Ngành Logistics: Học Gì, Học ở đâu Và Cơ Hội Nghề Nghiệp

Quá trình giao thương nội địa hay quốc tế đều không thể thiếu công đoạn đóng gói và vận chuyển hàng hóa nên lĩnh vực Logistics luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Với cơ hội hội nhập và kinh doanh rộng mở trong thế giới phẳng như hiện nay, tiềm năng phát triển của ngành Logistics trong tương lai là vô cùng lớn. Logistics là gì? Mời bạn khám phá ngành Logistics qua bài viết của Hotcourses Vietnam sau đây.

Logistics là gì? Quản lý chuỗi cung ứng là gì?

Logistics là lập kế hoạch, thực hiện, kiểm soát việc lưu trữ, đóng gói và vận chuyển hàng hóa từ nơi này tới nơi khác, tức là dịch vụ vận chuyển hàng một cách tối ưu từ nơi cung cấp/sản xuất đến tay người tiêu dùng và ngược lại. Từ khóa “vận tải” có thể dùng để nói về lĩnh vực Logistics ngắn gọn cho hoạt động trong lĩnh vực này.

Logistics và quản lý chuỗi cung ứng (Supply chain management) là hai khái niệm thường dễ gây nhầm lẫn mà bạn cần phân biệt. Cụ thể, Logistics chỉ tập trung vào phần vận chuyển hàng hóa còn quản lý chuỗi cung ứng là hệ thống để quản lý toàn bộ luồng thông tin, nguyên vật liệu và tiền từ nhà cung cấp đến khách hàng, bao gồm cả việc khảo sát nhu cầu thị trường hay chiến lược bán hàng. Quản lý chuỗi cung ứng kết hợp tất cả các khía cạnh của doanh nghiệp bao gồm các mối quan hệ với nhà cung cấp, quy trình sản xuất, phát triển sản phẩm, dịch vụ khách hàng. Vậy nên, Logistics chỉ là một mắt xích của Supply chain.

Một số công ty vận tải ở nước ngoài như FedEx, UPS hay DHL là những cái tên nổi bật trong ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng. Trong nước thì có công ty vận tải quốc dân Vietnam Post - Bưu Điện Việt Nam. Vai trò của các công ty vận tải này là giúp nhà sản xuất hoặc cửa hàng bán lẻ vận chuyển sản phẩm đến địa điểm cần thiết để tiếp cận với khách hàng. Hoạt động logistics không chỉ gói gọn trong đường bộ mà còn có cả đường thủy hay đường hàng không.

Mỗi công ty vận tải sẽ có cách hoạt động riêng. Một số chỉ đảm nhiệm vận chuyển thành phẩm cuối cùng trong khi một số khác sẽ chịu trách nhiệm vận chuyển trọn gói từ nguyên liệu cho công tác sản xuất cho đến khi sản phẩm hoàn thiện. Nhìn chung, logistics sẽ gồm các đầu việc như:

• Lập kế hoạch sản xuất và đóng gói sản phẩm

• Bốc xếp hàng hóa lên phương tiện vận chuyển

• Lưu trữ hàng hóa tại kho bãi

• Giám sát và thực hiện các thủ tục cần thiết như khai báo với hải quan

• Quản lý thông tin vận chuyển

• Quản lý kho bãi, nguyên vật liệu, đội tàu

• Xử lý hàng hóa bị trả lại, tồn kho, quá hạn

• Hoạch định cung cầu

hotcourses.vn

Logistics và quản lý chuỗi cung ứng học những gì?

Sinh viên theo học chuyên sâu ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng sẽ tiếp xúc với các môn học về nghiệp vụ quản lý vận tải và xuất nhập khẩu. Điển hình là kỹ thuật thiết kế, tái thiết kế và tối ưu hóa hệ thống logistics và chuỗi cung ứng. Ngoài ra, sinh viên còn bổ sung kiến thức về cơ sở pháp lý, hợp đồng thương mại và vận tải để xử lý tình huống thực tế.

