Na Tra – Wikipedia Tiếng Việt

Protection deity in Chinese folk religionBản mẫu:SHORTDESC:Protection deity in Chinese folk religion Đối với các định nghĩa khác, xem Na Tra (định hướng).

Na Tra
Hình Ảnh Na Tra Được Mô Phỏng Lại Trong Phong Thần Diễn Nghĩa
Tiếng Trung	哪吒
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Nézhā / Nuózhā[1] Wade–Giles Ne2-cha1 / No2-cha1 IPA [nɤ̌ʈʂá] / [nwǒʈʂá] Tiếng Quảng Châu Việt bính Naa4-zaa1 Tiếng Mân Nam POJ tiếng Mân Tuyền Chương Lô-chhia
Trung Đàn Nguyên Soái
Tiếng Trung	中壇元帥
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Zhōngtán Yuánshuài Tiếng Quảng Châu Việt bính zung1taan4 jyun4seoi3
Tam Thái Tử
Tiếng Trung	蓮花三太子
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Liánhuā Sāntàizǐ Tiếng Quảng Châu Việt bính lin4-faa1 saam1taai3zi2

Na Tra (chữ Hán: 哪吒) là một vị thần trong thần thoại Trung Hoa. Ban đầu, Na Tra là một vị thần trong đến từ Ấn Độ là hộ pháp Phật giáo, khi du nhập bên Trung Quốc thì Na Tra là hộ pháp Phật giáo Đạo giáo, Nho giáo và tín ngưỡng dân gian Trung Quốc, trở thành một trong những vị thần bảo hộ được tôn kính rộng rãi. Theo truyền thuyết, Na Tra là một thần đồng mang hình dáng đặc biệt với thân màu đỏ, 3 đầu 8 tay và sức mạnh phi thường, được coi là vị thần bảo vệ và đại diện cho quyền năng thần thánh.

Truyền thuyết về Na Tra xuất phát từ Ấn Độ là vị hộ pháp nóng tính của Phật giáo, sau này du nhập qua Trung Quốc, thần thoại Trung Quốc trong kinh điển thời Bắc Lương. Đến thời Đường, trong các bản dịch kinh văn của hòa thượng Bất Không, Na Tra được miêu tả là con trai của Tỳ Sa Môn thiên vương, một trong Tứ Đại Thiên Vương của Phật giáo, với hình ảnh là một vị hộ pháp mặc giáp, có 3 đầu 8 tay là thiếu niên thần đồng. Từ thời Tống trở đi, chi tiết về Na Tra càng phong phú hơn, với câu chuyện "róc thịt trả mẹ, róc xương trả cha" biểu thị lòng hiếu thảo của nhân vật. Hình tượng Na Tra tiếp tục thay đổi và được bản địa hóa, đặc biệt vào thời Nam Tống, khi Lý Tịnh được đồng hóa với Tỳ Sa Môn thiên vương.

Cuối thời Tống và đầu thời Nguyên, hình tượng Na Tra xuất hiện trong các vở tạp kịch với các đặc điểm như 3 đầu 6 tay và các chi tiết như Đông Hải Long Vương và thân sen hóa sinh bắt đầu phổ biến. Đến thời Minh, Tam giáo sưu thần đại toàn miêu tả Na Tra "cao 6 trượng, đội vòng vàng, 3 đầu 9 mắt 8 tay" và cho rằng ông vốn là đại la kim tiên dưới trướng Ngọc Hoàng, đánh dấu quá trình chuyển đổi hoàn chỉnh thành vị thần bản địa Trung Quốc. Hình tượng Na Tra còn trở nên nổi tiếng qua các tác phẩm như Tây du ký và Phong thần diễn nghĩa, đặc biệt là câu chuyện "Na Tra náo hải" và "thân sen hóa sinh", định hình hình ảnh một vị thần trẻ tuổi bảo hộ.

