Margin Là Gì? Có Nên Vay Margin Trong đầu Tư Chứng Khoán? - Anfin

Margin (hay Giao dịch ký quỹ) là thuật ngữ thường được đề cập nhiều trong đầu tư chứng khoán. Vậy margin là gì đóng vai trò như thế nào trong việc tối ưu hiệu quả và nguồn vốn của nhà đầu tư? Hãy xem bài viết dưới đây để hiểu chi tiết nhất về khái niệm và cách dùng nhé!

Nội Dung Bài Viết

• Margin trong chứng khoán là gì?
• Ví dụ minh họa
• Cổ phiếu nào được phép giao dịch ký quỹ?
• Bạn có thể vay margin bao nhiêu tiền? Lãi suất là bao nhiêu?
• Tỷ lệ ký quỹ là gì?
• Thị trường thay đổi như thế nào khi sử dụng?
• Margin Call là gì?
• Khi nào bạn nên và không nên sử dụng?
• Tóm lại

Margin trong chứng khoán là gì?

Margin được hiểu đơn giản là việc vay tiền từ các công ty chứng khoán để đầu tư. Tương tự như việc vay ngân hàng, với margin thì công ty chứng khoán là bên cho vay, nhà đầu tư là bên đi vay.

Vay margin giúp nhà đầu tư chứng khoán tăng sức mua hoặc bán cổ phiếu, so với sử dụng vốn tự có. Do vậy mà bạn có thể sở hữu số lượng cổ phiếu nhiều hơn thông thường.

Với giải pháp này của các công ty chứng khoán, bạn có thể tăng khả năng cũng như hiệu suất sinh lời. Đồng thời, các cổ phiếu được mua từ khoản vay margin có thể dùng làm tài sản thế chấp.

Xem thêm: Khái niệm Full margin là gì? Đây là thuật ngữ đầu tư trong chứng khoán chỉ giới hạn ký quỹ. Nếu hiểu được full margin, bạn sẽ có cách xử lý bình tĩnh, hợp lý, hạn chế rủi ro.

Hiểu rõ về margin thông qua ví dụ minh họa

Giả sử, bạn đang sở hữu 100 triệu và muốn vay tiền để đầu tư cho mã cổ phiếu VPB. Hiện tại, VPB được công ty chứng khoán X cho vay margin với tỷ lệ 12% Khi đó:

• Bạn vay thêm 50 triệu để mua VPB, trong đó 100 triệu là vốn tự có, 50 triệu là số tiền công ty A cho bạn vay.
• Lãi suất phải trả: 50.000.000 x 0.12%/ năm = 6.000.000 đồng/ năm
• Phí giao dịch phải trả: 150.000.000 x 0.15% = 225.000 đồng (phí giao dịch trung bình trên thị trường là 0.15%)

Anfin sẽ đưa thêm 1 ví dụ nữa để bạn dễ hình dung nhé.

Giả sử bạn có 10 triệu đồng tiền mặt và muốn mua 20 triệu đồng một cổ phiếu A với giá 100.000 đồng/ cổ phiếu bằng tài khoản ký quỹ. Giả sử tỷ lệ ký quỹ là 50% thì bạn phải nộp 10 triệu đồng và được vay 10 triệu đồng từ CTCK để mua cổ phiếu. Với 20 triệu đồng, bạn sẽ mua được 200 cổ phiếu A.

• Nếu cổ phiếu tăng từ 100.000 đồng lên 120.000 đồng, đó là mức tăng 20% so với giá mua của bạn. Tại thời điểm đó, 200 cổ phiếu của bạn sẽ trị giá 24 triệu đồng và số dư tài khoản của bạn sẽ là 14 triệu đồng (24 triệu đồng cổ phiếu trừ đi khoản vay ký quỹ 10 triệu đồng). Đó là mức tăng 40% đối với giá trị tài khoản của bạn khi giá cổ phiếu tăng 20%.
• Ngược lại, nếu cổ phiếu đó giảm 20%, từ 100.000 đồng còn 80.000 đồng. Tại thời điểm đó, 200 cổ phiếu của bạn sẽ trị giá 16 triệu đồng và số dư tài khoản của bạn sẽ là 6 triệu đồng (16 triệu đồng cổ phiếu trừ đi khoản vay ký quỹ 10 triệu đồng). Đó là mức giảm 40% đối với giá trị tài khoản của bạn khi giá cổ phiếu giảm 20%.

