Ngân Hàng Số: Mục Tiêu Chiến Lược để Vượt Lên Thách Thức

	Phát triển hệ sinh thái ngân hàng số: Lợi thế nghiêng về người tiên phong
	Bài toán nhân lực cho ngân hàng số

Ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN): Cần cái nhìn toàn diện để có giải pháp phù hợp

Theo khảo sát sơ bộ của NHNN, ở Việt Nam hiện nay khoảng 94% ngân hàng bước đầu triển khai hoặc đang nghiên cứu, xây dựng chiến lược chuyển đổi số, trong đó 59% ngân hàng đang triển khai chuyển đổi số. Nhiều ngân hàng đã nghiên cứu và triển khai chiến lược chuyển đổi số bước đầu với việc ứng dụng Internet vạn vật (IoT) cho phép khách hàng truy cập sử dụng dịch vụ ngân hàng, kết nối với các hệ sinh thái số khác trên nền tảng Internet hoặc cung ứng các dịch vụ ngân hàng thông qua ứng dụng Mobile Banking, khách hàng có thể sử dụng được nhiều tính năng, tiện ích hơn so với gặp mặt trực tiếp tại quầy giao dịch; ứng dụng trí tuệ nhân tạo, phân tích hành vi khách hàng trên dữ liệu lớn; xác thực sinh trắc học; ứng dụng QR Code… qua đó liên tục cung ứng các sản phẩm, dịch vụ hiện đại, mang lại trải nghiệm và lợi ích cho khách hàng.

Tuy nhiên, có một thực tế rằng việc triển khai phát triển ngân hàng số tại Việt Nam hiện nay đang trong giai đoạn sơ khai do còn gặp một số khó khăn, thách thức. Ngân hàng số là lĩnh vực mới, khó, phức tạp, đòi hỏi cần có lộ trình để nắm bắt, thu thập đầy đủ, toàn diện các khía cạnh phát triển từ nghiệp vụ, pháp lý đến công nghệ, từ đó đưa ra giải pháp triển khai phù hợp. Bên cạnh đó, cũng là yêu cầu trong hoàn thiện quy định pháp lý về vận hành hoạt động ngân hàng, cung cấp dịch vụ ngân hàng dựa trên công nghệ hay trên môi trường trực tuyến, giao tiếp mở nhưng vẫn đảm bảo an ninh an toàn; yêu cầu nguồn nhân lực thích ứng với bối cảnh 4.0...

Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Chiến lược phát triển Công nghệ thông tin (CNTT) ngành Ngân hàng Việt Nam cũng đã xác định công nghệ là giải pháp hàng đầu đối với sự phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Trong đó chú trọng phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dựa trên nền tảng CNTT hiện đại; phát triển hạ tầng CNTT, an ninh, an toàn bảo mật…

Để triển khai được thành công chiến lược này và tận dụng được những ưu việt của thành tựu cuộc CMCN 4.0 mang lại, với phương châm lấy khách hàng làm trọng tâm, chuyển đổi số là giải pháp quan trọng và ngân hàng số được xác định là mục tiêu chiến lược giúp ngành Ngân hàng vượt lên thách thức của kỷ nguyên số trong thời gian tới.

NHNN sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, khung khổ pháp lý trong hoạt động ngân hàng thích ứng với cuộc CMCN 4.0, tạo thuận lợi và thúc đẩy các mô hình kinh doanh, quản trị điều hành trong lĩnh vực ngân hàng theo hướng bứt phá, đổi mới, sáng tạo, song vẫn chú trọng tới công tác đảm bảo an ninh mạng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nhằm hạn chế những rủi ro, thách thức trong bối cảnh bùng nổ công nghệ số. Đi cùng với đó là chú trọng xây dựng và phát triển hạ tầng công nghệ theo hướng đồng bộ, tập trung, thống nhất, có khả năng tích hợp, kết nối với các ngành, lĩnh vực khác để cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trên nền tảng số, nâng cao chất lượng phục vụ và tăng tính năng tiện tích, trải nghiệm cho khách hàng.

