Luận Văn: Khảo Sát Tình Hình Bệnh Parvovirus Trên Chó ... - SlideShare

Luận văn: Khảo sát tình hình bệnh Parvovirus trên chó tại Hà Nội và nghiên cứu một số đặc điểm bệnh lý của bệnh1 like3,256 viewsDDịch vụ viết thuê Khóa Luận - ZALO 0932091562Follow

Download luận văn thạc sĩ ngành nông nghiệp với đề tài: Khảo sát tình hình bệnh Parvovirus trên chó tại Hà Nội và nghiên cứu một số đặc điểm bệnh lý của bệnhRead less

Read more1 of 21Download nowDownloaded 14 timesBé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr−êng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi ---------- ---------- nguyÔn thÞ h−¬ng kh¶o s¸t t×nh h×nh BÖNH PARVOVIRUS TR£N Chã T¹I Hµ NéI vµ NGHI£N CøU mét sè §ÆC §IÓM bÖnh lý CñA BÖNH LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp Chuyªn ng nh : THó Y M· sè : 60.62.50 Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: TS. bïi trÇn anh ®µo Hµ Néi - 2009  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… i L I CAM ðOAN - T«i xin cam ®oan r»ng, sè liÖu v kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n l trung thùc v ch−a ®−îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ n o. - T«i xin cam ®oan r»ng, mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n ® ®−îc c¶m ¬n v c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n ®Òu ®−îc chØ râ nguån gèc. T¸c gi¶ luËn v¨n NguyÔn ThÞ H−¬ng  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… ii L I C M ƠN Trong su t 2 năm h c t p và th c hi n ñ tài, cùng v i s n l c c a b n thân, tôi ñã nh n ñư c s hư ng d n, giúp ñ và ch b o t n tình c a các th y giáo, cô giáo, s ñ ng viên khích l c a gia ñình, ngư i thân, b n bè và ñ ng nghi p. Nhân d p hoàn thành lu n văn, cho phép tôi ñư c g i l i c m ơn t i Ban giám hi u nhà trư ng, khoa Sau ð i h c, khoa Thú y, các th y, cô giáo trong b môn B nh lý; tr c ti p là th y hư ng d n TS. Bùi Tr n Anh ðào khoa Thú y, trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i, ñã giúp tôi h c t p và hoàn thành lu n văn này. Xin trân tr ng c m ơn toàn th các cán b làm vi c t i phòng m ch 191 Âu Cơ, phòng m ch công ty Hanvet, b nh xá thú y - vi n thú y qu c gia và trung tâm nghiên c u chó nghi p v trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i ñã t o ñi u ki n thu n l i cho tôi h c t p và công tác. Nhân d p này, xin ñư c bày t lòng bi t ơn ñ i v i gia ñình và ngư i thân, cùng b n bè, ñ ng nghi p ñã t o m i ñi u ki n v v t ch t và tinh th n, giúp tôi vư t qua m i khó khăn trong su t quá trình h c t p, nghiên c u ñ tài. M t l n n a xin ñư c bày t lòng bi t ơn sâu săc t i nh ng t p th , cá nhân ñã t o ñi u ki n, giúp tôi hoàn thành chương trình h c t p. Xin trân tr ng c m ơn! Tác gi lu n văn Nguy n Th Hương  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… iii M C L C L i cam ñoan Error! Bookmark not defined. L i c m ơn Error! Bookmark not defined. M c l c Error! Bookmark not defined. Danh m c các t vi t t t Error! Bookmark not defined. Danh m c b ng Error! Bookmark not defined. Danh m c nh Error! Bookmark not defined. 1. M ð U 1 1.1. ð t v n ñ 1 1.2. M c ñích c a ñ tài 2 2. T NG QUAN TÀI LI U 3 2.1. M t s tư li u v loài chó 3 2.2. M t s ñ c ñi m sinh lý c a chó 8 2.3. Sinh lý máu 11 2.4. M t s ñ c ñi m c u t o và ch c năng sinh lý d dày - ru t 15 2.5. B nh do Parvovirus trên chó 23 2.6. M t s b nh gây tri u ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu 31 3. ð I TƯ NG - N I DUNG - ð A ðI M - NGUYÊN LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 38 3.1. ð i tư ng, ñ a ñi m và th i gian nghiên c u 38 3.2. N i dung nghiên c u 38 3.3. N i dung nghiên c u 39 4. K T QU VÀ TH O LU N 45 4.1. Kh o sát s phân lo i b nh t i các phòng m ch và trung tâm nghiên c u chó nghi p v . 45 4.2. T l b nh Parvovirus trong t ng s chó có tri u ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu. 47  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… iv 4.3. ði u tra tình hình chó m c b nh Parvovirus 49 4.3.1. Tình hình chó m c b nh Parvovirus theo gi ng 50 4.3.2. Tình hình chó m c b nh Parvovirus theo gi i tính 53 4.3.3. Tình hình chó m c b nh Parvovirus theo l a tu i 54 4.3.4. Tình hình nhi m gi a chó ñư c tiêm phòng và chó chưa ñư c tiêm phòng. 56 4.4. Ch n ñoán b nh Parvovirus b ng test CPV 57 4.5. K t qu theo dõi các tri u ch ng ñi n hình c a chó m c b nh Parvovirus. 59 4.6. K t qu theo dõi các ch tiêu lâm sàng. 60 4.5.1. Thân nhi t 63 4.5.2. T n s hô h p 63 4.5.3. T n s tim m ch 64 4.7. K t qu nghiên c u m t s ch tiêu sinh lý máu chó m c b nh Parvovirus 65 4.7.1. S lư ng h ng c u và huy t s c t chó m c b nh Parvovirus 65 4.7.2. S lư ng b ch c u và công th c b ch c u c a chó trong b nh Parvovirus 71 4.8. Các t n thương b nh lý chó m c b nh Parvovirus 75 4.8.1. T n thương ñ i th 75 4.8.2. T n thương b nh lý vi th chó m c b nh Parvovirus 80 4.9. Phòng và ñi u tr b nh Parvovirus 84 4.9.1 Phòng b nh Error! Bookmark not defined. 4.9.2 Phương pháp ñi u tr Error! Bookmark not defined. 5. K T LU N VÀ KI N NGH 88 5.1. K t lu n 88 5.2. Ki n ngh 89 TÀI LI U THAM KH O 90  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… v  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… vi DANH M C CÁC T VI T T T CPV2 Canine Parvovirus type2 FPV Virus Panleucopénie féline CPV Canine Parvovirus One - step Test Kit KN Kháng nguyên KT Kháng th Hb Hemoglobin HC H ng c u BC B ch c u BCTT B ch c u trung tính SKTT S c kháng t i thi u SKTð S c kháng t i ña  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… vii DANH M C B NG STT Tªn b¶ng Trang 4.1. K t qu ch n ñoán b nh c a chó t i khám và ñi u tr t i trung tâm nghiên c u chó nghi p v và các phòng m ch 45 4.2. T l các b nh có tri u ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu 47 4.3. T l chó m c b nh Parvovirus theo gi ng 51 4.4. T l chó b nh Parvovirus theo gi i tính (%) 53 4.5. T l chó m c b nh Parvovirus theo l a tu i 54 4.6. T l gi a chó chưa ñư c tiêm phòng b nh và ñã tiêm phòng 56 4.7. K t qu ghi nh n các ca th test CPV (n = 70) 58 4.8. Các tri u ch ng chó m c b nh Parvovirus 59 4.9. Các ch tiêu lâm sàng chó m c b nh Parvovirus 61 4.10. S lư ng h ng c u, hàm lư ng huy t s c t , t kh i h ng c u chó m c b nh Parvovirus 65 4.11. Th tích trung bình c a h ng c u, lư ng huy t s c t bình quân c a h ng c u, n ng ñ huy t s c t trung bình c a h ng c u chó m c b nh Parvovirus. 