NGUYỄN TRÃI VÀ NGUYỄN DU | Hientrankhanhdo

hientrankhanhdo This WordPress.com site is the bee's knees Bỏ qua nội dung

• Trang chủ
• About

← ĐẦU NĂM DƯƠNG LỊCH (truyện ngắn Trần Minh Hiền) SUY NGHĨ VỀ MỘT ĐIỀU ƯỚC →

NGUYỄN TRÃI VÀ NGUYỄN DU

Đăng trong Tháng Một 1, 2016 bởi hientrankhanhdo

NGUYỄN TRÃI VÀ NGUYỄN DU

https://twitter.com/hienminhtran http://www.facebook.com/profile.php?id=643665706 https://hientrankhanhdo.wordpress.com/ http://www.facebook.com/pages/Tran-minh-hien/167914163328628?notif_t=page_new_likes http://hientran1970.blogspot.com THUYẾT DUNG HÒA http://hientran1970.blogspot.com/2014/01/thuyet-dung-hoa.html THUYẾT DUNG HÒA https://hientrankhanhdo.wordpress.com/2014/01/15/thuyet-dung-hoa/ TƯƠNG LAI VIỆT NAM http://hientran1970.blogspot.com/2014/01/tuong-lai-viet-nam.html TƯƠNG LAI VIỆT NAM https://hientrankhanhdo.wordpress.com/2014/01/15/tuong-lai-viet-nam/ SÁCH DẠY CON THẾ KỶ 21 http://hientran1970.blogspot.com/2015/09/sach-day-con-ky-21.html SÁCH DẠY CON THẾ KỶ 21 https://hientrankhanhdo.wordpress.com/2015/09/03/sach-day-con-the-ky-21/ NGUYỄN TRÃI VÀ NGUYỄN DU

