Nam Bán Cầu – Wikipedia Tiếng Việt

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ.

Nam Bán cầu hay Bán cầu Nam là một nửa của bề mặt Trái Đất (hoặc thiên cầu) nằm ở phía nam của đường xích đạo.

Trên Trái Đất, Nam Bán cầu bao gồm 4 châu lục (một phần của châu Phi, châu Đại Dương, phần lớn Nam Mỹ và châu Nam Cực) và 4 đại dương (phía nam của Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Nam Đại Dương). Mùa hạ diễn ra từ tháng 12 tới tháng 2 và mùa đông diễn ra từ tháng 6 tới tháng 8.

Khu vực này trong lịch sử được coi là ít phát triển và nghèo hơn so với Bắc Bán cầu. Tuy nhiên, Nam Bán cầu cũng ít bị ô nhiễm hơn một cách đáng kể so với Bắc Bán cầu do mật độ dân số về tổng thể là thấp hơn cũng như mức độ công nghiệp hóa thấp hơn và diện tích đất liền nhỏ hơn (các luồng gió chủ yếu chuyển động theo hướng đông-tây, vì thế sự ô nhiễm không dễ dàng lan từ phía bắc xuống phía nam hay ngược lại). Khu vực ôn đới của Nam Bán cầu trên thực tế gần như toàn bộ là mặt nước đại dương; các quốc gia duy nhất nằm trong khu vực này là Argentina, Chile, Uruguay, Nam Phi, phần phía nam của Úc và New Zealand. Chỉ khoảng 10% dân số thế giới sống ở Nam Bán cầu, với các nước đông dân nhất là Brasil và Indonesia (cả hai nước này đều có một phần ở Bắc Bán cầu, nhưng có phần lớn diện tích và dân số ở Nam Bán cầu).

Khí hậu ở Nam Bán cầu có xu hướng ôn hòa hơn ở Bắc Bán cầu. Có điều này là do Nam Bán cầu có ít đất đai và nhiều diện tích biển hơn, và nước thì nóng lên và nguội đi chậm hơn nhiều so với đất.

Các khu vực ở phía nam của vòng Nam cực sẽ có một số ngày trong mùa hè mà khi đó Mặt Trời không bao giờ lặn, và một số ngày trong mùa đông mà Mặt Trời không bao giờ mọc. Thời gian của các pha này dao động từ một ngày tại các điểm chính xác trên vòng Nam cực tới vài tháng tại các điểm rất gần với Nam cực của Trái Đất.

Tại Nam Bán cầu thì kể từ thời điểm đông chí (của Nam Bán cầu, khoảng ngày 21 tháng 6) thì Mặt Trời có xu hướng mỗi ngày lại lên cao một chút về phía nam và lên cao nhất về phía nam vào ngày hạ chí (của Nam Bán cầu, khoảng ngày 22 tháng 12) và sau đó lại xuống thấp dần về phía bắc và xuống thấp nhất về phía bắc vào ngày đông chí (của Nam Bán cầu).

Do trục tự quay của Trái Đất chỉ nghiêng so với phương vuông góc của mặt phẳng quỹ đạo của nó 1 góc khoảng 21,5 ° - 24,5 ° (trong kỷ nguyên J2000 khoảng 23, 438°) nên tại các khu vực ôn đới và khu vực vùng cực của Nam Bán cầu trong toàn bộ thời gian của năm thì Mặt Trời luôn luôn di chuyển từ phương đông sang phương tây ở phía bắc của thiên đỉnh, tạo ra bóng nắng quay ngược chiều kim đồng hồ trong cả ngày. Tại khu vực nhiệt đới, tùy theo vĩ độ sẽ có những ngày Mặt Trời ở về phía nam (xung quanh ngày hạ chí nhiều hay ít, nhiều nhất là tại xích đạo với thời gian này lên tới 6 tháng từ xuân phân (của Nam Bán cầu, khoảng ngày 23 tháng 9) tới thu phân (của Nam Bán cầu, khoảng ngày 21 tháng 3) và ít nhất là tại đường nam chí tuyến với thời gian khoảng 1 ngày) của thiên đỉnh và những ngày ở phía bắc của thiên đỉnh. Trong những ngày Mặt Trời ở phía nam của thiên đỉnh thì bóng nắng sẽ quay theo chiều kim đồng hồ.

Nam Cực của Trái Đất hướng về phía trung tâm của Ngân Hà, và điều này cùng với bầu trời quang hơn tạo điều kiện tốt hơn để quan sát bầu trời đêm tại Nam Bán cầu, với số lượng sao nhiều hơn và rõ nét hơn.

Các châu lục và quốc gia ở Nam Bán cầu

[sửa | sửa mã nguồn]

Các châu lục ở Nam Bán cầu có:

• Châu Nam Cực.
• Châu Đại Dương.
• Phần lớn Nam Mỹ, phía nam sông Amazon.
• Khoảng 1/3 châu Phi, phía nam sông Congo.

Các quốc gia châu Phi mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:

Angola  Botswana  Burundi

Comoros  Cộng hòa Congo  Cộng hòa Dân chủ Congo

Gabon  Lesotho  Madagascar

Malawi  Mauritius  Mozambique

Namibia  Rwanda  Cộng hòa Nam Phi

Eswatini  Tanzania

Zambia  Zimbabwe

Các quốc gia châu Á mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:

•  Đông Timor
•  Indonesia
•  Maldives

Các quốc gia châu Đại Dương mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:

Úc  Quần đảo Cook

Fiji  Kiribati

Nauru  New Zealand

Niue  Papua New Guinea

Samoa  Quần đảo Solomon

Tonga  Tuvalu

Vanuatu

Các quốc gia Nam Mỹ mà nằm toàn bộ hay một phần ở Nam Bán cầu:

Argentina  Bolivia

Brazil  Chile

Ecuador  Paraguay

Peru  Uruguay

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Bản đồ các bán cầu của Trái Đất.

