị sư trụ trì cho biết, ngôi chùa nay đã trùng tu và phục dựng vào năm 1684 và được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch) xếp hạng làdi tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 2001. Chùa quanh năm thu hút đông đảo khách thập phương tới chêm bái dâng hương để cầu an, đặc biệt là dịp đầu năm và ngày 15, 30 âm lịch hàng tháng.

Cổng chùa Ông

Một thành viên ban trị sự của chùa Ông cho biết, chùa Ông là cơ sở văn hóa đầu tiên của cộng đồng người Hoa ở Biên Hòa, Đồng Nai nói riêng và Nam bộ nói chung. Đây là ngôi chùa đánh đấu cột mốc lịch sử cộng cư của người Việt và Hoa trong công cuộc khẩn hoang, lập nghiệp và bảo vệ vùng đất phương Nam còn hoang sơ. Đây cũng là cột mốc giao lưu văn hóa Việt – Hoa trong hơn 300 năm qua ở vùng đất Biên Hòa, Đồng Nai. Kể từ khi phục dựng, vào các dịp đầu Xuân, lễ hội chùa Ông đã được tổ chức với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, mang đậm bản sắc giao thoa văn hóa Việt - Hoa ở vùng đất Biên Hòa, Đồng Nai.

Thông qua các hoạt động của lễ hội, mối liên kết cộng đồng Việt – Hoa ngày càng thêm thắt chặt, được đông đảo quần chúng nhân dân địa phương ủng hộ và tham gia, là nguồn cổ vũ và động viên tinh thần cho việc duy trì và tổ chức lễ hội hàng năm vào dịp đầu Xuân

Đông đảo người hành hương chùa Ông

Đến thăm chùa Ông chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc hoàn mỹ với những tác phẩm điêu khắc đá, gỗ độc đáo và những phù điêu, tượng gốm tinh tế giàu chất dân gian. Nó thể hiện sức sống mãnh liệt, phồn thịnh của một đô thị (Thương cảng Cù lao Phố) xưa trên vùng đất Nam bộ.

Hiện nay, chùa Ông không chỉ thờ Quan Công mà còn thờ Châu Xương, Quan Bình là hai người con nuôi và là dũng sĩ trung thành của ông. Ngoài ra, chùa còn thờ Thiên Hậu, Nguyên Quân, Kim Huệ thánh Mẫu, Mẹ Độ, Mẹ Sanh, Quan Âm Bồ tát, Triệu Huyền Đàn, Thái Thế, Ngũ Hành Nương Nương … Trong số các tượng thì có di tượng cổ nhất của chùa Ông là tượng Thiên hậu Nguyên Quân.

Là một người thường xuyên lui tới chùa Ông, một Phật tử ngụ tại Chợ Lớn, TP Hồ Chí Minh cho biết: “Đây là một ngôi chùa lâu đời có tiếng linh thiêng, vào những ngày lễ hội lớn tôi và gia đình thường tìm đến đây để làm lễ cầu an, cầu sức khỏe, may mắn, mua may bán đắt và cả cầu cơ trúng số cho gia đình phát tài phát lộc trong năm”.

Được biết, lễ hội chính của chùa Ông được tổ chức thường xuyên từ ngày 6 - 9/2 (tức mùng 10 đến 13 tháng Giêng) hàng năm thu hút rất đông khách thập phương tới chiêm bái dâng hương dâng lễ. Ngoài ra hàng năm chùa Ông còn có rất nhiều ngày lễ lớn như vía Ông, vía Bà, Vu Lan, trong những ngày lễ đó chùa Ông thu hút khoảng 60.000 - 80.000 lượt người tới hành hương và cúng viếng. Nhưng năm nay do ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19, nên mọi chương hoạt động của lễ hội chùa Ông đã ngưng tổ chức.

Toàn cảnh chùa Ông cổ kính bên dòng sông Đồng Nai thơ mộng

Theo nghi thức truyền thống từ lâu đời, lễ hội chùa Ông hàng năm có những nghi lễ như: Lễ cung nghinh Quản Trạch Tôn Vương, Thiên hậu Thánh Mẫu, Đức ông Trần Thượng Xuyên, Đức ông Nguyễn Hữu Cảnh... Lễ vía đức Ông, lễ cúng Trời, lễ thả phúc khí cầu, lễ cầu an, lễ thả hoa đăng trên sông...Ngoài ra, còn có các chương trình biễu diễn nghệ thuật với các bản tuồng cổ "Tứ tự đăng khoa" và "Bao Công xử án Thủy Ngư" và đờn ca tài tử diễn ra rất hấp dẫn cuốn hút người xem suốt thời gian diễn ra lễ hội...

Có thể nói, chùa Ông là một công trình kiến trúc cổ, độc đáo, ngoài giá trị văn hóa tín ngưỡng tâm linh còn có giá trị về lịch sử, đánh dấu sự có mặt của cộng người Hoa cư trú sinh sống ở vùng đất Nam bộ xưa và nay.

Tâm Lương