Mẹo đọc Nốt Nhạc Nằm Ngoài Khuông Nhạc Nhanh Hơn

Bạn đã bao giờ gặp phải tình huống cần đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc mà cảm thấy bối rối và mất thời gian? Đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc có thể là một thách thức đối với nhiều người chơi nhạc. Tuy nhiên, với những phương pháp và bí quyết phù hợp, bạn có thể nắm bắt những nốt nhạc này một cách dễ dàng hơn. Đừng lo lắng! Trong bài viết này, Bội Ngọc sẽ chia sẻ một số mẹo và kỹ thuật giúp bạn đọc nốt nhạc ngoài khuông nhạc một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Trước đó, hãy dành một chút thời gian để tìm hiểu về một yếu tố quan trọng khác của âm nhạc – Khóa SOL. Nó không chỉ là một trong những khóa nhạc phổ biến nhất mà còn là cơ sở của nhiều khía cạnh âm nhạc, từ việc xây dựng hợp âm đến chơi nhạc và sáng tác. Việc nắm vững về Khóa SOL không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách những nốt nhạc được tổ chức mà còn là chìa khóa mở ra một thế giới rộng lớn của sự sáng tạo âm nhạc. Đồng thời, kiến thức này cũng giúp tạo nền tảng vững chắc cho việc nắm bắt và thực hiện các mẹo đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc một cách chính xác và hiệu quả. Hãy cùng nhau khám phá sâu hơn về tầm quan trọng của Khóa SOL và cách áp dụng nó trong việc đọc nhạc.

KHÓA SOL

Khóa SOL (hay còn gọi là chìa khóa nhạc, khóa G trưởng) chính là điểm khởi đầu quan trọng để xác định tên các nốt nhạc trên khuông nhạc. Đây là một trong những yếu tố cơ bản và quan trọng nhất khi học và thực hành âm nhạc. Khóa SOL thường được sử dụng trong nhiều thể loại nhạc, từ nhạc dân tộc đến nhạc cổ điển và nhạc hiện đại.

Khóa Sol được bắt đầu từ dòng kẻ thứ hai của khuông nhạc và xác định độ cao của nốt Sol ở tầng quãng tám thứ nhất nằm trên dòng kẻ đó.

Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của khóa Sol, hãy cùng xem xét các yếu tố sau:

1. Vị trí của khóa Sol:

• Khóa Sol được đặt ở đầu khuông nhạc, trên dòng kẻ thứ hai.
• Dấu hiệu nhận biết khóa Sol là hình xoắn ốc với hai vòng quay ngược chiều kim đồng hồ, bao quanh dòng kẻ thứ hai.
• Dòng kẻ thứ hai được gọi là “dây Sol” vì nó là vị trí của nốt Sol trong khóa Sol.

2. Xác định vị trí các nốt nhạc:

• Vị trí của các nốt nhạc khác trên khuông nhạc được xác định dựa trên vị trí của nốt Sol.
• Các nốt nhạc cao hơn nốt Sol nằm trên dòng kẻ hoặc khe phía trên dây Sol.
• Các nốt nhạc thấp hơn nốt Sol nằm trên dòng kẻ hoặc khe phía dưới dây Sol.

3. Tên gọi của các nốt nhạc:

• Tên gọi của các nốt nhạc được xác định dựa trên vị trí của chúng trên khuông nhạc và khóa nhạc.
• Ví dụ, nốt nằm trên khe thứ nhất bên dưới dây Sol được gọi là nốt Fa.
• Nốt nằm trên dòng kẻ thứ ba bên trên dây Sol được gọi là nốt Si.

4. Quãng tám:

• Các nốt nhạc được chia thành các quãng tám, mỗi quãng tám bao gồm 12 nốt.
• Khóa Sol bao gồm các nốt nhạc trong tầng quãng tám thứ nhất và thứ hai.
• Nốt Sol ở dây Sol được gọi là nốt Sol ở quãng tám thứ nhất.

Các khóa nhạc như SOL cung cấp một cơ sở cho việc xây dựng các âm giai, hòa âm và hợp âm. Bằng cách biết và hiểu về các khóa như SOL, người chơi nhạc có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các nốt nhạc và xây dựng các hợp âm phù hợp với bản nhạc hoặc giai điệu mà họ đang chơi.

>>> Đối với những người mới bắt đầu học piano thường gặp khó khăn trong việc đọc nốt nhạc, việc hiểu về khóa SOL và cách sử dụng nó có thể giúp họ nắm bắt nhanh chóng cách đọc và chơi nhạc theo những nốt nhạc được sắp xếp, đặc biệt là nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc. Tiếp theo đây Bội Ngọc sẽ hướng dẫn bạn các bước và cách đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc nhanh hơn (áp dụng cho đọc nốt khoá Sol)

Mẹo đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc nhanh hơn

CÁC DÒNG KẺ PHỤ LÀ GÌ?

Khuông nhạc cơ bản gồm 4 khe, 5 dòng kẻ, dòng kẻ phụ là những dòng kẻ được thêm vào ở trên hoặc ở dưới khuông nhạc. 

Trước khi xác định và đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc, bạn hãy lưu ý đến các dòng kẻ xuất hiện ngoài khuông nhạc chính có trên bản nhạc – gọi là các dòng kẻ phụ.

