Lux – Wikipedia Tiếng Việt

Các ý nghĩa khác xem thêm Lux (định hướng).

Lux (ký hiệu: lx) là đơn vị đo độ rọi trong SI. Nó được sử dụng trong trắc quang học để đánh giá cường độ ánh sáng cảm nhận được. Đây là một đơn vị dẫn xuất trong SI, nghĩa là nó được định nghĩa từ các đơn vị "cơ bản" hơn. Cụ thể, đo độ rọi bằng quang thông trên diện tích:

1 lx = 1 lm/m²

Đơn vị đo quang thông trong SI, lumen, lại là một đơn vị dẫn xuất nên:

1 lx = 1 cd sr / m²)

Định nghĩa

[sửa | sửa mã nguồn]

1 lux là độ rọi có được của một bề mặt có diện tích 1 mét vuông có thông lượng chiếu sáng 1 lumen.

Các ước số-bội số trong SI

[sửa | sửa mã nguồn]

Các tiền tố kết hợp với đơn vị lux

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiền tố	Kết hợp với đơn vị lux	Giá trị	Cách đọc bội sô
Y	Ylx	1 × 1024 lx	Yôtalux
Z	Zlx	1 × 1021 lx	Zêtalux
E	Elx	1 × 1018 lx	Êxalux
P	Plx	1 × 1015 lx	Pêtalux
T	Tlx	1 × 1012 lx	Têralux
G	Glx	1 × 109 lx	Gigalux
M	Mlx	1 × 106 lx	Mêgalux
k	klx	1 × 103 lx	kilôlux
h	hlx	1 × 102 lx	héctôlux
da	dalx	1 × 101 lx	đêcalux

Tiền tố	Kết hợp với đơn vị lux	Giá trị	Cách đọc ước sô
d	dlx	1 × 10−1 lx	đêxilux
c	clx	1 × 10−2 lx	xentilux
m	mlx	1 × 10−3 lx	mililux
μ	μlx	1 × 10−6 lx	micrôlux
n	nlx	1 × 10−9 lx	nanôlux
p	plx	1 × 10−12 lx	picôlux
f	flx	1 × 10−15 lx	femtôlux
a	alx	1 × 10−18 lx	atôlux
z	zlx	1 × 10−21 lx	zeptôlux
y	ylx	1 × 10−24 lx	yóctôlux

Bảng chuyển đổi giá trị giữa các ước số-bội số khác nhau

[sửa | sửa mã nguồn]

