Nghị Luận Xã Hội Về Câu “Gần Mực Thì đen, Gần đèn Thì Sáng”

Nghị luận xã hội về câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng"Bài văn mẫu nghị luận lớp 9Bài trướcTải vềBài sauNâng cấp gói Pro để trải nghiệm website VnDoc.com KHÔNG quảng cáo, và tải file cực nhanh không chờ đợi. Mua ngay Từ 79.000đ Tìm hiểu thêm

Nghị luận xã hội về câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”

Văn mẫu lớp 9: Nghị luận xã hội về câu "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" là tài liệu văn mẫu lớp 9 được VnDoc tổng hợp và đăng tải. Tài liệu bao gồm dàn ý và các bài văn mẫu hay, sẽ giúp các em học sinh có thêm nhiều ý tưởng hoàn thành bài văn của mình. Mời các em tham khảo chi tiết sau đây.

I. Dàn ý Nghị luận xã hội về câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”

Dàn ý Nghị luận xã hội về câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” mẫu 1

1. Mở bài

Giới thiệu về câu tục ngữ

2. Thân bàn

• Nói về vai trò của tục ngữ trong cuộc sống
• Giải thích: Mực - đen, đèn - sáng, ý nghĩa của cả câu
• Chứng minh: Đưa ra những dẫn chứng làm sáng tỏ câu tục ngữ.
• Mở rộng vấn đề: Đôi lúc không phải cứ gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
• Liên hệ bản thân

3. Kết bài

Kết thúc vấn đề và rút ra bài học

Nghị luận Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng mẫu 2

1. Mở bài

Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.

2. Thân bài

a. Giải thích

Mực là loại vật dụng có màu đen dùng để con người viết chữ lên những khổ giấy màu trắng. Mực chỉ sự tối tăm, u ám, màu đen và những điều xấu xa, không tốt.

Đèn: dụng cụ dùng để thắp sáng, mang lại ánh sáng cho con người, giúp con người thoát khỏi bóng tối.

Rạng: chỉ những điều tươi sáng, tốt đẹp.

Câu nói mang ý nghĩa: nếu ta ở gần những kẻ xấu, môi trường sống không tốt, ta rất dễ bị ảnh hưởng bởi những thói quen đó. Nếu ta sống ở môi trường tốt, gần người tốt, tự giác bản thân ta cũng sẽ tốt đẹp hơn. → Tầm ảnh hưởng quan trọng của môi trường sống xung quanh đến con người.

b. Phân tích

Môi trường sống là nơi con người lớn lên, học hỏi những tinh hoa, những điều nhỏ bé nhất đến những điều lớn lao để hoàn thiện bản thân mình cũng như phát triển mình, chính vì thế, môi trường có tác động trực tiếp đến sự phát triển của con người.

Được sống trong một môi trường tốt, con người sẽ học hỏi được nhiều điều hay lẽ phải, từ đó có tư tưởng, suy nghĩ, hành động làm theo những điều tốt đó, giúp cho bản thân phát triển theo chiều hướng tích cực, tốt đẹp hơn.

Môi trường sống không tốt, toàn những tệ nạn, những người với lời nói, hành động thô lỗ, xấu xa, con người sẽ khó có điều kiện để học hỏi điều hay, lẽ phải, từ đó khó phát triển được những đức tính tốt đẹp cho bản thân mình.

c. Chứng minh

Học sinh tự lấy dẫn chứng về sự ảnh hưởng, tác động của môi trường đến bản thân mỗi người để minh họa cho bài làm văn của mình.

d. Liên hệ bản thân

Là một người học sinh, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường chúng ta hãy rèn luyện cho bản thân mình những đức tính tốt đẹp, học hỏi điều hay lẽ phải và tránh xa những người xấu.

3. Kết bài

Khái quát lại vấn đề nghị luận: câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.

Dàn ý Nghị luận xã hội về câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” mẫu 3

1. Mở bài

Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.

Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn cách viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân mình.

2. Thân bài

a. Giải thích

Mực: sự tối tăm, mù mịt, tượng trưng cho những điều xấu, những thói quen, đức tính không tốt.

Đèn: tượng trưng cho ánh sáng, chân lí, lẽ phải, những điều đúng đắn, tốt đẹp.