69 4.12. S c kháng h ng c u chó viêm m c b nh Parvovirus 71 4.13. S lư ng b ch c u, công th c b ch c u chó m c b nh Parvovirus 72 4.14. T n thương ñ i th chó m c b nh Parvovirus 76 4.15. K t qu nghiên c u b nh tích vi th m t s cơ quan c a chó m c b nh Parvovirus 81 4.16. K t qu ñi u tr b nh theo 3 phác ñ 86  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… viii DANH M C NH STT Tên nh Trang 4.1. Chó ch t do b nh Parvovirus 75 4.2. Chó a ch y phân loãng 78 4.3. Chó m t m i, rũ 78 4.4. Tích nư c xoang b ng 78 4.5. Tích nư c xoang ng c 78 4.6. Tim dãn, nh t màu 78 4.7. Thành tim m ng 78 4.8. H ch lâm ba sưng, xu t huy t 79 4.9. T huy t, xu t huy t ph i 79 4.10. Gan sưng và sung huy t 79 4.11. Lách b teo nh , ho i t 79 4.12. D dày ñ y hơi, xu t huy t ru t 79 4.13. D dày ch a ñ y d ch màu vàng 79 4.14. Xu t huy t niêm m c d dày 80 4.15. Xu t huy t niêm m c ru t 80 4.16. Teo l p lông nhung c a ru t non 84 4.17. Sung huy t, xu t huy t vùng lông nhung. Thâm nhi m các t bào viêm. 84 4.18. Xu t huy t bi u mô ru t non. Các t bào m m b phá h y. 84 4.19. Gi m m t ñ t bào lympho trong m ng Payer ru t non. 4.20. Sung huy t gan. 85 4.21. Sung huy t ph i, xâm nhi m t bào lympho vách các ph nang. 85 4.22. Sung huy t, xu t huy t bi u mô niêm mac d dày. 85 4.23. Sung huy t, xu t huy t lách. 85 4.24. Sung huy t, xu t huy t h ch lympho màng treo ru t.Error! Bookmark not defined 4.25. Sung huy t gan 85  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 1 1. M ð U 1.1. ð t v n ñ Trong chăn nuôi, chó là m t loài gia súc ñư c con ngư i thu n hoá t r t s m. Cùng v i l ch s phát tri n c a con ngư i, chó ñư c s d ng vào nhi u m c ñích khác nhau: vùng B c c c chó ñư c s d ng trong vi c kéo xe trư t tuy t, chó chăn c u nh ng nư c nuôi c u, chó tham gia vào các chương trình gi i trí (chó làm xi c), chó ph c v cho ngành an ninh - qu c phòng, chó làm nhi m v c u h . Cũng như nhi u nư c khác trên th gi i, Vi t Nam là m t qu c gia có truy n th ng nuôi chó t xa xưa. Tuy nhiên, v n ñ hi n nay là s lư ng ñàn chó càng l n b nh t t x y ra trên ñàn chó càng nhi u, thi t h i trên chăn nuôi chó là không nh . Trong các b nh thư ng g p, h i ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu gây thi t h i không nh v kinh t cho nh ng h nuôi chó. Có nhi u nguyên nhân gây h i ch ng nôn m a, tiêu ch y chó như: Ký sinh trùng (c u trùng, giun móc), virus (coronavirus, carré, Parvovirus)… Trong ñó, b nh Parvovirus là m t b nh truy n nhi m c p tính do Canine Parvovirus type 2 gây ra (CPV2) gây viêm d dày ru t, nôn m a, tiêu ch y ra máu. B nh x y ra nhi u trên chó non 6 – 20 tu n tu i v i hai th b nh hay g p: th tim và tiêu hoá, b nh ti n tri n nhanh gây t l ch t r t cao. T i khu v c Hà N i cho t i nay chưa có s kh o sát c th t l nhi m Parvovirus trên t ng s chó có d u hi u nôn m a, tiêu ch y ra máu. Vi c xác ñ nh t l nhi m b nh, ñ c ñi m tri u ch ng và bi n ñ i b nh lý c a b nh là cơ s nh m xây d ng các bi n pháp phòng tr b nh có hi u qu cho khu v c Hà N i nói riêng và Vi t Nam nói chung. Xu t phát t th c ti n trên chúng tôi ti n hành nghiên c u ñ tài: “Kh o sát tình hình b nh Parvovirus trên chó t i Hà N i và nghiên c u m t s ñ c ñi m b nh lý c a b nh”  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 2 1.2. M c ñích c a ñ tài • Xác ñ nh t l chó m c b nh Parvovirus theo các gi ng, l a tu i, tính bi t. • ð c ñi m b nh lý ch y u (lâm sàng, huy t h c, t n thương ñ i th và vi th ) trên chó m c b nh Parvovirus. • Th nghi m m t s phác ñ ñi u tr cho chó m c b nh Parvovirus mang l i hi u qu phù h p v i yêu c u chăn nuôi th c t c a gia ñình trên ñ a bàn Hà N i và các vùng lân c n.  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 3 2. T NG QUAN TÀI LI U 2.1. M t s tư li u v loài chó Xu t phát t nhu c u và th hi u c a ngư i nuôi khuy n c nh mà có r t nhi u gi ng chó ñư c lai t o ho c du nh p vào Vi t Nam. M i m t gi ng chó có nh ng ñ c ñi m khác nhau v hình d ng bên ngoài, màu s c lông... 2.1.1. Ngu n g c loài chó D a trên nh ng thành t u nghiên c u v c sinh v t h c và di truy n h c, các nhà khoa h c ñã xác ñ nh ñư c t tiên c a loài chó nhà hi n nay là m t s loài chó sói s ng hoang dã các vùng sinh thái khác nhau trên th gi i. Cách ñây kho ng 15.000 năm con ngư i ñã thu n hoá v i m c ñích ph c v cho vi c săn b t, sau ñó là gi nhà và là b n v i con ngư i [12]. Trung tâm thu n hoá chó c nh t có l là vùng ðông Nam Á, sau ñó ñư c du nh p vào Châu Úc, lan ra kh p Phương ðông và ñ n Châu M . Vi t Nam, theo các nhà kh o c h c, chó ñư c nuôi t trung kỳ ñ ñá m i, kho ng 3000 - 4000 năm trư c công nguyên (cách ñây 5 - 6 nghìn năm). T p h p nh ng gi ng chó nhà ñư c nuôi hiên nay trên th gi i có kho ng 400 gi ng, ñư c g i chung là loài chó nhà (Canis familiaris), thu c h chó (Canidae), b ăn th t (Carnivora), l p ñ ng v t có vú (Mammilia) [16][17]. 2.1.2. M t s gi ng chó chính trên th gi i B t ñ u t hàng trăm năm v trư c, nh ng nhà nhân gi ng ñã cho ph i nh ng con chó ñ c và nh ng con chó cái có nh ng ñ c ñi m, ch t lư ng t t. V i m c ñích c a h là mu n nh ng chú chó con có nh ng ñ c ñi m gi ng b m chúng. Nh ng con chó dùng ñ phát tri n nh ng ñ c ñi m này g i là chó gi ng. Theo AKC, có kho ng 150 gi ng chó và chia thành 7 nhóm: chó thông minh, chó làm vi c, chó th thao, chó săn, chó chăn gi gia súc, chó c nh [7]  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 4 - Nh ng chú chó thông minh có b lông c ng và m ng. Nh ng con chó này ñư c nhân gi ng ñ săn b t cáo và th . - Chó làm vi c có thân hình r t kho m nh và r t nghe l i. Gi ng chó này ñư c nhân gi ng ñ kéo xe trư t tuy t ñ i di n g m: chó Boxer, Dorberman pinscher, Rottwailer. - Chó th thao như Pointers và Golden Retrieverf chúng ñư c nhân gi ng ñ tha nh ng con v t và nh ng chim hoang dã mà th săn b t ñư c. - Gi ng chó săn có kh u giác r t t t, chúng giúp th săn l n ra ñư c d u v t c a th và nh ng loài ñ ng v t nh bé khác. - Gi ng chó chăn gi gia súc ñư c nhân gi ng ñ trông gi nh ng v t nuôi trong các nông tr i. - Gi ng chó c nh có thân hình ñ p và nh nh n, chúng ñư c nhân gi ng ñ làm ngư i b n ñ i v i con ngư i, ñ i di n c a nhóm chó này g m: gi ng chó Chihuahua, Japanese, Pekingese, Boston Terrier...[25][7]. 