Người Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Hưởng Lợi Gì? - VIN-BHXH

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ hưởng lương hưu, được cấp thẻ bảo hiểm y tế suốt thời gian hưu trí.

Chủ đề phỏng vấn trực tuyến với chủ đề "Bảo hiểm xã hội tự nguyện" nhận sự quan tâm của độc giả với hàng trăm câu hỏi gửi về. Trong hai giờ đồng hồ, các chuyên gia giải đáp thắc mắc của người dân xung quanh về lợi ích khi tham gia, chi phí đóng, cách tính lương hưu khi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện... Dưới đây là nội dung buổi tư vấn trực tuyến:

- Người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hưởng những lợi ích gì thưa chuyên gia? (Trần Thùy Linh, 25 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh - Phó trưởng ban Quản lý thu sổ, thẻ - Bảo hiểm xã hội Việt Nam:

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện xã hội được hưởng những lợi ích sau:

Thứ nhất, hưởng lương hưu (khi nam từ đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 55 tuổi trở lên và có từ đủ 20 năm đóngbảo hiểm xã hội trở lên).

Thứ hai, được cấp thẻ bảo hiểm y tế, để khám chữa bệnh theo chế độ bảo hiểm y tế khi đang hưởng lương hưu.

Thứ ba, lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với quỹ bảo hiểm xã hội.

Thứ tư, người đang hưởng lương hưu, hoặc đang tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 5 năm trở lên khi qua đời thì thân nhân được hưởng tiền mai táng phí và tiền tuất một lần.

Thứ năm, được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện với thời gian hỗ trợ tối đa là 10 năm.

Thứ sáu, thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội đều được ghi nhận để tính hưởng bảo hiểm xã hội.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền và bà Đinh Mai Hạnh giải đáp các thắc mắc của độc giả về bảo hiểm xã hội tự nguyện.

- Mức hưởng một lần khi tham gia bảo hiểm tự nguyện như thế nào? (Việt Dũng, 42 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền - Trưởng phòng Hưu trí, Ban Thực hiện chính sách bHXH - Bảo hiểm xã hội Việt Nam:

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, mức hưởng BHXH một lần của người tham gia BHXH tự nguyện được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

- 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.

- 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Mức hưởng BHXH một lần của đối tượng được Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ, trừ trường hợp bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

- Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là ai? (Thu Mai, 32 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Căn cứ khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, khoản 1 Điều 2 Thông tư số 01/2016/TT-BLĐTBXH, ngày 18/2/2016 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện, người tham gia là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bao gồm:

- Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 3 tháng trước ngày 1/1/2018; Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 1 tháng từ ngày 1/1/2018 trở đi. - Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố. - Người lao động giúp việc gia đình. - Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương. - Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. - Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình. - Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội. - Người tham gia khác.

- Tôi nghỉ việc nên phải dừng đóng bảo hiểm xã hội, tôi muốn chuyển sang đóng bảo hiểm tự nguyện, cách tính chế độ lương hưu như thế nào? (Trần Thu Hà, 38 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền:

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, mức lương hưu hằng tháng của người vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc, vừa có thời gian tham gia BHXH tự nguyện được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH. Cụ thể:

- Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH (đối với nữ), 18 năm, 19 năm hoặc 20 năm (đối với nam nghỉ hưu tương ứng từ năm 2020 trở đi), sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%. Đối với trường hợp nghỉ hưu khi suy giảm khả năng lao động, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

- Mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH để tính lương hưu đối với người tham gia BHXH tự nguyện mà trước đó có thời gian đóng BHXH bắt buộc được tính theo công thức sau:

Mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH	Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc		x	Tổng số tháng đóng BHXH bắt buộc			Tổng các mức thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện
	Tổng số tháng đóng BHXH bắt buộc			Tổng số tháng đóng BHXH tự nguyện

Trong đó:

- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là bình quân tiền lương tháng đóng BHXH theo quy định đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này hoặc người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, hoặc người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.

- Tổng các mức thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện là tổng các mức thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện đã được điều chỉnh theo quy định.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền cung cấp cách tính lương hưu.

Ngoài ra, người tham gia BHXH tự nguyện khi nghỉ hưu mà trước đó có từ đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên, trừ người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn và lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn thì mức lương hưu hàng tháng thấp nhất bằng mức lương cơ sở tại thời điểm hưởng lương hưu.

Người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần. Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH.