Câu tục ngữ khuyên nhủ con người tránh xa những điều xấu xa, sai trái, hướng đến những điều tốt đẹp, những chân lí của cuộc sống để trở thành một con người có ích cho xã hội.

b. Phân tích

Cuộc sống luôn tồn tại hai mặt tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai; mỗi chúng ta cần phải có quan điểm, nhận thức được và đi theo những điều đúng đắn.

Khi con người sống và làm theo lẽ phải, những điều xấu sẽ sớm bị bài trừ và xã hội sẽ ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.

Người sống và làm theo lẽ phải sẽ giúp ích cho xã hội, cho đất nước ngày càng phát triển phồn thịnh và được mọi người yêu quý, tôn trọng, noi theo.

c. Chứng minh

Học sinh tự lấy dẫn chứng về người sống có ích, học tập và làm theo lẽ phải để minh họa cho bài làm văn của mình.

Lưu ý: Dẫn chứng phải tiêu biểu, xác thực và được nhiều người biết đến.

d. Phản biện

Tuy nhiên trong cuộc sống vẫn còn có những người không phân định được tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai. Lại có những người tuy biết đó là việc là xấu những vẫn đi theo để hòng trục tư lợi cá nhân,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn lên án và chỉ trích.

3. Kết bài

Khái quát lại ý nghĩa câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” đồng thời rút ra bài học cho bản thân.

II. Đoạn văn Nghị luận về câu Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

Nghị luận về câu "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" mẫu 1

Con người muốn hoàn thiện bản thân cần dựa vào nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những yếu tố quan trọng đó chính là môi trường sống bởi lẽ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng". Theo nghĩa đen, câu tục ngữ này được hiểu là mọi thứ đặt gần mực thì sẽ dần bị nhiễm màu đen giống màu mực. Ngược lại những thứ đặt gần ánh đèn, được ánh sáng chiếu rọi tới thì sáng lên. Câu tục ngữ còn mang nghĩa: những người thường tiếp xúc hoặc sống trong môi trường không lành mạnh thì nhân cách sẽ trở nên xấu đi, còn những người sống trong môi trường tốt sẽ trở nên tốt đẹp. Câu nói hoàn toàn đúng đắn và là quý giá bài học để con người về việc nhận thức được phải trái, đúng sai qua môi trường sống xung quanh. Người thường tiếp xúc với cái xấu mà không có tâm lí vững vàng thường dễ bị đồng hóa, lôi kéo, nhiễm thói hư tật xấu đặc biệt ở những đối tượng vị thành niên. Ngược lại nếu xung quanh chúng ta toàn những người hiền tài, sống chan hòa, yêu thương nhau thì chúng ta sẽ học được những tính cách tốt đẹp đó và hoàn thiện bản thân mình tốt hơn. Trong xã hội cũng có những trường hợp vốn dĩ rất tốt nhưng tiếp xúc với môi trường thiếu lành mạnh trở nên xấu đi. Nhưng lại có những người vốn dĩ có nhiều thói quen xấu nhưng được tiếp xúc, sinh hoạt trong môi trường lành mạnh trở nên tốt hơn. Tuy nhiên, câu tục ngữ vẫn còn có những hạn chế nhất định. Đối với những người giàu bản lĩnh, được trang bị tâm lý vững vàng dù họ có sống, sinh hoạt hay tiếp xúc với môi trường nào vẫn giữ nguyên bản tính tốt đẹp vốn có của mình. Chính vì vậy, cách sống, cách hình thành con người như thế nào trước hết là dựa vào bản thân chúng ta, bản lĩnh mà chúng ta có. Tiếp đó là lĩnh hội từ môi trường sống xung quanh. Ở bất cứ đâu cũng có người tốt, kẻ xấu. Hãy tôi luyện cho mình bản lĩnh vững vàng, tích cực học hỏi những điều tốt đẹp và bài trừ những cái xấu ra khỏi cuộc sống của mình.