Một số môn học trong ngành logistics bạn có thể tham khảo là:

• Kinh tế logistics

• Quản trị nhân sự

• Luật vận tải

• Quản trị logistics

• Quản trị chuỗi cung ứng và nghiệp vụ tài chính

• Giao nhận vận tải, khai thác vận tải đa phương thức

• Kế toán

• Chiến lược quản lý chuỗi cung ứng

• Phân tích và thiết kế chuỗi cung ứng

Hiện nay, nhu cầu về kỹ năng và kiến thức trong nhân lực của các công ty Logistics trong và ngoài nước là rất cao. Các trường vì thế phải thực hiện đào tạo sinh viên ngành Logistics theo hướng chuyên môn hóa: chuyên sâu về việc quản lý chuỗi cung ứng cũng như chuyên sâu về phương pháp vận chuyển, đảm bảo sinh viên có đủ năng lực làm việc trong môi trường quốc tế.

Ngành logistics học trường nào?

Ở Việt Nam, ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng xét tuyển theo 4 tổ hợp môn gồm:

• A00: Toán, Lý, Hoá

• A01: Toán, Lý, Tiếng Anh

• D01: Toán, Văn, Tiếng Anh

• D90: Toáng, KHTN, Tiếng Anh

Bên cạnh đó, bạn nên chọn học lĩnh vực này tại cơ sở đào tạo uy tín trong nước là ĐH Giao thông Vận tải, ĐH Ngoại thương. Với trường hợp muốn du học, bạn có thể tham khảo danh sách một số cái tên có khoá học ngành Logistics chất lượng do Hotcourses Vietnam gợi ý:

• Các khóa đào tạo ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng ở Mỹ

• Các khóa đào tạo ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng ở Úc

• Các khóa đào tạo ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng ở Canada

• Các khóa đào tạo ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng ở Anh

Bạn lưu ý là bấm vào link "Xem [số] khóa học Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng" để tìm hiểu thông tin cụ thể về chương trình học ở từng trường. Nếu bạn có thắc mắc về du học ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng, các chuyên gia du học IDP giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn hoàn toàn miễn phí.

Tại sao nên học ngành Logistics?

Lĩnh vực không bao giờ bị “thất sủng”

Buôn bán sản phẩm là hoạt động không thể thiếu của xã hội dù thời thế có biến động ra sao nên Logistics luôn thuộc nhóm ngành thiết yếu, kể cả trong đại dịch Covid-19. Vì lẽ đó nên nếu chọn học ngành này bạn sẽ không lo thất nghiệp mà ngược lại còn có nhiều cơ hội nghề nghiệp rộng mở.

Cơ hội làm việc trong môi trường quốc tế

Kể cả khi bạn làm việc tại Việt Nam thì vẫn có cơ hội giao tiếp và tương tác với đội ngũ nhân sự người nước ngoài, nhất là khi bạn công tác trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Chưa hết, lĩnh vực Logistics không bị giới hạn về địa lý và kiến thức của nghề có thể áp dụng tại bất kỳ quốc gia nào nên bạn còn có nhiều điều kiện để ra nước ngoài làm việc thu thập kinh nghiệm.

Giờ làm việc linh động

Hầu hết các đầu việc trong lĩnh vực vận tải đều không có giờ làm việc cố định như khi đi làm ở văn phòng. Chẳng hạn như trong lúc mọi người đang ngủ thì bạn có thể đang vận chuyển hàng xuyên đêm. Nếu bạn thích có một công việc linh hoạt về giờ giấc và ít gò bó thì nên cân nhắc theo đuổi ngành Logistics.

Ai phù hợp với ngành Logistics?

Tinh thần chịu được áp lực tốt

Phải tương tác với nhiều người hay giờ làm việc không cố định trong công việc sẽ khiến bạn đối mặt với áp lực không nhỏ. Đặc biệt vào những mùa cao điểm như năm mới hay Giáng Sinh với số lượng hàng hóa cần được lưu thông nhiều hơn do sức mua tăng thì có thể bạn sẽ phải làm thêm giờ.