- Các hình thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện? (Trà Mi, 32 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Theo quy định tại Điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện thì:

- Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất: Đóng hằng tháng, 3 tháng một lần, 6 tháng một lần, 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần, đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng bảo hiểm còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

- Trường hợp người tham gia đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định mà thời gian đã đóng còn thiếu trên 10 năm nếu có nguyện vọng thì tiếp tục đóng bảo hiễm xã hội tự nguyện theo một trong các phương thức (hàng tháng, 3 tháng một lần, 6 tháng một lần, 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần) cho đến khi thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu theo quy định.

Người tham gia liên hệ với đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (bưu điện, UBND xã) hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội để được hướng dẫn kê khai, đăng ký đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

- Trong quá trình đóng BHXH tự nguyện, nếu không có khả năng đóng tiếp tôi được nhận chế độ một lần và hưởng các chế độ như thế nào? (Phương Anh, 29 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền:

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, người tham gia BHXH tự nguyện mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

- Sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

- Đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà không tiếp tục tham gia BHXH.

- Ra nước ngoài để định cư.

- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Mức hưởng BHXH một lần của người tham gia BHXH tự nguyện được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:

- 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.

- 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Mức hưởng BHXH một lần của đối tượng được Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ, trừ trường hợp bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

- Các hộ nghèo, đối tượng chính sách được hỗ trợ đóng bảo hiểm tự nguyện như thế nào? (Phương Mai, 37 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Theo quy định tại Điều 14 Nghị định 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015, việc hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cụ thể như sau:

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 700.000 đồng), cụ thể: - Bằng 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo (hiện nay là 46.200 đồng một tháng). - Bằng 25% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo (hiện nay là 38.500 đồng một tháng) - Bằng 10% đối với các đối tượng khác (hiện nay là 15.400 đồng một tháng). Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).

Bà Đinh Mai Hạnh cung cấp thông tin về mức hỗ trợ đóng bảo hiểm tự nguyện.

- Khi tham gia BHXH tự nguyện, cách tính chế độ lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu như thế nào? (Ngọc Trinh, 27 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền:

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, mức lương hưu hằng tháng được tính như sau:

- Mức lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH

Trong đó: Tỷ lệ hưởng lương hưu của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH, cụ thể:

+ Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

+ Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2020 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, người lao động cả nam và nữ được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

- Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính bằng bình quân các mức thu nhập tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng. Thu nhập tháng đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.

Người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần. Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH.

- Tôi làm việc ở nước ngoài muốn nhờ người nhà đóng bảo hiểm tự nguyện để sau này về nước hưởng lương hưu có được không? (Hà Trang, 45 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Căn cứ khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, khoản 1 Điều 2 Thông tư số 01/2016/TT-BLĐTBXH, ngày 18/2/2016 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.

Như vậy, nếu chị không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật thì chị có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

- Tôi là nữ, năm nay 52 tuổi đã đóng BHXH được 18 năm. Như vậy tôi có thể đóng BHXH tự nguyện thêm 3 năm nữa, tổng cộng đóng 21 năm, số tuổi lúc đó là 55. Vậy lúc đó tôi có được hưởng lương hưu chưa? Nếu chưa thì tôi phải đóng BHXH tự nguyện đến khi nào, tỷ lệ đóng và số tiền tối thiểu là bao nhiêu? (Trần Tú Minh, 52 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền:

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành thì người lao động hưởng lương hưu khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi.

- Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

Từ năm 2021 trở đi, tuổi nghỉ hưu được quy định tại Điều 169 Bộ Luật Lao động năm 2019. Cụ thể, kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Như vậy, trường hợp bạn năm nay 52 tuổi, đã đóng BHXH được 18 năm. Bạn có thể tham gia tiếp BHXH tự nguyện cho đến khi đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu. Tuy nhiên, bạn không cung cấp đầy đủ thông tin về ngày tháng năm sinh cụ thể để xác định tuổi đời nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 Bộ luật lao động năm 2019 nên BHXH Việt Nam chưa đủ căn cứ để trả lời cụ thể về thời điểm hưởng lương hưu đối với Bạn.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền cho biết người lao động hưởng lương hưu khi đáp ứng các điều kiện: Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

Hiện nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 về điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, trong đó có nêu rõ thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo từng tháng, năm sinh của người tham gia BHXH. Đề nghị bạn đối chiếu quy định của Nghị định số 135/2020/NĐ-CP để xác định thời điểm hưởng lương hưu đối với bạn.

Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành thì người tham gia BHXH tự nguyện hằng tháng đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Trong đó mức thu nhập thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 700.000 đồng).

