Mô Hình Bò Lai BBB Thực Trạng Và định Hướng Phát Triển

Nhằm nâng cao năng suất và chất lượng, nâng cao thu nhập cho người chăn nuôi bò thịt. Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng đã thực hiện mô hình “Nâng cao chất lượng đàn bò thịt bằng giống bò BBB”. Qua một năm triển khai thực hiện bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo, đã có 73 bê con lai F1 được sinh ra từ 75 con bò cái mẹ.

Bò BBB (Blanc - Blue - Belgium) là giống bò chuyên thịt của Bỉ, bò có màu lông trắng, xanh lốm đốm hoặc trắng lốm đốm và cơ bắp rất phát triển. Bê sơ sinh có khối lượng 45,5kg. Bê 6-12 tháng tăng trọng bình quân 1.300 gram/ngày. Bê đực 1 năm tuổi nặng 470-490kg, bê cái 370-380kg. Trưởng thành bò đực nặng 1.100-1.200kg, bò cái 710-720kg. Giống bò BBB được đưa vào lai tạo với đàn bò lai địa phương để tạo ra con lai F1 có tầm vóc lớn, tăng trọng nhanh, bước đầu đã đạt được kết quả rất tốt. Do kết hợp được cả đặc tính tốt của con bố và bò cái Việt Nam, bê F1 BBB sinh ra khỏe mạnh, thích nghi tốt với điều kiện môi trường sống, tăng trọng nhanh, theo kết quả đề tài “Khảo sát công thức lai tạo giống bò thịt cao sản từ bò lai Sind với bò lai xanh trắng Bỉ (BBB) và ứng dụng trong chăn nuôi bò thịt ở Hà Nội thì tỷ lệ thịt xẻ khoảng 60 - 63%.

Đơn Dương là một huyện có truyền thống phát triển chăn nuôi bò sữa, bò thịt. Trên địa bàn huyện hiện có khoảng 12.160 con bò thịt, trong đó 60% là bò lai sind, diện tích đất sử dụng cho trồng cỏ chăn nuôi là 750ha, là huyện có nhiều điều kiện để phát triển chăn nuôi gia súc đồng cỏ. Do đó, việc xác định lựa chọn huyện Đơn Dương là nơi triển khai thực hiện mô hình đã được khảo sát và đánh giá sơ bộ khả năng thích nghi của đàn bê trong tương lai. Bước đầu lựa chọn 75 con bò cái và các nông hộ tham gia mô hình được hỗ trợ 80% chi phí về tinh bò đực giống BBB, 50% chi phí vật tư và 100% công phối giống. Để lai tạo được giống bò BBB, đòi hỏi bò cái nền phải là bò sinh sản từ lứa 2 - 4, trọng lượng trên 280kg. Bởi bê lai F1 BBB có trọng lượng lớn, nếu bò cái nền nhỏ, sinh sản lần đầu thì sẽ khó khăn trong việc sinh đẻ, trường hợp bê quá to có thể phải can thiệp bằng biện pháp mổ để lấy bê. Nếu ở các giống bò khác, bê con sinh ra khoảng 20kg trở lại thì bê lai BBB đạt từ 28 - 35kg.

Gia đình anh Nguyễn Văn Hoan, thôn Lạc Nghiệp, xã Tu Tra, huyện Đơn Dương là một trong những hộ dân được hỗ trợ tinh bò giống BBB, Anh cho biết: “Con bê nhà tôi sinh được hơn 6 tháng tuổi, có trọng lượng khoảng 180kg, tôi thấy vượt trội hẳn so với các bê con giống khác được sinh ra cùng thời điểm (bê lai sind khoảng 110kg) trên địa bàn”.

Còn gia đình ông Nguyễn Văn Giáp tại thôn Suối thông C2, xã Tu Tra, cho biết: “Ban đầu tôi rất lưỡng lự không muốn tham gia vì đây là giống mới, nếu phối không thành công thì chậm mất mấy tháng sinh sản của bò. Nhưng sau khi được cán bộ Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng tư vấn, tôi đã tham gia mô hình và tới giờ tôi thấy đó là quyết định đúng. Hiện tại bê lai F1 BBB nặng khoảng 150kg sau 5 tháng nuôi, lớn nhanh hơn hẳn các giống bê lai khác”.

Thân hình bê lai F1 BBB to hơn hẳn bê lai sind, bê lai F1 BBB có thân hình nở nang, vai, lưng rộng, nguồn thức ăn cung cấp cho bê lai F1 BBB không đòi hỏi khắt khe mà vẫn bình thường như giống bò địa phương nên rất dễ trong chăm sóc sau sinh. Đến thời điểm hiện tại, sau 1 năm triển khai thực hiện đã có 73 con bê lai F1 BBB được sinh ra, bê sơ sinh có trọng lượng trung bình từ 28-35 kg/con, tất cả bê con sinh ra đều khỏe mạnh, cho thấy khả năng thích nghi cao với điều kiện khí hậu tại huyện Đơn Dương và phát triển tốt về thể trạng.

Trong thời gian tới Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng sẽ tiếp tục theo dõi sự phát triển của đàn bê lai F1 BBB và hỗ trợ hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc bê từ 1 tháng tuổi tới khi trưởng thành để có cơ sở đánh giá sự thích nghi của bê con và hiệu quả kinh tế của mô hình so với chăn nuôi các loại bê lai khác trên địa bàn.

Mô hình nâng cao chất lượng đàn bò thịt bằng giống bò BBB là mô hình có nhiều tiềm năng để phát triển và nhân rộng, giúp nâng cao tầm vóc của giống bò thịt tại địa phương, mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao thu nhập của người chăn nuôi, góp phần phát triển kinh tế của địa phương. Đặc biệt việc phát triển mô hình của Trung tâm Khuyến nông đã cho thấy hướng đầu tư đúng đắn, kịp thời và theo đúng định hướng phát triển bò thịt của tỉnh nhà giai đoạn 2016 - 2020.

Xuân Duy - TTKN Lâm Đồng