Nghị luận về câu "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" mẫu 2

Môi trường sống có ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ, hành động và nhân cách của con người. Chúng ta có thể lựa chọn cho mình một môi trường tốt đẹp để phát triển bản thân mình, bởi lẽ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Mực trong câu tục ngữ này dùng để sự tối tăm, mù mịt, tượng trưng cho những điều xấu, những thói quen, đức tính không tốt trong cuộc sống của con người. Còn đèn tượng trưng cho ánh sáng, chân lí, lẽ phải, những điều đúng đắn, tốt đẹp. Câu tục ngữ khuyên nhủ con người tránh xa những điều xấu xa, sai trái, hướng đến những điều tốt đẹp, những chân lí của cuộc sống để trở thành một con người có ích cho xã hội. Cuộc sống của chúng ta luôn tồn tại hai mặt tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai; mỗi chúng ta cần phải có quan điểm, nhận thức được và đi theo những điều đúng đắn. Khi con người sống và làm theo lẽ phải, những điều xấu sẽ sớm bị bài trừ và xã hội sẽ ngày càng trở nên tốt đẹp hơn. Người sống và làm theo lẽ phải sẽ giúp ích cho xã hội, cho đất nước ngày càng phát triển phồn thịnh và được mọi người yêu quý, tôn trọng, noi theo. Tuy nhiên trong cuộc sống vẫn còn có những người không phân định được tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai. Lại có những người tuy biết đó là việc là xấu những vẫn đi theo để hòng trục tư lợi cá nhân,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn lên án và chỉ trích. Là một người học sinh, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường chúng ta hãy rèn luyện cho bản thân mình những đức tính tốt đẹp, học hỏi điều hay lẽ phải và tránh xa những người xấu. Mỗi người phấn đấu rèn luyện bản thân thật tốt sẽ khiến cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.

Nghị luận xã hội về câu Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng mẫu 3

Mỗi người có một môi trường sống khác nhau ảnh hưởng rất nhiều đến tư duy, sự phát triển của người đó. Môi trường sống có vai trò quan trọng đối với con người. Để khuyên nhủ con người ta giữ vững lập trường trong bất cứ hoàn cảnh nào, ông cha ta đã có câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Mực là sự tối tăm, mù mịt, tượng trưng cho những điều xấu, những thói quen, đức tính không tốt. Còn đèn tượng trưng cho ánh sáng, chân lí, lẽ phải, những điều đúng đắn, tốt đẹp. Câu tục ngữ khuyên nhủ con người tránh xa những điều xấu xa, sai trái, hướng đến những điều tốt đẹp, những chân lí của cuộc sống để trở thành một con người có ích cho xã hội. Cuộc sống luôn tồn tại hai mặt tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai; mỗi chúng ta cần phải có quan điểm, nhận thức được và đi theo những điều đúng đắn. Khi con người sống và làm theo lẽ phải, những điều xấu sẽ sớm bị bài trừ và xã hội sẽ ngày càng trở nên tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó, người sống và làm theo lẽ phải sẽ giúp ích cho xã hội, cho đất nước ngày càng phát triển phồn thịnh và được mọi người yêu quý, tôn trọng, noi theo. Tuy nhiên trong cuộc sống vẫn còn có những người không phân định được tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai. Lại có những người tuy biết đó là việc là xấu những vẫn đi theo để hòng trục tư lợi cá nhân,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn lên án và chỉ trích. Mỗi người chỉ được sống một lần, hãy sống và hướng đến những điều tốt đẹp nhất.

III. Bài văn mẫu Nghị luận về câu Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

Nghị luận về câu "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" mẫu 1

Trong kho tàng tục ngữ, ca dao, dân ca của cha ông ta; mỗi câu, mỗi lời nói đều đúc rút kinh nghiệm sống quý báu cho thế hệ sau học tập. Câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” có ý nghĩa răn dạy rất lớn đối với mỗi người.

Câu tục ngữ này có hai vế đối song song đối lập nhau nhưng lại bổ sung để hoàn thiện ý nghĩa cho nhau. Trong cuộc sống câu tục ngữ này được vận dụng rất nhiều nhằm đưa ra lời khuyên răn, dạy bảo, hướng con người đến những điều tốt đẹp hơn.

“Mực” trong câu tục ngữ này có nghĩa tường minh và nghĩa hàm ngôn. “Mực” theo nghĩa tường minh chính là chỉ màu đen của một loại dung dịch tạo nên nét chữ sau khi viết. Người ta thường dùng mực để hút vào bút và bắt đầu viết. Nhưng hàm ý sâu xa của nó là chỉ những điều đen tối, xấu xa, không nên dây dưa vào.

“Đèn” nghĩa tường minh là vật dụng cần thiết để tạo nên ánh sáng trong mỗi gia đình, nếu thiếu nó thì căn nhà sẽ trở nên tối tăm. Còn hàm ý của ‘đèn” là ám chỉ những việc tốt đẹp, là chân lý, ánh sáng đáng trân trọng trong xã hội.

