Linh Tinh Cá Chình | Chautuanvu

Bài : Chautuanvu Cá chình là loại cá mình dài như rắn, da trơn, không vảy, không có vây bụng, đôi khi nhiều loài không có cả vây ngực. Vây lưng và hậu môn dài, phía sau thường gắn với vây đuôi. Đầu cá chình giống đầu rắn, miệng rộng, có nhiều răng sắc xếp hình lược trông rất hung dữ. Cá chình là loài cá lớn. Có con dài vài mét, nặng hàng chục ký trông như những con trăn khổng lồ, chính vì vậy ở nhiều nơi, người ta còn gọi chúng là thuồng luồng (1). Cá chình nước lợ (cá nưa) câu được ở hạ lưu sông Gianh

Theo từ điển điện tử Wikipedia, bộ cá chình (Anguilliformes) là một bộ cá bao gồm 4 phân bộ, 19-20 họ, 110 chi và khoảng 600 loài. Phần lớn các loài cá chình là động vật săn mồi, ưa thích sinh sống trong các vùng nước nông hay ẩn mình dưới đáy biển sâu, trong các hang lỗ, rạn san hô, rạn đá. Trong các họ cá chình chỉ có họ cá chình nước ngọt (có vây ngực) là di chuyển vào vùng nước ngọt để sinh sống nhưng không sinh sản tại đó. Các loài cá chình nước ngọt có chu kỳ sống rất đặc biệt : sinh trưởng trong nước ngọt đến tuổi thành thục, trưởng thành sinh dục lại di cư ra biển để sinh sản. Trong quá trình di cư, tuyến sinh dục phát triển, chín muồi và sinh sản ở vùng biển sâu. Trứng thụ tinh, phôi phát triển nở thành ấu trùng dạng lá liễu, sống phù du trong nước biển, theo các dòng hải lưu trôi dạt vào bờ, biến thành cá chình dạng ống trong suốt, vào cửa sông biến thành cá chình con. Cá chình con theo dòng nước ngọt di cư lên thượng nguồn các sông, suối, các hồ chứa nước ngọt để sinh sống cho đến lúc trưởng thành.Cá chình nước ngọt chỉ sinh sản một lần trong đời. Sau khi sinh sản xong, cá chình bố mẹ chết.

Có rất nhiều người nhầm loài cá chình điện là một loài cá chình, thật ra không phải như vậy. Đây là một loài cá có tên khoa học là Electrophorus electricus có thể phát ra điện để giật kẻ thù và để săn mồi thường sống ở vùng sông Amazon (Nam Mỹ). Ở hai bên sống lưng của cá chình điện có 2 “nhà máy điện”, mỗi “nhà máy” gồm 70 “cột điện” đấu song song, mỗi “cột” là một chồng gồm 6.000 tế bào phát điện đấu nối tiếp. Lúc gặp mồi hoặc kẻ thù, cá chình điện có thể phóng một loạt từ 10 đến 30 “cú điện” với điện thế lên tới 900 vôn, mạnh có thể 1000 vôn, để quật ngã và làm tê liệt đối thủ.

Truyền thuyết

Theo Đại Việt sử ký, thời Vua Hùng dân ở rừng núi thấy ở sông ngòi khe suối đều có tôm cá, nên rủ nhau đi bắt cá để ăn, thường bị thuồng luồng làm hại, đến thưa với vua. Vua nói: “Người man ở núi khác với các loài thủy tộc; các thủy tộc ấy ưa cùng loài mà ghét khác loài, cho nên mới bị chúng làm hại. Rồi vua bảo mọi người lấy mực vẽ hình thủy quái ở mình. Từ đấy thuồng luồng trông thấy không cắn hại nữa. Tục vẽ mình của người Bách Việt có lẽ bắt đầu từ đấy.

Đầu cá nưa

Thường nghe những người lớn tuổi kể lại rằng, trước đây, trên vùng khe suối ở thượng nguồn sông Gianh, người đi rừng thường gặp những con cá chình to như con trăn nằm phơi nắng trên những tảng đá, ai nấy đều sợ không dám đến gần. Ban đêm, chúng trườn vào vườn những nhà dân nằm ven suối để bắt trộm gà, vịt… Thời chiến, bộ đội thường hay xách súng AK47 xuống suối bắn chình. Thời sau này, nhiều người đi săn thỉnh thoảng vẫn bắn được một vài con to bằng bắp vế, dài cả mét.

Ở vùng hạ lưu sông Gianh, ngư dân thường câu được những chú chình dài vài mét, bụng to bằng bắp chân còn gọi là cá nưa. Cá nưa là loài cá chình nước lợ, thường dài gấp đôi cá chình nước ngọt cùng cân nặng. Cá nưa không có vây ngực, miệng lớn, răng dày và rất sắc bén xếp theo hình lược.

Dưới các rạn đá, rạn san hô ngoài khơi các vùng biển đảo Hòn La, đảo Yến, đảo Gió có rất nhiều cá chình biển. Cũng như cá nưa, cá chình biển không có vây ngực nhưng mình ngắn hơn nhiều. Cá chình biển loại to thường mạnh mẽ và hung dữ như trăn gió nên ngư dân ở đây vẫn thường gọi chúng bằng cái tên là thuồng luồng biển.

Câu chình

Trong tiềm thức của nhiều người, thuồng luồng là loài thủy quái hung dữ luôn gây nguy hiểm cho con người. Nhưng thật ra, thuồng luồng (cá chình) lại là loài cá khá nhút nhát, trừ khi chúng săn mồi hoặc bị tấn công. Có rất nhiều cách để săn bắt cá chình, trong đó có một vài kiểu câu như câu rê, câu ngâm hoặc mài chình.

