[Luận án] Hoạch định Chính Sách Trong Xây Dựng Văn Bản Quy Phạm

[Luận án 2020] Hoạch định chính sách trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật tại Việt Nam hiện nay

Mục lục:

Toggle

• THÔNG TIN LUẬN ÁN
• 1. Lý do chọn đề tài luận án
• 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
  • Đối tượng nghiên cứu của luận án
  • Phạm vi nghiên cứu của luận án
• Làm gì nếu chưa tìm thấy tài liệu bạn cần?
• 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
  • Mục tiêu của luận án
  • Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
• 4. Phương pháp nghiên cứu của luận án
• 5. Những đóng góp mới của luận án
• 6. Kết cấu của luận án
• LIÊN HỆ ZALO:
• HỖ TRỢ TẢI VỀ:

THÔNG TIN LUẬN ÁN

• Trường: Đại học Luật Hà Nội
• Tác giả: TS. Cao Kim Oanh
• Định dạng: PDF/Word
• Số trang: 164 trang
• Năm: 2020

1. Lý do chọn đề tài luận án

Sức sống của một Nhà nước pháp quyền chính là pháp luật, pháp luật là công cụ đắc lực hỗ trợ Nhà nước trong việc điều hòa các mối quan hệ xã hội. Muốn vậy, pháp luật phải giải quyết được các vấn đề bức xúc của xã hội và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, bảo đảm quyền và nghĩa vụ của công dân. Một trong những yêu cầu quan trọng thúc đẩy sự phát triển đất nước gắn với xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế là phải hoàn thiện thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Trong đó, nói đến thể chế và hệ thống pháp luật là nói đến xây dựng pháp luật và các hoạt động liên quan đến ban hành VBQPPL. Mọi hoạt động xây dựng pháp luật từ khâu sáng kiến lập pháp đến khi VBQPPL được xem xét thông qua, trong đó bao gồm hoạt động hoạch định chính sách, quy phạm hóa chính sách đều cần thiết phải dựa trên các tiêu chí chung về một VBQPPL đảm bảo chất lượng. Chính vì vậy, hoạt động xây dựng pháp luật của nước ta phải kịp thời “đổi mới” một cách đồng bộ để đáp ứng được yêu cầu điều chỉnh quan hệ xã hội. Việc đổi mới hoạt động xây dựng pháp luật là một trong những nhiệm vụ chiến lược, quan trọng của Đảng, Nhà nước đã được khẳng định trong nhiều văn kiện quan trọng của Đảng và quy định trong các bản Hiến pháp.

Xây dựng pháp luật là một trong những phương diện hoạt động quan trọng nhất của Nhà nước, nhằm mục đích trực tiếp tạo lập nên VBQPPL để xác lập các thể chế. Đây là hoạt động mang tính sáng tạo pháp luật, là quá trình chuyển hóa ý chí của nhà nước, của xã hội, của nhân dân thành các quy phạm pháp luật, có tính bắt buộc chung đối với mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân, do đó đòi hỏi thường xuyên nâng cao chất lượng của các VBQPPL được ban hành. Hoạt động này diễn ra khá mạnh mẽ đặc biệt bắt đầu từ năm 1996 khi lần đầu tiên Việt Nam có một đạo luật riêng quy định về ban hành VBQPPL. Sau đó, Luật này được sửa đổi, bổ sung vào năm 2002, tiếp đến là sự ra đời Luật Ban hành VBQPPL của HĐND và UBND năm 2004, lần lượt các văn bản này được thay thế bởi Luật Ban hành VBQPPL năm 2008 và Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 hiện hành. Trải qua các lần thay đổi đó, với sự nỗ lực của các cơ quan, tổ chức, sự tham gia ý kiến của nhân dân, đến nay, nước ta đã xây dựng được một hệ thống VBQPPL khá đầy đủ, bao quát hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế, văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng… góp phần xác lập thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công cuộc đổi mới đất nước.