Trần Minh Hiền Orlando ngày 1 tháng 1 năm 2016

Trong số các bậc vĩ nhân, danh nhân của Việt Nam có hai nhà thơ, hai bậc đại thức giả siêu vượt lên hơn tất cả , đó là Ức Trai Nguyễn Trãi (1380 – 19 tháng 9 năm 1442) và Tố Như Thanh Hiên Nguyễn Du (3 tháng 1 năm 1766– 1820) . Cả hai đều học rộng và đóng góp to lớn cho đất nước : đi sứ sang Tàu là ngoại giao, Nguyễn Trãi được xem như như Gia Cát Lượng của Việt Nam khi cố vấn, quân sư cho Lê Lợi đánh thắng giặc Minh, cả Nguyễn Trãi và Nguyễn Du đều để lại những trước tác, những tác phâm lưu danh thiên cổ: Nguyễn Trãi với Bình Ngô Đại Cáo và Ức Trai Thi tập còn Nguyễn Du với Truyện Kiều bất hủ và Thanh Hiên Thi tập . Cả hai đều có một thời gặp nghịch cảnh, bất nhẫn cảnh nịnh thần nhiễu nhương mà ẩn sĩ . Nguyễn Trãi bị vu oan và chết thảm . Nguyễn Du thì may mắn hơn . Cả hai đều là những Bồ Tát hoá thân nhập thế cứu đời và để lại những áng văn chương tuyệt tác bất hủ . Mấy trăm năm sau hậu thế chúng ta đọc lại vẫn khâm phục và xúc động, tán thán cho tài năng xuất chúng, ít ai sánh nổi . Nếu Truyện Kiều của Nguyễn Du là kiệt tác của văn chương Việt Nam và thế giới thì Bình Ngô Đại Cáo cũng là một áng văn chương hiếm thấy: vừa là sử học, vừa là văn chương, vừa là bài diễn văn hùng hồn cho nhà vua, vừa là bài tổng kết cả một giai đoạn lịch sử một sách lược chiến lược trị quốc, an dân, chống kẻ thù không chỉ cho Lê Lợi mà cho mọi thời đại học theo . Ức Trai Thi tập là tập thơ xuất sắc bằng chữ Nôm gồm những bài Đường Luật tuyệt vời, càng đọc càng thấm thía, càng ngưỡng mộ . Hãy đọc một bài : Quy Côn Sơn* Châu Trung Tác Thập niên phiêu chuyển thán bồng bình Quy tứ dao dao nhật tự tinh Kỷ thác mộng hồn tầm cố lý Không tương huyết lệ tẩy tiên doanh (1) Binh dư cân phủ (2) ta nan cấm Khách lý giang sơn chỉ thử tình Uất uất thốn hoài vô nại xứ Thuyền song thôi chẩm đáo thiên minh. Dịch Nghĩa: Mười năm phiêu dạt như cỏ bồng cánh bèo – Ý muốn trở về ngày nào cũng nao nao (như cờ dựng trong trí) – Bao lần gửi hồn trong mộng về làng cũ – Mang bằng tưởng tượng huyết lệ về tẩy mộ tổ tiên – Than ôi, sau loạn lạc làm sao cấm cản được vụ búa rìu? – Trong cảnh khách này chỉ có mối tình ấy với giang sơn – Tấc lòng u uất thật khó xử – Song cửa thuyền lay gối mãi đến sáng trời. Dịch Thơ: Cảm Tác Trên Thuyền Về Côn Sơn Bình bồng phiêu lạc đã mười năm Ý định hồi hương một dạ chăm Hồn mộng gửi về quê vắng cũ Lệ hồng mơ rưới mộ xa xăm Búa rìu khó cản sau thời loạn Chốn khách xin dành chút cảm thâm Khôn giải tấc lòng đầy uẩn khúc Thuyền chao, gối động, sáng đêm nằm. Chú thích: * Côn Sơn: Một ngọn núi ở xã Chí Ngại, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương (Bắc Việt), trên núi có động Thanh Hư, dưới có cầu Thấu Ngọc, đều là thắng cảnh (theo sách Quảng Dư Chí). Đời Trần, Trúc Lâm thiền sư dựng am ở đây, và trạng nguyên Lý Đạo Tái (tức sư Huyền Quang) sau khi từ chức trở về nhập thiền và trụ trì chùa Ân Tứ ở núi này. Triều