Nội dung bài viết

• Chỉ số đường huyết là gì?
• Bảng chỉ số đường huyết là gì?
• Diễn giải kết quả
• Cách kiểm soát đường huyết ổn định

Việc giữ đường huyết ở mức ổn định luôn là điều cần thiết. Đặc biệt đối với người lớn tuổi, có nhiều bệnh lý nền như tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch,… Ngày nay, các bác sĩ thường cung cấp bảng chỉ số đường huyết cho bệnh nhân. Đây được xem là một chiếc chìa khóa theo dõi sức khỏe. Vậy bảng chỉ số đường huyết là gì? Đâu là bảng chỉ số mới nhất theo Hiệp hội Đái tháo đường? YouMed sẽ bật mí câu trả lời trong bài viết sau đây.

Chỉ số đường huyết là gì?

Tổng quan

Dinh dưỡng là nhu cầu năng lượng cấp thiết cho cơ thể. Những thức ăn khi vào hệ tiêu hóa sẽ chuyển thành dạng năng lượng khác nhau. Một trong số chúng chính là đường (hay còn gọi là glucose). Bên cạnh nhịp tim và huyết áp, chỉ số đường huyết cũng là một chỉ số sức khỏe quan trọng. Bác sĩ cũng có thể cung cấp cho bạn bảng chỉ số đường huyết để thuận lợi theo dõi tại nhà.

Tại cơ sở y tế, đường huyết được đo bằng cách lấy mẫu xét nghiệm từ tĩnh mạch trên cánh tay. Hiện nay, đã có những thiết bị đo đường huyết tại nhà. Bạn có thể đo bằng cách lấy kim châm vào đầu ngón tay và cho vào máy đọc. Đơn vị đo mức đường huyết trung bình là miligam trên decilit (mg/dl).

Yếu tố ảnh hưởng đường huyết

Có nhiều yếu tố tác động lên mức đường huyết nên việc đo đường huyết có thể dẫn đến kết quả khác nhau. Bao gồm:

Để chat, gọi điện và đặt khám bác sĩ chuyên về Đái tháo đường, tải ngay ứng dụng YouMed.

• Tuổi tác. Ở người lớn tuổi, đặc biệt là sau 45 tuổi, chỉ số đường huyết thường tăng cao hơn. Đây có thể là sự tích tụ đường lâu dài. Bên cạnh đó là công suất phân giải đường của tụy dã suy giảm.
• Bệnh tim mạch. Những bệnh lý tăng huyết áp, bệnh lý hệ động và tĩnh mạch cũng làm tăng đường huyết đáng kể.
• Những tổn thương hiện có ở mắt, thận, mạch máu, não, hoặc tim. Những tổn thương này sẽ cần gia tăng nguồn năng lượng để sữa chữa. Do đó, việc tổn thương này cũng là nguyên nhân gián tiếp tăng đường trong máu.
• Stress. Có những thể trạng ốm vẫn có thể tăng đường huyết. Bởi lẽ hiện tượng tăng đường này xuất phát từ những căng thẳng cuộc sống. Sự gia tăng insulin khi stress cũng làm tăng nồng độ glucose đáng kể.

Bảng chỉ số đường huyết là gì?

Bảng chỉ số này là định lượng đường huyết lý tưởng của một người trong suốt cả ngày. Chúng bao gồm cả trước và sau bữa ăn. Chuyên gia y tế thường đưa mức khuyến nghị giá trị đường huyết thông qua dạng bảng. Bảng chỉ số sẽ giải thích những mức bình thường và bất thường cho người có và không có bệnh tiểu đường.