Tuy nhiên, trong quá trình điều chỉnh các quan hệ xã hội đang biến đổi từng ngày thì hệ thống pháp luật nước ta vẫn còn cồng kềnh, khó áp dụng, tính công khai, minh bạch còn hạn chế, tính đồng bộ, cân đối của hệ thống pháp luật mặc dù phần nào đã đươc cải thiện nhưng vẫn còn sự chênh lệch lớn trong các lĩnh vực khác nhau, vẫn còn bộc lộ sự chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu sự phối hợp nhịp nhàng, logic giữa các VBQPPL. Bởi vậy, theo đánh giá của Bộ Chính trị trong Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020: “nhìn chung hệ thống pháp luật nước ta vẫn còn chưa đồng bộ thiếu thống nhất, tính khả thi, chậm đi vào cuộc sống. Cơ chế xây dựng, sửa đổi pháp luật còn thiếu hợp lý và chưa được coi trọng đổi mới hoàn thiện. Tiến độ xây dựng pháp luật còn chậm, chất lượng các văn bản pháp luật chưa cao”. Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do“chưa hoạch định được một chương trình xây dựng pháp luật toàn diện, tổng thể, có tầm nhìn chiến lược”. Đặc biệt, giai đoạn lập chương trình xây dựng VBQPPL chưa chú trọng đến khâu hoạch định chính sách, khâu đánh giá tác động pháp luật và giai đoạn soạn thảo còn hạn chế, tính trách nhiệm cá nhân của các chủ thể tiến hành các hoạt động xây dựng pháp luật còn chưa cao… Điều này đồng nghĩa với việc đổi mới quy trình xây dựng VBQPPL, xác định tầm quan trọng của công đoạn hoạch định chính sách là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng VBQPPL cần phải được tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện hoạt động này. Do đó, nhiệm vụ trong thời gian tới của Nhà nước và nhân dân ta là: “Hoàn thiện pháp luật về quy trình xây dựng, ban hành và công bố VBQPPL”. Còn nhiệm vụ của Quốc hội là “Tiếp tục đổi mới quy trình lập pháp, bảo đảm đồng bộ, hợp lý, nâng cao trách nhiệm của cơ quan trình dự án, cơ quan tham gia soạn thảo, thẩm tra, chỉnh lý”. Không chỉ riêng đối với Việt Nam mà với bất kỳ nhà nước nào, cho dù hoạt động xây dựng pháp luật của mỗi quốc gia đều có những điểm đặc thù, nhưng tất cả đều hướng đến việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật khoa học, hiệu quả, các VBQPPL đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, đồng bộ, phù hợp với thực tiễn. Để đạt được yêu cầu này, việc nghiên cứu hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL là một nhiệm vụ trọng tâm, nhằm cho ra đời những chính sách tốt, những VBQPPL chất lượng để pháp luật thực sự là công cụ hữu hiệu giải quyết những vấn đề mà thực tiễn đặt ra. Xuất phát từ lý do nêu trên để khẳng định, việc nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài “Hoạch định chính sách trong xây dựng văn

bản quy phạm pháp luật ở Việt Nam hiện nay” làm luận án tiến sĩ với những kiến nghị mới, hy vọng sẽ đem lại giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc nhằm nâng cao chất lượng chính sách, chất lượng VBQPPL, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật.

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

Đối tượng nghiên cứu của luận án

Đối tượng nghiên cứu của luận án là hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL ở Việt Nam hiện nay. Bên cạnh đó, hoạt động nghiên cứu của luận án còn rà soát, đánh giá các quy định pháp luật về hoạt động hoạch định chính sách trong các VBQPPL luật điển hình của Việt Nam như: Hiến pháp; Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Phạm vi nghiên cứu của luận án

Hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL là đề tài nghiên cứu có phạm vi khá rộng và phức tạp nhưng trong giới hạn luận án chỉ tập trung giải quyết một số nội dung sau đây:

Làm gì nếu chưa tìm thấy tài liệu bạn cần?

[MIỄN PHÍ] Hỗ trợ rà soát và tìm kiếm tài liệu theo đề tài hoặc từ khóa!!!

– Về phạm vi đối tượng của hoạt động hoạch định chính sách: Nghiên cứu hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL với đối tượng là: luật, pháp lệnh, một số nghị định và nghị quyết của HĐND cấp tỉnh. Trong đó, tác giả chủ yếu tập trung nghiên cứu hoạch định chính sách trong xây dựng luật, pháp lệnh.

– Về phạm vi thời gian: Luận án chủ yếu tập trung nghiên cứu hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL ở Việt Nam trong giai đoạn bắt đầu kể từ năm 1996, đặc biệt là giai đoạn kể từ năm 2009 đến nay khi Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 có hiệu lực thi hành.