Cổ phiếu nào được phép giao dịch ký quỹ?

Căn cứ theo pháp lý Khoản 10 Điều 2, Điều 9 Thông tư 120/2020/TT-BTC, chứng khoán được phép giao dịch ký quỹ là cổ phiếu đã được niêm yết trên sàn, đăng ký giao dịch, chứng chỉ quỹ niêm yết và thỏa các tiêu chuẩn sau:

• Thời gian niêm yết, đăng ký giao dịch
• Quy mô nguồn vốn và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp/ tổ chức phát hành
• Tính thanh khoản và biến động giá (nếu có)
• Minh bạch thông tin và các tiêu chí khác theo quy chế của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

Danh sách các chứng khoán được giao dịch ký quỹ hoặc không đã được Sở giao dịch chứng khoán ban hành và dựa trên các tiêu chí của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quy định.

Các công ty chứng khoán sẽ lựa chọn danh sách chứng khoán được thực hiện giao dịch ký quỹ trên cơ sở này và thực hiện công bố thông tin theo quy định pháp luật.

Nhập mã ưu đãi Anfin: ANFINHELLO để nhận ngay cổ phiếu miễn phí. Link tải ứng dụng:

https://app.anfin.vn/anfin-hello

Bạn có thể vay margin bao nhiêu tiền? Lãi suất là bao nhiêu?

Tùy thuộc vào chiến lược và tình hình kinh doanh của mỗi công ty chứng khoán sẽ có một mức phí vay margin khác nhau. Hiện nay, trên thị trường, lãi suất vay của các công ty chứng khoán dao động từ 12% - 14%/ năm.

Lãi suất vay margin được tính theo nhiều đơn vị giờ/ ngày/ tháng hoặc năm. Dưới đây là công thức tính lãi suất vay theo ngày cụ thể như sau:

Lãi được tính cuối ngày theo dư nợ thực tế, với công thức:

Tiền lãi = Số dư tiền vay margin * Lãi suất vay margin * Số giờ vay / 24

Lãi được tính theo số ngày:

Tiền lãi = Số dư tiền vay margin * Lãi suất vay margin * Số ngày vay / 365

Có thể thấy, số tiền trả lãi vay hàng ngày của nhà đầu tư sẽ lớn, phù thuộc vào tỷ lệ đòn bẩy và số tiền được vay. Nếu các cổ phiếu nhà đầu tư mua vào không mang lại lợi nhuận cao hơn lãi vay, tức bạn sẽ bị thua lỗ.

Tỷ lệ ký quỹ là gì?

Tỷ lệ ký quỹ là phần trăm giữa giá trị tài sản thực có so với tổng tài sản trên tài khoản giao dịch margin. Có 2 loại tỷ lệ ký quỹ là Tỷ lệ ký quỹ ban đầu và Tỷ lệ ký quỹ duy trì.

Theo quy định của Ủy ban chứng khoán nhà nước, tỷ lệ ký quỹ ban đầu tối thiểu là 50%, tỷ lệ ký quỹ duy trì tối thiểu là 30%.

Tỷ lệ ký quỹ ban đầu

Tỷ lệ ký quỹ ban đầu là phần trăm của tổng giá trị cổ phiếu ký quỹ mà nhà đầu tư phải trả khi mua trên tài khoản ký quỹ.

Ví dụ: Nếu bạn có 10.000.000 đồng, muốn mua cổ phiếu A với mức ký quỹ ban đầu 50%. Vậy số lượng cổ phiếu A bạn được phép mua ký quỹ được tính như sau: 10.000.000đ/ 50% = 20.000.000đ.

Như vậy, bạn có thể mua 20.000.000 đồng cổ phiếu A khi giao dịch ký quỹ.

Tỷ lệ ký quỹ duy trì

Tỷ lệ ký quỹ duy trì là tỷ lệ tối thiểu giữa tài sản thực nhà đầu tư buộc phải duy trì so với giá trị tổng tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ. Tỷ lệ này được đặt ra nhằm hỗ trợ nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro trước tình hình biến động của thị trường.

Công thức tính tỷ lệ ký quỹ margin

Tham khảo bài toán dưới đây để hình dung cách tính tỷ lệ ký quỹ margin chuẩn xác nhất nhé! Dựa vào tỉ lệ này, nhà đầu tư sẽ xác định được hạn mức có thể vay được cho từng loại cổ phiếu.