2.1.3. M t s gi ng chó nuôi Vi t Nam a. Các gi ng chó ñ a phương - Gi ng chó Vàng: ðây là gi ng chó nuôi ph bi n nh t, có t m vóc trung bình, cao 50 - 55cm, n ng 12 - 15kg, là gi ng chó săn ñư c nuôi ñ gi nhà, săn thú và làm th c ph m. Chó ph i gi ng ñư c ñ tu i 15 - 18 tháng. Chó cái sinh s n ñư c ñ tu i 12 - 14 tháng. M i l a chó cái ñ 4 - 7 con, trung bình 5 con. [16][17]. - Gi ng chó H'Mông: s ng mi n núi cao, ñư c dùng gi nhà và săn thú, có t m vóc l n hơn chó Vàng: chi u cao 55 - 60cm, n ng 18 - 20kg. Chó ñ c ph i gi ng ñư c 16 - 18 tháng tu i, chó cái sinh s n ñ tu i 12 - 15 tháng. Chó cái m i l a ñ 5 - 8 con, trung bình 6 con. - Gi ng chó Lào: thư ng th y trung du và mi n núi, lông x m màu hung có 2 v t tr ng trên mí m t, có t m vóc l n hơn. Cao 60 - 65cm, n ng 18 - 25kg. Chó ñ c có th ph i gi ng ñ tu i 16 - 18 tháng. Chó cái sinh s n  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 5 ñ tu i 13 - 15 tháng. M i l a ñ 5 - 8 con, trung bình 6 con. [25]. - Gièng chã Phó Quèc: Ngu n g c t bán ñ o Phú Qu c Vi t Nam, th hình khá l n th tr ng bình quân lúc 12 - 15 tháng tu i ñ t t 12,6 - 13,6kg, cao 45,65cm. ð u cân ñ i, trên trán có n p nhăn, m t ñen linh ho t, tai hư ng v phía trư c hình ch V luôn th ng ñ ng. ðư ng lưng th ng, trên lưng có m t xoáy dài. ðuôi khá dài, ki u ñuôi vòng u n cong lên lưng, b lông ng n d y ôm sát thân, bóng mư t, màu s c lông m t màu có th là vàng ñen, v n ho c úa [16][25]. Chó Phú Qu c ñư c x p vào lo i chó quý Vi t Nam, nó r t trung thành và nó có th b t cá nuôi ch khi ch m. b. M t s gi ng chó nh p ngo i - Gi ng chó Chihuahua ðây là gi ng chó lâu ñ i nh t Châu M và là gi ng chó có thân hình nh nh t trong m i loài chó trên th gi i. Tên c a gi ng chó này ñư c l y tên t tên c a bang Chihuahua c a Mexico, nơi mà các nhà thám hi m ñã tìm ra chúng. Chihuahua là gi ng chó nh con có ñ u tròn và mõm ng n. Nó có ñôi m t to tròn, màu s m g n như ñen, ñôi khi là màu ñ s m. ðôi tai ñ c hi u to ñùng luôn gi v nh. Chihuahua ph n thóp trên ñ nh ñ u có m t hõm m m. L th ng này khi lên s ñư c xương s che ph h t. Thân hình ch c ch n, dài hơn so v i chi u cao, ñuôi u n cong trên lưng ho c v t sang m t bên. Vi t Nam r t ph bi n loài lông ng n, tuy v y, nư c ngoài c 2 lo i lông ng n, lông dài ñ u ñư c coi tr ng như nhau. Màu lông thư ng có các lo i màu vàng cát, nâu h t d , màu b c, xanh thép, nâu nh t. Chúng có lưng b ng và 4 chân th ng. Chi u cao kho ng 15 - 23cm, cân n ng t 1 - 3kg. [7][16]. Chihuahua không ch u n i l nh và hay b run lên vì rét. Nó t ra d thích nghi v i s m áp hơn là v i th i ti t l nh. ðây là lo i chó r t thích h p v i ñ i s ng căn h .[46]  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 6 - Gi ng chó Fox Chó Fox có ngu n g c t Pháp và ñã du nh p vào nư c ta ñã lâu, fox là gi ng chó nh con t m kho ng t 1,5kg - 2,5kg ngo i hình nó nhìn như m t con hươu thu nh , ngo i hình như con cheo, nhưng không ñư c m nh mai nh nh n b ng. ð u nh , tai to mà v nh, s ng mũi hơi gãy, mõm nh mà dài. Ng c chó Fox n nang, b ng thon, b n chân m nh và cao nên chó ch y r t nhanh. B lông chó Fox ng n, có con lông sát như lông bò. Chó fox có nhi u màu g m màu vàng bò, ñen b n chân vàng v..v.. ñôi ch có vá nâu hay vàng, có khi màu ñen ñ c bi t, ph n m t bao gi cũng có vá hai bên, gi a s ng mũi kéo dài lên ñ nh ñ u là l n ñen ho c tr ng.[7][25][46]. Chó Fox có kh năng săn b t nh ng loài thú nh . Vì v y, n u ñư c hu n luy n trư ng l p ñàng hoàng thì nó có th tr thành gi ng chó săn th c th . Chó Fox gi nhà r t gi i, ti ng s a l n và dai, dám lăn x vào k thù mà c n xé. ð i v i ch nuôi, Fox r t trung tín, m n ch , g p là m ng r qu n quýt bên chân r t d thương. [46]. - Gi ng chó B c Kinh (Pekingese) Gi ng chó B c Kinh tương ñ i nh có tr ng lư ng trung bình chó cái là 2,66kg, chó ñ c là 3,58kg, ñ u r ng, kho ng cách gi a hai m t l n, mũi ng n t t, trên mõm có nhi u n p nhăn, m t g y, m t tròn l i ñen tuy n và long lanh. Tai hình qu tim c p xu ng hai bên, c ng n và d y, có m t cái b m nhi u lông dài và th ng. B c kinh có b lông m u luy pha nhi u lông m u s m m t lưng, hông và ñuôi, ñuôi g p d c theo s ng lưng ki u ñuôi sóc [7][33]. - Gi ng chó Boxer Có ngu n g c t i ð c, ñư c phát hi n năm 1850, chó Boxer ñư c miêu t như m t con chó ñ p trong cái x u vì chó có b m t x u xí nhưng l i r t ngoan và trung thành. ð u cân ñ i v i cơ th , trán không có n p nhăn, m t hơi ng n hơn s , hàm dư i u n cong lên và h xa v i hàm trên. Tai m c ph n cao c a ñ u, mũi l n ñen, chân cao kho , vai cao 58cm. ðuôi m c  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 7 ph n cao mà thư ng ñư c c t ng n, m u s c vàng ho c v n [7]. Boxer là gi ng chó vui v , thích chơi ñùa, tình c m, tò mò và r t hi u ñ ng. R t thông minh, có tính ham h c cái m i và h c khá nhanh nhưng cũng có th khá bư ng b nh. ðây là gi ng chó thích h p cho các cu c thi tài. Luôn luôn tr ng thái v n ñ ng, chúng r t quy n luy n và g n bó v i gia ch .[16][46]. - Gi ng chó Rottweiler Chó Rottweiler b t ngu n t con Mastiff c a Ý. Nó ñư c t o gi ng th tr n Rottwell. Chó Rottweiler có cơ th m nh m và r t v m v , ñ u hình c u kho ng cách gi a hai vai r t r ng, m t dài g n b ng s m t hơi g y, mõm phát tri n. M t m u nâu ñen v i dáng v trung thành. Tai hình tam giác và c p v phía trư c. Lưng ph ng, c và lưng t o thành m t ñư ng th ng, c u trúc cơ th có d ng hình vuông, chân trư c khá cao vai trung bình 69,5cm. B l«ng ng n c ng và r m r p. M u lông ñen v i m t ít ñ m vàng g n hai m t, trên má, mõm ng c và chân [16]. - Gi ng chó Dobermann Chó có ngu n g c t ð c ñư c phát hi n vào năm 1866 và ñư c nh p vào nư c ta nuôi v i m c ñích ñ canh gác, tìm ki m và làm c nh. Chó có t m vóc trung bình cao, cao 65 - 69cm, dài 110 - 112cm; n ng 30 - 33kg. Chó có b lông ng n ñen s m g n như toàn thân; mõm, ng c, 4 chân có màu vàng s m. Có ñ u hình nêm, hơi thô, mũi r ng m t ñen, hàm răng ch c, c n khít, c to kho , ng c n , b ng thon, cơ chi ch c kho , ñuôi ng n. Chó thu c lo i hình th n kinh n ñ nh, thông minh, can ñ m, lanh l i, khéo léo và ñ c bi t d hu n luy n [46]. - Gi ng chó Dug Có ngu n g c t châu Á kho ng 400 trư c Công nguyên. Tuy v y hi n nay ngu n g c c a Pug v n còn là v n ñ tranh cãi. M t s chuyên gia cho r ng Pug có ngu n g c t vùng Vi n ðông, ñư c du nh p b i các nhà lái  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 8 buôn Hà lan. H cũng cho r ng có th ñây là m t nhánh c a gi ng chó B c Kinh lông ng n. Tuy v y có ý ki n khác cho r ng Pug là k t qu c a vi c lai t o gi ng chó Bulldog bé. [46]. Chó chu n có hình dáng gi ng qu lê, ph n vai r ng hơn ph n hông. B lông ng n, m m m i, d ch i có m u nâu, tr ng, v n và tr n l n gi a chúng. Da chúng m m m i, t o c m giác d ch u khi vu t ve. Chúng có ñôi m t tròn l i màu s m và hàm dư i hơi tr ra r t ng . ðuôi th ng ho c xo n. Chó Dug ñư c nuôi r ng rãi nhi u nư c ñ làm c nh vì t m góc nh , ng nghĩnh, l i r t thông minh hi n lành, yêu m n tr em . Chó có t m vóc nh , cao t 30 - 33cm; dài t 50 - 55cm; n ng t 5kg- 8kg. B lông m n màu nâu nh t ho c vàng s m; khoang m t, mũi, mõm có màu ñen; ñ u to thô; mõm ng n và thô; mũi chia thuỳ; tai c p; ng c sâu; thân ch c l n; ñuôi ng n và cu n. 2.2. M t s ñ c ñi m sinh lý c a chó 2.2.1. Thân nhi t (o C) Nhi t ñ c a cơ th là ch s tương ñ i c a hai quá trình sinh nhi t và th i nhi t. S h ng ñ nh tương ñ i c a thân nhi t gia súc là nh có trung tâm ñi u ti t nhi t n m hành não [5]. tr ng thái sinh lý bình thư ng, thân nhi t c a chó là 37,5o C - 39o C. Trong tình tr ng b nh lý thân nhi t có s thay ñ i tuỳ vào tính ch t và m c ñ b nh. [20]. Nhi t ñ c a cơ th chó bình thư ng còn thay ñ i b i các y u t : tu i tác (con non có thân nhi t cao hơn con trư ng thành), gi i tính (con cái có thân nhi t cao hơn con ñ c) [20]. S v n ñ ng cũng nh hư ng ñ n thân nhi t c a chó, khi v n ñ ng nhi u thân nhi t c a chó thư ng cao hơn bình thư ng. Thân nhi t c a chó vào lúc sáng s m thư ng th p hơn bu i chi u và chênh l ch t 0,2o C - 0,5o C.  