Trần, quan Tư đồ Trần Nguyên Đán, ông ngoại của Nguyễn Trãi, thường ngâm thơ uống rượu ở núi Côn Sơn sau khi từ chức vì can gián Hồ Quý Ly chuyên quyền mà không được. Tác giả từng thừa hưởng cơ ngơi của ngoại tổ. (1) Bản Đào Duy Anh (Nguyễn Trãi Toàn Tập) phiên là uynh. (2) Cân phủ: rìu búa, đây ý nói hình phạt sau thời loạn. Cụ Ức Trai đã mượn những vần thơ để gởi gấm tâm sự của mình, một bậc hiền tài mang nhiều khát vọng giúp nước giúp đời nhưng đành thúc thủ trước sự nhiễu nhương của thế sự, của sự bất tài nịnh nọt lên ngôi, đành ngậm ngùi mà làm thơ ở ẩn . Hãy đọc một bài thơ khác : Loạn Hậu Đáo Côn Sơn* Cảm Tác Nhất biệt gia sơn kháp (1) thập niên Quy lai tùng cúc bán tiêu nhiên Lâm tuyền hữu ước na kham phụ Trần thổ đê đầu chỉ tự liên Hương lý tài qua như mộng đáo Can qua vị tức hạnh thân tuyền Hà thời kết ốc vân phong hạ Cấp giản phanh trà chẩm thạch miên. (1) Bản Ức Trai Thi Tập chép chữ Hán là kháp nhưng phiên âm là cáp. Dịch Nghĩa: Từ khi rời núi quê đến nay đã vừa vặn mười năm – Trở về thấy tùng cúc phân nửa đã hoang hóa – Có hẹn với núi rừng sao đành phụ? – Cúi đầu xuống bụi đất mà tự thương mình – Làng xóm mới đi qua như thấy trong chiêm bao – Chưa xong giặc giã, sung sướng chiếc thân còn vẹn – Bao giờ thì ta làm được nhà ở chốn mây núi này? – Lấy nước suối pha trà và gối đầu lên đá ngủ? Dịch Thơ: Cảm Tác Khi Trở Về Côn Sơn Sau Loạn Cách biệt mười năm cảnh núi nhà Về xem tùng các nửa tiêu sơ Suối rừng trót hẹn, đành xao lãng Đất bụi nghiêng mình, tự xót xa Bước đến làng quê, lòng ngỡ mộng Chưa tàn khói lửa, phước còn ta Dưới chân mây núi lều mong cất Nước suối pha trà, gối đá mơ…” Mười năm phiêu bạt, mười năm khổ nạn, mười năm học hỏi và hun đúc hồn thơ của nhà thơ nên thơ ông tuyệt bút . Nguyễn Du cũng đi sứ sang Tàu, rồi mượn cốt truyện của Thanh Tâm Tài Nhân về Kim Vân Kiều Truyện mà viết lên Truyện Kiều bằng thơ lục bát gồm 3254 câu . Cái độc đáo của Truyện Kiều của Nguyễn Du là từ một cốt truyện tầm thường mà Cụ Tố Như Thanh Hiên Nguyễn Du đã làm thành một câu chuyện bất hủ, không phải chỉ về số phận của nàng Kiều, mà là số phận của chính ông, nhà thơ, lao đao lận đận, “Phải tên xưng xuất là thằng bán tơ. Một nhà hoảng hốt ngẩn ngơ, 590. Tiếng oan dậy đất, án ngờ lòa mây. “ mà là câu chuyện của cả dân tộc Việt Nam và cũng của cả loài người . Tang thương và tàn nhẫn . Bao nhiêu thời gian đã trôi qua mà bao giờ đọc Kiều người ta vẫn thấy mới, vì đó là bức tranh vân cẩu của cuộc đời . Soi mình vào Truyện Kiều, chúng ta ai cũng thấy mình ở đó . Những tác phẩm của ông đều xuất sắc: Tác phẩm bằng chữ Hán Bắc hành tạp lục Nam trung tạp ngâm Thanh hiên thi tập Tác phẩm bằng chữ Nôm Truyện Kiều Văn tế thập loại chúng sinh Văn tế sống hai cô gái Trường Lưu Thác lời trai phường nón Thanh Hiên Thi tập có những bài thơ tôi (TMH) rất thích như : 幽居其二 十載風塵去國賒， 蕭蕭白髮寄人家。 長途日暮新遊少， 一室春寒舊病多。 壞壁月明蟠蜥蜴， 荒池水涸出蝦蟆。 行人莫誦登樓賦， 強半春光在海涯。 