Ví dụ:

Nhà đầu tư mua 100 cổ phiếu Masan với mức giá 90.000 đồng/cổ phiếu. Tỷ lệ margin ở đây là 1:1 ta sẽ tính được số tiền đặt cọc của người chơi là 100 x 90.000 x 0.5 = 4.500.000 đồng. Tất nhiên, mỗi công ty chứng khoán sẽ có tỷ lệ ký quỹ khác nhau.

Công thức:

Tỷ lệ ký quỹ hiện tại = Tài sản ròng/ Giá trị danh mục.

Trong đó:

• Tài sản ròng là giá trị cổ phiếu mà người chơi đã mua sau khi trừ đi khoản vay ký quỹ (Bao gồm cả gốc và lãi).
• Giá trị danh mục là tổng giá trị cổ phiếu mà người chơi đã mua từ tiền thực tế ban đầu và khoản vay nợ margin (bao gồm cả gốc lẫn lãi).

Xem thêm bài viết Ứng trước tiền bán chứng khoán là một trong những dịch vụ hỗ trợ vốn cho khách hàng. Giúp nhà đầu tư tăng thêm xác suất chớp được cơ hội để giao dịch.

Thị trường thay đổi như thế nào khi sử dụng margin?

Khi nhà đầu tư sử dụng giao dịch margin, thị trường cũng sẽ có những thay đổi nhất định, bạn cần lưu ý những điểm sau để tránh những rủi ro không đáng có:

Nếu vay margin và cổ phiếu của bạn tăng giá, chắc chắn bạn sẽ kiếm được nhiều lợi nhuận hơn. Đồng thời, giá trị tài sản ròng cũng sẽ gia tăng. Lúc này, nhà đầu tư hoàn toàn có thể mua thêm cổ phiếu để tiếp tục tăng trưởng.

Ngược lại, nếu lợi nhuận giảm khi vay margin, tức giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư sẽ giảm tương ứng với đòn bẩy sử dụng. Chẳng hạn, nếu sử dụng đòn bẩy 1: 2, nhà đầu tư sẽ thua gấp 2 lần bình thường và nếu sử dụng đòn bẩy 1: 3, nhà đầu tư sẽ thua 3 lần bình thường.

Trong trường hợp, giá trị tài sản ròng của người chơi bị giảm, thấp hơn tỷ lệ ký quỹ duy trì cho phép, các công ty chứng khoán sẽ yêu cầu bổ sung ký quỹ bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Trong trường hợp nhà đầu tư không bổ sung vào tài khoản đảm bảo, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu cần phải bán bớt cổ phiếu để giảm khoản vay về tỷ lệ đòn bẩy quy định. Khi ấy, bạn cần biết đến thuật ngữ Margin Call.

Nhập mã ưu đãi Anfin: ANFINHELLO để nhận ngay cổ phiếu miễn phí. Link tải ứng dụng:

https://app.anfin.vn/anfin-hello

Margin Call là gì?

Margin Call hay còn gọi là giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung, được tính theo công thức sau:

Giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung = (tỷ lệ ký quỹ – tỷ lệ duy trì) / (1- tỷ lệ duy trì) * tổng giá trị tài sản trong tài khoản ký quỹ theo giá trị thường.

Khi tài sản ròng của bạn bị giảm và không duy trì đủ tài sản đảm bảo, bạn sẽ phải bán cổ phiếu để giảm khoản vay margin và đưa tỷ lệ đòn bẩy trở về con số quy định.

Hãy để Anfin đưa ra ví dụ giúp bạn dễ hiểu hơn nhé:

Bạn vay margin từ một công ty chứng khoán với tỉ lệ ký quỹ duy trì là 40%. Bạn có 200 triệu và vay thêm 100 triệu từ công ty này. Sau đó, cổ phiếu bạn mua lỗ 45%, tức giá trị chứng khoán của bạn lúc này chỉ còn 165 triệu và thua mất 135 triệu đồng. Trừ đi phần vay từ công ty chứng khoán, tài sản ròng của nhà đầu tư còn 65 triệu đồng. Tỷ lệ tài sản ròng/giá trị chứng khoán khi đó là 65/165 = 39.3%.