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 9 -Ý nghĩa ch n ñoán: thông qua vi c ki m tra nhi t ñ chó, ta có th xác ñ nh ñư c con v t có b s t hay không. N u tăng 1-2o C con v t s t v a, tăng 2-3o C s t r t n ng. Qua ñó, sơ b xác ñ nh ñư c nguyên nhân gây b nh, tính ch t, m c ñ tiên lư ng c a b nh, ñánh giá ñư c hi u qu ñi u tr t t - x u [20]. 2.2.2. T n s hô h p (s l n th /phút) T n s hô h p là s l n th trong 1 phút. T n s hô h p ph thu c vào cư ng ñ trao ñ i ch t, tu i, t m vóc, tr ng thái dinh dư ng, tr ng thái làm vi c, tr ng thái sinh lý, th i ti t, khí h u và tình tr ng b nh lý. [4]. tr ng thái sinh lý bình thư ng, chó con có t n s hô h p t 18 - 20 l n/phút. Chó trư ng thành: gi ng chó to có t n s hô h p t 10 - 20 l n/phút, chó nh có t n s hô h p 20 - 30 l n/phút. Chó th th ng c và t n s hô h p còn ph thu c vào các y u t sau: • Nhi t ñ bên ngoài môi trư ng: th i ti t quá nóng nên chó ph i th nhanh ñ th i nhi t, chó nh p th có th lên t i 100 - 160 l n/phút. • Th i gian trong ngày: ban ñêm và sáng s m chó th ch m hơn, bu i trưa và bu i chi u chó th nhanh hơn. • Tu i: con v t càng l n tu i thì t n s hô h p càng ch m. • Nh ng con mang thai, s s hãi cũng làm cho t n s hô h p tăng lên.[26][27]. Thông qua ho t ñ ng hô h p mà cơ th l y O2 và các ch t dinh dư ng tr c ti p t môi trư ng, th i CO2 và các s n ph m d hoá ra môi trư ng ñ ng th i gi vai trò ñi u ti t nhi t. T n s hô h p hay nh p th là s l n th ra hay hít vào trong m t phút. m i loài gia súc ñ u có t n hô h p nh t ñ nh. Tuy nhiên tr ng thái bình thư ng t n s hô h p có th thay ñ i do tác ñ ng c a cư ng ñ trao ñ i ch t, l a tu i, t m vóc, tr ng thái sinh lý, nhi t ñ môi trư ng, khí h u… [26]  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 10 tr ng thái b nh lý, t n s hô h p thay ñ i g i là hô h p b nh lý. Tăng t n s hô h p g p trong các b nh gây h p di n tích v th tích c a ph i, nh ng b nh gây s t cao nh t là nh ng b nh truy n nhi m c p tính, b nh ký sinh trùng. T n s hô h p gi m trong nh ng b nh: h p thanh khí qu n, ch y máu não, hôn mê, b i li t sau ñ , các trư ng h p s p ch t. Tuỳ t ng giai ño n s có m t ki u th khác nhau: Biot, Kusman, nhanh nông…[20] 2.2.3. T n s tim (l n/phút) T n s tim m ch là s l n co bóp c a tim trong m t phút (l n/phút). Khi tim ñ p thì mõm tim ho c thân tim ch m vào thành ng c, vì v y mà ta có th dùng tay, áp tai ho c dùng tai nghe áp vào thành ng c vùng tim ñ nghe ñư c ti ng tim. Khi tim co bóp s ñ y m t lư ng máu vào ñ ng m ch làm m ch qu n m r ng, thành m ch qu n căng c ng. Sau ñó nh vào tính ñàn h i, m ch qu n t co bóp l i cho ñ n th i kỳ co ti p theo t o nên hi n tư ng ñ ng m ch ñ p. D a vào tính ch t này ta có th tính ñư c nh p ñ m ch s tương ñương v i m ch tim ñ p. M i loài gia súc khác nhau thì t n s tim m ch cũng khác nhau. S khác nhau này cũng bi u hi n t ng l a tu i trong m t loài ñ ng v t, tính bi t, th i ñi m. Nh p ñ m ch ñ p tương ng v i nh p tim. Tuy v y t n s tim m ch c a ñ ng v t ch dao ñ ng trong m t ph m vi nh t ñ nh.[27] [5]. tr ng thái sinh lý bình thư ng: • Chó con: 200 - 220 l n/phút. • Chó trư ng thành: 70 - 120 l n/phút. • Chó già: 70 - 80 l n/phút [26]. chó, mèo v trí tim ñ p ñ ng là kho ng sư n 3-4 phía bên trái. T n s tim th hi n t n s trao ñ i ch t, tr ng thái sinh lý, b nh lý c a tim cũng như c a cơ th . T n s tim ph thu c vào t m vóc c a v t nuôi, ñ béo g y, l a tu i, gi ng loài. tr ng thái sinh lý bình thư ng, có hai cơ ch ñi u hoà tim  Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 11 m ch b ng th n kinh và th d ch. Chó con có t n s tim ñ p l n hơn chó già, chó ho t ñ ng nhi u thì t n s tim m ch ñ p tăng lên. Khi cơ th b m t s b nh v máu (thi u máu, m t máu, suy tim, viêm cơ tim, viêm bao tim) cũng làm tăng t n s tim m ch [18]. 2.3. Sinh lý máu Máu là t m gương ph n ánh tình tr ng và s c kho c a cơ th . Máu là ngu n g c c a h u h t các ch t d ch trong cơ th : d ch n i bào, d ch gian bào, d ch b ch huy t và d ch não tu . T ng lư ng máu g m 54% máu lưu thông và d tr gan 20%, lách 16%, mao m ch dư i da 10% [10]. Máu ñ m nhi m r t nhi u ch c năng khác nhau vì nó là ch t d ch mang các ch t v n chuy n ñi kh p cơ th : v n chuy n O2 t ph i t i mô bào và CO2 t mô bào ra ph i ñ th i ra ngoài; mang các ch t dinh dương h p thu t h tiêu hoá ñ n mô bào, t ch c ñ nuôi dư ng, cung c p năng lư ng và là nguyên li u ñ sinh t ng h p các ch t c a cơ th , mang các s n ph m c a quá trình trao ñ i ch t như CO2, ure, axit uric... mang ñ n ph i, th n, da, m t ñ th i ra ngoài. Máu làm nhi m v ñi u hoà thân nhi t [35]. Máu gi ch c năng ñi u hoà và duy trì cân b ng n i môi như nư c, pH, áp su t th m th u; máu mang các hormon và các ch t sinh ra t các cơ quan này ñ n cơ quan khác, góp ph n vào s ñi u hoà trao ñ i ch t, sinh trư ng và phát tri n, ñ m b o s cân b ng n i môi; máu mang các lo i kháng th và các lo i b ch huy t có kh năng ngăn c n, tiêu di t vi khu n và nh ng m m b nh xâm nh p vào cơ th [4] [10]. Máu g m hai thành ph n: thành ph n h u hình và thành ph n d ch th . 2.3.1. Thành ph n d ch th Huy t tương chi m 60% th tích c a máu, có màu vàng nh t do ch a s c t . Trong huy t tương, thành ph n ch y u là protein g m: albumin, globulin, fibrinogen, ñư ng (ch y u là ñư ng glucoza v i hàm lư ng 60 - 120mg%), ngoài ra còn có các h t m , hormon, vitamin, enzym và mu i  DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG Mà TÀI LIỆU: 50221 DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận Hoặc : + ZALO: 0932091562

More Related Content

Luận văn: Khảo sát tình hình bệnh Parvovirus trên chó tại Hà Nội và nghiên cứu một số đặc điểm bệnh lý của bệnh

  • 1. Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr−êng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi ---------- ---------- nguyÔn thÞ h−¬ng kh¶o s¸t t×nh h×nh BÖNH PARVOVIRUS TR£N Chã T¹I Hµ NéI vµ NGHI£N CøU mét sè §ÆC §IÓM bÖnh lý CñA BÖNH LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp Chuyªn ng nh : THó Y M· sè : 60.62.50 Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: TS. bïi trÇn anh ®µo Hµ Néi - 2009