U cư kỳ 2 Thập tải phong trần khứ quốc xa, Tiêu tiêu bạch phát ký nhân gia. Trường đồ nhật mộ tân du thiểu, Nhất thất xuân hàn cựu bệnh đa. Hoại bích nguyệt minh bàn tích dịch, Hoang trì thuỷ hạc xuất hà ma. Hành nhân mạc tụng “Đăng lâu phú”, Cưỡng bán xuân quang tại hải nha (nhai). Dịch nghĩa Bỏ quê hương đi suốt mười năm trong gió bụi, Đầu bạc lốm đốm, còn phải ăn nhờ ở đậu, Cảnh hiện nay của ta là cảnh đường đi còn dài mà trời đã về chiều, lại không tìm ra bạn mới! Giữa mùa xuân, nhà lạnh ngắt, bệnh cũ tái phát. Dưới ánh trăng, thạch sùng leo trên vách nát. Chiếc ao hoang, nước cạn khô, chỉ còn thấy ếch nhái. Ai xa quê hương chớ đọc bài phú Đăng lâu. Quá nửa đời người, ta còn ở nơi chân trời góc biển. “ My trung mạn hứng (Cảm hứng trong tù) 縻中漫興 鐘子援琴操南音， 莊錫病中猶越吟。 四海風塵家國淚， 十旬牢獄死生心。 平章遺恨何時了， 孤竹高風不可尋。 我有寸心無與語， 鴻山山下桂江深。 My trung mạn hứng Chung Tử viên cầm tháo nam âm, Trang Tích bệnh chung do Việt ngâm. Tứ hải phong trần gia quốc lệ, Thập tuần lao ngục tử sinh tâm. Bình Chương di hận hà thì liễu, Cô Trúc cao phong bất khả tầm. Ngã hữu thốn tâm vô ngữ dữ, Hồng Sơn sơn hạ Quế giang thâm. Dịch nghĩa Chung Tử gảy đàn theo điệu Nam, Trang Tích khi bệnh ngâm nga bằng tiếng Việt. Khắp bốn bể đầy gió bụi, nghĩ tình nhà việc nước mà rơi lệ, Mười tuần nằm trong lao tù, lòng thấp thỏm chuyện sống chết. Bao giờ mới hết mối hận Bình Chương? Khó mà có được phong cách cao thượng của người nước Cô Trúc. Ta có một chút tâm sự này, không biết bày tỏ cùng ai, Dưới chân núi Hồng, sông Quế Giang sâu thẳm. Mùa đông năm Bính Thìn, Nguyễn Du toan vào Gia Định giúp Nguyễn Ánh. Việc bị lộ, Quận Công Thận bắt bỏ tù mấy tháng rồi thả vì tiếc tài và cũng là bạn của Nguyễn Nễ. Độc Tiểu Thanh ký (Đọc tập Tiểu Thanh ký) 讀小青記 西湖花苑盡成墟， 獨吊窗前一紙書。 脂粉有神憐死後， 文章無命累焚餘。 古今恨事天難問， 風韻奇冤我自居。 不知三百餘年後， 天下何人泣素如。 Độc Tiểu Thanh ký Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Độc điếu song tiền nhất chỉ thư. Chi phấn hữu thần liên tử hậu, Văn chương vô mệnh luỵ phần dư. Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kỳ oan ngã tự cư. Bất tri tam bách dư niên hậu, Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như? Dịch nghĩa Vườn hoa cạnh Tây Hồ đã thành bãi hoang, Ta chỉ viếng nàng qua bài ký đọc trước cửa sổ mà thôi. Son phấn có linh hồn chắc phải xót chuyện xảy ra sau khi chết, Văn chương không có mệnh mà cũng bị liên luỵ, đốt đi còn sót lại một vài bài. Mối hận cổ kim, thật khó mà hỏi ông trời. Ta tự coi như người cùng một hội, một thuyền với nàng là kẻ vì nết phong nhã mà mắc phải nỗi oan lạ lùng. Chẳng biết ba trăm năm sau, Thiên hạ có ai khóc Tố Như ta? “ Không chỉ là ba trăm năm sau nhiều người hậu học khóc Tố Như mà muôn đời sau người ta sẽ còn khóc cho Tố Như và khóc cùng Tố Như với những Văn Tế Thập Loại chúng sinh và nhiều áng văn chương bất hủ khác . Hôm nay đây, đọc lại Nguyễn Trãi và Nguyễn Du, kẻ hậu học hèn hạ này xin nghiêng mình kính bái hai vị Bồ Tát, hai đại thi hào của dân tộc Việt Nam .

