New Mexico

Bước tới nội dung

Nội dung

chuyển sang thanh bên ẩn

• Đầu
• 1 Xem thêm
• 2 Ghi chú
• 3 Tham khảo

• Bài viết
• Thảo luận

Tiếng Việt

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Công cụ Công cụ chuyển sang thanh bên ẩn Tác vụ

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Chung

• Các liên kết đến đây
• Thay đổi liên quan
• Liên kết thường trực
• Thông tin trang
• Trích dẫn trang này
• Tạo URL rút gọn
• Tải mã QR

In và xuất

• Tạo một quyển sách
• Tải dưới dạng PDF
• Bản để in ra

Tại dự án khác

• Wikimedia Commons
• Wikivoyage
• Khoản mục Wikidata

Giao diện chuyển sang thanh bên ẩn Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

New Mexico Nuevo México (tiếng Tây Ban Nha) Yootó Hahoodzo (tiếng Navajo)
—  Tiểu bang  —
Hiệu kỳẤn chương
Tên hiệu: The Land of Enchantment
Khẩu hiệu: Crescit eundo (It grows as it goes)
Hiệu ca:  "O Fair New Mexico" and "Así Es Nuevo México"
Bản đồ của Hoa Kỳ với New Mexico được đánh dấu
New Mexico
Quốc gia	Hoa Kỳ
Trước khi trở thành tiểu bang	Nuevo México (1598–1848) Lãnh thổ New Mexico (1850–1912)
Ngày gia nhập	6 tháng 1 năm 1912 (47)
Đặt tên theo	Santa Fe de Nuevo México
Thủ phủ	Santa Fe
Thành phố lớn nhất	Albuquerque
Vùng và đô thị lớn nhất	Vùng đô thị Albuquerque
Chính quyền
• Thống đốc	Michelle Lujan Grisham (D)
• Phó Thống đốc	Howie Morales (D)
Diện tích
• Tổng cộng	121,591[1] mi2 (314,915 km2)
• Đất liền	121,298[1] mi2 (314,161 km2)
• Mặt nước	292[1] mi2 (757 km2)  0.24%
Thứ hạng diện tích	5
Kích thước
• Dài	371 mi (596 km)
• Rộng	344 mi (552 km)
Độ cao	5,701 ft (1,741 m)
Độ cao cực đại (Wheeler Peak[2][3][Note 1])	13,161 ft (4.011,4 m)
Độ cao cực tiểu (Hồ chứa Red Bluff tại biên giới Texas[3][Note 1])	2,845 ft (868 m)
Dân số (2024)
• Tổng cộng	2,130,256[4]
• Thứ hạng	36
• Mật độ	17,2/mi2 (6,62/km2)
• Thứ hạng mật độ	45
• Thu nhập theo hộ gia đình tại Hoa Kỳ	62,300 đô la Mỹ (2023)[5]
• Thứ hạng thu nhập	43
Tên cư dân	Người New Mexico (tiếng Tây Ban Nha: Neomexicano, Neomejicano, Nuevo Mexicano)[6]
Ngôn ngữ
• Ngôn ngữ chính thức	Không có
• Ngôn ngữ sử dụng	Tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha (tiếng Tây Ban Nha New Mexico), tiếng Navajo, tiếng Keres, tiếng Zuni[7]
Múi giờ	UTC-7, America/Denver, Múi giờ miền núi
• Mùa hè (DST)	Múi giờ mùa hè miền núi (UTC−06:00)
Viết tắt USPS	NM
Mã ISO 3166	US-NM
Vĩ độ	31°20′ N to 37°N
Kinh độ	103° W to 109°3′ W
Website	nm.gov

New Mexico (tiếng Tây Ban Nha: Nuevo México [ˈnweβoˈmexiko]; tiếng Navajo: Yootó Hahoodzo [jò:txóhàhò:tsò]) là một tiểu bang tọa lạc ở vùng Tây Nam Hoa Kỳ, giáp biên giới quốc tế với bang Chihuahua của Mexico. New Mexico trở thành bang thứ 47 vào ngày 6 tháng 1 năm 1912. Nó thường được xem là một tiểu bang miền Núi. New Mexico có diện tích lớn thứ năm, dân số lớn thứ 36, và mật độ dân số thấp thứ sáu trong 50 tiểu bang Hoa Kỳ.