  • 2. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… i L I CAM ðOAN - T«i xin cam ®oan r»ng, sè liÖu v kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n l trung thùc v ch−a ®−îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ n o. - T«i xin cam ®oan r»ng, mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n ® ®−îc c¶m ¬n v c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n ®Òu ®−îc chØ râ nguån gèc. T¸c gi¶ luËn v¨n NguyÔn ThÞ H−¬ng
  • 3. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… ii L I C M ƠN Trong su t 2 năm h c t p và th c hi n ñ tài, cùng v i s n l c c a b n thân, tôi ñã nh n ñư c s hư ng d n, giúp ñ và ch b o t n tình c a các th y giáo, cô giáo, s ñ ng viên khích l c a gia ñình, ngư i thân, b n bè và ñ ng nghi p. Nhân d p hoàn thành lu n văn, cho phép tôi ñư c g i l i c m ơn t i Ban giám hi u nhà trư ng, khoa Sau ð i h c, khoa Thú y, các th y, cô giáo trong b môn B nh lý; tr c ti p là th y hư ng d n TS. Bùi Tr n Anh ðào khoa Thú y, trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i, ñã giúp tôi h c t p và hoàn thành lu n văn này. Xin trân tr ng c m ơn toàn th các cán b làm vi c t i phòng m ch 191 Âu Cơ, phòng m ch công ty Hanvet, b nh xá thú y - vi n thú y qu c gia và trung tâm nghiên c u chó nghi p v trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i ñã t o ñi u ki n thu n l i cho tôi h c t p và công tác. Nhân d p này, xin ñư c bày t lòng bi t ơn ñ i v i gia ñình và ngư i thân, cùng b n bè, ñ ng nghi p ñã t o m i ñi u ki n v v t ch t và tinh th n, giúp tôi vư t qua m i khó khăn trong su t quá trình h c t p, nghiên c u ñ tài. M t l n n a xin ñư c bày t lòng bi t ơn sâu săc t i nh ng t p th , cá nhân ñã t o ñi u ki n, giúp tôi hoàn thành chương trình h c t p. Xin trân tr ng c m ơn! Tác gi lu n văn Nguy n Th Hương
  • 4. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… iii M C L C L i cam ñoan Error! Bookmark not defined. L i c m ơn Error! Bookmark not defined. M c l c Error! Bookmark not defined. Danh m c các t vi t t t Error! Bookmark not defined. Danh m c b ng Error! Bookmark not defined. Danh m c nh Error! Bookmark not defined. 1. M ð U 1 1.1. ð t v n ñ 1 1.2. M c ñích c a ñ tài 2 2. T NG QUAN TÀI LI U 3 2.1. M t s tư li u v loài chó 3 2.2. M t s ñ c ñi m sinh lý c a chó 8 2.3. Sinh lý máu 11 2.4. M t s ñ c ñi m c u t o và ch c năng sinh lý d dày - ru t 15 2.5. B nh do Parvovirus trên chó 23 2.6. M t s b nh gây tri u ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu 31 3. ð I TƯ NG - N I DUNG - ð A ðI M - NGUYÊN LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 38 3.1. ð i tư ng, ñ a ñi m và th i gian nghiên c u 38 3.2. N i dung nghiên c u 38 3.3. N i dung nghiên c u 39 4. K T QU VÀ TH O LU N 45 4.1. Kh o sát s phân lo i b nh t i các phòng m ch và trung tâm nghiên c u chó nghi p v . 45 4.2. T l b nh Parvovirus trong t ng s chó có tri u ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu. 47
  • 5. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… iv 4.3. ði u tra tình hình chó m c b nh Parvovirus 49 4.3.1. Tình hình chó m c b nh Parvovirus theo gi ng 50 4.3.2. Tình hình chó m c b nh Parvovirus theo gi i tính 53 4.3.3. Tình hình chó m c b nh Parvovirus theo l a tu i 54 4.3.4. Tình hình nhi m gi a chó ñư c tiêm phòng và chó chưa ñư c tiêm phòng. 56 4.4. Ch n ñoán b nh Parvovirus b ng test CPV 57 4.5. K t qu theo dõi các tri u ch ng ñi n hình c a chó m c b nh Parvovirus. 59 4.6. K t qu theo dõi các ch tiêu lâm sàng. 60 4.5.1. Thân nhi t 63 4.5.2. T n s hô h p 63 4.5.3. T n s tim m ch 64 4.7. K t qu nghiên c u m t s ch tiêu sinh lý máu chó m c b nh Parvovirus 65 4.7.1. S lư ng h ng c u và huy t s c t chó m c b nh Parvovirus 65 4.7.2. S lư ng b ch c u và công th c b ch c u c a chó trong b nh Parvovirus 71 4.8. Các t n thương b nh lý chó m c b nh Parvovirus 75 4.8.1. T n thương ñ i th 75 4.8.2. T n thương b nh lý vi th chó m c b nh Parvovirus 80 4.9. Phòng và ñi u tr b nh Parvovirus 84 4.9.1 Phòng b nh Error! Bookmark not defined. 4.9.2 Phương pháp ñi u tr Error! Bookmark not defined. 5. K T LU N VÀ KI N NGH 88 5.1. K t lu n 88 5.2. Ki n ngh 89 TÀI LI U THAM KH O 90
  • 6. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… v
  • 7. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… vi DANH M C CÁC T VI T T T CPV2 Canine Parvovirus type2 FPV Virus Panleucopénie féline CPV Canine Parvovirus One - step Test Kit KN Kháng nguyên KT Kháng th Hb Hemoglobin HC H ng c u BC B ch c u BCTT B ch c u trung tính SKTT S c kháng t i thi u SKTð S c kháng t i ña
  • 8. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… vii DANH M C B NG STT Tªn b¶ng Trang 4.1. K t qu ch n ñoán b nh c a chó t i khám và ñi u tr t i trung tâm nghiên c u chó nghi p v và các phòng m ch 45 4.2. T l các b nh có tri u ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu 47 4.3. T l chó m c b nh Parvovirus theo gi ng 51 4.4. T l chó b nh Parvovirus theo gi i tính (%) 53 4.5. T l chó m c b nh Parvovirus theo l a tu i 54 4.6. T l gi a chó chưa ñư c tiêm phòng b nh và ñã tiêm phòng 56 4.7. K t qu ghi nh n các ca th test CPV (n = 70) 58 4.8. Các tri u ch ng chó m c b nh Parvovirus 59 4.9. Các ch tiêu lâm sàng chó m c b nh Parvovirus 61 4.10. S lư ng h ng c u, hàm lư ng huy t s c t , t kh i h ng c u chó m c b nh Parvovirus 65 4.11. Th tích trung bình c a h ng c u, lư ng huy t s c t bình quân c a h ng c u, n ng ñ huy t s c t trung bình c a h ng c u chó m c b nh Parvovirus. 69 4.12. S c kháng h ng c u chó viêm m c b nh Parvovirus 71 4.13. S lư ng b ch c u, công th c b ch c u chó m c b nh Parvovirus 72 4.14. T n thương ñ i th chó m c b nh Parvovirus 76 4.15. K t qu nghiên c u b nh tích vi th m t s cơ quan c a chó m c b nh Parvovirus 81 4.16. K t qu ñi u tr b nh theo 3 phác ñ 86
  • 9. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… viii DANH M C NH STT Tên nh Trang 4.1. Chó ch t do b nh Parvovirus 75 4.2. Chó a ch y phân loãng 78 4.3. Chó m t m i, rũ 78 4.4. Tích nư c xoang b ng 78 4.5. Tích nư c xoang ng c 78 4.6. Tim dãn, nh t màu 78 4.7. Thành tim m ng 78 4.8. H ch lâm ba sưng, xu t huy t 79 4.9. T huy t, xu t huy t ph i 79 4.10. Gan sưng và sung huy t 79 4.11. Lách b teo nh , ho i t 79 4.12. D dày ñ y hơi, xu t huy t ru t 79 4.13. D dày ch a ñ y d ch màu vàng 79 4.14. Xu t huy t niêm m c d dày 80 4.15. Xu t huy t niêm m c ru t 80 4.16. Teo l p lông nhung c a ru t non 84 4.17. Sung huy t, xu t huy t vùng lông nhung. Thâm nhi m các t bào viêm. 84 4.18. Xu t huy t bi u mô ru t non. Các t bào m m b phá h y. 84 4.19. Gi m m t ñ t bào lympho trong m ng Payer ru t non. 4.20. Sung huy t gan. 85 4.21. Sung huy t ph i, xâm nhi m t bào lympho vách các ph nang. 85 4.22. Sung huy t, xu t huy t bi u mô niêm mac d dày. 85 4.23. Sung huy t, xu t huy t lách. 85 4.24. Sung huy t, xu t huy t h ch lympho màng treo ru t.Error! Bookmark not defined 4.25. Sung huy t gan 85