Tiếp tục nghiên cứu ứng dụng công nghệ hiện đại và đổi mới sáng tạo để tiếp tục thiết kế, triển khai các sản phẩm dịch vụ ngân hàng trên điện thoại thông minh nâng cao trải nghiệm cho khách hàng; ưu tiên phát triển hoạt động kinh doanh, cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng theo mô hình ngân hàng số, trong đó lấy thanh toán số làm “cửa ngõ” để kết nối liền mạch với các dịch vụ ngân hàng khác như cho vay, đầu tư, bảo hiểm... và giao tiếp thuận tiện với các hệ sinh thái số bên ngoài nhằm cung ứng các sản phẩm, dịch vụ an toàn, tiện lợi, cá nhân hóa với chi phí hợp lý và sự tường minh.

Đặc biệt, coi nguồn nhân lực ngân hàng có chất lượng là nhân tố quyết định thành công trong chuyển đổi số ngân hàng, phát triển ngân hàng số tại Việt Nam; chú trọng công tác đào tạo, đào tạo lại, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Ngân hàng, giúp người lao động ngành Ngân hàng được trang bị những kỹ năng, phát triển năng lực thích ứng với bối cảnh CMCN 4.0.

Ông Lưu Trung Thái, Tổng giám đốc MB: Ưu tiên quy định để đẩy mạnh quá trình ứng dụng số

MB chuyển đổi số bằng việc thành lập một khối kinh doanh riêng là ngân hàng số trực tiếp dưới quyền CEO. Dấu ấn số hóa của MB được thể hiện rõ nét nhất vào thời điểm giữa năm 2020, khi App MBBank đã trở thành ứng dụng App tài chính miễn phí được download nhiều nhất tại Appstore Việt Nam, vượt qua nhiều các tên tuổi lớn của thế giới như Facebook hay Instagram. Thông qua kết nối số, hình ảnh của MB với những sản phẩm, dịch vụ của một ngân hàng thuận tiện đã trở nên rất gần gũi với mọi người dân trên mọi miền Tổ quốc.

Song song với các sản phẩm dành cho đại chúng, MB tiếp tục mở rộng hệ sinh thái sản phẩm tài chính tối ưu, chuyên biệt, chinh phục sự hài lòng của khách hàng, của đối tác, mở rộng kết nối bằng sự tận tâm và tư duy khác biệt trong phục vụ cộng đồng. Bước tiên phong chuyển đổi số đã giúp MB thu hút thêm một số lượng lớn khách hàng mới, 90 triệu giao dịch điện tử, với giao dịch trên kênh số đạt 84,4%. Những con số này chính là lực đẩy, đưa MB đến gần hơn với mục tiêu phục vụ 10 triệu khách hàng trong năm 2021.

Trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0 bùng nổ, khi kinh doanh ngân hàng chuyển đổi sang nền tảng số là xu thế tất yếu, để hỗ trợ các TCTD triển khai chuyển đổi số phù hợp với xu thế thị trường, đảm bảo quản trị rủi ro tốt, Chính phủ cũng như NHNN cần rà soát lại các chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp trong nước để tạo sân chơi bình đẳng giữa các loại hình doanh nghiệp; để có 2 triệu doanh nghiệp quốc nội mạnh thì cần ưu tiên chính sách, thủ tục đầu tư, nguồn lực tài chính cho các ngành nghề mà doanh nghiệp Việt có thể chiếm lĩnh tốt - ưu tiên phải cao hơn FDI; như vậy ngành Ngân hàng mới có khách hàng tốt để phục vụ.