Trong Đạo giáo, Na Tra có nhiều danh hiệu như "Trung đàn nguyên soái", "Thông thiên thái sư", "Uy linh hiển hách Đại tướng quân" và "Tam đàn hải hộ đại thần", dân gian thường gọi là "Thái tử gia" hoặc "Tam Thái tử". Ở Việt Nam một số nơi gọi Na Tra là "Hoàng Sắc Tướng Quân". Trong tín ngưỡng dân gian, Na Tra được tôn thờ như vị thần anh hùng, bảo vệ vùng biển và dân cư ven biển. Ví dụ, ở Đài Loan, tín ngưỡng Na Tra Tam thái tử rất phổ biến, nhiều làng xã có đền thờ ông.

Thân thế

[sửa | sửa mã nguồn]

Na Tra đều xuất hiện ở 2 tác phẩm Tiểu thuyết thần ma gồm Phong thần diễn nghĩa và Tây du ký nhưng được miêu tả hoàn toàn khác nhau, sau này có nhiều hiểu lầm sai rằng là Na Tra Phong thần diễn nghĩa và Tây du ký là 1, do 2 tác phẩm đều được sáng tác vào thời Nhà Minh năm sáng tác không cách quá xa nhau và cũng do cùng là lấy từ Thần thoại Trung Hoa nhưng thực tế đây là 2 tác phẩm hoàn toàn không liên quan đến nhau .

Trong Phong Thần Diễn Nghĩa

[sửa | sửa mã nguồn]

Theo Phong thần diễn nghĩa, Na Tra vốn là pháp bảo Linh Châu của Thái Ất Chân Nhân, được Nguyên Thủy Thiên Tôn sắp xếp xuống trần gian giúp Khương Tử Nha định bảng Phong Thần, chuyển sinh vào bụng Ân Thị hóa ra kiếp người, trở thành con trai thứ ba của Lý Tịnh.[2] Khi sinh ra được Thái Ất bay đến thu làm đồ đệ và thay mặt Nữ Oa gửi tặng Na Tra vòng Càn Khôn và Hỗn Thiên Lăng.

Vốn là tướng nhà trời nên Na Tra lớn nhanh như thổi, mới 7 tuổi đã mình cao 6 thước, vai rộng 2 thước, ngỗ nghịch muôn phần. Do còn nặng nợ trần gian và số kiếp gian truân, Na Tra đã tự mình gây ra họa lớn: Đánh chết Ngao Bính (Tam Thái tử) con trai Long Vương, giết tướng trời phong là Dạ Xoa Lý Cấn của Đông Hải Long Vương, lột da (vẩy rồng), bóc gân Ngao Bính, giương Chấn Thiên Cung của Hiên Viên truyền lại cho ải Trần Đường nặng nghìn cân bắn chết đệ tử của Thạch Cơ Nương Nương... Gia đình Lý Tịnh bị Tứ Hải Long Vương giữ lại để hỏi chuyện, thì Na Tra lấy cớ đó tự sát, bóc thịt trả mẹ, lóc xương trả cha. Sau khi chết hồn Na Tra bay về với Thái Ất Chân Nhân, Thái Ất bày cho Na Tra báo mộng cho Ân Thị lập miếu thờ để giữ cho hồn không bị tan biến, song cũng vì Lý Tịnh quá cố chấp với những việc Na Tra đã gây ra nên đã đập tan miếu thờ. Chính vì lý do đó sau khi được sư phụ Thái Ất hoán thân tráo cốt vào cây sen, Na Tra đã tìm tới cha mình để trả thù... Vốn biết đệ tử mình ương bướng và ngang ngạnh nên Thái Ất đã cậy hai vị đại tiên Của Xiển Giáo là Văn Thù Quảng Pháp Thiên Tôn và Nhiên Đăng đạo nhân giáo huấn, Văn Thù và Nhiên Đăng đã dàn xếp, chỉ ra lỗi lầm của cả 2 người, giúp cha con Lý Tịnh cởi bỏ hiềm khích, một lòng phò Chu diệt Trụ. Ở hồi kết của Phong Thần diễn nghĩa, Na Tra, Lý Tịnh, Lôi Chấn Tử, Dương Tiễn, Kim Tra, Mộc Tra, Vi Hộ là số ít trong những giáo đồ đắc đạo thành tiên.