  • 10. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 1 1. M ð U 1.1. ð t v n ñ Trong chăn nuôi, chó là m t loài gia súc ñư c con ngư i thu n hoá t r t s m. Cùng v i l ch s phát tri n c a con ngư i, chó ñư c s d ng vào nhi u m c ñích khác nhau: vùng B c c c chó ñư c s d ng trong vi c kéo xe trư t tuy t, chó chăn c u nh ng nư c nuôi c u, chó tham gia vào các chương trình gi i trí (chó làm xi c), chó ph c v cho ngành an ninh - qu c phòng, chó làm nhi m v c u h . Cũng như nhi u nư c khác trên th gi i, Vi t Nam là m t qu c gia có truy n th ng nuôi chó t xa xưa. Tuy nhiên, v n ñ hi n nay là s lư ng ñàn chó càng l n b nh t t x y ra trên ñàn chó càng nhi u, thi t h i trên chăn nuôi chó là không nh . Trong các b nh thư ng g p, h i ch ng nôn m a, tiêu ch y ra máu gây thi t h i không nh v kinh t cho nh ng h nuôi chó. Có nhi u nguyên nhân gây h i ch ng nôn m a, tiêu ch y chó như: Ký sinh trùng (c u trùng, giun móc), virus (coronavirus, carré, Parvovirus)… Trong ñó, b nh Parvovirus là m t b nh truy n nhi m c p tính do Canine Parvovirus type 2 gây ra (CPV2) gây viêm d dày ru t, nôn m a, tiêu ch y ra máu. B nh x y ra nhi u trên chó non 6 – 20 tu n tu i v i hai th b nh hay g p: th tim và tiêu hoá, b nh ti n tri n nhanh gây t l ch t r t cao. T i khu v c Hà N i cho t i nay chưa có s kh o sát c th t l nhi m Parvovirus trên t ng s chó có d u hi u nôn m a, tiêu ch y ra máu. Vi c xác ñ nh t l nhi m b nh, ñ c ñi m tri u ch ng và bi n ñ i b nh lý c a b nh là cơ s nh m xây d ng các bi n pháp phòng tr b nh có hi u qu cho khu v c Hà N i nói riêng và Vi t Nam nói chung. Xu t phát t th c ti n trên chúng tôi ti n hành nghiên c u ñ tài: “Kh o sát tình hình b nh Parvovirus trên chó t i Hà N i và nghiên c u m t s ñ c ñi m b nh lý c a b nh”
  • 11. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 2 1.2. M c ñích c a ñ tài • Xác ñ nh t l chó m c b nh Parvovirus theo các gi ng, l a tu i, tính bi t. • ð c ñi m b nh lý ch y u (lâm sàng, huy t h c, t n thương ñ i th và vi th ) trên chó m c b nh Parvovirus. • Th nghi m m t s phác ñ ñi u tr cho chó m c b nh Parvovirus mang l i hi u qu phù h p v i yêu c u chăn nuôi th c t c a gia ñình trên ñ a bàn Hà N i và các vùng lân c n.
  • 12. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 3 2. T NG QUAN TÀI LI U 2.1. M t s tư li u v loài chó Xu t phát t nhu c u và th hi u c a ngư i nuôi khuy n c nh mà có r t nhi u gi ng chó ñư c lai t o ho c du nh p vào Vi t Nam. M i m t gi ng chó có nh ng ñ c ñi m khác nhau v hình d ng bên ngoài, màu s c lông... 2.1.1. Ngu n g c loài chó D a trên nh ng thành t u nghiên c u v c sinh v t h c và di truy n h c, các nhà khoa h c ñã xác ñ nh ñư c t tiên c a loài chó nhà hi n nay là m t s loài chó sói s ng hoang dã các vùng sinh thái khác nhau trên th gi i. Cách ñây kho ng 15.000 năm con ngư i ñã thu n hoá v i m c ñích ph c v cho vi c săn b t, sau ñó là gi nhà và là b n v i con ngư i [12]. Trung tâm thu n hoá chó c nh t có l là vùng ðông Nam Á, sau ñó ñư c du nh p vào Châu Úc, lan ra kh p Phương ðông và ñ n Châu M . Vi t Nam, theo các nhà kh o c h c, chó ñư c nuôi t trung kỳ ñ ñá m i, kho ng 3000 - 4000 năm trư c công nguyên (cách ñây 5 - 6 nghìn năm). T p h p nh ng gi ng chó nhà ñư c nuôi hiên nay trên th gi i có kho ng 400 gi ng, ñư c g i chung là loài chó nhà (Canis familiaris), thu c h chó (Canidae), b ăn th t (Carnivora), l p ñ ng v t có vú (Mammilia) [16][17]. 2.1.2. M t s gi ng chó chính trên th gi i B t ñ u t hàng trăm năm v trư c, nh ng nhà nhân gi ng ñã cho ph i nh ng con chó ñ c và nh ng con chó cái có nh ng ñ c ñi m, ch t lư ng t t. V i m c ñích c a h là mu n nh ng chú chó con có nh ng ñ c ñi m gi ng b m chúng. Nh ng con chó dùng ñ phát tri n nh ng ñ c ñi m này g i là chó gi ng. Theo AKC, có kho ng 150 gi ng chó và chia thành 7 nhóm: chó thông minh, chó làm vi c, chó th thao, chó săn, chó chăn gi gia súc, chó c nh [7]
  • 13. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 4 - Nh ng chú chó thông minh có b lông c ng và m ng. Nh ng con chó này ñư c nhân gi ng ñ săn b t cáo và th . - Chó làm vi c có thân hình r t kho m nh và r t nghe l i. Gi ng chó này ñư c nhân gi ng ñ kéo xe trư t tuy t ñ i di n g m: chó Boxer, Dorberman pinscher, Rottwailer. - Chó th thao như Pointers và Golden Retrieverf chúng ñư c nhân gi ng ñ tha nh ng con v t và nh ng chim hoang dã mà th săn b t ñư c. - Gi ng chó săn có kh u giác r t t t, chúng giúp th săn l n ra ñư c d u v t c a th và nh ng loài ñ ng v t nh bé khác. - Gi ng chó chăn gi gia súc ñư c nhân gi ng ñ trông gi nh ng v t nuôi trong các nông tr i. - Gi ng chó c nh có thân hình ñ p và nh nh n, chúng ñư c nhân gi ng ñ làm ngư i b n ñ i v i con ngư i, ñ i di n c a nhóm chó này g m: gi ng chó Chihuahua, Japanese, Pekingese, Boston Terrier...[25][7]. 2.1.3. M t s gi ng chó nuôi Vi t Nam a. Các gi ng chó ñ a phương - Gi ng chó Vàng: ðây là gi ng chó nuôi ph bi n nh t, có t m vóc trung bình, cao 50 - 55cm, n ng 12 - 15kg, là gi ng chó săn ñư c nuôi ñ gi nhà, săn thú và làm th c ph m. Chó ph i gi ng ñư c ñ tu i 15 - 18 tháng. Chó cái sinh s n ñư c ñ tu i 12 - 14 tháng. M i l a chó cái ñ 4 - 7 con, trung bình 5 con. [16][17]. - Gi ng chó H'Mông: s ng mi n núi cao, ñư c dùng gi nhà và săn thú, có t m vóc l n hơn chó Vàng: chi u cao 55 - 60cm, n ng 18 - 20kg. Chó ñ c ph i gi ng ñư c 16 - 18 tháng tu i, chó cái sinh s n ñ tu i 12 - 15 tháng. Chó cái m i l a ñ 5 - 8 con, trung bình 6 con. - Gi ng chó Lào: thư ng th y trung du và mi n núi, lông x m màu hung có 2 v t tr ng trên mí m t, có t m vóc l n hơn. Cao 60 - 65cm, n ng 18 - 25kg. Chó ñ c có th ph i gi ng ñ tu i 16 - 18 tháng. Chó cái sinh s n