– Về phạm vi không gian: Bên cạnh việc nghiên cứu hoạt động này trong phạm vi Việt Nam, luận án còn liên hệ tới quy trình chính sách tại một số quốc gia điển hình như: Canada, Anh, Pháp, Mỹ…

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

Mục tiêu của luận án

Thông qua việc nghiên cứu, phân tích cơ sở lý luận của hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL, đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực thi, nghiên cứu sinh luận án đề xuất xây dựng những giải pháp cụ thể góp phần nâng cao chất lượng hoạt động này. Cụ thể: (1) Rà soát, đánh giá được quy trình hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL tại Việt Nam hiện nay; (2) Đánh giá tính hợp lý, khả thi của quy trình hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL tại Việt Nam; (3) Xác định được những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong quá trình chủ thể có thẩm quyền thực hiện hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL tại Việt Nam và nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó; (4) Đề xuất những giải pháp cụ thể, những điều kiện cụ thể nâng cao hiệu quả hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL tại Việt Nam hiện nay với mong muốn xây dựng những văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo chất lượng, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật trong thời gian tới.

Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

Để đạt mục tiêu trên, luận án đặt ra một số nhiệm vụ cơ bản sau đây:

– Chương 1: Thực hiện nghiên cứu tổng quan các công trình có liên quan đến đề tài luận án để chỉ ra các vấn đề mà luận án có thể kế thừa, cần tiếp tục triển khai trong các nội dung nghiên cứu.

– Chương 2: Phân tích cơ sở lý luận của hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL bằng việc làm rõ khái niệm chính sách, hoạch định chính sách, chủ thể tiến hành hoạch định chính sách, quy trình hoạch định chính sách và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL.

– Chương 3: Nghiên cứu sinh đánh giá thực trạng hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL, trong đó luận án tập trung nghiên cứu các quy định pháp luật trong các luật về ban hành VBQPPL. Bên cạnh đó, luận án cũng phân tích, đánh giá thực tiễn thực thi hoạt động hoạch định chính sách, đặc biệt đối với luật, pháp lệnh nhằm chỉ ra những mặt ưu điểm, thành tựu, những vấn đề còn bất cập và căn nguyên dẫn đến những hạn chế đó, làm cơ sở để đề xuất những giải pháp phù hợp.

– Chương 4: Nghiên cứu sinh khẳng định quan điểm, mục tiêu tiến hành hoạt động nghiên cứu và từ đó đề xuất giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL ở Việt Nam hiện nay.

4. Phương pháp nghiên cứu của luận án

Luận án tiếp cận, hình thành dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; Tư tưởng Hồ Chí Minh; Chủ trương, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về Nhà nước và pháp luật, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong giai đoạn hiện nay.

Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng một số phương pháp để làm luận án như: Phương pháp phân tích, tổng hợp được sử dụng để lý giải những vấn đề lý luận cơ bản, cho đến đánh giá thực trạng và giải pháp hoạch định chính sách trong xây dụng VBQPPL tại chương 1.

Trong chương 2 và chương 3: Tác giả đã sử dụng phương pháp điều tra xã hội học (phiếu khảo sát thực tiễn và phỏng vấn sâu) dùng để thu thập thông tin của các đối tượng liên quan từ chuyên gia xây dựng chính sách, các cá nhân tham gia trực tiếp vào quy trình hoạch định chính sách, đến đối tượng bị tác động bởi chính sách và các nhà khoa học… được sử dụng để thu thập thông tin và ý kiến, những nhận định của các chủ thể này để củng cố phần đánh giá thực trạng và đưa ra giải pháp hoàn thiện cơ chế hoạch định chính sách; Phương pháp thống kê được sử dụng để đánh giá số liệu của hoạt động hoạch định chính sách được thể hiện qua các thời kỳ; Phương pháp luật học so sánh sử dụng để nghiên cứu mô hình, kinh nghiệm của nước ngoài, từ đó rút ra những giá trị tham khảo cho mô hình hoạch định chính sách ở Việt Nam. Các phương pháp nghiên cứu này được tác giả kết hợp sử dụng để nội dung luận án vừa có tính khái quát, vừa mang tính cụ thể, đánh giá toàn diện về hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL ở Việt nam hiện nay.

5. Những đóng góp mới của luận án

Luận án là công trình nghiên cứu có tính toàn diện và hệ thống về hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL ở Việt Nam. Trên cơ sở kế thừa các kết quả nghiên cứu trước đó, luận án đã có những điểm mới cơ bản sau đây:

Phân tích và làm sáng tỏ khái niệm chính sách, xây dựng khái niệm hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL, chỉ ra đặc điểm của hoạch định chính sách làm cơ sở cho việc nhận diện đối tượng VBQPPL phải tiến hành hoạt động này.