Điểm thứ hai, NHNN cần ban hành thông tư hướng dẫn về việc cấp tín dụng đối với khách hàng thực hiện thông qua kênh số/các khoản vay được chuẩn hóa có giá trị nhỏ, cụ thể: Được thực hiện công tác thẩm định, phê duyệt tự động thông qua các mô hình lượng hóa rủi ro (scoring); được thực hiện giải ngân vào tài khoản thanh toán của khách hàng… Một điểm nữa cũng cần lưu tâm là ưu tiên hơn nữa cho các quy định để đẩy mạnh quá trình ứng dụng số trong ngành Ngân hàng, như việc khẩn trương hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý về sự tham gia của ngành Ngân hàng với tiến trình chuyển đổi số quốc gia, quy định về sandbox/blockchain; đẩy nhanh tiến độ thiết lập hệ thống định danh quốc gia; quy định về bảo vệ dữ liệu người dùng và tăng cường ứng dụng các giải pháp số vào cung cấp dịch vụ công…

Ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank: Cần tầm nhìn và quyết tâm

Khác với nhiều ngân hàng chỉ thực hiện chuyển đổi số ở những dịch vụ và kênh giao tiếp cho khách hàng, quá trình chuyển đổi số ở TPBank bắt đầu thay đổi từ nền tảng công nghệ, các quy trình vận hành nằm sâu bên trong lõi, nhằm hướng tới một chuẩn mực ngân hàng số đúng nghĩa, chứ không chỉ ở những sản phẩm số hóa khách hàng sử dụng trực tiếp. TPBank đã thực hiện chuyển đổi số toàn diện từ dịch vụ khách hàng, số hoá, tự động hoá quy trình đến quản trị doanh nghiệp. Nhờ triển khai tự động hóa và số hóa ngân hàng đã giảm được 30-40% nhân sự, tiết kiệm 60% thời gian giải ngân khoản vay, 30-60% thời gian giao dịch tại quầy. Lượng người dùng dịch vụ ngân hàng số của TPBank đã tăng gấp đôi trong ba năm qua, trung bình hơn 30% mỗi năm đến nay.

Chuyển đổi số là cuộc chạy đua tốc độ nên cần làm ngay. Với các ngân hàng, chuyển đổi số sẽ bắt đầu từ việc số hoá mọi dữ liệu, quy trình đang có. Quyết tâm thay đổi văn hoá, thói quen cũ, vượt qua sức ì… là các yếu tố tối quan trọng để có cơ hội chuyển đổi số thành công.

Tại TPBank, tư duy đổi mới số đã trở thành nét văn hóa doanh nghiệp đặc trưng của TPBank giúp ngân hàng từng bước thay đổi không chỉ là “Ngân hàng số hàng đầu” mà còn trở thành “Ngân hàng công nghệ số” với tự động hóa, ứng dụng robot ở phần lớn các khâu, có lực lượng người làm IT và lập trình hùng hậu. Điều này xuất phát từ việc xây dựng văn hóa đổi mới cho cán bộ nhân viên thông qua việc liên tục cập nhật, học hỏi và ứng dụng các công nghệ ngân hàng số trên thế giới, từ đó sáng tạo ra những sản phẩm số vượt trội nhất dành cho người Việt, do người Việt làm chủ và sáng tạo.

Yếu tố tiên quyết mang lại thành công trong chuyển đổi số chính là tầm nhìn và quyết tâm thực hiện của lãnh đạo ngân hàng cùng toàn thể nhân viên… Nâng cao nhận thức là câu chuyện chúng ta nói nhiều rồi, nhưng để thực hiện thì phải có tầm nhìn để vạch ra lộ trình xuyên suốt. Rồi làm như thế nào, làm được đến đâu… thì lại cần đến sự quyết tâm của cả một tổ chức, để nhân sự đồng lòng, để huy động các nguồn lực một cách cao độ.

Về dài hạn, TPBank quyết tâm thực hiện các chủ trương đổi mới, hướng tới đầu tư nâng cao năng suất, chất lượng hiệu quả cũng như sức cạnh tranh của ngân hàng, coi đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng, là chìa khóa của tăng trưởng nhanh và phát triển bền vững trong giai đoạn tới. Ngân hàng cũng đã xác định các yêu tố quyết định cho triển khai Đổi mới số, sáng tạo số thành công là: Chuyển đổi về mindset của lãnh đạo và toàn bộ CBNV; tập trung vào những lĩnh vực tạo dựng giá trị bền vững cho ngân hàng; chuyển đổi toàn diện từ quy trình - sản phẩm - nguồn lực - hệ thống; đầu tư có chọn lọc, định hướng dài hạn; xác định vai trò của dữ liệu và xây dựng chiến lược dữ liệu phù hợp.