Sau khi theo cha Lý Tịnh cùng các vị thần tiên được phong thần lên trấn giữ thiên đình,

Trong Tây Du Ký

[sửa | sửa mã nguồn]

Còn Tây du ký thì Na tra được miêu tả khác so với Phong thần diễn nghĩa, Na Tra sinh ra đã có chữ “Na” hiện rõ trên lòng bàn tay trái và chữ “Tra” trên tay phải, vì thế mà được đặt tên là Na Tra. Sau khi gây đại họa tại Đông Hải, Thiên Vương lo sợ hậu quả khôn lường nên quyết định giết Na Tra. Na Tra đành phải tự sát bóc thịt trả mẹ, lóc xương trả cha, rồi hồn phách bay đến Linh Sơn . Như Lai Phật Tổ từ bi đã độ hóa và tái tạo thân xác mới cho Na Tra bằng Cây Sen, ban cho Na Tra pháp lực vô biên. Sau khi phục sinh, Na Tra dùng thần thông quảng đại hàng phục 96 động yêu ma, khiến chúng quy y Phật Môn. Tuy nhiên, Na tra vẫn còn hận thù với cha mình, bởi để trả lại xương cốt, cậu đã phải tự lột từng mảnh da thịt, từng giọt máu của bản thân. Mối thù sâu nặng khiến Na Tra quyết tâm trả thù cha. Lý Tịnh không còn cách nào khác, đành cầu cứu Như Lai. Như Lai ban cho ông một bảo vật — một tòa tháp vàng tinh xảo, mỗi tầng đều có chư Phật tỏa hào quang rực rỡ. Như Lai dạy Na Tra hãy xem các vị Phật trong tháp như cha mình, từ đó hóa giải mối hận thù giữa cha và con. Kể từ đó, Lý Tịnh được phong danh hiệu thác tháp Lý Thiên Vương, trở thành một vị thần hộ pháp uy nghi trong thiên giới [3][4] và sau này Tam thái tử Na Tra cùng Thác tháp Thiên vương Lý Tịnh và Nhị lang thần Dương Tiễn xuất hiện và giao chiến với Tề thiên đại thánh Tôn Ngộ Không

Pháp Bảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong 2 phiên bản khác nhau ở 2 tác phẩm khác nhau Phong Thần Diễn Nghĩa và Tây du kí thì Na Tra có bảo bối khác nhau

Trong Phong Thần Diễn Nghĩa

• Càn Khôn Quyển (vòng vàng)
• Hỗn Thiên Lăng (lụa đỏ có thể xoáy nước biển thành sóng lớn đỏ)
• Hỏa Tiêm Thương (cây giáo lửa có lưỡi như con rắn, có 2 cây)
• Cửu Long Thần Tráo (như cái nơm có chứa 9 con rồng phun lửa thiên)
• Đả Tiên Kim Chuyên (cục vàng)
• Phong Hỏa Luân (bánh xe gió, bánh xe lửa)
• Âm Dương lệnh kiếm (2 cây kiếm, 1 âm, 1 dương)

Trong Tây du ký

• Trảm yêu kiếm (kiếm chém yêu)
• Khảm yêu đao (đao chém yêu)
• Phược yêu sách (dây trói yêu)
• Hàng yêu xử (chày đánh yêu)
• Tú cầu nhi
• Hỏa luân nhi (bánh xe lửa)

Trong dân gian

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhắc đến Na Tra, dân gian thường hình tượng đến một vị thiên tướng khôi ngô, tuấn tú, mặt đẹp như ngọc, mắt sáng như sao, môi đỏ như môi thiếu nữ. Song bản tính của Na Tra nóng nảy, thẳng thắn và thích xen vào chuyện bất bình. Phiên bản được nhiều Người biết nhất là Na Tra trong Phong thần diễn nghĩa, Na Tra có da xanh dương, tóc đỏ ngầu, miệng mọc nanh bạc, thân hoá 3 đầu 8 tay. 2 Tay cầm 2 cây Hỏa Tiêm Thương, tay cầm Càn Khôn Quyển, tay cầm vai đeo dải lụa Hỗn Thiên Lăng, tay cầm Âm kiếm, tay cầm Dương kiếm, tay cầm Cửu long thần hỏa tráo, tay cầm đả tiên kiêm chuyên, chân đi bánh xe Phong Hỏa Luân.[5] Na Tra là hiện thân của bậc thần tiên phóng khoáng, tính cách hiếu động và nghịch ngợm song hành động thì đầy tình nhân ái, chí công vô tư. Có lẽ đó cũng là khát vọng về một hình tượng sống của nhân gian thời bấy giờ.