Biểu tượng tiểu bang New Mexico
Cờ New Mexico
Biểu hiệu của Động vật và Thực vật
Chim	Chẹo đất lớn
Cá	Oncorhynchus clarki virginalis
Hoa	Yucca
Cỏ	Bouteloua gracilis
Động vật có vú	Gấu đen Bắc Mỹ
Bò sát	Aspidoscelis neomexicana
Cây	Pinus edulis
Biểu hiệu văn hóa
Màu	Đỏ và vàng
Thực vật	Ớt
Hóa thạch	Coelophysis
Đá quý	Ngọc lam
Khẩu hiệu	Crescit eundo
Tên hiệu	The Land of Enchantment
Bài hát	"O' Fair New Mexico"
Điểm đánh dấu tuyến đường của tiểu bang
Quarter tiểu bang
Phát hành năm 2008
Danh sách các biểu tượng tiểu bang Hoa Kỳ

Đã có người sinh sống từ hàng nghìn năm trước khi người châu Âu đến khai phá, New Mexico trở thành một phần của thuộc địa Tân Tây Ban Nha của đế quốc Tây Ban Nha năm 1598. Sau đó, nó là một phần của nước México độc lập trước khi trở thành một lãnh thổ Hoa Kỳ và cuối cùng thành một tiểu bang Hoa Kỳ do kết quả của cuộc Chiến tranh Hoa Kỳ-México. Trong các tiểu bang, New Mexico có tỉ lệ người Hispano cao nhất, gồm con cháu của thực dân Tây Ban Nha, những người đã sống ở đây hơn 400 năm. Nó cũng có tỉ lệ người bản địa cao thứ nhì sau Alaska, và có tổng số người bản địa cao thứ tư sau California, Oklahoma, và Arizona.[8] Đa số người bản địa thuộc các dân tộc Navajo, Pueblo, và Apache. Nền văn hóa tiểu bang được định hình qua các ảnh hưởng từ Hispano và người bản địa, và được thể hiện qua bang kỳ. Màu đỏ và vàng được lấy từ hoàng kỳ Tây Ban Nha, với biểu tượng mặt trời cổ xưa của người Zia.[9]

Living insignia
Loài chim	Greater roadrunner
Cá	Rio Grande cutthroat trout
Loại hoa	Yucca
Cỏ	Blue grama
Côn trùng	Tarantula Hawk Wasp
Động vật có vú	American black bear
Bò sát	New Mexico whiptail
Cây cối	Two-needle piñon
Inanimate insignia
Màu sắcs	Red and yellow
Thực phẩm	Chile peppers, pinto beans, and biscochitos
Hóa thạch	Coelophysis
Đá quý	Turquoise
Other	The smell of roasting green chile[10]
Điểm đánh dấu tuyến đường tiểu bang
State quarter
Released in 2008

Có một niềm tin sai lầm rằng New Mexico lấy tên theo México. Tuy nhiên, khi người Tây Ban Nha khai phá New Mexico năm 1563, và lần nữa năm 1581, họ tin rằng nó cũng có nền văn hóa Mexica tương tự của Đế quốc Aztec. Cái tên này đơn giản là được chấp nhận, dù tiểu bang không có liên hệ gì với các bộ tộc tại México.[11][12][13]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• México
• Texas

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b c "United States Summary: 2010 – Population and Housing Unit Counts" (PDF). U.S. Census Bureau. tháng 9 năm 2012. tr. 41. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 19 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 14 tháng 3 năm 2020.
2. ^ "Wheeler". Tờ dữ liệu NGS. Cục Đo đạc Quốc gia Hoa Kỳ (NGS).
3. ^ a b "Elevations and Distances in the United States". United States Geological Survey. 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2011.
4. ^ "United States Census Quick Facts New Mexico". Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2025.
5. ^ "Household Income in States and Metropolitan Areas: 2023" (PDF). Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2025.
6. ^ Neomexicano definition Lưu trữ ngày 27 tháng 6 năm 2018 tại Wayback Machine by Royal Spanish Academy (Real Academia Española)
7. ^ "Most spoken languages in New Mexico in 2010". MLA Data Center. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 4 tháng 11 năm 2012.
8. ^ Norris, Tina; Vines, Paula L.; Hoeffel, Elizabeth M. (tháng 2 năm 2012). "The American Indian and Alaska Native Population: 2010" (PDF). Census 2010 Brief. United States Census Bureau. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2012.
9. ^ "New Mexico State Flag – About the New Mexico Flag, its adoption and history from". Netstate.Com. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2012.
10. ^ McKay, Dan (ngày 28 tháng 3 năm 2023). "Sweet smell of success". Albuquerque Journal. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2023. Truy cập ngày 3 tháng 6 năm 2023.
11. ^ Weber, David J. (1992). The Spanish Frontier in North America. New Haven và London: Yale University Press. tr. 79.
12. ^ Sanchez, Joseph P. (1987). The Rio Abajo Frontier, 1540–1692: A History of Early Colonial New Mexico. Albuquerque: Museum of Albuquerque History Monograph Series. tr. 51.
13. ^ Stewart, George (2008) [1945]. Names on the Land: A Historical Account of Place-Naming in the United States. New York: NYRB Classics. tr. 23–24. ISBN 978-1-59017-273-5. There was Francisco de Ibarra, a great seeker after gold mines. In 1563 he went far to the north... when he returned south, Ibarra boasted that he had discovered a New Mexico. Doubtless, like others, he stretched the tale, and certainly the land of which he told was well south of the one now so called. Yet men remembered the name Nuevo México, though not at first as that of the region which Coronado had once conquered.