• Bắc Bán cầu
• Đông Bán cầu
• Tây Bán cầu
• Mùa
• Xuân phân
• Hạ chí
• Thu phân
• Đông chí
• Chí tuyến Nam
• Nam Thập Tự (Crux)

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

x t s Các khu vực trên thế giới
Châu Phi Địa Trung Hải Bắc  Vòng cung Gibraltar Maghreb (Bờ biển Berber) Barbara (khu vực) Dãy núi Atlas Sahara Sahel Ai Cập (Thượng Ai Cập, Trung Ai Cập, Hạ Ai Cập, Bashmur) Nubia (Hạ Nubia) Sông Nin Châu thổ sông Nin Trung Đông Hạ Sahara Tây Đông Đới tách giãn Đông Phi: Thung lũng tách giãn Lớn, Thung lũng Tây hay Đới tách giãn Albertine, Thung lũng Đông hay Đới tách giãn Gregory, Thung lũng Đới tách giãn Nam, Hồ Thung lũng Đới tách giãn (Hồ Lớn) Trung Mittelafrika Nam Sừng Cao nguyên Ethiopia (Nóc nhà châu Phi) Sudan Khu vực Guinea Rhodesia (khu vực) (Bắc Rhodesia, Nam Rhodesia) Negroland Mayombe Igboland (Mbaise) Maputaland Bồn địa Congo Bồn địa Tchad Bờ biển Swahili Pepper Coast Bờ Biển Vàng (khu vực) Bờ Biển Nô lệ Bờ Biển Ngà Châu Phi Nhiệt đới Các đảo Madagascar Bắc Mỹ Hoa Kỳ lục địa Bắc Tây Bắc Thái Bình Dương Đông Bắc Hoa Kỳ New England Trung Tây Hoa Kỳ Trung-Đại Tây Dương Tây Hoa Kỳ Tây Nam Hoa Kỳ Llano Estacado Các tiểu bang miền Núi Trung Nam Hoa Kỳ Nam Hoa Kỳ Đông Duyên hải Tây Duyên hải Duyên hải Vịnh Vành đai Kinh Thánh Rust Belt Appalachia Đại Bình nguyên Bắc Mỹ Hồ Lớn Đông Canada Tây Canada Bắc Canada Thảo nguyên Canada Canada Đại Tây Dương Bắc México Vịnh Mexico Tây Ấn Vùng Caribe (Đại Antilles, Tiểu Antilles, Quần đảo Lucayan Vùng Tây Caribe Trung Eo đất Panama Bờ biển Mosquito Đại Trung Trung Bộ châu Mỹ Aridoamerica Oasisamerica Ănglê Pháp Latinh (Tây Ban Nha) Nam Mỹ Nam Bắc (Las Guyanas) Tây Tây Ấn Patagonia Pampas Pantanal Amazon Altiplano Andes Cao nguyên Brasil Nam Mỹ Caribe Gran Chaco Los LLanos Hoang mạc Atacama Cordillera Mỹ Cerrado Latinh (Tây Ban Nha) Vành đai lửa Thái Bình Dương Châu Á Trung Biển Aral Sa mạc Aralkum Biển Caspi Biển Chết Viễn Đông Nga Đông  Đông Bắc Nội Á Đông Nam Đất liền Hải đảo Bắc Siberia Nam Tiểu lục địa Ấn Độ Tây Kavkaz Nam Kavkaz Đại Trung Đông Trung Đông Cận Đông Địa Trung Hải Châu Á-Thái Bình Dương Châu Âu Trung Bắc Nordic Tây Bắc Scandinavie Bán đảo Scandinavie Baltic Đông Đông Nam Balkan Bắc Kavkaz Nam Nga Tây Nga Trung Đông Nam Iberia Đông Nam Địa Trung Hải Tây Tây Bắc Quần đảo Anh Đức ngữ Roman ngữ Celt Slav Châu Đại Dương Australasia Châu Đại Dương New Guinea New Zealand Quần đảo Thái Bình Dương Micronesia Melanesia Polynesia Địa cực Vùng Bắc Cực Vùng Nam Cực Đại dương Bắc Băng Dương Đại Tây Dương Ấn Độ Dương Thái Bình Dương Rạn san hô Great Barrier Rãnh Mariana Vành đai lửa Nam Đại Dương Đới hội tụ Nam Cực Lòng chảo nội lục Aral Caspi Biển Chết Salton
Lục địa / Danh sách biển / Trái Đất tự nhiên

x t s Các lục địa trên thế giới
Châu Phi Châu Nam Cực Châu Á Châu Đại Dương Châu Âu Bắc Mỹ Nam Mỹ
Lục địa Á-Âu-Phi Châu Mỹ Lục địa Á-Âu Châu Đại Dương
Siêu lục địa địa chấtGondwana Laurasia Pangaea Pannotia Rodinia Columbia Kenorland Nena Ur Vaalbara Lục địa lịch sửAmazonia Bắc Cực Asiamerica Atlantica Avalonia Baltica Cimmeria Congo Âu-Mỹ Kalaharia Kazakhstania Laurentia Hoa Bắc Siberia Hoa Nam Đông Antarctic Ấn Độ
Lục địa chìmCao nguyên Kerguelen Zealandia Siêu lục địa có thể có trong tương laiPangaea Ultima Á-Mỹ Novopangaea Lục địa thần thoại/giả thuyếtAtlantis Kumari Kandam Lemuria Meropis Mu Terra Australis
Xem thêm Các khu vực trên thế giới Mảng lục địa Sách Thể loại