Nhà 3 Gian 2 Chái

Với kiến trúc độc đáo, ngôi nhà cổ gỗ mít ròng của ông Nguyễn Đình Hoan ở làng Lộc Yên, thôn 4 xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước (Quảng Nam) được nhiều nhà nghiên cứu và giới sưu tầm khẳng định là độc nhất vô nhị.

Ngôi nhà cổ gỗ mít ròng được xây năm 1850, từ thời cụ cố Nguyễn Đình Hoằng

Ngôi nhà cổ được làm hoàn toàn bằng gỗ mít rừng, thiết kế theo kiểu “tam gian nhị hạ” (ba gian hai chái) – một trong những loại nhà ở cổ truyền của người Quảng Nam. Trong nhà có 36 cây cột chính đều được đặt trên đá tảng, trong đó có 16 cột lớn cỡ một người ôm (8 cây cột nhất gỗ mít ròng, 16 cây cột nhì, 12 cây cột chái và vì kèo, xuyên, trính, đầu hồi… chạm trổ công phu được dựng trên khu đất có thế đắc địa về phong thuỷ)

Trước cửa nhà là dãy núi Hòn Ngang làm bình phong che chắn, sau lưng tựa vào núi Gò Tròn làm điểm tựa. Bước qua ngõ đá rêu phong là Vũng Trâu Lội – nơi thuỷ tụ từ hai con suối nhỏ không tên giao nhau.

Ngôi nhà cổ gỗ mít ròng tiêu biểu cho kiểu thức “tam đoạn kẻ chuyền”, tức có ba vì kèo nối liên tục và gối lên nhau tại các điểm tiếp xúc thông qua các cột cái, cột quân và cột hiên.

Căn nhà còn lưu giữ nguyên vẹn dấu tích của một thời của chủ nhân, từ bộ phản gỗ, tủ thờ, cặp trường kỷ, bức hoành phi, chiếc bàn tự xoay cùng những nét hoa văn chạm khắc trên những vì kèo…

Quan sát kỹ các thanh kèo này, người xem sẽ liên tưởng đến những con rồng như đang nối đuôi nhau “sà” từ nóc xuống đến tận hiên nhờ những nét chạm trổ cực kỳ tinh xảo. Các đầu kèo, đuôi kèo được trang trí hình con Giao và lá Cúc cách điệu nhờ cách chạm lộng, chạm nổi trứ danh của thợ mộc Văn Hà. Phần bụng kèo là chim trĩ, tùng lộc, nho – sóc, cổ đồ, hoa lan, mai, quả điệp… bụng kèo chạm lộng dây hoa cúc cách điệu, tỉ mỉ đến từng chi tiết.

Mái ngói âm dương được mua từ phố cổ Hội An về lợp thay thế từ thời cụ Nguyễn Huỳnh Anh (chủ nhân đã mất).

Nhà cổ gỗ mít ròng của ông Nguyễn Đình Hoan là ngôi nhà đẹp về kiến trúc, vật liệu, cách tạo hình và cả phong thủy. Ngôi nhà cổ rất xứng đáng với cái tên gọi “có một không hai” ở Quảng Nam.

Chuyên gia về nhà Việt- Nguyễn Thị Vân Anh

Nhà gỗ Phúc Lộc