Ngáp Quá Mức: Nguyên Nhân Và Những điều Cần Biết

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Ngáp là một quá trình chủ yếu là không tự nguyện mở miệng và hít thở sâu, làm đầy phổi bằng không khí. Đó là một phản ứng rất tự nhiên để mệt mỏi. Trong thực tế, ngáp thường được kích hoạt bởi buồn ngủ hoặc mệt mỏi. Một số ngáp ngắn, và một số kéo dài trong vài giây trước khi thở ra. Mắt chảy nước, kéo dài, hoặc tiếng thở dài có thể đi kèm với ngáp.

Các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác tại sao ngáp xảy ra, nhưng các tác nhân phổ biến bao gồm mệt mỏi và buồn chán. Ngáp cũng có thể xảy ra khi bạn nói về ngáp hoặc nhìn hoặc nghe người khác ngáp. Người ta tin rằng ngáp lây nhiễm có thể có liên quan đến giao tiếp xã hội. Ngoài ra, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Ứng dụng Nghiên cứu Y học Cơ bản cho thấy ngáp có thể giúp làm mát nhiệt độ của não.

Ngáp quá mức là ngáp xảy ra nhiều hơn một lần mỗi phút. Mặc dù ngáp quá mức thường được cho là buồn ngủ hoặc buồn chán, nó có thể là một triệu chứng của một vấn đề y tế tiềm ẩn.

Một số vấn đề có thể gây ra phản ứng vasovagal, dẫn đến ngáp quá mức. Trong phản ứng vasovagal, có sự gia tăng hoạt động trong dây thần kinh phế vị. Dây thần kinh này chạy từ não xuống cổ họng và vào bụng. Khi dây thần kinh phế vị hoạt động mạnh hơn, nhịp tim và huyết áp giảm đáng kể. Phản ứng có thể chỉ ra bất cứ điều gì từ rối loạn giấc ngủ đến tình trạng tim nghiêm trọng.

Nói chuyện với bác sĩ nếu nhận thấy sự ngáp tăng đột ngột, đặc biệt là nếu ngáp thường xuyên mà không có lý do rõ ràng. Chỉ có bác sĩ mới có thể xác định liệu việc ngáp quá mức có xảy ra do hậu quả của một vấn đề y tế hay không.

Nguyên nhân ngáp quá mức

Nguyên nhân chính xác của việc ngáp quá mức không được biết đến. Tuy nhiên, nó có thể xảy ra như là kết quả của:

Buồn ngủ, hoặc mệt mỏi.

Rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ hoặc chứng ngủ rũ.

Tác dụng phụ của thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm hoặc lo lắng, chẳng hạn như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs).

Chảy máu trong hoặc xung quanh tim.

Mặc dù ít phổ biến hơn, ngáp quá mức cũng có thể chỉ ra:

Một khối u não.

Một cơn đau tim.

Động kinh.

Đa xơ cứng.

Suy gan.

Cơ thể không có khả năng kiểm soát nhiệt độ.

Chẩn đoán ngáp quá mức

Để xác định nguyên nhân ngáp quá mức, trước tiên bác sĩ có thể hỏi về thói quen ngủ. Họ sẽ muốn đảm bảo rằng đang ngủ đủ giấc. Điều này có thể giúp họ xác định xem sự ngáp quá mức có xảy ra do mệt mỏi hoặc rối loạn giấc ngủ hay không.

Sau khi loại trừ các vấn đề về giấc ngủ, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân có thể khác cho việc ngáp quá mức. Điện não (EEG) là một trong những bài kiểm tra mà có thể được sử dụng. Điện não đồ đo hoạt động điện trong não. Nó có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh động kinh và các tình trạng khác ảnh hưởng đến não. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp MRI. Thủ thuật này sử dụng nam châm và sóng vô tuyến mạnh để tạo ra hình ảnh chi tiết của cơ thể, có thể giúp bác sĩ hình dung và đánh giá các cấu trúc cơ thể. Những hình ảnh này thường được sử dụng để chẩn đoán các rối loạn tủy sống và não, chẳng hạn như khối u và bệnh đa xơ cứng. Chụp MRI cũng có lợi cho việc đánh giá chức năng của tim và phát hiện các vấn đề về tim.

Điều trị ngáp quá mức

Nếu thuốc gây ngáp quá mức, bác sĩ có thể đề nghị dùng liều thấp hơn. Hãy chắc chắn thảo luận với bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi đối với thuốc. Không bao giờ nên ngừng dùng thuốc mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

Nếu ngáp quá mức xảy ra do rối loạn giấc ngủ, bác sĩ có thể khuyên dùng các loại thuốc hỗ trợ giấc ngủ hoặc các kỹ thuật để có được giấc ngủ ngon hơn. Chúng có thể bao gồm:

Sử dụng thiết bị thở.

Tập thể dục để giảm căng thẳng.

Tuân thủ lịch trình ngủ đều đặn.

Nếu ngáp quá mức là triệu chứng của một tình trạng y tế nghiêm trọng, chẳng hạn như động kinh hoặc suy gan, thì vấn đề tiềm ẩn phải được điều trị ngay lập tức.