Trong Tây du ký thì miêu tả Na Tra thường biến hình 3 đầu 6 tay rất hung tợn, tay cầm 6 thứ binh khí: trảm yêu kiếm, khảm yêu đao, phược yêu sách, hàng yêu xử, tú cầu nhi và hỏa luân nhi.

Tuy nhiên ở Tây du ký 1986 và nhiều bản phim chuyển thể Tây Du Ký sau này lại chuyển thể không đúng hình ảnh Na Tra của Tây Du Kí Gốc, đa phần đều lấy thẳng Na Tra Của Phong Thần Diễn Nghĩa tức là Na Tra trong Bản Phim chuyển thể Tây Du Kí thì Na tra có Hỏa Tiêm Thương, Phong Hỏa Luân, Vòng Càn Khôn và Hỗn Thiên Lăng, dẫn đến nhiều độc giả hiểu nhầm Na tra Của Tây Du Kí Và Phong Thần Diễn Nghĩa là cùng 1 gốc, dù thực tế là khác nhau

Hãng phim Trung Quốc đã làm một số bộ phim và phim hoạt hình về Na Tra là Na Tra truyền kỳ, Na Tra: Ma đồng giáng thế, Đắc Kỷ Trụ Vương, Na Tra Hàng Yêu Ký và Tân Phong Thần: Na Tra Trùng Sinh.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Kim Tra
• Mộc Tra
• Lý Tịnh

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Na Tra.

1. ^ "Dict.Concised.Moe.Gov.Tw 34.6". dict.revised.moe.edu.tw.
2. ^ Na Tra gây nhiều tai họa tại sao lại được phong thần? Thì ra là có huyền cơ
3. ^ "NeZha".
4. ^ "哪吒".
5. ^ Sự thật chưa từng tiết lộ về Na Tra của Tây du ký 1986

x t s Phong thần diễn nghĩa
Tác giả: Hứa Trọng Lâm • Lục Tây Tinh • Vương Thế Trinh
Nhân vật	Hư cấu Ngao Bính Trần Đồng Trần Ngô Sùng Hắc Hổ Sùng Hầu Hổ Sùng Ứng Bưu Đặng Trung Phương thị huynh đệ Ngũ Quỷ Cửu Long đảo Tứ Thánh Hoàng Phi Hổ Hoàng Cổn Hoàng Nguyên Tế Cơ Thúc Càn Khương Hoàn Trĩ Kê Tinh Khổng Tuyên Ân thị Lôi Chấn Tử Lý Cấn Lưu Càn Lỗ Hùng Mai Vũ Tì Bà Tinh Thân Công Báo Thân Kiệt Tống Dị Nhân Dương Nhậm Vân Trung Tử Trương Quế Phương Triệu Khải Trịnh Luân Lịch sử Đát Kỷ Khương Tử Nha Tân Giáp Giao Cách Trụ Vương Cơ Tử Vi Tử Mai Bá Thương Dung Đỗ Nguyên Tiển Phi Liêm Ác Lai Cơ Xương Chu Vũ Vương Bá Ấp Khảo Chu công Đán Thiệu công Thích Tất công Cao Quản thúc Tiên Thái thúc Độ Nam Cung Quát Tán Nghi Sinh Thái Điên Các vị thần Đông Hải Long Vương Nhị Lang Thần Văn Trọng Lý Tịnh Kim Tra Mộc Tra Na Tra Vi Hộ Nữ Oa Thông Thiên giáo chủ Kim Linh thánh mẫu Nguyên Thủy Thiên Tôn Nam Cực Tiên Ông Thái Ất chân nhân Văn Thù Quảng Pháp thiên tôn Quảng Thành Tử Thanh Hư Đạo Đức chân quân Phổ Hiền chân nhân Từ Hàng đạo nhân Nhiên Đăng đạo nhân
Phim truyền hình	Phong thần bảng (1990) Senkaiden Hōshin Engi (1999) Đát Kỷ Trụ Vương (2001) Na Tra truyền kỳ (2003) Phong thần bảng: Phượng minh Kỳ sơn (2007) Phong thần bảng: Vũ vương phạt Trụ (2009) Phong thần anh hùng bảng (2014) Hakyū Hōshin Engi (2018) Phong thần diễn nghĩa (2019)
Phim điện ảnh	Na Tra đại náo long cung (1979) Phong thần truyền kỳ (2016) Ta là Na Tra (2016) Na Tra: Ma đồng giáng thế (2019) Khương Tử Nha (2020)
Trò chơi điện tử	Mystic Heroes

