Lưu Vực Sông Hồng - Củng Cố Kiến Thức

Căn cứ vào bảng lượng mưa và lượng dòng chảy tại các lưu vực sông sau đây, hãy:

a) Vẽ biểu đồ thể hiện chế độ mưa và chế độ dòng chảy trên từng lưu vực (mỗi lưu vực một biểu đồ).

b) Tính thời gian và độ dài (số tháng) của mùa mưa và mùa lũ tại các lưu vực theo chỉ tiêu vượt giá trị trung bình tháng.

c) Nhận xét về mối quan hệ giữa mùa mưa và mùa lũ trên từng lưu vực nói riêng và trên toàn quốc nói chung.

$\bullet \,\,$ HƯỚNG DẪN:

a) Vẽ biểu đồ:

- Nắm vững mối quan hệ nhân quả giữa mùa mưa và mùa lũ trên các lưu vực sông.

- Rèn luyện kĩ năng về vẽ biểu đồ, phân tích các số liệu khí hậu, thủy văn.

- Học sinh dựa vào nội dung sách giáo khoa và khai thác bảng số liệu để vẽ biểu đồ.

+ Chọn tỉ lệ tương đối.

+ Thống nhất thang chia cho lưu vực sông để từ đó so sánh được thủy văn.

+ Vẽ kết hợp biểu đồ lưu lượng và lượng mưa, lượng mưa vẽ bằng hình cột, lưu lượng vẽ bằng đường.

b) Tính thời gian mùa mưa và mùa lũ ở từng lưu vực

- Lưu vực sông Hồng:

+ Tổng lượng mưa: 1839,2 mm

$\Longrightarrow $ Lượng mưa trung bình: $1839,2 : 12 = 153,2 \,mm$

+ Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10.

+ Tổng lưu lượng dòng chảy: 43591

$\Longrightarrow $ Lưu lượng dòng chảy trung bình: $43591 : 12 = 3632,5$

$\Longrightarrow $ Mùa lũ từ tháng 6 đến tháng 10.

$\Longrightarrow $ Tháng mưa nhiều và đỉnh lũ là tháng 8.

- Lưu vực sông Gianh:

+ Tổng lượng mưa: 2230,1 mm

$\Longrightarrow $ Lượng mưa trung bình: $2230,1 : 12 = 185,8 \,mm$

+ Mùa mưa từ tháng 8 đến tháng 11.

+ Tổng lưu lượng dòng chảy: 740,4

$\Longrightarrow $ Lưu lượng dòng chảy trung bình: $740,4 : 12 = 61,7$

$\Longrightarrow $ Mùa lũ từ tháng 9 đến tháng 11.

$\Longrightarrow $ Mưa nhiều nhất và đỉnh lũ là tháng 10.

c) Nhận xét về mối quan hệ giữa mùa mưa và mùa lũ trên từng lưu vực nói riêng và trên toàn quốc nói chung

- Các tháng của mùa lũ trùng với các tháng mùa mưa:

+ Trên lưu vực sông Hồng (Trạm Sơn Tây): tháng 6, 7, 8, 9, 10.

+ Trên lưu vực sông Gianh (Trạm Đồng Tâm): tháng 9, 10, 11.

- Các tháng của mùa lũ không trùng hợp với các tháng mùa mưa:

+ Trên lưu vực sông Hồng (Trạm Sơn Tây): tháng 5.

+ Trên lưu vực sông Gianh (Trạm Đồng Tâm): tháng 8.

$\Longrightarrow $ Sông Hồng mùa mưa vào hè thu nên mùa lũ cũng rơi vào thời gian này. Sông Gianh có mùa mưa lùi về thu đông nên mùa lũ cũng lùi về các tháng cuối năm (tháng 9, 10, 11). Nhìn chung ở nước ta, chế độ nước sông trùng với chế độ mưa, mùa lũ trùng mùa mưa và mùa cạn trùng mùa khô. Tuy nhiên trên thực tế mùa lũ thường lùi sau mùa mưa khoảng 1 tháng, vì nước mưa cần thời gian để tích đủ lượng nước.