Cha ông ta rất có dụng ý khi đặt “mực” và “đèn” có ý nghĩa đối lập nhau ở cạnh nhau là nhằm thức tỉnh mỗi chúng ta.

Trong cuộc sống có rất nhiều điều tốt đẹp, cần học tập và phát huy nhưng ngược lại đâu đó vẫn còn những góc khuất, những điều xấu, những con người xấu có thể khiến chúng ta sa vào bùn lầy. Câu tục ngữ vẽ ra hai viễn cảnh, hai con đường đi. Nếu chúng ta ở gần “mực”- gần điều xấu xa thì chắc chắn chúng ta sẽ bị nhiễm, và tồi tệ hơn nữa chúng ta sẽ biến thành những kẻ xấu. Ngược lại nếu được sống trong môi trường gần ‘đèn” thì chúng ta sẽ học hỏi được nhiều điều tốt đẹp, trở thành người tốt giúp ích cho xã hội.

Câu tục ngữ nhắc nhở, khuyên răn chúng ta cần biết “chọn bạn mà chơi”, chọn nơi tốt đẹp để sinh sống, chọn điều hay để học. Đừng để những thói hư, tật xấu cám dỗ. Xã hội đầy rẫy những điều xấu, nếu chúng ta không biết cách lựa chọn cách sống, không có lập trường thì rất dễ dàng bị lôi kéo vào đó. Bởi vậy làm người cần có chính kiến, cần biết chắt lọc điều tốt đẹp nhất để sống có ích.

Tuy nhiên, có những người rất giàu nghị lực, sống bên cạnh những người xấu xa vẫn giữ vững được lòng son. Đó là những người thực sự đáng ngưỡng mộ và học hỏi.

Trong một lớp học, có một số “phần tử” chuyên đi phá hoại lớp, có hành vi không tốt đẹp với thầy cô. Chúng ta vừa nên tránh xa họ, vừa nên khuyên ngăn họ để các bạn ấy có thể thay đổi được bản chất và có ý thức, kỉ luật hơn. Đó là điều mà cha ông ta muốn con cháu sau này làm người cần phải có.

Câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống nhằm khuyên răn, giáo dục thế hệ trẻ.

Nghị luận xã hội về câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" mẫu 2

Ca dao, tục ngữ là kho tàng văn hóa vô giá của dân tộc Việt Nam. Tục ngữ là nơi đúc kết những kinh nghiệm quý báu của cha ông ta trong lao động sản xuất, trong đấu tranh và trong cả cách đối nhân xử thế. Nhiều thế kỉ đã trôi qua, có thể có những điều đã bị thời gian đào thải và lãng quên, nhưng rất nhiều những câu tục ngữ vẫn còn nguyên giá trị. Câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” chính là một trong số đó.

Trong câu tục ngữ này, cha ông ta đã sử dụng thủ pháp đối lập cùng với nghệ thuật ẩn dụ “mực” – “đèn” và “sáng” – “tối”. Đó là biểu tượng cho cái xấu và cái đẹp, cái dở và cái hay, cái tiêu cực và cái tích cực. Câu tục ngữ mang đến cho ta một bài học quý báu: Môi trường sống có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành và phát triển nhân cách của mỗi con người. Sống trong một môi trường xấu, tâm hồn con người dễ bị vấy bẩn bởi “mực” và ngược lại, trong một môi trường tốt, nhân cách sẽ được thắp sáng bởi ánh đèn.

Quả đúng như vậy. Con người vốn dễ bị ảnh hưởng bởi những điều xung quanh. Khi ngày ngày tiếp xúc với một điều gì đó, đặc biệt là khi con nhỏ, chúng ta thường có xu hướng bắt chước và làm theo, lâu dần thành thói quen và cuối cùng hình thành nên tính cách. Sống trong một khu ổ chuột đời sống lạc hậu, nạn trộm cắp, bạo hành thường xuyên diễn ra, thật khó để có thể giữ được bản tính lương thiện. Trái lại, sống trong một khu dân cư chan hòa, lớn lên trong một gia đình hạnh phúc có bố mẹ hòa thuận, thương yêu, đứa trẻ có khả năng cao sẽ trở thành một người tốt đẹp.

Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao, vốn là anh nông dân hiền lành, chất phác bị Bá Kiến vì ghen tuông mà bắt đi ở tù. Trở về từ nhà tù thực dân, hắn đã trở thành con quỷ dữ ở làng Vũ Đại. Chính xã hội phong kiến thối nát, nhà tù thực dân đã đày đọa, làm biến đổi cả nhân hình lẫn nhân tính của một con người. Truyện cổ Trung Hoa cũng có chuyện bà mẹ của Mạnh Tử dời nhà nhiều lần; lần sau cùng bà chuyển đến trường học. Bấy giờ Mạnh tử mới được tiếp xúc với một môi trường lành mạnh của giáo dục và trở nên siêng năng ngoan ngoãn. Thế mới thấy được sức ảnh hưởng của môi trường sống lên con người lớn đến nhường nào!

Trong dân gian cũng có không ít những câu tục ngữ tương tự khẳng định nội dung này: “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”, “Đi với Phật mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy”, “Ở gần nhà giàu mỏi răng ăn cốm,/ Sống gần kẻ trộm ốm lưng chịu đòn”, “Thói thường gần mực thì đen/ Anh em bạn hữu phải nên chọn người”, …. Tất cả cho thấy một kinh nghiệm sống quý báu về mối quan hệ giữa môi trường sống và tâm hồn con người.

Tuy nhiên, có phải cứ gần mực thì sẽ đen, gần đèn thì sẽ sáng? Không phải lúc nào cũng vậy! Có không ít trường hợp gần mực chưa chắc đã đen, gần đèn chưa chắc đã rạng. Yếu tố môi trường là quan trọng, nhưng lúc nào cũng thế, con người vẫn luôn là yếu tố quyết định. Đen hay sáng còn phụ thuộc vào chính bản lĩnh của chúng ta. Gần mực chưa chắc đã đen nếu ta biết cẩn thận. Lại có khi, gần đèn chưa chắc đã rạng nếu ta cố tình ngồi khuất. Như đóa hoa sen vươn lên từ bùn lầy nước đọng, từ bùn hôi tanh vẫn tỏa ngát mùi hương:

Lại có những kẻ, được sống trong cuộc sống tốt đẹp, giữa môi trường thân thiện, họ vẫn biến chất, thoái hóa, vẫn hư hỏng, sống ăn chơi sa đọa trên những đồng tiền bất lương. Những kẻ ấy chính là những con sâu làm chậm sự phát triển của xã hội, là thứ ung nhọt của xã hội mà chúng ta có nhiệm vụ phải loại trừ.

Tóm lại, câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” vẫn luôn là một bài học quý giá cho con người ở mọi thời đại. Nó nhắc nhở chúng ta phải biết chọn bạn mà chơi, biết chọn lựa một môi trường sống phù hợp với bản thân để phát triển toàn diện. Trong trường hợp may mắn được sống trong một môi trường tốt, cần biết nắm bắt và tiếp thu những tinh túy của xã hội, ngược lại, nếu sống trong một môi trường thiếu lành mạnh, chúng ta vẫn hoàn toàn có thể làm chủ được cuộc đời, tâm hồn mình nếu ta đủ bản lĩnh, thậm chí chính chúng ta sẽ là người cải tạo môi trường.

Nghị luận Gần mực thì đen gần đèn thì sáng - Mẫu 3

Mỗi một câu tục ngữ đều ẩn chứa trong đó một bài học mà người xưa đúc kết để lại, truyền dạy cho con cháu. "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" chính là kinh nghiệm từ cuộc sống của ông cha ta. Nó thể hiện mối quan hệ giữa môi trường xã hội với việc hình thành nhân cách con người.

"Mực" có màu đen, là tượng trưng cho những cái xấu xa, những điều không tốt đẹp. Tay khi bị dính mực thì sẽ dính màu đen của mực. Vậy nên "gần mực thì đen" tức là khi ta tiếp xúc với những điều xấu thì sẽ dễ dàng bị tiêm nhiễm theo. Đối ngược với mực, "đèn" lại là một vật phát ra ánh sáng khiến cho mọi thứ xung quanh trở nên rõ ràng hơn. Vậy nên, "đèn" trưng cho những điều tốt đẹp. "Gần đèn thì sáng" ý muốn nói đến việc ta được sống trong môi trường lành mạnh thì cuộc sống sẽ được ảnh hưởng nhiều về mặt tích cực. Như vậy, cả câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" chính là lời nhắc nhở cho chúng ta phải biết lựa chọn những cái tốt, cái phù hợp với bản thân để phát triển.