Kỹ tính và cẩn thận

Do tính chặt chẽ của hoạt động logistics nên những phẩm chất quan trọng của người làm logistics là cẩn thận, tỉ mỉ và chấp hành kỉ luật tốt trong công việc. Mỗi khâu của logistics cần đảm bảo đúng quy trình và thời gian thì chuỗi cung ứng mới có thể vận hành trôi chảy.

Thoải mái với sự ổn định

Ngành Logistics chắc chắn không hợp với những bạn có tâm hồn nghệ sĩ thích bay bổng mà sẽ là lựa chọn hợp lý cho những ai thích làm các công việc có ít sự biến động, hay nói cách khác là lặp đi lặp lại hàng ngày.

Học Logistics ra làm gì?

Với tấm bằng trong ngành Logistics, bạn có thể làm việc tại các công ty vận tải ở một số vị trí như:

• Nhân viên kinh doanh: đàm phán, duy trì mối quan hệ với khách hàng, giới thiệu dịch vụ mới.

• Nhân viên vận hành kho: quản lý hoạt động vận chuyển, bốc xếp hàng, kiểm tra chất lượng hàng hóa.

• Nhân viên cảng: giám sát an toàn lao động, điều động phương tiện và quản lý công nhân.

• Nhân viên chứng từ: xử lý giấy tờ xuất nhập khẩu, chuẩn bị hồ sơ thông quan hàng hóa.

• Chuyên viên thu mua: lên kế hoạch, đánh giá và quản lý quá trình mua hàng.

• Nhân viên giao nhận: tiếp nhận thông tin lô hàng, điều động phương tiện và tham gia phối hợp phục vụ khách hàng.

• Nhân viên hải quan: kiểm tra giấy tờ và hàng hóa nhập xuất, thực hiện các thủ tục hải quan.

• Nhân viên hiện trường: thực hiện khai báo hải quan, theo dõi và kiểm soát quá trình xếp hàng, giao hàng.

• Chuyên viên thanh toán quốc tế: cung cấp dịch vụ thanh toán quốc tế, chuyển tiền, phát hành L/C… và kiểm tra tính pháp lý của giấy tờ và hồ sơ.

Về sự nghiệp lâu dài, bạn sẽ có cơ hội thăng tiến lên vị trị cấp cao như nhà quản trị cung ứng, nhà quản trị logistics, nhà quản trị dự án, nhà quản trị thông tin trên chuỗi, giám đốc sản xuất hay quản lý vùng…

Mức lương trong ngành Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng có thể biến động tùy theo vị trí công việc, kinh nghiệm và quy mô của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thông tin thị trường cho thấy:

• Đối với các vị trí mới tốt nghiệp và ít kinh nghiệm, mức lương có thể dao động từ 5 – 9 triệu/tháng.

• Mức lương tăng dần qua các năm khi có thêm kinh nghiệm. Đạt vị trí trưởng nhóm và cấp cao hơn, mức lương có thể tăng lên đáng kể, từ 9 đến 13 triệu/tháng.

• Mức lương cao nhất thường dành cho các vị trí quản lý cấp cao và chuyên gia có kinh nghiệm. Có doanh nghiệp chi trả mức lương từ 15 – 23 triệu/tháng cho các vị trí quản lý Logistics, và có tổ chức thậm chí chi trả tới 80 – 100 triệu/tháng.

Ngành Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng được coi là có triển vọng lớn, với cơ hội việc làm ở mọi loại hình doanh nghiệp, từ nhỏ đến lớn, và thu nhập có thể cao hơn so với mặt bằng chung, đặc biệt là tại các tập đoàn đa quốc gia như DHL, Bosch, Samsung, Unilever Vietnam. Hiện có hơn 1.500 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này tại Việt Nam, và con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng nhanh trong thời gian tới.

* Bài được viết lại và chỉnh sửa bởi Do An Khang vào ngày 01 tháng 09 năm 2021.

* Bài viết được chỉnh sửa bởi Võ Quỳnh Hương vào ngày 20/3/2024.

Nguồn tham khảo: Tech Target, Kangan Institute