Ông Nguyễn Văn Lê, Tổng giám đốc SHB: Ưu tiên số hoá tạo bứt phá dài hơi

SHB đã và đang thực hiện chuyển đổi toàn diện với các sáng kiến chiến lược phù hợp, phát huy hệ sinh thái khách hàng tiềm năng và chuỗi giá trị khác biệt mà ngân hàng đang có thế mạnh. Năm 2021, SHB sẽ tiếp tục đẩy mạnh công nghệ số, hiện đại hoá ngân hàng bên cạnh quản trị rủi ro và bám sát các tiêu chuẩn quốc tế để hình thành một văn hóa số, một ngân hàng số với hệ sinh thái số, cung cấp trải nghiệm tuyệt vời cho khách hàng, kinh doanh sáng tạo, hiệu quả, tối ưu hóa chi phí và sự hài lòng cho khách hàng. Điều này sẽ giúp ngân hàng tăng tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) đáng kể, từ đó đóng góp hiệu quả vào lợi nhuận chung.

Với việc thành lập Khối ngân hàng số, lấy khách hàng làm trọng tâm, SHB đã và đang triển khai hàng loạt các dự án và phần mềm trọng điểm, với sự tư vấn của các tổ chức uy tín hàng đầu thế giới. Đi cùng với đó là việc ra mắt các sản phẩm dịch vụ, sáng kiến số hóa quy trình vận hành mới, số hóa hành trình khách hàng, từ đó tăng khả năng tiếp cận thị trường, mở rộng quy mô và tăng trưởng bền vững. SHB đã và đang chuẩn bị rất kỹ chiến lược phát triển vững vàng song song với củng cố nội lực, sẵn sàng bứt phá ngay khi thời cơ tới, khi cơ bản đã hoàn tất đề án sáp nhập Habubank. Trong đó, đặc biệt ưu tiên số hoá hoạt động ngân hàng, tạo giai đoạn bứt phá dài hơi thời gian tới.

“Lấy triết lý “Khách hàng là trọng tâm” làm kim chỉ nam trong mọi hoạt động, ngân hàng cần không ngừng nghiên cứu, đổi mới và tăng cường ứng dụng công nghệ vào dịch vụ ngân hàng nhằm mang lại cho khách hàng tối đa những tiện ích. Là một trong những ngân hàng đầu tiên được NHNN cho phép triển khai eKYC vào tính năng đăng ký tài khoản trực tuyến, thời gian qua, đội ngũ chuyên viên, chuyên gia SHB đã chú trọng nghiên cứu phát triển dịch vụ. Đồng thời, chúng tôi cũng có sự hợp tác cùng Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) - đối tác có thế mạnh nổi bật trong lĩnh vực áp dụng công nghệ AI và blockchain để lưu trữ và xác minh dữ liệu, nhằm đảm bảo bảo mật dữ liệu khách hàng tuyệt đối.

eKYC được kỳ vọng sẽ đem lại khả năng tiếp cận khách hàng vượt trội cho ngân hàng. Đây cũng là bước tiến mới trong công cuộc số hóa các hoạt động ngân hàng, thúc đẩy khách hàng thay đổi thói quen, chuyển đổi từ giao dịch trực tiếp sang giao dịch trực tuyến, tiết kiệm thời gian, công sức và đặc biệt đảm bảo an toàn sức khỏe trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp. eKYC không chỉ hướng đến những khách hàng trẻ tuổi, yêu thích sử dụng công nghệ, bận rộn mà còn hướng đến nhóm khách hàng ở khu vực xa các thành phố lớn và khó tiếp cận với dịch vụ ngân hàng, nhằm mục tiêu thúc đẩy tài chính toàn diện và thanh toán không dùng tiền mặt theo đúng định hướng của Chính phủ và NHNN.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc OCB: Gia tăng tiện ích các nền tảng tích hợp

Trong lộ trình 2021-2025, OCB sẽ tiếp tục mở rộng những nền tảng số có sẵn của đơn vị là OCB OMNI và OCB OpenAPI. Theo đó mô hình ngân hàng đa kênh hợp nhất (Omni-Channel Banking) sẽ được mở rộng và tối ưu cho tất cả các nhóm khách hàng, từ cá nhân tới DNNVV và cả các doanh nghiệp lớn, hoạt động trong các lĩnh vực đặc thù. Mục tiêu cuối cùng là chỉ với OCB OMNI, tất cả khách hàng của OCB có thể sử dụng và trải nghiệm tất cả và không giới hạn dịch vụ ngân hàng một cách đơn giản, tiện nghi, an toàn với trải nghiệm đồng nhất.