Trong một lớp học, không phải ai cũng là người tốt. "Con sâu làm rầu nồi canh", sẽ có những bạn học sinh lười học, ham chơi, vô kỉ luật. Đồng thời, bên cạnh đó, nhiều bạn cũng đang cố gắng học hành chăm chỉ, lễ phép với thầy cô, chan hòa với bạn bè. Bởi vậy, nếu chúng ta không cẩn thận trong việc lựa chọn một người bạn để chơi thích hợp, sẽ dễ gặp phải những người bạn không tốt. Họ sẽ tiêm nhiễm cho chúng ta những thói hư tật xấu, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của mình. Ngược lại, nếu chịu khó học hỏi những bạn học giỏi, có ý thức, bản thân sẽ có nhiều tiến bộ hơn, kết quả học tập cũng sẽ được cải thiện đáng kể.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, câu tục ngữ vẫn còn có mặt khiếm khuyết. Thực tế không phải ai cũng dễ dàng bị lôi kéo bởi môi trường xấu. "Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn", có rất nhiều người tuy cuộc sống khó khăn, vất vả, phải tiếp xúc nhiều với những thói hư tật xấu của xã hội, nhưng họ vẫn giữ được cho mình một nếp sống lành mạnh. Hơn nữa, với những bạn xấu, nếu được các bạn tốt chơi cùng, hướng dẫn khuyên nhủ, thì cũng sẽ có sự thay đổi về nhận thức. Những bạn hư được ngồi cùng với những bạn ngoan sẽ nhìn thấy mặt thiếu sót của bản thân mà sửa đổi, cố gắng.

Câu tục ngữ là một lời khuyên đúng đắn nhưng đồng thời chúng ta cũng cần phải xem xét một vấn đề trên nhiều khía cạnh. Điều quan trọng ở đây chính là ý thức của bản thân trong việc rèn luyện đạo đức và học tập.

Nghị luận về câu "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" mẫu 4

Từ lâu, nhân dân ta đã rút ra kết luận đúng đắn là môi trường xã hội mà mình đang sống, đặc biệt là mối quan hệ bạn bè có một tác dụng quan trọng đối với nhân cách đạo đức của mỗi người. Kết luận ấy được đúc kết lại thành câu tục ngữ: "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng".

Để nêu lên một bài học, một kinh nghiệm trong cuộc sống, ông cha ta thường mượn hình ảnh sự vật có liên quan đến con người để thể hiện ý của mình. Mực có màu đen, nếu ta tiếp xúc, sử dụng không khéo léo sẽ dễ dàng bị vấy bẩn. Mực tượng trưng cho những cái xấu xa, những điều không tốt đẹp. Còn đèn là vật phát ra ánh sáng soi tỏ mọi vật xung quanh. Đến gần đèn, ta được soi sáng. Đèn tượng trưng cho những cái tốt đẹp, sáng sủa. Từ hai hình ảnh tương phản nhau “ mực” và “ đèn”, câu tục ngữ nhằm nhắc nhở chúng ta : Nếu giao du với những người xấu ta sẽ bị tiêm nhiễm thói hư tật xấu; ngược lại nếu ta quan hệ với người tốt ta sẽ được ảnh hưởng tốt, sẽ học tập được những đức tính của bạn.

Câu tục ngữ là bài học kinh nghiệm của người xưa được đúc kết từ cuộc sống. Nó thể hiện rất rõ mối quan hệ giữa môi trường xã hội với việc hình thành nhân cách con người.

Ở gia đình, cha mẹ anh chị là tấm gương để cho đứa trẻ bắt chước. Nếu gia đình hòa thuận, cha mẹ là tấm gương sáng về học tập, về đạo đức thì gia đình đó sẽ có những đứa con ngoan. Trong khu xóm cũng vậy, nếu cả tập thể đều biết chấp hành tốt những quy định chung về nếp sống văn minh đô thị, biết giáo dục con cái tốt thì con em trong khu phố đó sẽ có một cuộc sống nề nếp đạo đức tốt. Gần gũi với chúng ta nhất là việc giao du với bạn bè trong trường trong lớp, nếu ta quan hệ được với nhiều bạn tốt, chăm ngoan học giỏi, nói năng lễ độ biết kính trên nhường dưới… thì chúng ta sẽ học tập được những đức tính tốt ấy và trở nên tốt đẹp hơn.

