Nhiễm Trùng Tiểu Trẻ Em - Bệnh Viện Nhi Đồng Thành Phố

Nhiễm trùng tiểu là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em, nguyên nhân là do sự phát triển của vi trùng trong bàng quang (nơi chứa nước tiểu) và thỉnh thoảng là ở thận (nơi lọc và tạo thành nước tiểu). Nhiễm trùng tiểu có thể không có triệu chứng hay chỉ khiến cho trẻ có giác không khỏe hay bệnh rất nặng.

Những triệu chứng ở trẻ trên 3 tuổi:

Những triệu chứng nhiễm trùng tiểu ở trẻ trên 3 tuổi thường giống người lớn với những biểu hiện như sau:

• Than đau khi đi tiểu.
• Đi tiểu lắt nhắt, nhiều lần hơn bình thường.
• Tiểu són trong quần.
• Tiểu dầm vào ban đêm.
• Cảm giác mệt mỏi, không khỏe trong người.
• Mất cảm giác ngon miệng, biếng ăn.
• Sốt cao.
• Đau vùng bụng dưới hay đau vùng hông lưng.

Những triệu chứng ở trẻ dưới 3 tuổi: Trẻ nhỏ hay sơ sinh có triệu chứng rất thầm lặng và không điển hình. Các bé không thể than thở hay nêu lên sự khó chịu liên quan đến đường tiểu và bạn cũng khó theo dõi được việc trẻ đi tiểu lắt nhắt nhiều lần hơn bình thường (do trẻ thường được quấn tả và bình thường thì số lần đi tiểu của trẻ cũng đã rất nhiều). Các bé thường biểu hiện qua các dấu hiệu gián tiếp như sốt, bứt rứt, khó chịu, quấy khóc. Đối với trẻ càng nhỏ thì bệnh có thể biểu hiện nặng hơn do tình trạng nhiễm trùng huyết (vi trùng xâm nhập vào máu và lan nhanh khắp cơ thể).

Cách lấy nước tiểu xét nghiệm: Nếu bác sĩ nghi ngờ con bạn bị nhiễm trùng tiểu, bạn sẽ được yêu cầu lấy mẫu nước tiểu của bé vào một lọ đựng vô trùng để xét nghiệm.

Nước tiểu phải được lấy khi bé đang đi tiểu. Để đảm bảo mẫu nước tiểu không bị lây nhiễm vi trùng bên ngoài, bạn phải lấy nước tiểu giữa dòng, nghĩa là sau khi vệ sinh sạch sẽ đường tiểu và cho bé đi tiểu, bạn phải bỏ phần nước tiểu ban đầu (nghĩa là bỏ phần nước tiểu đầu dòng) và chỉ hứng phần nước tiểu sau đó và phải ngưng lại trước khi bé đi tiểu xong (nghĩa là không lấy phần nước tiểu cuối dòng). Nếu bé không thể lấy nước tiểu giữa dòng, bác sĩ có thể phải lấy mẫu nước tiểu bằng cách đưa một ống nhỏ vào bàng quang thông qua niệu đạo (đặt xông tiểu) hay chọc một kim nhỏ vào bàng quang thông qua thành bụng. Phương pháp lấy mẫu nước tiểu bằng cách cho trẻ đeo túi hứng không nên được sử dụng vì nước tiểu thu được rất dễ bị nhiễm khuẩn bên ngoài khiến cho kết quản xét nghiệm không chính xác. Trong một số trường hợp, bác sĩ phải yêu cầu trẻ làm thêm một số xét nghiệm khác như siêu âm bụng, xạ hình thận hay chụp XQ bàng quang niệu quản ngược dòng.

Điều trị: Sau khi lấy nước tiểu xét nghiệm, con bạn sẽ được bắt đầu điều trị kháng sinh ban đầu. Kháng sinh này có thể được thay đổi sau khi có kết quả cấy nước tiểu (thường có kết quả sau 2 ngày). Cần nhớ rằng bạn phải luôn thực hiện nghiêm chỉnh y lệnh dùng thuốc của bác sĩ. Nếu tình trạng nhiễm trùng nặng, bé có thể được cho nhập viện để dùng kháng sinh đường tĩnh mạch. Tuy nhiên trong đa số trường hợp, dùng kháng sinh bằng uống trong 3-7 ngày có thể diệt hoàn toàn vi khuẩn.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn cho trẻ uống kháng sinh liều thấp trong một thời gian dài để phòng ngừa nhiễm trùng tiểu. Trường hợp này thường được chỉ định cho những trẻ còn mang tả hay thường xuyên bị nhiễm trùng tái phát hay dị dạng đường tiết niệu. Tuy nhiên bạn cũng cần biết rằng trẻ vẫn có thể bị nhiễm trùng tiểu ngay khi đang sử dụng kháng sinh liều thấp dự phòng.

Phòng bệnh: Nếu trẻ đã bị nhiễm trùng tiểu một lần sẽ có nguy cơ nhiễm trùng tiểu tái phát sau đó, đặc biệt là bé gái. Sau đây là những hướng dẫn đơn giản giúp bạn phòng ngừa nhiễm trùng tiểu cho trẻ:

• Dạy cho bé gái biết phải rửa từ phía trước ra phía sau sau khi đi vệ sinh.
• Khuyến khích trẻ uống đầy đủ nước.
• Khuyến khích trẻ đi vệ sinh thường xuyên.
• Phòng ngừa táo bón.

Nếu trẻ vị thành niên bị nhiễm trùng tiểu tái phát thường xuyên và trẻ có hoạt động tình dục, bạn cần tham khảo thêm bác sĩ về những nguy cơ về các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục.

* GHI NHỚ:

• Nhiễm trùng tiểu là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là bé gái
• Uống kháng sinh đầy đủ và lấy nước tiểu xét nghiệm đúng cách rất quan trọng cho việc điều trị thành công.
• Nếu trẻ có biểu hiện lừ đừ, sốt cao hay rất mệt mỏi cần khám bác sĩ ngay.
• Nhiễm trùng tiểu có thể là biểu hiện của một bệnh lý lây truyền qua đường tình dục.

BS.CKI. DƯ MINH TRÍ BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG THÀNH PHỐ