Đối với nền tảng ngân hàng mở OpenAPI, OCB sẽ tập trung tạo lập thêm nhiều mô hình kinh doanh, kết nối đối tác là công ty fintech và các doanh nghiệp startup để phục vụ khách hàng nhanh hơn với số lượng sản phẩm dịch vụ tài chính và phi tài chính đa dạng hơn.

Ngoài ra, trong các năm tới OCB sẽ tiếp tục hợp nhất các ứng dụng công nghệ để hình thành một nền tảng công nghệ ngân hàng số hợp nhất (Integrated Digital Banking Platform), áp dụng tất cả các quy trình, phương thức làm việc và tiêu chuẩn công nghệ hiện đại, phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Bên cạnh đó, OCB cũng sẽ hợp tác với các hãng công nghệ lớn trên thế giới và các doanh nghiệp CNTT hàng đầu tại Việt Nam để triển khai giám sát, quản lý an ninh mạng, an toàn thông tin nói chung và an toàn giao dịch trực tuyến nói riêng đảm bảo cho khách hàng luôn có được những trải nghiệm giao dịch vừa nhanh chóng vừa tiện lợi nhưng vẫn tuyệt đối được an toàn về thanh toán và bảo mật về dữ liệu.

Ông Phan Viết Hải, Giám đốc khối Công nghệ thông tin, kiêm Giám đốc Trung tâm Ngân hàng số của VietCapital Bank: Số hóa tiết kiệm thời gian cho khách hàng

Trong năm vừa qua, Ngân hàng Bản Việt đã đạt được những kết quả tích cực trong việc phát triển Ngân hàng số. Bản Việt là một trong những ngân hàng đầu tiên triển khai thành công định danh khách hàng trên thiết bị di động, toàn bộ quy trình từ khi ứng dụng Mobile Banking đến khi khách hàng có tài khoản ngân hàng, đăng ký thành công dịch vụ Ngân hàng điện tử và bắt đầu giao dịch trên thiết bị di động chỉ trong vòng 5 phút. Bản Việt cũng là một trong những ngân hàng tiên phong trong việc kết hợp eKYC tại quầy với phát hành thẻ nhanh cho khách hàng, đồng thời mở rộng hệ sinh thái và hợp tác với nhiều Fintech để cung cấp dịch vụ tài chính đến khách hàng một cách nhanh chóng và thuận tiện hơn.

Ngân hàng Bản Việt cũng định hướng phát triển Ngân hàng số trở thành một mảng kinh doanh độc lập, phục vụ cả đối tượng khách hàng cá nhân và khách hàng DNNVV. Trong năm 2021, chúng tôi tiếp tục tập trung cải tiến mạnh mẽ trải nghiệm khách hàng đồng bộ trên các kênh giao dịch bao gồm Mobile Banking, Internet Banking và Giao dịch tại quầy. Việc mở rộng hệ sinh thái và cung cấp thêm tiện ích cho khách hàng cũng nằm trong mục tiêu này.

Đặc biệt, Bản Việt sẽ số hóa các nghiệp vụ vận hành và thẩm định, ứng công nghệ Robot và Trí tuệ Nhân tạo để rút ngắn thời gian phục vụ khách hàng và nâng cao hiệu quả hoạt động. Ngoài ra, việc kiểm soát rủi ro và quản lý bảo mật trong thời đại số cũng sẽ được Bản Việt chú trọng để đảm bảo các giao dịch khách hàng được thực hiện an toàn trên các kênh giao dịch số.