Do đó, bảng này là một công cụ quan trọng quản lý nguy cơ bệnh tiểu đường. Những chỉ số này được thể hiện như sau:

Bảng chỉ số đường huyết dành cho thai phụ

Thời điểm đo đường huyết	Mức đường huyết khuyến khích
Lúc bụng đói hay trước khi ăn sáng	60-90 mg/dl
Trước bữa ăn	60-90 mg/dl
1-2 giờ sau bữa ăn	100-120 mg/dl

Bảng chỉ số đường huyết dành cho những đối tượng còn lại (theo khuyến nghị chính thức của Hiệp hội đái tháo đường Hoa Kì – ADA)

Thời điểm và chỉ số đo	Người không mắc bệnh tiểu đường	Người không mắc bệnh tiểu đường
Lúc bụng đói	70-99 mg/dl (3,9 -5,5 mmol/L)	80-130 mg/dl (4,4 -7,2 mmol/L)
1-2 giờ sau bữa ăn	Dưới 140 mg/dl (7,8 mmol/L)	Dưới 180 mg/dl (10 mmol/L)
HbA1c (bất kỳ thời gian nào)	dưới 5,7%	dưới 7%

Diễn giải kết quả

Bảng chỉ số đường huyết cũng cho thấy những rủi ro theo từng mức đường xác định:

• Mức đường dưới 50 mg/dl: cần nạp đường ngay để nâng mức đường. Đồng thời cần đến bệnh viện ngay.
• Mức đường từ 70 – 90 mg/dl: cần bổ sung  những đồ ngọt khi có các triệu chứng hạ đường. Nếu bạn lo lắng về tình trạng này, bạn nên tìm đến sự tư vấn y tế cần thiết.
• Mức đường từ 90 – 120 mg/dl: phạm vi bình thường.
• Mức đường huyết từ 120 – 160 mg/dl: cần đo đường thường xuyên và điều chỉnh lối sống.
• Mức đường huyết từ 160 mg/dl trở lên: nguy cơ bệnh đái tháo đường và cần điều trị ngay khi chẩn đoán.

Cách kiểm soát đường huyết ổn định

Chế độ ăn uống

• Hạn chế lượng carbohydrate từ tinh bột nhưng không nhịn ăn.
• Uống nước nhiều hơn giúp làm loãng máu, giảm lượng đường dư thừa.
• Tăng cường chất xơ từ trái cây, rau củ, các loại đậu, ngũ cốc.

Đo và so sánh với bảng chỉ số đường huyết thường xuyên

Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ cho biết cần đo đường huyết định kỳ sau tuổi 45 và đo định kỳ 3 năm 1 lần. Đến kỳ đo, người không mắc bệnh đái tháo đường nên kiểm tra ít nhất 2 lần trong ngày. Nhưng bạn cũng có thể đo nhiều lần hơn, tối đa 10 lần. Thời điểm khuyến khích thực hiện thử đường là: trước khi ăn sáng (lúc đói) và trước khi đi ngủ, 1-2 giờ sau ăn.

Thay đổi lối sống thích hợp

Giảm cân nếu bạn có tình trạng thừa cân. Bởi lẽ khi dư cân, chất béo cơ thể gia tăng, tăng đề kháng insulin. Do đó, tình trạng này gây tăng đường huyết

Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp tiêu hao lượng đường dư thường tích tụ trong máu. Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi lần tập như đi bộ, đi xe đạp,… Đồng thời tập thể dục rất tốt cho tim mạch.

Giảm căng thẳng cũng rất tốt cho đường huyết. Nhiều nghiên cứu cho thấy căng thẳng có thể gây tiết nhiều insulin hơn mức bình thường. YouMed xin gợi ý cho bạn những cách giải tỏa căng thẳng sau đây. Như: viết nhật ký, thiền, dành 15 đến 30 phút mỗi ngày để làm việc mình thích, ngủ đủ giấc,…

Xét nghiệm đường huyết thường xuyên tại nhà và theo chỉ định của bác sĩ là tối quan trọng. Những thông số này cho thấy hoạt động chuyển hóa trong cơ thể. Trong đó, bảng chỉ số đường huyết sẽ là công cụ đắc lực cho bạn thực hiện tại nhà. Đồng thời, việc hiểu biết về các kết quả sẽ giúp bạn chủ động hơn. Những kết quả đường huyết đều đặn sẽ giúp bạn có thể so sánh với mục tiêu một cách hiệu quả. Từ đó, bạn có thể đề ra cho bản thân những hành động quản lý đường huyết cụ thể.