Nhà Gỗ Cao Tầng đua Nhau Mọc Lên ở Bán đảo Scandinavia

Vượt lên những tòa nhà bê tông và khu rừng xung quanh, Trung tâm Văn hóa Sara ở thị trấn Skelleftea của Thụy Điển là một trong những tòa nhà bằng gỗ cao nhất thế giới. Công trình 20 tầng cao 75 m, được làm chủ yếu từ cây vân sam, có một khách sạn, một thư viện, một phòng triển lãm và các sân khấu nhà hát.

Xây nhà bằng gỗ là một truyền thống lâu đời ở các khu vực phía bắc Thụy Điển, nơi phần lớn diện tích đất được bao phủ bời những cánh rừng vân sam.

Các kiến trúc sư trên bán đảo Scandinavia ở Bắc Âu, bao gồm Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch, đang muốn dẫn đầu một cuộc cách mạng xây dựng bền vững với các tòa nhà gỗ cao tầng nhờ vào kỹ thuật công nghiệp tiên tiến.

"Các cột trụ cùng với dầm - sự kết hợp giữa thép và gỗ - là thứ tạo nên 20 tầng của Sara. Ngay cả trục thang máy cũng được làm hoàn toàn bằng gỗ. Công trình không dùng trát vữa và thạch cao. Đó là một tòa nhà 20 tầng bằng gỗ độc nhất", Therese Kreisel, một quan chức quy hoạch đô thị tại Skelleftea, nói với AFP trong chuyến tham quan trung tâm văn hóa.

Hiện nay, chỉ có một tòa tháp cao 85 m mới được dựng lên gần đây tại thị trấn Brumunddal của nước láng giềng Na Uy và một cấu trúc 84 m ở thủ đô Vienna của Áo là cao hơn Trung tâm Văn hóa Sara.

Oskar Norelius, một trong hai kiến trúc sư của dự án Sara bên cạnh Robert Schmitz, cho biết việc xây nhà cao tầng bằng gỗ vân sam "khó khăn hơn nhiều" so với bê tông cốt thép nhưng cũng mở ra cơ hội để phát triển những phương pháp xây dựng mới.

"Ví dụ, các phòng khách sạn được làm dưới dạng module chế tạo sẵn, sau đó được xếp chồng lên nhau như những miếng lego tại chỗ. Tòa nhà đã giành được một số giải thưởng về kiến trúc gỗ", Norelius nhấn mạnh.

Những người ủng hộ cho biết ưu điểm chính của việc xây nhà bằng gỗ là thân thiện với môi trường hơn. Xi măng và thép là hai trong số những vật liệu xây dựng phổ biến nhất, nhưng cũng gây ô nhiễm bậc nhất vì chúng thải ra một lượng lớn carbon dioxide, loại khí nhà kính chính.

Tuy nhiên, gỗ thải ra ít CO2 trong quá trình sản xuất và giữ lại carbon mà cây hấp thụ ngay cả khi nó được cắt nhỏ và sử dụng trong cấu trúc xây dựng. Nó cũng có trọng lượng nhẹ hơn, yêu cầu móng đơn giản hơn.

Theo Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu của Liên Hợp Quốc, gỗ làm vật liệu xây dựng thải ít carbon hơn tới 30 lần so với bê tông và hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn lần so với thép.

Một ưu điểm nữa của gỗ, theo kiến trúc sư Anders Berensson từ thủ đô Stockholm của Thụy Điển, là sự linh hoạt trong thi công. "Nếu bạn bỏ sót thứ gì đó trong quá trình cắt, bạn chỉ cần lấy dao hoặc cưa để điều chỉnh nó tại chỗ. Vì vậy, cả công nghệ cao và công nghệ thấp đều có thể áp dụng cùng lúc", ông nói.

Ở Stockholm, một công trình lớn bằng gỗ khác, được gọi là khu chung cư Cederhusen, đang trong giai đoạn hoàn thiện cuối cùng. Nó có những tấm ván lợp bằng gỗ tuyết tùng màu vàng, đỏ nổi bật ở mặt tiền và đã được tạp chí công nghiệp xây dựng Thụy Điển Byggindustrin vinh danh là Công trình của năm.

"Có thể thấy mọi thứ đang thay đổi chỉ trong vài năm qua ở Thụy Điển và tôi hy vọng các quốc gia khác sẽ nhanh chóng bắt kịp. Chúng ta đã thấy những ví dụ ở Anh, Canada và những nơi khác trên thế giới", Jessica Becker, điều phối viên của Trastad, một tổ chức vận động hành lang để xây dựng nhiều công trình bằng gỗ hơn, chia sẻ.

Đoàn Dương (Theo AFP)