Những điều Cần Biết Về Bọ Xít Nâu Hại Vải Nhãn

Tên khoa học: Tessaratoma papillosa

1/ Dấu hiệu sự gây hại của bọ xít nâu hại vãi, nhãn

Tên thường hay gọi của loại sâu bệnh này là bọ xít hại vải. Đây chính là sâu bệnh đa thực (nghĩa là có thể khai thác thức ăn ở trên các loại cây trồng khác nhau). Ngoài cây vải, bọ xít còn gây bệnh nặng trên cây nhãn.

– Dấu hiệu tác hại

Bọ xít non và trưởng thành chính hút đọt non, cuống chùm hoa và cuống quả hình thành những vết châm màu nâu đen. Lá khô cháy, hoa quả bị rụng. Khi trái lớn, bọ xít châm khiến cho trái thối rụng.

Bọ xít chích hút lộc và và trái non

Trái non mới tạo thành bị bọ xít gây bệnh

2/ Nhận biết bọ xít hại vải, nhãn

Bọ xít hại vải nhãn có ba thời kỳ (pha) phát dục: trứng, bọ xít non, trưởng thành. Có thể nhận biết những pha đó thông qua những đặc thù sau:

– Trưởng thành cơ thể có màu vàng nâu hoặc màu nâu. Mảnh lưng cứng màu nâu đến nâu đậm. Mút cánh có màu nâu đen. Mặt bụng có lớp phấn trắng (giống như vôi) bao trùm. Bọ xít trưởng thành qua đông lớp phần này bị mất dần hoawchj hoàn toàn không còn, trơ ra phần da cứng màu vàng sáng.

Bọ xít trưởng thành

– Trứng co hình cốc kích thuóc gần bằng bằng hạt đậu xanh, thường xếp thành 2 – 3 hàng trên lá, cành. Màu sắc thay đổi từ vàng sáng (mới đẻ) đến màu vàng xanh, màu nâu tím, khi sắp nở chuyển thành màu đen

Trứng và ổ trứng bọ xít trên lá

Bọ xít non: Lúc mới nở có hình trứng, viền màu đen lốm đốm (gần giống con bọ rùa nhưng dẹt hơn), sau chuyển dần sang màu vàng nâu, nâu.

Bọ xít non có 4 tuổi. Việc phân tuổi dựa trên những đặc tính sau:

+ Tuổi 1: Lúc mới nở dài 6,3 milimét, rộng 4,5mm màu đỏ tươi sau vài giờ chuyển sang màu xám

+ Tuổi 2: Màu đỏ nâu, đường viền cơ thể màu đen

+ Tuổi 3: Đôi mầm cánh hiện rõ lớp bột sáp bao phủ cơ thể dầy hơn, cơ thể màu xám mốc

+ Tuổi 4: Cơ thể chuyển sang màu vàng nâu, nâu. Con đực thường có kích cỡ 24,5 x 14,3 milimét, con cái 28,6 x 16,4mm

Bọ xít non

3/ Tìm hiểu thêm đặc tính sinh học và quy luật phát sinh gây bệnh của bọ xít hại vải, nhãn

Bọ xít trưởng thành qua đông trong tán cây, bụi rậm. Tháng 2-3 bọ xít đẻ trứng trên đọt non, chùm hoa (trứng dạng hình cốc, xếp thành 2 hàng, mỗi hàng 7-8 quả)

Bọ xít trưởng thành giao phối

Bọ xít đẻ trứng

Bọ xít non sau khi đã nở sống tụ tập thành tập đoàn ít di động. Tuổi lớn mới phân tán dần ra

Bọ xít non sống tụ tập trên cành vải, nhãn

Trong năm bọ xít gây bệnh nặng từ tháng 3-7/ Mật độ cao nhất vào thời kỳ quả thường có tạo thành đến khi chín.

Vườn vải càng lâu năm, rậm rạp càng bị hại nặng.

4/ Ngăn ngừa, diệt trừ bọ xít hại vải, nhãn

– Rung cây bắt bọ xít trưởng thành vào những đêm tối tháng 2-3 trời lạnh. (dưới gốc trải nilon hay quét sạch để dễ thu gom).

Trải bạt rung cây thu gom diệt trừ bọ xít

– Ngắt đốt hặc giết những ổ trứng, ổ bọ xít non.

– Dùng thuốc hoá học:

+ Dipterex nồng độ 0.1- 0,2% (thêm 50 mililít rượu/bình 10 lit)

+ Sherpa 25EC nồng độ 10-15 mililít.10lit nước

Nếu mật độ cao phun kép 2 lần cách nhau 10-15 ngày.

Nguồn: Giáo trình nghề trồng cây vải, nhãn – Bộ NN&PT NT