x t s Tây du ký của Ngô Thừa Ân
Nhân vật	Chính Tôn Ngộ Không Đường Tăng Trư Bát Giới Sa Tăng Bạch Long Mã Phụ Bồ Đề Tổ Sư Ngọc Hoàng Nhị lang thần Như Lai Quan Âm Trấn Nguyên đại tiên Thái Bạch Kim Tinh Thái Thượng Lão Quân Thác Tháp Lý Thiên Vương Na Tra Mộc Tra Di Hầu Vương Giao Ma Vương Ngu Nhung Vương Sư Đà Vương Phản diện Bạch Cốt Tinh Hồng Hài Nhi Ngưu Ma Vương Thiết Phiến Công chúa Đại Bằng Kim Sí Điểu Lục Nhĩ Mỹ hầu Bằng Ma Vương
Phim	Động Bàn Tơ (1927) Thiết Phiến công chúa (1941) Saiyūki (1960) Đại náo Thiên cung (1961) Thiết Phiến công chúa (1966) Động Bàn Tơ (1967) Doraemon: Nobita Tây du kí (1988) Đại thoại Tây du (1995) Tình điên Đại Thánh (2005) Saiyūki (2007) Mỹ Hầu vương và Nhị Lang thần (2007) Vua Kung Fu (2008) Tây du ký: Mối tình ngoại truyện (2013) Tây du ký: Đại náo Thiên cung (2014) Tây du ký: Đại Thánh trở về (2015) Tây du ký 2: Tôn Ngộ Không ba lần đánh Bạch Cốt Tinh (2016) Đại thoại Tây du 3 (2016) Tây du ký: Mối tình ngoại truyện 2 (2017) Ngộ Không kỳ truyện (2017) Tây du ký 3: Nữ Nhi Quốc (2018)
Tục thư	Tục Tây du ký Hậu Tây du ký Tứ du ký Tây du bổ (1640)
Truyền hình	Gokū no Daibōken (1967) Monkey (1978) Esu Efu Saiyūki Sutājingā (1978) Tây du ký (1986 và 1999) (Diễn viên, Nhạc phim) Tây du ký (1996) Tây du ký II (1996) Monkey Magic (1998) Tây du ký (1999) Hậu Tây du ký (2000) Shinzo (2000) Xuân quang xán lạn Trư Bát Giới (2000) The Monkey King (2001) Tề thiên đại thánh Tôn Ngộ Không (2002) Saiyūki (2006) Ngô Thừa Ân và Tây du ký (2010) Tây du ký (2010) Tây du ký (2011) Hoa du ký (2017-2018) Tân truyền thuyết Hầu Vương (2018)
Sân khấu	Monkey: Journey to the West
Truyện tranh	Dragon Ball – 7 viên ngọc rồng Saiyūki Patalliro Saiyuki Monkey Typhoon Saint The Monkey King Xin American Born Chinese
Trò chơi	Ether Saga Online Enslaved: Odyssey to the West Mộng Ảo Tây Du Ganso Saiyūki: Super Monkey Daibōken Ngộ Không ngoại truyện Monkey Hero Monkey Magic Saiyuki: Journey West SonSon Đại Thoại Tây Du Online II Whomp 'Em Yūyūki Black Myth: Wukong
Văn học	Griever: An American Monkey King in China Tripmaster Monkey Tứ đại danh tác
Khác	Danh sách tác phẩm chuyển thể từ Tây du ký Nguyệt nha sản Đại náo Thiên Cung Gậy như ý Cửu Xỉ Đinh Ba Journey to the West (album)

Cơ sở dữ liệu tiêu đề chuẩn: Quốc gia	Israel