Ngược lại, trong gia đình, nếu cha mẹ chỉ biết lo làm ăn không quan tâm đến con cái, vợ chồng luôn luôn bất hòa thì chắc chắn những đứa trẻ lớn lên trong môi trường đó sẽ nhanh chóng trở thành đứa con hư. Ngoài xã hội, khi tiếp xúc gần gũi với môi trường không tốt đẹp, con người dễ dàng tập nhiễm những thói hư tật xấu và dần dần đánh mất bản chất lương thiện của mình. Cụ thể ở môi trường học tập, quanh ta có biết bao nhiêu bạn xấu thường xuyên trốn học, quậy phá, học yếu làm phiền lòng thầy cô. Nếu ta cứ lân la gắn bó với những bạn xấu ấy thì sớm muộn gì ta cũng bị ảnh hưởng lây. Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, nhân dân ta có nhiều câu ca dao mang nội dung giáo dục về vấn đề này:

“Thói thường gần mực thì đenAnh em bạn hữu phải nên chọn người”

Tuy nhiên, không phải ai cũng dễ dàng bị lôi kéo bởi môi trường xấu xa. Vẫn có những cánh sen vươn lên từ bùn lầy nước đọng, dù xung quanh hôi hám sen vẫn nở đẹp và tỏa ngát hương thơm. Thực tế vẫn có những người sống trong môi trường không tốt đẹp, không thuận lợi mà vẫn giữ mình không sa ngã. Môi trường càng xấu xa thì phẩm chất của con người càng tuyệt vời đáng khâm phục. Anh Nguyễn Văn Trỗi, người thợ điện ở thành phố Sài Gòn hoa lệ, vẫn không chút mảy may xao động bởi cuộc sống hào nhoáng, những thủ đoạn lọc lừa xảo trá. Anh chọn cho mình con đường Cách mạng, chấp nhận chiến đấu và hi sinh cho lý tưởng mà mình theo đuổi… Tấm gương của anh và biết bao gương sáng khác đã trở thành bài học cho bao thế hệ cháu con học tập.

Ngày nay, trong xu thế cả nước tiến lên con đường công nghiệp hóa hiện đại hóa, vẫn có những con người không giữ vững bản chất tốt đẹp của mình. Giữa cuộc sống tốt đẹp, giữa môi trường thân thiện, họ vẫn biến chất, thoái hóa, sống ăn chơi sa đọa trên những đồng tiền bất chính, những đồng tiền mồ hôi xương máu của nhân dân đóng góp… Những con người đó chính là những “con sâu làm rầu nồi canh”, là thứ ung nhọt của xã hội mà chúng ta có nhiệm vụ phải loại trừ.

Có thể nói, câu tục ngữ trên là một lời khuyên bảo sâu sắc, giúp em có bài học bổ ích, một cách nhìn đúng đắn về mối quan hệ giữa môi trường xã hội với việc hình thành nhân cách của bản thân. Câu tục ngữ giúp em có tinh thần cảnh giác trong việc giao du tiếp xúc với bạn bè, đồng thời xác định cho mình một thế đứng vững vàng trước những tác động tiêu cực của môi trường xung quanh để luôn luôn “ gần mực” mà vẫn không “ đen” và “ gần đèn” để luôn tỏa sáng.

Nghị luận về câu "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" mẫu 5

Có thể nói, những câu tục ngữ luôn mang đến cho chúng ta những bài học đắt giá về con người, về những mối quan hệ, kinh nghiệm sản xuất và đôi khi là về tình cảm lứa đôi. Chúng ta không thể phủ nhận tính chân thực và đúng đắn của những câu tục ngữ như vậy, vừa ngắn gọn, dễ hiểu mà vô cùng sâu sắc. Và để khuyên răn, nhắc nhở con cháu bài học về lựa chọn môi trường sống và các mối quan hệ, ông cha ta có câu: "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng".