Trần Minh Hiền Orlando ngày 1 tháng 1 năm 2016

https://twitter.com/hienminhtran http://www.facebook.com/profile.php?id=643665706 https://hientrankhanhdo.wordpress.com/ http://www.facebook.com/pages/Tran-minh-hien/167914163328628?notif_t=page_new_likes http://hientran1970.blogspot.com THUYẾT DUNG HÒA http://hientran1970.blogspot.com/2014/01/thuyet-dung-hoa.html THUYẾT DUNG HÒA https://hientrankhanhdo.wordpress.com/2014/01/15/thuyet-dung-hoa/ TƯƠNG LAI VIỆT NAM http://hientran1970.blogspot.com/2014/01/tuong-lai-viet-nam.html TƯƠNG LAI VIỆT NAM https://hientrankhanhdo.wordpress.com/2014/01/15/tuong-lai-viet-nam/ SÁCH DẠY CON THẾ KỶ 21 http://hientran1970.blogspot.com/2015/09/sach-day-con-ky-21.html SÁCH DẠY CON THẾ KỶ 21 https://hientrankhanhdo.wordpress.com/2015/09/03/sach-day-con-the-ky-21/

Chia sẻ:

• X
• Facebook

Thích Đang tải...

About hientrankhanhdo

writer, teacher View all posts by hientrankhanhdo → Bài này đã được đăng trong Uncategorized. Đánh dấu đường dẫn tĩnh. ← ĐẦU NĂM DƯƠNG LỊCH (truyện ngắn Trần Minh Hiền) SUY NGHĨ VỀ MỘT ĐIỀU ƯỚC →

Bình luận về bài viết này Hủy trả lời

Δ

• Tìm kiếm cho:

• Bài viết mới

  • MỖI NGÀY MỘT CÂU SUY NIỆM TRƯỚC KHI NGỦ SỐ 616 NGÀY 19 THÁNG 12 NĂM 2025
  • NHƯ EM CÒN YÊU MÃI
  • MỖI NGÀY MỘT CÂU SUY NIỆM TRƯỚC KHI NGỦ SỐ 615 NGÀY 18 THÁNG 12 NĂM 2025
  • LÒNG BUỒN RƯỜI RƯỢI
  • MỖI NGÀY MỘT CÂU SUY NIỆM TRƯỚC KHI NGỦ SỐ 614 NGÀY 17 THÁNG 12 NĂM 2025

• Bình luận mới nhất

  	produsen tas trong Hello world!
  	Hải Phạm Quang trong NHỮNG ĐIỀU LÝ THÚ VỀ ĐIỆU WALT…
  	Kristen trong SÁCH DẠY CON THẾ KỶ 21
  	nguyễn văn sinh trong CHO ƯỚC MƠ GIÁC NGỘ NẢY M…
  TU TÂM – hient… trong SÁCH DẠY CON THẾ KỶ 21

