Những Chiếc Bật Lửa Zippo Cũ Và Ký ức Chiến Tranh Việt Nam Trong ...

Bradford Edwards một  họa sĩ người Mỹ,nhưng ông dành phần lớn thời gian cho việc sáng tác tại Hà Nội với những tác phẩm nghệ thuật từ những đồ vật cũ. Những chiếc Zippo cũ mang lại cho Bradford niềm đam mê khác thường.

Từ ngày Zippo đầu tiên ra đời, bật lửa Zippo theo chân người lính mỹ khắp nơi trên các chiến trường từ thế chiến thứ 2 ở châu Âu và đến tận châu Á xa xôi như Việt Nam. Cha của Bradford là Roy Jack Edwards, một quân nhân trong chiến tranh Việt Nam. Bradford không trải qua chiến tranh ở Việt Nam, nhưng những chiếc bật lửa zippo cũ bắt nguồn từ chiến tranh Việt Nam đối với ông không chỉ là công cụ đánh lửa mà còn có ý nghĩa hơn  thế

Nghệ sĩ Bradford Edwards

Bradford Edwards sưu tầm hàng  ngàn chiếc bật lửa Zippo cũ từ Việt Nam, “Đã có hàng ngàn chiếc Zippo qua tay tôi; có lẽ phải đến 10.000 chiếc”, ông nói. Ông bắt đầu tìm mua những chiếc bật lửa zippo cũ hồi những năm đầu thập niên 90, tại Sài Gòn, “Thật tệ là tôi lại bị ám ảnh vì những chiếc bật lửa Zippo tại Việt Nam” ông chia sẻ thêm. Ông mua cho đến khi bật lửa zippo cũ từ chiến tranh dần biến mất khỏi thị trường Sài Gòn.

Bradford dùng tài năng của mình “biến” những chiếc zippo thành tác phẩm nghệ thuật.

Nếu Việt Nam và người cha cựu quân nhân vẫn là điều bí ẩn với ông và câu trả lời không đi theo những người đã khuất, có lẽ câu trả lời có thể thấy hiển hiện trên những chiếc Zippo. Những thông điệp nhắn gửi trên chiếc zippo khi người lính Mỹ trong cơn nguy kịch. 

Một chiếc zippo của lính Mỹ, tên chủ nhân là Bob với vài dòng “Sinh ra để thua cuộc”

Zippo là một chiếc bật lửa hết sức đơn giản, vuông vức, có vỏ mạ crome sáng bóng, dùng bánh răng, đá lửa và xăng, nhưng nhạy đến mức chỉ một cái búng ngón tay là ngọn lửa bùng lên kèm theo tiếng “keng” trong trẻo khi chiếc nắp bật ra hoặc đóng lại.

Nhưng đến Việt Nam, Zippo còn hơn là chiếc bật lửa. Chúng là biểu tượng hàm ẩn về những gì mà nhiều người lính Mỹ đã nhận ra - góc nhìn trần trụi - nhiệm vụ ngớ ngẩn mà họ phải gánh vác trong cuộc chiến tranh đó.

Bộ sưu tầm bật lửa zippo từ chiến tranh của Bradford Edwards hơn 10.000 chiếc

Họ dùng Zippo để lấy lửa sáng, để châm thuốc, để đốt nến, đốt nhà, để mồi súng phun lửa”, Bradford Edwards nói, “Chúng là những vật dụng, nhưng chúng mang theo cả sự riêng tư”.

Theo nhà sản xuất Zippo, đã có khoảng 200 ngàn chiếc Zippo đã theo chân lính Mỹ vaò Việt Nam. Con số này có lẽ còn lớn hơn nhiều, phần lớn lính Mỹ để lại như cách trăn trối hay họ sợ hãi vùng đất này.

Những chiếc bật lửa Zippo cũ từ chiến trường Việt Nam không chỉ mang đến cho Bradford Edwards cảm hứng sáng tạo, theo ông “Những dòng viết văn vẻ và dân dã, kiểu cách và châm biếm”, Bradford Edwards nói, “Có rất nhiều cảm xúc chân thật ở đây. Không phải tất cả là bỡn cợt. Cảm động, buồn bã, kích động, những xúc cảm chân thật. Đôi khi còn có cả sức mạnh siêu nhiên mạnh mẽ trong đó. Rất mãnh mẽ”