  • 14. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 5 ñ tu i 13 - 15 tháng. M i l a ñ 5 - 8 con, trung bình 6 con. [25]. - Gièng chã Phó Quèc: Ngu n g c t bán ñ o Phú Qu c Vi t Nam, th hình khá l n th tr ng bình quân lúc 12 - 15 tháng tu i ñ t t 12,6 - 13,6kg, cao 45,65cm. ð u cân ñ i, trên trán có n p nhăn, m t ñen linh ho t, tai hư ng v phía trư c hình ch V luôn th ng ñ ng. ðư ng lưng th ng, trên lưng có m t xoáy dài. ðuôi khá dài, ki u ñuôi vòng u n cong lên lưng, b lông ng n d y ôm sát thân, bóng mư t, màu s c lông m t màu có th là vàng ñen, v n ho c úa [16][25]. Chó Phú Qu c ñư c x p vào lo i chó quý Vi t Nam, nó r t trung thành và nó có th b t cá nuôi ch khi ch m. b. M t s gi ng chó nh p ngo i - Gi ng chó Chihuahua ðây là gi ng chó lâu ñ i nh t Châu M và là gi ng chó có thân hình nh nh t trong m i loài chó trên th gi i. Tên c a gi ng chó này ñư c l y tên t tên c a bang Chihuahua c a Mexico, nơi mà các nhà thám hi m ñã tìm ra chúng. Chihuahua là gi ng chó nh con có ñ u tròn và mõm ng n. Nó có ñôi m t to tròn, màu s m g n như ñen, ñôi khi là màu ñ s m. ðôi tai ñ c hi u to ñùng luôn gi v nh. Chihuahua ph n thóp trên ñ nh ñ u có m t hõm m m. L th ng này khi lên s ñư c xương s che ph h t. Thân hình ch c ch n, dài hơn so v i chi u cao, ñuôi u n cong trên lưng ho c v t sang m t bên. Vi t Nam r t ph bi n loài lông ng n, tuy v y, nư c ngoài c 2 lo i lông ng n, lông dài ñ u ñư c coi tr ng như nhau. Màu lông thư ng có các lo i màu vàng cát, nâu h t d , màu b c, xanh thép, nâu nh t. Chúng có lưng b ng và 4 chân th ng. Chi u cao kho ng 15 - 23cm, cân n ng t 1 - 3kg. [7][16]. Chihuahua không ch u n i l nh và hay b run lên vì rét. Nó t ra d thích nghi v i s m áp hơn là v i th i ti t l nh. ðây là lo i chó r t thích h p v i ñ i s ng căn h .[46]
  • 15. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 6 - Gi ng chó Fox Chó Fox có ngu n g c t Pháp và ñã du nh p vào nư c ta ñã lâu, fox là gi ng chó nh con t m kho ng t 1,5kg - 2,5kg ngo i hình nó nhìn như m t con hươu thu nh , ngo i hình như con cheo, nhưng không ñư c m nh mai nh nh n b ng. ð u nh , tai to mà v nh, s ng mũi hơi gãy, mõm nh mà dài. Ng c chó Fox n nang, b ng thon, b n chân m nh và cao nên chó ch y r t nhanh. B lông chó Fox ng n, có con lông sát như lông bò. Chó fox có nhi u màu g m màu vàng bò, ñen b n chân vàng v..v.. ñôi ch có vá nâu hay vàng, có khi màu ñen ñ c bi t, ph n m t bao gi cũng có vá hai bên, gi a s ng mũi kéo dài lên ñ nh ñ u là l n ñen ho c tr ng.[7][25][46]. Chó Fox có kh năng săn b t nh ng loài thú nh . Vì v y, n u ñư c hu n luy n trư ng l p ñàng hoàng thì nó có th tr thành gi ng chó săn th c th . Chó Fox gi nhà r t gi i, ti ng s a l n và dai, dám lăn x vào k thù mà c n xé. ð i v i ch nuôi, Fox r t trung tín, m n ch , g p là m ng r qu n quýt bên chân r t d thương. [46]. - Gi ng chó B c Kinh (Pekingese) Gi ng chó B c Kinh tương ñ i nh có tr ng lư ng trung bình chó cái là 2,66kg, chó ñ c là 3,58kg, ñ u r ng, kho ng cách gi a hai m t l n, mũi ng n t t, trên mõm có nhi u n p nhăn, m t g y, m t tròn l i ñen tuy n và long lanh. Tai hình qu tim c p xu ng hai bên, c ng n và d y, có m t cái b m nhi u lông dài và th ng. B c kinh có b lông m u luy pha nhi u lông m u s m m t lưng, hông và ñuôi, ñuôi g p d c theo s ng lưng ki u ñuôi sóc [7][33]. - Gi ng chó Boxer Có ngu n g c t i ð c, ñư c phát hi n năm 1850, chó Boxer ñư c miêu t như m t con chó ñ p trong cái x u vì chó có b m t x u xí nhưng l i r t ngoan và trung thành. ð u cân ñ i v i cơ th , trán không có n p nhăn, m t hơi ng n hơn s , hàm dư i u n cong lên và h xa v i hàm trên. Tai m c ph n cao c a ñ u, mũi l n ñen, chân cao kho , vai cao 58cm. ðuôi m c
  • 16. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 7 ph n cao mà thư ng ñư c c t ng n, m u s c vàng ho c v n [7]. Boxer là gi ng chó vui v , thích chơi ñùa, tình c m, tò mò và r t hi u ñ ng. R t thông minh, có tính ham h c cái m i và h c khá nhanh nhưng cũng có th khá bư ng b nh. ðây là gi ng chó thích h p cho các cu c thi tài. Luôn luôn tr ng thái v n ñ ng, chúng r t quy n luy n và g n bó v i gia ch .[16][46]. - Gi ng chó Rottweiler Chó Rottweiler b t ngu n t con Mastiff c a Ý. Nó ñư c t o gi ng th tr n Rottwell. Chó Rottweiler có cơ th m nh m và r t v m v , ñ u hình c u kho ng cách gi a hai vai r t r ng, m t dài g n b ng s m t hơi g y, mõm phát tri n. M t m u nâu ñen v i dáng v trung thành. Tai hình tam giác và c p v phía trư c. Lưng ph ng, c và lưng t o thành m t ñư ng th ng, c u trúc cơ th có d ng hình vuông, chân trư c khá cao vai trung bình 69,5cm. B l«ng ng n c ng và r m r p. M u lông ñen v i m t ít ñ m vàng g n hai m t, trên má, mõm ng c và chân [16]. - Gi ng chó Dobermann Chó có ngu n g c t ð c ñư c phát hi n vào năm 1866 và ñư c nh p vào nư c ta nuôi v i m c ñích ñ canh gác, tìm ki m và làm c nh. Chó có t m vóc trung bình cao, cao 65 - 69cm, dài 110 - 112cm; n ng 30 - 33kg. Chó có b lông ng n ñen s m g n như toàn thân; mõm, ng c, 4 chân có màu vàng s m. Có ñ u hình nêm, hơi thô, mũi r ng m t ñen, hàm răng ch c, c n khít, c to kho , ng c n , b ng thon, cơ chi ch c kho , ñuôi ng n. Chó thu c lo i hình th n kinh n ñ nh, thông minh, can ñ m, lanh l i, khéo léo và ñ c bi t d hu n luy n [46]. - Gi ng chó Dug Có ngu n g c t châu Á kho ng 400 trư c Công nguyên. Tuy v y hi n nay ngu n g c c a Pug v n còn là v n ñ tranh cãi. M t s chuyên gia cho r ng Pug có ngu n g c t vùng Vi n ðông, ñư c du nh p b i các nhà lái
  • 17. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 8 buôn Hà lan. H cũng cho r ng có th ñây là m t nhánh c a gi ng chó B c Kinh lông ng n. Tuy v y có ý ki n khác cho r ng Pug là k t qu c a vi c lai t o gi ng chó Bulldog bé. [46]. Chó chu n có hình dáng gi ng qu lê, ph n vai r ng hơn ph n hông. B lông ng n, m m m i, d ch i có m u nâu, tr ng, v n và tr n l n gi a chúng. Da chúng m m m i, t o c m giác d ch u khi vu t ve. Chúng có ñôi m t tròn l i màu s m và hàm dư i hơi tr ra r t ng . ðuôi th ng ho c xo n. Chó Dug ñư c nuôi r ng rãi nhi u nư c ñ làm c nh vì t m góc nh , ng nghĩnh, l i r t thông minh hi n lành, yêu m n tr em . Chó có t m vóc nh , cao t 30 - 33cm; dài t 50 - 55cm; n ng t 5kg- 8kg. B lông m n màu nâu nh t ho c vàng s m; khoang m t, mũi, mõm có màu ñen; ñ u to thô; mõm ng n và thô; mũi chia thuỳ; tai c p; ng c sâu; thân ch c l n; ñuôi ng n và cu n. 2.2. M t s ñ c ñi m sinh lý c a chó 2.2.1. Thân nhi t (o C) Nhi t ñ c a cơ th là ch s tương ñ i c a hai quá trình sinh nhi t và th i nhi t. S h ng ñ nh tương ñ i c a thân nhi t gia súc là nh có trung tâm ñi u ti t nhi t n m hành não [5]. tr ng thái sinh lý bình thư ng, thân nhi t c a chó là 37,5o C - 39o C. Trong tình tr ng b nh lý thân nhi t có s thay ñ i tuỳ vào tính ch t và m c ñ b nh. [20]. Nhi t ñ c a cơ th chó bình thư ng còn thay ñ i b i các y u t : tu i tác (con non có thân nhi t cao hơn con trư ng thành), gi i tính (con cái có thân nhi t cao hơn con ñ c) [20]. S v n ñ ng cũng nh hư ng ñ n thân nhi t c a chó, khi v n ñ ng nhi u thân nhi t c a chó thư ng cao hơn bình thư ng. Thân nhi t c a chó vào lúc sáng s m thư ng th p hơn bu i chi u và chênh l ch t 0,2o C - 0,5o C.