Bài viết liên quan đến Hoa Kỳ này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

x t s  Tiểu bang New Mexico
Santa Fe (thủ phủ)
Các chủ đề	Văn hóa · Đại biểu · Kinh tế · Giáo dục · Địa lý · Chính quyền · Lịch sử · Landmarks · Quân sự · Lịch sử tự nhiên · Người New Mexico · Chính trị · Settlements  · Giao thông vận tải · Các bộ tộc bản xứ · Điểm du lịch hấp dẫn
Vùng	Central New Mexico · Colorado Plateau · Eastern New Mexico · Llano Estacado · Northern New Mexico · Permian Basin · Sangre de Cristo Mountains · San Luis Valley · Southwestern New Mexico
Thành phố	Alamogordo · Albuquerque · Artesia · Carlsbad · Clovis · Corrales · Deming · Española · Farmington · Gallup · Grants · Hobbs · Las Cruces · Las Vegas · Los Alamos · Los Lunas · Lovington · Portales · Raton · Rio Rancho · Roswell · Ruidoso · Santa Fe · Silver City · Socorro · Sunland Park · Taos · Tucumcari
Các quận	Bernalillo · Catron · Chaves · Cibola · Colfax · Curry · De Baca · Doña Ana · Eddy · Grant · Guadalupe · Harding · Hidalgo · Lea · Lincoln · Los Alamos · Luna · McKinley · Mora · Otero · Quay · Rio Arriba · Roosevelt · Sandoval · San Juan · San Miguel · Santa Fe · Sierra · Socorro · Taos · Torrance · Union · Valencia

x t s Phân cấp hành chính Hoa Kỳ
Các tiểu bang (50)	Alabama Alaska Arizona Arkansas California Colorado Connecticut Delaware Florida Georgia Hawaii Idaho Illinois Indiana Iowa Kansas Kentucky Louisiana Maine Maryland Massachusetts Michigan Minnesota Mississippi Missouri Montana Nebraska Nevada New Hampshire New Jersey New Mexico New York North Carolina North Dakota Ohio Oklahoma Oregon Pennsylvania Rhode Island South Carolina South Dakota Tennessee Texas Utah Vermont Virginia Washington West Virginia Wisconsin Wyoming
Đặc khu liên bang	Washington, D.C.
Vùng quốc hải	Guam Puerto Rico Quần đảo Bắc Mariana Quần đảo Virgin Samoa thuộc Mỹ
Tiểu đảo xa	Đảo Baker Đảo Howland Đảo Jarvis Đảo Johnston Đảo san hô Kingman Rạn san hô vòng Midway Đảo Navassa Đảo san hô Palmyra Đảo Wake
Các khu bản địa	Danh sách khu người bản địa Mỹ Navajo Choctaw Uintah & Ouray Tohono Oʼodham Cheyenne River Pine Ridge Standing Rock Crow Wind River Fort Peck
Quốc gia liên kết	Liên bang Micronesia Quần đảo Marshall Palau

Cổng thông tin:

• Hoa Kỳ
• Địa lý

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=New_Mexico&oldid=73452637” Thể loại:

• Bài viết có văn bản tiếng Navajo
• Trang có IPA tiếng Navajo
• Pages using infobox U.S. state symbols with unknown parameters
• Sơ khai Hoa Kỳ
• New Mexico
• Tiểu bang Hoa Kỳ
• Tây Nam Hoa Kỳ
• Tây Hoa Kỳ
• Cựu thuộc địa Tây Ban Nha

Thể loại ẩn:

• Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu
• Trang có các đối số formatnum không phải số
• Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback
• Bài viết có văn bản tiếng Tây Ban Nha
• Bài viết có văn bản tiếng Latinh
• Settlement articles requiring maintenance
• Trang có IPA tiếng Tây Ban Nha
• Tất cả bài viết sơ khai

Tìm kiếm Tìm kiếm Đóng mở mục lục New Mexico 194 ngôn ngữ Thêm đề tài