Trước tiên, ta cần hiểu câu tục ngữ có nghĩa là gì?. "Mực, đen" là hai từ cùng trường từ vựng mang sắc thái tiêu cực, ẩn dụ cho những thói xấu, những điều sai trái. Còn "đèn, sáng" thì lại ngược lại, nó biểu hiện cho một trường từ vựng về những điều tốt đẹp và tươi sáng, ẩn dụ cho cái thiện trong cuộc sống. Câu tục ngữ ngắn gọn, có cấu trúc đối mang lại cho chúng ta thông điệp: Môi trường sống có ảnh hưởng lớn đến nhân cách của chúng ta. Ví dụ như khi được học tập và vui chơi cùng những người bạn tốt, ngoan thì chúng ta sẽ được giáo dục và trở thành những người như vậy. Ngược lại, khi sống trong môi trường toàn những tệ nạn, thì con người cũng sẽ trở thành một trong những phần tử vướng mắc phải những tệ nạn đó. Dường như câu nói này đúng đắn bởi chính những trải nghiệm trong cuộc sống của chúng ta đều thể hiện rõ điều này.

Từ thời xa xưa, mẹ Mạnh Tử đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của môi trường xung quanh ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách mỗi người. Khi nhà Mạnh Tử ở gần nghĩa địa, ở gần khu chợ, khi nhìn thấy mọi người xung quanh làm gì về nhà Mạnh Tử cũng bắt chước làm y như vậy. Mẹ Mạnh Tử biết rằng những địa điểm đó không phù hợp để con lớn lên và học tập nên đã chuyển nhà ngay cạnh trường học. Và quả đúng như vậy, khi ở gần trường học thấy các bạn mình đi học, dùi mài kinh sử, về nhà Mạnh Tử cũng bắt chước và chuyên tâm học hành, rồi sau này trở thành một vĩ nhân mà chúng ta ngưỡng mộ. Hay trong chính gia đình mình cũng vậy, khi lớn lên trong một gia đình nề nếp, gia giáo thì con cái của họ cũng sẽ thật ngoan và lễ phép. Còn ngược lại khi một gia đình luôn chứng kiến cảnh bạo lực thì chắc hẳn, những đứa con của họ sẽ trở nên cục cằn và thô lỗ như chính cha của chúng vậy. Môi trường sống, bạn bè, và những người xung quanh ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách và hành vi của chính chúng ta. Ta cũng đã từng nghe đâu đó câu ca dao:

"Thói thường gần mực thì đenAnh em bạn hữu phải nên chọn người"

Tuy nhiên, câu tục ngữ trên cũng không thể đúng hoàn toàn bởi đôi khi chính nội lực bên trong con người mới là yếu tố quyết định giống như "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn". Có rất nhiều người có nghị lực và quyết tâm sống rất lớn, tuy không được sinh ra trong môi trường, hoàn cảnh tốt vậy mà họ vẫn vươn lên, tỏa sáng khiến ai cũng phải nể phục. Đã có rất nhiều tấm gương nghèo vượt khó như học sinh thủ khoa đại học Y năm 2013, bố ngủ trong ống cống, vá xe để kiếm tiền cho hai con ăn học, còn mẹ thì đi vặt lông vịt thuê vào mỗi đêm để kiếm mấy chục nghìn đồng cho các con. Câu chuyện đó đã khiến bao người phải thán phục. Và còn rất nhiều, rất nhiều những tấm gương giàu nghị lực sống như vậy nữa quanh ta, đáng để ta học hỏi và noi theo.

Từ ý nghĩa sâu sắc của câu tục ngữ, bản thân em đã học được rất nhiều điều từ việc lựa chọn môi trường sống, việc chọn bạn mà chơi, và hơn hết đó là phải có lập trường vững chắc, sống đúng với nguyên tắc và bản thân mình. Với cuộc sống hiện đại và hội nhập như hiện nay, không ít những trào lưu, xu hướng thu hút giới trẻ. Đôi khi đó là những văn hoá tốt nhưng đâu đó vẫn còn những trò chơi, tiêu khiển khiến giới trẻ sa ngã, sống không có mục tiêu mà chỉ biết hưởng thụ. Chính câu tục ngữ đã khiến chúng em - những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường cần thận trọng hơn với những tác nhân và yếu tố ở bên ngoài cuộc sống. Và đặc biệt cần trau dồi những kĩ năng, kiến thức để tạo nên bản lĩnh vượt qua những cám dỗ đó.

Câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng" là một bài học hay với ý nghĩa sâu sắc và thiết thực cho chính chúng ta. Qua đây, ta cũng nhận thức rõ hơn về những bài học kinh nghiệm mà cha ông ta đã đúc rút được trong quá trình sống, từ đó càng trân trọng hơn những người bạn tốt, những người thân trong gia đình và cả thầy cô giáo và xã hội, đã tạo nên một môi trường học tập tốt và bình yên.