Làm rõ vai trò, sự cần thiết của hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL; chỉ ra các yếu tố, mối quan hệ giữa hoạch định chính sách với soạn thảo VBQPPL và các yếu tố ảnh hưởng chất lượng hoạch định chính sách.

Đánh giá toàn diện thực trạng hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL ở Việt Nam hiện nay từ quy định pháp luật đến thực tiễn thực thi để phát hiện, chỉ ra nguyên nhân của hạn chế tồn tại làm sâu sắc sự cần thiết phải nâng cao chất lượng hoạt động này trong thời gian tới.

Đề xuất một số giải pháp ngắn hạn và lâu dài để đảm bảo cho hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL được thực hiện hiệu quả nhất. Đặc biệt, luận án mạnh dạn đưa ra quan điểm cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật, cũng như đề xuất mô hình và kiện toàn tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất cho hoạt động hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL thời gian tới hiệu quả hơn.

Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ là công trình khoa học có giá trị tham khảo vào việc nghiên cứu hoạch định chính sách trong xây dựng VBQPPL để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật ở Việt Nam. Luận án là nguồn tài liệu tham khảo để giúp cho các cán bộ, công chức… làm công tác hoạch định chính sách hiểu sâu sắc hơn về hoạt động này nhất là trong giai đoạn nước ta đang tiếp tực đổi mới xây dựng pháp luật và ban hành VBQPPL. Ngoài ra, công trình này có thể được sử dụng vào công tác nghiên cứu, giảng dạy, học tập đối với các cơ sở đào tạo về luật học và quản lí nhà nước.

6. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận án được kết cấu thành 4 chương, bao gồm:

Chương 1. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Chương 2. Cơ sở lý luận về hoạch định chính sách trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Chương 3. Thực trạng hoạch định chính sách trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Chương 4. Nâng cao chất lượng hoạch định chính sách trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

LIÊN HỆ ZALO:

Nếu không thể liên hệ qua Facebook, bạn liên hệ với admin qua Zalo 0927.092.057 nhé!

HỖ TRỢ TẢI VỀ:

File trên đây có nguồn gốc từ các trang website trả phí như: 123docz.org, slideshare,v.v... và một số tác giả trực tiếp gửi file cho chúng tớ! Các bạn có thể truy cập các trang website nêu trên để tải về! Chúng tớ không mua/bán tài liệu! Nếu các bạn khó khăn trong việc tìm kiếm hoặc tải về, bạn có thể liên hệ để nhờ chúng tớ trợ giúp bạn tải về nghiên cứu nhé (Nhờ vả có tính phí): Liên hệ Facebook nhờ hỗ trợ

Xem thêm tài liệu liên quan:

• [Luận án 2020] Hoạch định chính sách trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật tại Việt Nam hiện nay - TS. Cao Kim Oanh
• [Tạp chí 2022] Hoàn thiện một số quy định về trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh - Nguyễn Hoàng Linh Chi
• [Tạp chí 2020] Theo dõi thi hành văn bản quy phạm pháp luật ở Việt Nam hiện nay – Một số vấn đề lý luận và thực tiễn
• [Luận án 2016] Hoàn thiện cơ chế kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam - TS. Nguyễn Văn Tuấn
• [Luận án 2019] Văn bản quy phạm pháp luật của Chính quyền địa phương - TS. Nguyễn Thị Ngọc Mai
• [Luận văn 2019] Hoạt động thẩm định, thẩm tra dự thảo văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh Phú Thọ - Thực trạng và giải pháp / ThS. Nguyễn Thị Hồng Nhung
• [Luận văn 2021] Thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật tại Bộ Tư pháp – Lý luận và thực tiễn - ThS. Nguyễn Mạnh Trí
• [Luận văn 2020] Trách nhiệm của Sở Tư pháp trong việc bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp của Văn bản quy phạm pháp luật từ thực tiễn tỉnh Vĩnh Phúc / ThS. Trương Thanh Nam
• [Luận văn 2020] Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật tại tỉnh Lạng Sơn - Thực trạng và giải pháp / ThS. Vi Thu Thảo
• [Luận văn 2020] Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân tỉnh Phú Thọ / ThS. Phạm Phương Chi