  • 18. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 9 -Ý nghĩa ch n ñoán: thông qua vi c ki m tra nhi t ñ chó, ta có th xác ñ nh ñư c con v t có b s t hay không. N u tăng 1-2o C con v t s t v a, tăng 2-3o C s t r t n ng. Qua ñó, sơ b xác ñ nh ñư c nguyên nhân gây b nh, tính ch t, m c ñ tiên lư ng c a b nh, ñánh giá ñư c hi u qu ñi u tr t t - x u [20]. 2.2.2. T n s hô h p (s l n th /phút) T n s hô h p là s l n th trong 1 phút. T n s hô h p ph thu c vào cư ng ñ trao ñ i ch t, tu i, t m vóc, tr ng thái dinh dư ng, tr ng thái làm vi c, tr ng thái sinh lý, th i ti t, khí h u và tình tr ng b nh lý. [4]. tr ng thái sinh lý bình thư ng, chó con có t n s hô h p t 18 - 20 l n/phút. Chó trư ng thành: gi ng chó to có t n s hô h p t 10 - 20 l n/phút, chó nh có t n s hô h p 20 - 30 l n/phút. Chó th th ng c và t n s hô h p còn ph thu c vào các y u t sau: • Nhi t ñ bên ngoài môi trư ng: th i ti t quá nóng nên chó ph i th nhanh ñ th i nhi t, chó nh p th có th lên t i 100 - 160 l n/phút. • Th i gian trong ngày: ban ñêm và sáng s m chó th ch m hơn, bu i trưa và bu i chi u chó th nhanh hơn. • Tu i: con v t càng l n tu i thì t n s hô h p càng ch m. • Nh ng con mang thai, s s hãi cũng làm cho t n s hô h p tăng lên.[26][27]. Thông qua ho t ñ ng hô h p mà cơ th l y O2 và các ch t dinh dư ng tr c ti p t môi trư ng, th i CO2 và các s n ph m d hoá ra môi trư ng ñ ng th i gi vai trò ñi u ti t nhi t. T n s hô h p hay nh p th là s l n th ra hay hít vào trong m t phút. m i loài gia súc ñ u có t n hô h p nh t ñ nh. Tuy nhiên tr ng thái bình thư ng t n s hô h p có th thay ñ i do tác ñ ng c a cư ng ñ trao ñ i ch t, l a tu i, t m vóc, tr ng thái sinh lý, nhi t ñ môi trư ng, khí h u… [26]
  • 19. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 10 tr ng thái b nh lý, t n s hô h p thay ñ i g i là hô h p b nh lý. Tăng t n s hô h p g p trong các b nh gây h p di n tích v th tích c a ph i, nh ng b nh gây s t cao nh t là nh ng b nh truy n nhi m c p tính, b nh ký sinh trùng. T n s hô h p gi m trong nh ng b nh: h p thanh khí qu n, ch y máu não, hôn mê, b i li t sau ñ , các trư ng h p s p ch t. Tuỳ t ng giai ño n s có m t ki u th khác nhau: Biot, Kusman, nhanh nông…[20] 2.2.3. T n s tim (l n/phút) T n s tim m ch là s l n co bóp c a tim trong m t phút (l n/phút). Khi tim ñ p thì mõm tim ho c thân tim ch m vào thành ng c, vì v y mà ta có th dùng tay, áp tai ho c dùng tai nghe áp vào thành ng c vùng tim ñ nghe ñư c ti ng tim. Khi tim co bóp s ñ y m t lư ng máu vào ñ ng m ch làm m ch qu n m r ng, thành m ch qu n căng c ng. Sau ñó nh vào tính ñàn h i, m ch qu n t co bóp l i cho ñ n th i kỳ co ti p theo t o nên hi n tư ng ñ ng m ch ñ p. D a vào tính ch t này ta có th tính ñư c nh p ñ m ch s tương ñương v i m ch tim ñ p. M i loài gia súc khác nhau thì t n s tim m ch cũng khác nhau. S khác nhau này cũng bi u hi n t ng l a tu i trong m t loài ñ ng v t, tính bi t, th i ñi m. Nh p ñ m ch ñ p tương ng v i nh p tim. Tuy v y t n s tim m ch c a ñ ng v t ch dao ñ ng trong m t ph m vi nh t ñ nh.[27] [5]. tr ng thái sinh lý bình thư ng: • Chó con: 200 - 220 l n/phút. • Chó trư ng thành: 70 - 120 l n/phút. • Chó già: 70 - 80 l n/phút [26]. chó, mèo v trí tim ñ p ñ ng là kho ng sư n 3-4 phía bên trái. T n s tim th hi n t n s trao ñ i ch t, tr ng thái sinh lý, b nh lý c a tim cũng như c a cơ th . T n s tim ph thu c vào t m vóc c a v t nuôi, ñ béo g y, l a tu i, gi ng loài. tr ng thái sinh lý bình thư ng, có hai cơ ch ñi u hoà tim
  • 20. Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c s khoa h c nông nghi p…………… 11 m ch b ng th n kinh và th d ch. Chó con có t n s tim ñ p l n hơn chó già, chó ho t ñ ng nhi u thì t n s tim m ch ñ p tăng lên. Khi cơ th b m t s b nh v máu (thi u máu, m t máu, suy tim, viêm cơ tim, viêm bao tim) cũng làm tăng t n s tim m ch [18]. 2.3. Sinh lý máu Máu là t m gương ph n ánh tình tr ng và s c kho c a cơ th . Máu là ngu n g c c a h u h t các ch t d ch trong cơ th : d ch n i bào, d ch gian bào, d ch b ch huy t và d ch não tu . T ng lư ng máu g m 54% máu lưu thông và d tr gan 20%, lách 16%, mao m ch dư i da 10% [10]. Máu ñ m nhi m r t nhi u ch c năng khác nhau vì nó là ch t d ch mang các ch t v n chuy n ñi kh p cơ th : v n chuy n O2 t ph i t i mô bào và CO2 t mô bào ra ph i ñ th i ra ngoài; mang các ch t dinh dương h p thu t h tiêu hoá ñ n mô bào, t ch c ñ nuôi dư ng, cung c p năng lư ng và là nguyên li u ñ sinh t ng h p các ch t c a cơ th , mang các s n ph m c a quá trình trao ñ i ch t như CO2, ure, axit uric... mang ñ n ph i, th n, da, m t ñ th i ra ngoài. Máu làm nhi m v ñi u hoà thân nhi t [35]. Máu gi ch c năng ñi u hoà và duy trì cân b ng n i môi như nư c, pH, áp su t th m th u; máu mang các hormon và các ch t sinh ra t các cơ quan này ñ n cơ quan khác, góp ph n vào s ñi u hoà trao ñ i ch t, sinh trư ng và phát tri n, ñ m b o s cân b ng n i môi; máu mang các lo i kháng th và các lo i b ch huy t có kh năng ngăn c n, tiêu di t vi khu n và nh ng m m b nh xâm nh p vào cơ th [4] [10]. Máu g m hai thành ph n: thành ph n h u hình và thành ph n d ch th . 2.3.1. Thành ph n d ch th Huy t tương chi m 60% th tích c a máu, có màu vàng nh t do ch a s c t . Trong huy t tương, thành ph n ch y u là protein g m: albumin, globulin, fibrinogen, ñư ng (ch y u là ñư ng glucoza v i hàm lư ng 60 - 120mg%), ngoài ra còn có các h t m , hormon, vitamin, enzym và mu i
  • 21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG MÃ TÀI LIỆU: 50221 DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận Hoặc : + ZALO: 0932091562
Download

Từ khóa » Khóa Luận Parvovirus