Ngoài ra, người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể là bằng 30% đối với người tham gia thuộc hộ nghèo; 25% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác, thời gian hỗ trợ tối đa là 10 năm.

- Đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện như thế nào để hưởng lương hưu? (Cúc Thư, 45 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Điều kiện để được hưởng lương hưu là nam từ 60 tuổi, nữ từ đủ 55 tuổi trở lên và có từ đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.

Người tham gia lựa chọn mức thu nhập hàng tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện; mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập lựa chọn làm căn cứ đóng. Trong đó, mức thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 700.000 đồng); cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng (hiện nay là 29,8 triệu đồng). Theo đó, mức đóng thấp nhất hiện nay là 22% x 700.000 đồng = 154.000 đồng.

- Tôi đã tham gia BHXH tự nguyện được hai năm. Tôi đi nghĩa vụ quân sự và sau đó tôi chuyển sang quân nhân chuyên nghiệp, phục vụ trong quân đội được 6 năm 5 tháng. Tôi xin nghỉ việc và được hưởng chế độ phục viên từ năm 1992. Nay tôi có chế độ 62 đối với người tham gia ở Campuchia, vậy tôi có được cộng thêm thời gian tham gia BHXH tự nguyện không? (Mai văn Hà, 1968 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền:

Tại Khoản 2 Điều 23 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/22015 của Chính phủ quy định: Quân nhân, công an nhân dân phục viên, xuất ngũ, thôi việc trước ngày 15/12/1993, sau đó chuyển sang làm việc có tham gia BHXH bắt buộc tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế (bao gồm cả người làm việc tại y tế xã, phường, thị trấn, giáo viên mầm non hoặc người giữ các chức danh ở xã, phường, thị trấn trước ngày 1/1/1995 đã được tính là thời gian đã đóng BHXH). Cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động mà không hưởng chế độ trợ cấp theo quy định tại các Quyết định số: 47/2002/QĐ-TTg ngày 11/4/2002, Điểm a Khoản 1 Điều 1 của Quyết định số 290/2005/QĐ-TTg ngày 08/11/2005, Quyết định số 92/2005/QĐ-TTg ngày 29/4/2005, Quyết định số 142/2008/QĐ-TTg ngày 27/10/2008, Quyết định số 38/2010/QĐ-TTg ngày 06/5/2010, Quyết định số 53/2010/QĐ-TTg ngày 20/8/2010 và Quyết định số 62/2011/QĐ-TTg ngày 09/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ thì được cộng nối thời gian công tác trong quân đội, công an trước đó với thời gian công tác có đóng BHXH sau này để tính hưởng BHXH.

Đối chiếu quy định nêu trên, Ông tham gia BHXH tự nguyện nên không thuộc đối tượng áp dụng của Khoản 2 Điều 23 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.

- Công ty tôi có lao động nam sinh tháng 4/1964, đóng bảo hiểm xã hội từ tháng 4/2004; nay bị bệnh, mất sức lao động. Vậy người này có thể đóng một lần bảo hiểm xã hội cho số năm còn thiếu để làm chế độ hưu không? Nếu được thì thủ tục thế nào, có thể đóng một lần với mức đóng thấp hơn hiện tại được không? (Bình Minh, 45 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Theo quy định tại khoản 4 Điều 15 Thông tư số 59/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu mà thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc còn thiếu tối đa 6 tháng thì người lao động được lựa chọn đóng một lần cho số tháng còn thiếu. Mức đóng hằng tháng bằng tổng mức đóng của người lao động và người sử dụng lao động theo mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội trước khi nghỉ việc vào quỹ hưu trí và tử tuất để hưởng lương hưu.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện, trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ tuổi nghỉ hưu (Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi) theo quy định mà thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu trên 10 năm nếu có nguyện vọng thì tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện theo một trong các phương thức. Đó là đóng hàng tháng, đóng 3 tháng một lần, đóng 6 tháng một lần, đóng 12 tháng một lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần đến khi còn thiếu không quá 10 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu theo quy định.

Đối chiếu với quy định, ông không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc một lần để hưởng lương hưu. Đồng thời, ông còn thiếu không quá 10 năm đóng bảo hiểm xã hội nhưng chưa đủ 60 tuổi nên cũng không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu.

Vì vậy, ông có thể tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đến khi đủ tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên để được hưởng lương hưu theo quy định.