Câu rê cá chình cũng giống như câu rê các loài cá khác. Thẻo câu, mồi câu cũng giống y vậy. Cũng sử dụng mồi tôm, mồi mực… bình thường. Khi rê mồi qua những hang hốc có cá chình ẩn nấp, chú ta sẽ thò đầu ra đớp mồi và bị dính lưỡi câu. Lúc đó hãy nhanh chóng đưa chú ta lên, nếu để lâu chú ta chui vào hang thì chắc chắn sẽ bị mất lưỡi.

Câu ngâm cá chình cũng tương tự, nhưng khác với câu rê là chúng ta sử dụng chì to hơn, câu ngâm, không rê. Thường khi câu ngâm, cá chình nuốt mồi xong sẽ chui ngay vào hang. Khi bị dính lưỡi, đau miệng, theo bản năng chú cá sẽ xoắn mình quanh thẻo câu cho đến khi thẻo câu thắt cổ chú chàng đến ngẹt thở, tự động chú chàng phải trườn ra khỏi nơi ẩn nấp. Khi kéo được chú cá lên, dùng kéo cắt luôn sợi cước rồi thay thẻo câu khác vì thường không ai đủ can đảm để gỡ lưỡi từ cái miệng rộng hoác đầy răng nhọn lởm chởm như miệng rắn của chú cá chình.

Có một cách câu khá đặc biệt nữa là mài chình. Mài chình là cách câu cá chình lớn ở các rạn đá, rạn san hô trên các đảo biển. Dụng cụ gồm một đoạn dây loại lớn, phía trên buộc vào một đoạn gỗ vừa vặn để cầm tay, phía dưới thắt một lưỡi câu loại lớn dùng để móc mồi. Tùy theo kinh nghiệm, người câu cá chình sẽ tìm những rạn đá nghi có hang ổ cá chình dưới đó. Dùng các loại cá có máu tanh như cá nục, cá đù, cá mối… mài vào đá, tạt nước hoặc nhờ sóng đánh vào để lan tỏa chất tanh xuống vùng nước xung quanh. Cá chình ở trong hang ngửi mùi tanh sẽ ló đầu ra, lúc đó người câu thòng thẻo câu xuống chờ cá ăn thì nhanh chóng giật mạnh và đưa cá lên bờ.

Món ngon cá chình

Trong các loại cá chình thì đắt nhất, hảo hạng nhất vẫn là cá chình khe (cá chình nước ngọt). Tuy nhiên cá chình nước lợ và cá chình biển cũng không hề thua kém bao nhiêu. Thịt các loài cá chình nói chung đều chắc giòn, rất thơm ngon và bổ dưỡng. Mật cá chình là một vị thuốc chữa bệnh đau lưng và là một loại Viagra rất hiệu nghiệm đối với các quý ông.

Cá chình chế biến được nhiều món ngon, nhưng hấp dẫn nhất vẫn là món cá chình nướng, cá chình kho nghệ, cá chình nấu canh chua chuối sứ, cá chình um chuối ngự hoặc lẩu cá chình.

Một con cá chình còn sống khoảng 2 – 3 ký có thể chế biến được nhiều món. Trước tiên dùng tro bếp vuốt sạch nhớt cá. Cho muối hạt vào xóc rồi rửa lại thật sạch. Cắt khúc. Chọn vài khúc đem ướp với muối, ớt, tiêu, củ sả băm nhỏ cho thấm rồi kẹp vĩ nướng trên than hoa. Món này ăn nóng. Khi ăn chấm với muối hạt dầm chanh ớt xanh là món ăn chỉ cần thưởng thức một lần sẽ không bao giờ quên được.

Chọn một vài khúc ngon đem kho rim với nước ép từ củ nghệ tươi giã nhỏ hoặc lá nghệ non. Nêm nếm vừa đủ muối, nước mắm, đường, tiêu, ớt… món này ăn với cơm nóng thì không còn gì bằng, rất hợp với phụ nữ, người già, trẻ em.

Nếu ưa, có thể chọn vài khúc đem um với chuối ngự cũng là một món ăn cơm hoặc món nhậu rất hấp dẫn với các quý ông.

Đầu và đuôi cá chình đem nấu canh chua với khế, chuối sứ, rau ngổ cũng là một món canh hảo hạng.

Những ngày trời mưa lạnh, không thích hợp để thưởng thức món canh chua thì đã có món lẩu cá chình thay thế. Chú ý khi nấu món này đừng quên các loại nguyên liệu như măng chua, khế, chuối sứ, ớt quả, rau ngổ… Món này ăn nóng với bún, nước mắm tỏi ớt. Đừng quên dùng vài ly men riềng cho thêm ngon miệng, tăng sự ấm áp và khí thế.

Nhiều người cho rằng cá chình khe là loại cá ngon nhất, hảo hạng nhất. Nhưng theo những cần thủ lão luyện thì cá chình ngon nhất lại là cá chình … do chính tay chúng ta câu được, bất kể đó là loại cá chình gì!

—————— (1) Có nơi lại gọi cá sấu là thuồng luồng, cá chình là giao long

Đầu thu 2011 Chautuanvu

Nguồn : Caucaquangbinh.com

Chia sẻ:

• X
• Facebook

Thích Đang tải...

Có liên quan