Mũ Bảo Hiểm, đội Dần Liệu đã Quen...?

Năm 2007, Nghị quyết số 32/2007/NĐ-CP của Chính phủ về quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với người đi xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện đã khiến nhiều người phản đối…

Việc phản đối đội mũ bảo hiểm thời điểm đó là điều dễ hiểu, khi tất cả chúng ta đều đã quen với việc điều khiển moto, xe máy trên đường nhiều chục năm mà “không cần” đội mũ bảo hiểm.

Với nhiều người, việc đội mũ bảo hiểm khi điều khiển moto, xe máy chỉ thấy xuất hiện trên phim ảnh nước ngoài.

Người ta viện đủ lý do để phản đối quyết định này của Chính phủ, từ lý do như đã nói, là “thói quen”, ai cũng quen với việc đầu trần từ lâu rồi; Tiếp đến là khí hậu nóng ẩm, không phù hợp cho việc đội mũ bảo hiểm ở Việt Nam; Rồi thậm chí có người còn lôi tính thẩm mỹ ra để làm lý do không muốn đội mũ bảo hiểm, như chuyện một cô gái xinh đẹp, trang điểm rạng ngời, tóc vừa làm xong ở salon bồng bềnh, đẹp như thế, mất cả triệu bạc mà ra đường lại phải đội “nồi cơm điện” che hết cả khuôn mặt, mái tóc, thì ai còn nhìn được nhan sắc của cô nữa? Vân vân và vân vân…

Thế nhưng, trước hành động quyết liệt của Chính phủ, những người phản đối cũng phải trang bị cho mình một chiếc mũ bảo hiểm khi ra đường.

Cũng giống như việc cấm đốt pháo khi xưa, sau khi phản đối kịch liệt thì người ta cũng nhận ra rằng, đội mũ bảo hiểm giúp chúng ta tham gia giao thông an toàn hơn, tránh được những chấn thương đáng tiếc khi chẳng may gặp tai nạn trên đường nếu không có mũ bảo hiểm.

Sau một thời gian thực hiện việc đội mũ bảo hiểm, một vấn đề lại phát sinh, đó là sự chấp hành một cách… miễn cưỡng của hầu hết mọi người.

Người ta tìm đến những cửa hàng bán mũ bảo hiểm “thời trang” với mục đích là kiếm cái mũ bảo hiểm gọn, nhẹ, đội ra đường cho cảnh sát giao thông… khỏi bắt.

Vậy là những cơ sở sản xuất “mũ bảo hiểm thời trang”, những cửa hàng kinh doanh loại mũ không hề theo bất cứ một tiêu chuẩn an toàn nào trên thế giới có dịp làm ăn phát đạt. Hàng triệu, hàng triệu chiếc mũ với chỉ một lớp nhựa mỏng, một lớp mút lót bên trong được sản xuất và tiêu thụ ở khắp nơi.

Không đơn vị nào kiểm tra, không cơ quan nào giám sát. Vậy là người sản xuất, người bán hàng và người phải đội mũ bảo hiểm đều hài lòng.

Có lẽ, không ở nơi nào trên thế giới lại có cái khái niệm: “Mũ bảo hiểm thời trang” như ở Việt Nam chúng ta...

Thực ra, nói không đơn vị nào kiểm tra, giám sát thì cũng oan cho các cơ quan chức năng. Sau một thời gian quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm thì các đơn vị liên ngành cũng đã triển khai những chiến dịch xử lý các đơn vị sản xuất mũ không đạt tiêu chuẩn, tịch thu loại mũ này tại các cửa hàng kinh doanh. Thậm chí là ra quân xử phạt người tham gia giao thông đội mũ không có tem kiểm định an toàn theo quy định…

Thế nhưng, việc làm hời hợt, không nhất quán theo kiểu “bắt cóc bỏ đĩa” này không kéo dài được lâu. Với đủ lý do khó khăn này nọ của các lực lượng chức năng, liên ngành....

Và cuối cùng, như chúng ta đã thấy, cho đến nay, sau gần 20 năm triển khai thực hiện việc đội mũ bảo hiểm, hầu hết người tham gia giao thông vẫn đội loại mũ “bảo hiểm thời trang” không có giá trị gì về việc đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Mà chỉ có giá trị để tránh bị lực lượng cảnh sát giao thông xử lý vì không đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên moto, xe máy.

Nhớ lại thời điểm những ngày tháng đầu tiên bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, nhiều lãnh đạo ngành giao thông cho rằng, cứ bắt buộc đội mũ bảo hiểm cái đã, rồi người dân sẽ quen với việc này và dần dần sẽ thành ý thức.

Đúng là, cho đến ngày nay, việc điều khiển moto, xe máy ra đường mà không đội mũ bảo hiểm khiến chúng ta cảm thấy trống trải, bởi nó đã thành một thói quen.

Nhưng rõ ràng, nhìn lại, chúng ta đang thất bại trong công tác này. Lực lượng chức năng thì thờ ơ, không cương quyết với việc xử lý các đơn vị sản xuất mũ bảo hiểm không đạt chuẩn. Người dân thì đã hình thành thói quen đội mũ bảo hiểm không giúp ích gì cho việc đảm bảo an toàn cho bản thân mình khi tham gia giao thông.

Mỗi năm, ngành giao thông vẫn tổng kết, báo cáo về tình hình số vụ tai nạn giao thông giảm, số ca chấn thương nặng cũng giảm… Nhưng liệu có phải ngành giao thông đang hài lòng với việc chấp hành đội mũ bảo hiểm của người dân hiện nay?

Hay chúng ta đã và đang thành công trong việc tạo cho người dân một thói quen đội mũ bảo hiểm theo kiểu chống đối? Vậy thói quen đội mũ bảo hiểm để đảm bảo an toàn trước lực lượng cảnh sát giao thông hay sự an toàn giả tạo bên trong những chiếc “mũ bảo hiểm thời trang” kia?

Ơ kìa, mục tiêu của chúng ta là đảm bảo an toàn sinh mạng cho người dân khi tham gia giao thông cơ mà?