Bà Đinh Mai Hạnh cho biết người lao động nam sinh năm 1964 có thể đóng bảo hiểm tự nguyện đến khi đủ tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên để hưởng lương hưu.

- Bảo hiểm xã hội có hình thức ưu đãi, hỗ trợ gì để thu hút người dân đóng bảo hiểm tự nguyện? (Thúy Hà, 42 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Từ ngày 1/1/2018, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền đóng. Cụ thể, hiện tại hỗ trợ 15.400 đồng một tháng đối với người tham gia không thuộc hộ nghèo và cận nghèo; 38.500 đồng một tháng đối với người thuộc hộ cận nghèo và 46.200 đồng một tháng đối với người thuộc hộ nghèo. Mức hỗ trợ của ngân sách Nhà nước tối đa là 10 năm.

- Tôi sinh ngày 20/12/1967, ngày 20/12/2022 là tôi đúng 55 tuổi, nhưng do thay đổi tuổi về hưu tôi sẽ phải làm việc thêm 6 tháng, tức là về hưu vào tháng 6/2023. Lúc đó tôi tạm tính thời gian tham gia BHXH của tôi là 21 năm 4 tháng - đủ thời gian đóng BHXH để được lãnh lương hưu. Nhưng tôi nghe nói Nhà nước sẽ tăng thời gian đóng BHXH để được lãnh lương hưu là 30 năm, có đúng không? Và trường hợp của tôi sẽ như thế nào, có được xem xét vì sát ngay thời điểm tăng. Nếu phải đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu thì tôi phải đóng bao nhiêu tháng, mỗi tháng bao nhiêu, đóng một lần hay đóng góp nhiều lần? (Thanh Thảo, 53 tuổi)

- Bà Nguyễn Thị Thanh Hiền:

Theo quy định pháp luật về BHXH hiện hành thì người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: 1. Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi. 2. Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh vàXã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên. 3. Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi, có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò. 4. Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp. 5. Được hưởng lương hưu với mức thấp hơn nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: - Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80% và nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi. - Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi. - Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành. Mặt khác, từ năm 2021 trở đi, tuổi nghỉ hưu được quy định tại Điều 169 Bộ Luật Lao động năm 2019, Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của Chính phủ về tuổi nghỉ hưu, cụ thể:

1. Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ. 2. Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định tại điểm một nêu trên tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. 3. Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định tại điểm một nêu trên tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Mức lương hưu hằng tháng được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng BHXH quy định. Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH (đối với nữ), 18 năm, 19 năm hoặc 20 năm (đối với nam nghỉ hưu tương ứng từ năm 2020 trở đi), sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%. Đối với trường hợp nghỉ hưu khi suy giảm khả năng lao động, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Do thông tin Bạn cung cấp chưa đầy đủ về điều kiện làm việc nên BHXH Việt Nam chưa đủ căn cứ để xác định thời điểm Bạn đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu. Đề nghị bạn đối chiếu với quy định tại Nghị định số 135/2020/NĐ-CP để biết được thời điểm bạn đủ điều kiện về tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí. Nếu tại thời điểm bạn đủ điều kiện về tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí mà bạn đã đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên thì bạn đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu.

- Tôi đi làm và tham gia bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp được hơn 2 năm. Giờ tôi không làm việc tại doanh nghiệp nữa mà về nhà kinh doanh nhỏ. Tôi đã có sổ bảo hiểm. Bây giờ tôi muốn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tôi có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thể dùng sổ bảo hiểm đã được cấp để đóng tiếp được hay không? Thời điểm tôi muốn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là tháng 1/2021. Tôi xin cảm ơn! (Bích Phương, 52 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Bà không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nên có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Bà đến đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế để đăng ký tham gia, kê khai mã số bảo hiểm xã hội (mã số là số sổ bảo hiểm xã hội). Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện đều được tính hưởng bảo hiểm.

- Em là nam và tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc năm 31 tuổi và theo luật hiện hành thì để nhận tối đa lương hưu là 75% thì cần 35 năm đóng bảo hiểm xã hội. Nếu đền tuổi nghỉ hưu nhưng em chưa đóng đủ 35 năm thì sau đó em có được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho đến khi đủ 35 năm để nhận 75% lương hưu được không? (Phạm Huy, 36 tuổi)

- Bà Đinh Mai Hạnh:

Nếu bạn hết tuổi lao động (theo quy định hiện hành, nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi) đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 20 năm trở lên thì đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí. Nếu bạn chưa đủ 35 năm đóng bảo hiểm xã hội thì lương hưu của bạn tương ứng với số năm đã đóng.