• Thư viện

  • Tháng Mười Hai 2025
  • Tháng Mười Một 2025
  • Tháng Mười 2025
  • Tháng Chín 2025
  • Tháng Tám 2025
  • Tháng Bảy 2025
  • Tháng Sáu 2025
  • Tháng Năm 2025
  • Tháng Tư 2025
  • Tháng Ba 2025
  • Tháng Hai 2025
  • Tháng Một 2025
  • Tháng Mười Hai 2024
  • Tháng Mười Một 2024
  • Tháng Mười 2024
  • Tháng Chín 2024
  • Tháng Tám 2024
  • Tháng Bảy 2024
  • Tháng Sáu 2024
  • Tháng Năm 2024
  • Tháng Tư 2024
  • Tháng Ba 2024
  • Tháng Hai 2024
  • Tháng Một 2024
  • Tháng Mười Hai 2023
  • Tháng Mười Một 2023
  • Tháng Mười 2023
  • Tháng Chín 2023
  • Tháng Tám 2023
  • Tháng Bảy 2023
  • Tháng Sáu 2023
  • Tháng Năm 2023
  • Tháng Tư 2023
  • Tháng Ba 2023
  • Tháng Hai 2023
  • Tháng Một 2023
  • Tháng Mười Hai 2022
  • Tháng Mười Một 2022
  • Tháng Mười 2022
  • Tháng Chín 2022
  • Tháng Tám 2022
  • Tháng Bảy 2022
  • Tháng Sáu 2022
  • Tháng Năm 2022
  • Tháng Tư 2022
  • Tháng Ba 2022
  • Tháng Hai 2022
  • Tháng Một 2022
  • Tháng Mười Hai 2021
  • Tháng Mười Một 2021
  • Tháng Mười 2021
  • Tháng Chín 2021
  • Tháng Tám 2021
  • Tháng Bảy 2021
  • Tháng Sáu 2021
  • Tháng Năm 2021
  • Tháng Tư 2021
  • Tháng Ba 2021
  • Tháng Hai 2021
  • Tháng Một 2021
  • Tháng Mười Hai 2020
  • Tháng Mười Một 2020
  • Tháng Mười 2020
  • Tháng Chín 2020
  • Tháng Tám 2020
  • Tháng Bảy 2020
  • Tháng Sáu 2020
  • Tháng Năm 2020
  • Tháng Tư 2020
  • Tháng Ba 2020
  • Tháng Hai 2020
  • Tháng Một 2020
  • Tháng Mười Hai 2019
  • Tháng Mười Một 2019
  • Tháng Mười 2019
  • Tháng Chín 2019
  • Tháng Tám 2019
  • Tháng Bảy 2019
  • Tháng Sáu 2019
  • Tháng Năm 2019
  • Tháng Tư 2019
  • Tháng Ba 2019
  • Tháng Hai 2019
  • Tháng Một 2019
  • Tháng Mười Hai 2018
  • Tháng Chín 2018
  • Tháng Tám 2018
  • Tháng Bảy 2018
  • Tháng Sáu 2018
  • Tháng Tư 2018
  • Tháng Ba 2018
  • Tháng Hai 2018
  • Tháng Một 2018
  • Tháng Mười Hai 2017
  • Tháng Mười Một 2017
  • Tháng Mười 2017
  • Tháng Chín 2017
  • Tháng Tám 2017
  • Tháng Bảy 2017
  • Tháng Sáu 2017
  • Tháng Năm 2017
  • Tháng Tư 2017
  • Tháng Ba 2017
  • Tháng Hai 2017
  • Tháng Một 2017
  • Tháng Mười Hai 2016
  • Tháng Mười Một 2016
  • Tháng Mười 2016
  • Tháng Chín 2016
  • Tháng Tám 2016
  • Tháng Bảy 2016
  • Tháng Sáu 2016
  • Tháng Năm 2016
  • Tháng Tư 2016
  • Tháng Ba 2016
  • Tháng Hai 2016
  • Tháng Một 2016
  • Tháng Mười Hai 2015
  • Tháng Mười Một 2015
  • Tháng Mười 2015
  • Tháng Chín 2015
  • Tháng Tám 2015
  • Tháng Bảy 2015
  • Tháng Năm 2015
  • Tháng Tư 2015
  • Tháng Ba 2015
  • Tháng Hai 2015
  • Tháng Một 2015
  • Tháng Mười Hai 2014
  • Tháng Mười Một 2014
  • Tháng Mười 2014
  • Tháng Chín 2014
  • Tháng Tám 2014
  • Tháng Bảy 2014
  • Tháng Sáu 2014
  • Tháng Năm 2014
  • Tháng Tư 2014
  • Tháng Ba 2014
  • Tháng Hai 2014
  • Tháng Một 2014
  • Tháng Mười Hai 2013
  • Tháng Mười Một 2013
  • Tháng Mười 2013
  • Tháng Chín 2013
  • Tháng Tám 2013
  • Tháng Bảy 2013
  • Tháng Sáu 2013
  • Tháng Năm 2013
  • Tháng Tư 2013
  • Tháng Ba 2013
  • Tháng Hai 2013
  • Tháng Một 2013
  • Tháng Mười Hai 2012
  • Tháng Mười Một 2012
  • Tháng Mười 2012
  • Tháng Chín 2012
  • Tháng Tám 2012
  • Tháng Bảy 2012
  • Tháng Sáu 2012
  • Tháng Năm 2012

• Chuyên mục

  • Uncategorized

• Meta

  • Tạo tài khoản
  • Đăng nhập
  • RSS bài viết
  • RSS bình luận
  • WordPress.com

hientrankhanhdo Blog tại WordPress.com. Trang này sử dụng cookie. Tìm hiểu cách kiểm soát ở trong: Chính Sách Cookie

• Bình luận
• Đăng lại
• Theo dõi Đã theo dõi
  • hientrankhanhdo
  Theo dõi ngay
  • Đã có tài khoản WordPress.com? Đăng nhập.
• • hientrankhanhdo
  • Theo dõi Đã theo dõi
  • Đăng ký
  • Đăng nhập
  • URL rút gọn
  • Báo cáo nội dung
  • Xem toàn bộ bài viết
  • Quản lý theo dõi
  • Ẩn menu

%d Tạo trang giống vầy với WordPress.comHãy bắt đầu