2 BƯỚC XÁC ĐỊNH CÁC NỐT NHẠC NẰM TRÊN DÒNG KẺ PHỤ

• Bước 1: XÁC ĐỊNH NỐT NHẠC LÀM MỐC TRÊN DÒNG KẺ PHỤ

Nốt nhạc nằm trên dòng kẻ thứ 5 là nốt Fa (F), suy ra nốt nhạc nằm trên dòng kẻ phụ bên trên khuông nhạc là nốt La (A) – gọi là nốt làm mốc bên trên.

Nốt nhạc nằm trên dòng kẻ số 1 là nốt Mi (E),suy ra nốt nhạc nằm trên dòng kẻ phụ bên duới khuông nhạc là nốt Đô (C) – gọi là nốt làm mốc bên dưới.

Một mẹo để tiết kiệm thời gian ghi nhớ cũng như nhớ được lâu, bạn có thể nhớ theo cách “trên La – dưới Đô”. Đây sẽ là 2 nốt mốc giúp bạn xác định các nốt nhạc khác nằm ngoài khuông nhạc.

• Bước 2: XÁC ĐỊNH CÁC NỐT NHẠC NẰM TRÊN CÁC DÒNG KẺ PHỤ KHÁC

Khi đã định hình và ghi nhớ được 2 nốt đầu tiên nằm ngoài khuông nhạc là La (A) (dòng kẻ phụ ở trên) và Đô (C) (dòng kẻ phụ ở dưới) thì việc xác định các nốt còn lại sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

Theo nguyên tắc, các nốt nhạc nằm trên các dòng kẻ / các khe kế tiếp nhau sẽ cách nhau bởi một phím trắng trên đàn. Điều này giúp ta định hình được các nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc khác đơn giản hơn bằng cách đếm các phím đàn cách nhau một phím trắng – hướng lên (bắt đầu từ phím La) hoặc đếm hướng xuống (bắt đầu từ Đô).

• • Ví dụ: Để xác định nốt ở dòng kẻ phụ thứ 3 bên trên khuông nhạc, chúng ta sẽ đếm các phím đàn cách nhau một phím trắng. Nốt nằm trên dòng kẻ phụ thứ nhất bên trên khuông nhạc là La thì nốt ở dòng kẻ thứ hai là Đô, và dòng kẻ thứ ba là Mi. 

Tương tự với cách đếm xuống các phím đàn cách nhau một phím trắng –  bắt đầu là Đô (dòng kẻ phụ thứ nhất), ở dòng kẻ thứ hai là La, và dòng kẻ thứ ba là Fa.

Làm tương tự để đọc nốt nhạc nằm trên các dòng kẻ phụ khác.

XÁC ĐỊNH NỐT NHẠC NẰM TRÊN CÁC KHE PHỤ

Khi đã nắm rõ về các nốt có trên dòng kẻ phụ thì việc đọc nốt nhạc còn lại sẽ trở nên đơn giản hơn rất nhiều. Sau đây là cách đọc nốt nhạc ở các khe phụ thay vì đếm nốt phụ thuộc vào các dòng kẻ như đã đề cập ở trên.

Công thức cũng sẽ tương tự như trên, ta xác định nốt ở 2 khe phụ đầu tiên: 

Nốt ở khe phụ thứ nhất bên trên khuông nhạc là Sol (G)

Nốt ở khe phụ thứ nhất bên duới khuông nhạc là Rê (D)

Mỗi nốt ở khe phụ đều cách nhau 1 phím trắng trên đàn.

Để tối ưu hóa việc ghi nhớ, chúng ta cũng có thể tự tạo cách nhớ riêng như “trên Sol – dưới Rê” và “cách 1 nốt trắng” hoặc tùy vào sự sáng tạo của mỗi người.

• • Ví dụ: Để xác định nốt tại vị trí khe phụ thứ ba bên trên khuông nhạc, ta có nốt Sol (G) ở khe đầu tiên, vậy khi nhìn trên phím đàn, khe thứ 2 sẽ là phím Si (B) và khe thứ ba là phím Rê (D). Tương tự, áp dụng cách trên cho các khe phụ bên dưới khuông nhạc.

Tóm lại, chúng ta chỉ cần lưu ý và ghi nhớ 2 nốt đầu tiên của dòng kẻ phụ (trên La – dưới Đô) và 2 nốt đầu tiên của khe phụ (trên Sol – dưới Rê). Sau đó áp dụng quy tắc đếm trên đàn “cách nhau 1 phím  trắng” để có thể suy ra các nốt còn lại. 

Như vậy, Bội Ngọc đã chia sẻ cho các bạn cách đọc nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc nhanh hơn. Hy vọng bài viết sẽ hỗ trợ và giúp ích cho mọi người trong quá trình luyện tập piano của mình!

Bội Ngọc Piano

“Chia sẻ động lực, lan toả đam mê”

• Theo dõi Bội Ngọc Piano tại: Facebook Page |  Youtube | Group Facebook 
• Xem thêm các khóa học piano online của Bội Ngọc Piano
• Khóa học Piano Solo Method
• Khóa học Đệm hát Piano
• Làm trắc nghiệm chọn khoá học piano phù hợp