Các bội số-ước số	Ylx	Zlx	Elx	Plx	Tlx	Glx	Mlx	klx	hlx	dalx	lx	dlx	clx	mlx	μlx	nlx	plx	flx	alx	zlx	ylx
1 Ylx	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021	1 × 1022	1 × 1023	1 × 1024	1 × 1025	1 × 2626	1 × 1027	1 × 1030	1 × 1033	1 × 1036	1 × 1039	1 × 1042	1 × 1045	1 × 1048
1 Zlx	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1019	1 × 1020	1 × 1021	1 × 1022	1 × 1023	1 × 2624	1 × 1027	1 × 1030	1 × 1033	1 × 1036	1 × 1039	1 × 1042	1 × 1045
1 Elx	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1016	1 × 1017	1 × 1018	1 × 1019	1 × 1020	1 × 1021	1 × 2624	1 × 1027	1 × 1030	1 × 1033	1 × 1036	1 × 1039	1 × 1042
1 Plx	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1013	1 × 1014	1 × 1015	1 × 1016	1 × 1017	1 × 1018	1 × 1021	1 × 2624	1 × 1027	1 × 1030	1 × 1033	1 × 1036	1 × 1039
1 Tlx	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1010	1 × 1011	1 × 1012	1 × 1013	1 × 1014	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021	1 × 2624	1 × 1027	1 × 1030	1 × 1033	1 × 1036
1 Glx	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 107	1 × 108	1 × 109	1 × 1010	1 × 1011	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021	1 × 2624	1 × 1027	1 × 1030	1 × 1033
1 Mlx	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 104	1 × 105	1 × 106	1 × 107	1 × 108	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021	1 × 2624	1 × 1027	1 × 1030
1 klx	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 101	1 × 102	1 × 103	1 × 104	1 × 105	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021	1 × 2624	1 × 1027
1 hlx	1 × 10−22	1 × 10−19	1 × 10−16	1 × 10−13	1 × 10−10	1 × 10−7	1 × 10−4	1 × 10−1	1	1 × 101	1 × 102	1 × 103	1 × 104	1 × 105	1 × 108	1 × 1011	1 × 1014	1 × 1017	1 × 1020	1 × 1023	1 × 1026
1 dalx	1 × 10−23	1 × 10−20	1 × 10−17	1 × 10−14	1 × 10−11	1 × 10−8	1 × 10−5	1 × 10−2	1 × 10−1	1	1 × 101	1 × 102	1 × 103	1 × 104	1 × 107	1 × 1010	1 × 1013	1 × 1016	1 × 1019	1 × 1022	1 × 1025
1 lx	1 × 10−24	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1 × 10−2	1 × 10−1	1 × 100	1 × 101	1 × 102	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021	1 × 1024
1 dlx	1 × 10−25	1 × 10−22	1 × 10−19	1 × 10−16	1 × 10−13	1 × 10−10	1 × 10−7	1 × 10−4	1 × 10−3	1 × 10−2	1 × 10−1	1	1 × 101	1 × 102	1 × 105	1 × 108	1 × 1011	1 × 1014	1 × 1017	1 × 1020	1 × 1023
1 clx	1 × 10−26	1 × 10−23	1 × 10−20	1 × 10−17	1 × 10−14	1 × 10−11	1 × 10−8	1 × 10−5	1 × 10−4	1 × 10−3	1 × 10−2	1 × 10−1	1	1 × 101	1 × 104	1 × 107	1 × 1010	1 × 1013	1 × 1016	1 × 1019	1 × 1022
1 mlx	1 × 10−27	1 × 10−24	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−5	1 × 10−4	1 × 10−3	1 × 10−2	1 × 10−1	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018	1 × 1021
1 μlx	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−23	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−8	1 × 10−7	1 × 10−6	1 × 10−5	1 × 10−4	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015	1 × 1018
1 nlx	1 × 10−33	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−24	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−11	1 × 10−10	1 × 10−9	1 × 10−8	1 × 10−7	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012	1 × 1015
1 plx	1 × 10−36	1 × 10−33	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−24	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−14	1 × 10−13	1 × 10−12	1 × 10−11	1 × 10−10	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109	1 × 1012
1 flx	1 × 10−39	1 × 10−36	1 × 10−33	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−24	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−17	1 × 10−16	1 × 10−15	1 × 10−14	1 × 10−13	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106	1 × 109
1 alx	1 × 10−42	1 × 10−39	1 × 10−36	1 × 10−33	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−24	1 × 10−23	1 × 10−22	1 × 10−21	1 × 10−20	1 × 10−19	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103	1 × 106
1 zlx	1 × 10−45	1 × 10−42	1 × 10−39	1 × 10−36	1 × 10−33	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−24	1 × 10−23	1 × 10−22	1 × 10−21	1 × 10−20	1 × 10−19	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1	1 × 103
1 ylx	1 × 10−48	1 × 10−45	1 × 10−42	1 × 10−39	1 × 10−36	1 × 10−33	1 × 10−30	1 × 10−27	1 × 10−26	1 × 10−25	1 × 10−24	1 × 10−23	1 × 10−22	1 × 10−21	1 × 10−18	1 × 10−15	1 × 10−12	1 × 10−9	1 × 10−6	1 × 10−3	1

Giải thích

[sửa | sửa mã nguồn]

Nó là tương đương với 1 lumen trên m².

• Ánh sáng Mặt Trời trung bình trong ngày có độ rọi dao động trong khoảng 32.000 (32 klx) tới 100.000 lux (100 klx)
• Các trường quay truyền hình được chiếu sáng với độ rọi khoảng 1.000 lux (1 klx)
• Một văn phòng sáng sủa có độ rọi khoảng 400 lux
• Vào thời điểm hoàng hôn và bình minh, ánh sáng ngoài trời cũng có độ rọi khoảng 400 lux (nếu trời trong xanh).
• Ánh sáng phản chiếu từ Mặt Trăng có độ rọi khoảng 1 lux
• Ánh sáng từ các ngôi sao có độ rọi khoảng 0,00005 lux (= 50 μlx)

Chú ý:Unicode có ký hiệu cho "lx": (㏓), nhưng nó chỉ là mã kế thừa để thích hợp với các trang mã cũ trong một số ngôn ngữ châu Á, và nó không được khuyến khích sử dụng trong bất kỳ ngôn ngữ nào ngày nay.