Lưu ý: Nếu nhà đầu tư không thực hiện các yêu cầu này đúng thời hạn, công ty chứng khoán được quyền chủ động bán chứng khoán của nhà đầu tư mà không cần phải hỏi ý kiến. Nói cách khác, đây là một hình thức tịch thu tài sản đã thế chấp.

Xem thêm: Khái niệm Gross Margin hay còn gọi là tỷ suất lợi nhuận gộp. Được dùng phân tích tiềm năng tăng trưởng doanh thu lợi nhuận của doanh nghiệp.

Khi nào bạn nên và không nên sử dụng margin?

Có thể nói, margin mang lại cho nhà đầu tư nguồn vốn khổng lồ nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Nhà đầu tư chỉ nên vay khi bạn đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực chứng khoán và hiểu biết những kiến thức chuyên môn. Sau đây là một số lưu ý mà nhà đầu tư có thể cân nhắc để đưa ra quyết định vay hay không:

• Chỉ sử dụng khi bạn nhận biết được thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ rệt. Không nên sử dụng khi thị trường ở trạng thái đi ngang hoặc có dấu hiệu đi xuống.
• Margin sẽ phát huy tác dụng tối đa khi được sử dụng trong các giao dịch ngắn hạn. Đối với các khoản đầu tư dài hạn, vay margin sẽ không đem lại hiệu quả.
• Chỉ nên dùng margin khi đầu tư vào các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt như cổ phiếu cơ bản, cổ phiếu của doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh cao.

Tóm lại

Giao dịch ký quỹ tạo ra những cơ hội tốt, mức sinh lời từ khoản đầu tư này có thể tăng lên gấp bội so với việc nhà đầu tư sử dụng vốn tự có. Nhưng bên cạnh đó, hình thức này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

• Đây là một hình thức vay tiền, vì vậy bạn sẽ cần trả lãi suất. Lãi suất margin trung bình của các CTCK ở Việt Nam hiện nay là từ 9-15%. Khoản lãi suất này sẽ được áp dụng cho tài khoản margin của bạn trừ khi bạn quyết định thanh toán. Theo thời gian, mức nợ của bạn tăng lên thì lãi suất cộng dồn cũng tăng lên. Nếu bạn thua lỗ, có thể bạn sẽ mất cả vốn để chi trả lãi suất.
• Khi sử dụng giao dịch ký quỹ, bạn sẽ phải mang áp lực tìm kiếm lợi nhuận gấp 2-3 lần bình thường. Nếu không có khả năng kiểm soát tâm lý, bạn rất dễ đưa ra những quyết định sai lầm, dẫn đến những thua lỗ đáng tiếc.
• Theo thống kê, hầu hết các nhà đầu tư chứng khoán thua lỗ nặng đều sử dụng giao dịch ký quỹ.

Có thể thấy, sử dụng margin là chìa khóa giúp bạn có cơ hội gia tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, đây cũng là “con dao hai lưỡi”, có những rủi ro nếu bạn không nắm bắt thị trường và thiếu kiến thức đầu tư.

Xem thêm: Hiểu chi phí cơ hội là gì và biết cách ứng dụng quy luật trong đầu tư, kinh doanh giúp bạn ra quyết định sáng suốt, hạn chế rủi ro và gia tăng lợi nhuận.

Trước khi có quyết định vay margin, nhà đầu tư nên phân tích kỹ thuật thật kỹ về các mã cổ phiếu dự định mua vào, thậm chí là tiềm năng lợi nhuận có thể bù đắp tất cả chi phí đã bỏ ra.

Đặc biệt, những nhà đầu tư mới bắt đầu đầu tư cổ phiếu, chưa có nhiều kinh nghiệm nên tránh giao dịch ký quỹ để hạn chế rủi ro.Bạn là người mới tham gia vào thị trường chứng khoán? Hãy xem ngay bài viết Hướng đẫn đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu, bài viết cung cấp cho bạn các thông tin và định nghĩa cơ bản một cách chi tiết, dễ hiểu.Để đầu tư chứng khoán dễ dàng và thuận tiện, hãy tải ngay App Anfin - Đầu tư chứng khoán trên App Store tại đây hoặc trên Google Play tại đây.

Nhập mã ưu đãi Anfin: ANFINHELLO để nhận ngay cổ phiếu miễn phí. Link tải ứng dụng:

https://app.anfin.vn/anfin-hello

Nguồn tham khảo: investopedia.com