Nhiều Bất Cập Trong Trồng Rừng Thay Thế

Việc trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đã được pháp luật quy định. Chủ đầu tư dự án có thể lập phương án, tổ chức trồng rừng thay thế khi được cơ quan chức năng phê duyệt hoặc thực hiện phương án nộp tiền trồng rừng thay thế vào Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh. Trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế, nhiều năm qua, một số chủ đầu tư dự án chậm hoặc chưa thực hiện nghĩa vụ nộp tiền trồng rừng thay thế. Việc bố trí đất trồng rừng cũng như giám sát của các cơ quan chức năng đối với trồng rừng thay thế bị buông lỏng. Đa phần diện tích tự trồng của các chủ dự án không thành rừng.

Nợ tiền trồng rừng thay thế kéo dài

Từ năm 2015 đến nay, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên - Huế đã phê duyệt 112 phương án nộp tiền trồng thay thế có chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để xây dụng các dự án thủy điện và một số dự án khác. Tổng diện tích chuyển đổi mục đích rừng theo kế hoạch là hơn 1.556 ha, tương ứng với tổng số tiền phải nộp để trồng rừng thay thế là trên 121 tỷ đồng.

Theo Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên - Huế, tổng số tiền trồng rừng thay thế đã được các chủ dự án chuyển mục đích sử dụng rừng nộp vào tài khoản của quỹ lũy kế đến tháng 12/2020 là 105,166 tỷ đồng, số tiền trồng rừng thay thế các chủ dự án còn nợ đọng là 16,103 tỷ đồng; trong đó 13,815 tỷ đồng của Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền và một số dự án đang làm thủ tục chuyển đổi.

Phó giám đốc Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên - Huế Trần Quốc Cảnh cho biết, Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền và Công ty cổ phần Thủy điện Hương Điền là hai chủ dự án nợ đọng tiền trồng rừng thay thế lớn nhất và kéo dài. Trong 5 năm qua, đơn vị đã phải gửi thông báo thu nợ rất nhiều lần để đôn đốc đòi nợ và gần đây Công ty cổ phần Thủy điện Hương Điền mới hoàn thành nộp số tiền nợ đọng hơn 13 tỷ đồng.

Nhà máy thủy điện Bình Điền được xây dựng nằm trên sông Hữu Trạch thuộc địa bàn thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế với 2 tổ máy phát điện công suất 44 MW. Tổng diện tích phải trồng rừng thay thế của Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền là 320,99 ha; trong đó, chủ đầu tư tự tổ chức trồng rừng thay thế là 134,29 ha và phải nộp vào Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên - Huế 13,815 tỷ đồng để thực hiện trồng 186,70 ha rừng thay thế.

Giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền Nguyễn Quang Hải cho biết, Nhà máy Thủy điện Bình Điền thực hiện quyết toán chi phí đầu tư xây dựng và đi vào hoạt động từ năm 2009. Việc thực hiện nghĩa vụ trồng rừng thay thế bắt đầu áp dụng từ năm 2016 nên đơn vị gặp khó khăn trong việc bố trí nguồn vốn.

Những năm gần đây, tình trạng hạn hán kéo dài nên nhà máy đạt sản lượng điện thấp dẫn tới việc nợ đọng nộp tiền trồng rừng thay thế. Hiện phía công ty đang cố gắng hoàn thành nộp số tiền nợ vào Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Thừa Thiên - Huế trong quý II/2021.

Việc triển khai trồng rừng thay thế trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế hiện do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh thẩm định phê duyệt. Tỉnh Thừa Thiên - Huế đang áp dụng đơn giá trồng rừng thay thế là 79,5 triệu đồng/ha bao gồm thời gian 1 năm trồng, 5 năm chăm sóc để thành rừng.

Khó đủ đường

Từ năm 2016 đến nay, chủ đầu tư dự án Nhà máy Thủy điện Bình Điền, Hương Điền, A Lưới đã tự tổ chức trồng hơn 267 ha rừng thay thế theo hồ sơ thiết kế và dự toán đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt. Nhưng đến nay vẫn chưa được Sở này đánh giá kết quả, báo cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên - Huế theo yêu cầu.

Điều đáng nói, những diện tích trên đều nằm trong quy hoạch đất năng lượng do các chủ dự án quản lý là diện tích bán ngập lòng hồ thủy điện chưa chuyển đổi qua đất trồng rừng. Loại cây mà các chủ dự án trên trồng chủ yếu là cây tràm úc, cây gáo.