Lux và lumen

[sửa | sửa mã nguồn]

Khác biệt giữa lux và lumen là lux tính theo diện tích mà thông lượng chiếu sáng bao phủ. Ví dụ 1.000 lumen, tập trung trong một diện tích 1 m², sẽ chiếu sáng diện tích này với độ rọi 1.000 lux. Cùng 1.000 lumen này, khi trải rộng trên diện tích 10 m², sẽ tạo ra sự chiếu rọi mờ hơn, chỉ bằng 100 lux.

Việc đạt được độ rọi 500 lux là có thể trong nhà bếp với một ngọn đèn huỳnh quang đặt cố định có công suất 12.000 lumen. Để chiếu sáng sàn xí nghiệp với diện tích gấp hàng chục/trăm lần nhà bếp thì người ta cần phải có hàng chục/trăm đèn như vậy. Vì thế, việc chiếu sáng một diện tích lớn hơn mà có cùng một giá trị độ rọi thì cần phải có nhiều lumen hơn.

Quan hệ giữa độ rọi và công suất

[sửa | sửa mã nguồn]

Độ rọi không phải là phép đo trực tiếp của năng lượng ánh sáng, mà nó là sự cảm nhận của mắt người. Vì thế, hệ số chuyển đổi sẽ thay đổi theo thành phần bước sóng hay nhiệt độ màu của ánh sáng. Ở bước sóng 555 nm, khoảng trung gian của quang phổ thì 1 lux tương đương với 1,46 mW/m².

Các đơn vị trắc quang trong SI

[sửa | sửa mã nguồn]

Các đơn vị trắc quang trong SI edit
Đại lượng	Ký hiệu	Đơn vị SI	Viết tắt	Ghi chú
Năng lượng chiếu sáng	Qv	lumen giây	lm·s	đơn vị này đôi khi được gọi là Talbot
Thông lượng chiếu sáng	F	lumen (= cd·sr)	lm	còn gọi là công suất chiếu sáng
Cường độ chiếu sáng	Iv	candela (= lm/sr)	cd
Độ chói	Lv	candela / m2	cd/m2	còn gọi là độ sáng
Độ rọi	Ev	lux (= lm/m2)	lx	Được sử dụng cho ánh sáng tới trên bề mặt
Độ phát sáng	Mv	lux (= lm/m2)	lx	Được sử dụng cho ánh sáng phát ra từ bề mặt
Hệ số chiếu sáng	lumen / watt	lm/W	Tỷ số của thông lượng chiếu sáng với thông lượng bức xạ, tối đa có thể bằng 683

Các đơn vị phi-SI của độ rọi

[sửa | sửa mã nguồn]

• phút nến
• phốt (=10 klx)
• nox (=1 mlx)

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Các câu hỏi thường gặp về bức xạ học và trắc quang học Lưu trữ 2008-09-15 tại Wayback Machine Trang các câu hỏi thường gặp về bức xạ học của giáo sư Jim Palmer (Đại học tổng hợp Arizona).
• Lux meter

x t s Các đơn vị SI
Đơn vị cơ bản	ampe candela kelvin kilôgam mét mol giây
Đơn vị dẫn xuất	becquerel coulomb độ Celsius farad gray henry hertz joule katal lumen lux newton ohm pascal radian siemens sievert steradian tesla vôn watt weber
Đơn vị được chấp nhậnsử dụng với SI	decibel độ phút góc giây góc đơn vị khối lượng nguyên tử đơn vị thiên văn electronvolt hecta lít neper ngày giờ phút tấn các đơn vị nguyên tử các đơn vị tự nhiên
Xem thêm	Chuyển đổi đơn vị Lịch sử hệ mét Tiền tố SI Định nghĩa lại đơn vị đo lường quốc tế cơ bản 2019 Hệ thống đo lường Các tổ chức quốc tế duy trì SI BIPM CGPM CIPM