Những Vụ Sập Sàn Tiền ảo Lịch Sử Và Bài Học Cho Nhà đầu Tư

1. Quốc tế

• 
• 

Sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới Mt.Gox bị đánh sập

Nếu nói về những vụ tấn công đi vào lịch sử thì không thể không nhắc đến Mt. Gox - “ông trùm” trong giới sàn giao dịch tiền điện tử thời kỳ 2014.

Sự sụp đổ của Mt. Gox được coi là cuộc khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử tài chính Bitcoin (thế nhưng đến năm 2018 thì nó bị “soán ngôi” bởi Coincheck). Sàn này được thành lập từ 2010 bởi CEO người Pháp, trụ sở chính được đặt tại Nhật Bản.

Đầu năm 2014, Mt. Gox thông báo 850.000 BTC đã biến mất, có thể do tin tặc tấn công. Thời điểm đó, số tiền bị đánh cắp tương đương 450 triệu USD, còn theo tỷ giá hiện tại thì lên đến khoảng 3 tỷ 400 triệu USD.

Tháng 7, cơ quan thực thi pháp luật Hoa Kỳ tuyên bố đã bắt giữ nghi phạm của vụ trộm trên. Một người đàn ông Nga tên Alexander Vinnik -chủ sở hữu và điều hành sàn giao dịch Bitcoin BTC-e bị cáo buộc đã tấn công Mt. Gox và “rửa tiền” thông qua sàn giao dịch của chính mình.

Mt. Gox phá sản nhưng không làm giá của Bitcoin suy giảm. Ngược lại, đồng tiền này tăng giá đã giúp sàn giao dịch có thể trả nợ khách hàng. Tài sản và nợ của Mt. Gox bị “đóng băng” theo giá đồng yen, trong khi đó số Bitcoin còn lại của sàn này tăng vọt từ 400 USD lên đến hơn 4.000 USD hôm nay.

Chủ nợ của Mt. Gox đã kỳ vọng số nợ của mình sẽ được trả bằng Bitcoin, tuy nhiên luật pháp Nhật không cho phép nên khách hàng chỉ nhận được số tiền tương đương giá Bitcoin thời điểm 2014.

Và mới đây, vào ngày 15/3, cựu CEO sàn Mt. Gox đã nhận bản án 2,5 năm tù treo từ Tòa án Nhật Bản sau khi bị kết tội giả mạo hồ sơ tài chính của công ty và thao túng dữ liệu, còn về cáo buộc tội tham ôn thì lại không có bằng chứng để kết tội.

Sàn Bitfinex với 120.000 BTC bị đánh cắp

Tháng 8/2016, sàn giao dịch Bitcoin Bitfinex thông báo bị hacker lấy mất số Bitcoin trị giá xấp xỉ 480 triệu USD (tính theo giá trị hiện tại). Điều đáng nói là người dùng không bao giờ nhận được bồi thường cho số Bitcoin mà họ bị mất. Thay vào đó, sàn đã trả token BFX để bù vào các khoản lỗ của họ và hứa sẽ mua lại các token này vào một ngày sau đó.

Dù Bitfinex hiện đã trở thành một trong những sàn giao dịch hàng đầu nhưng trong năm vừa qua, sàn này đã liên tục hứng chịu nhiều tin đồn về việc “phá sản”, “gặp vấn đề về ngân hàng” cùng với những cáo buộc làm giả khối lượng Tether trên CoinMarketCap.

Tuy vậy, thời gian qua sàn dường như gặp khó khăn và nhiều cáo buộc của Tether trên CoinMarketCap cũng như tin tức phá sản hay vấn đề liên quan đến ngân hàng.

BitConnect - vụ lừa đảo thế kỷ

BitConnect là một trong những sự kiện không thể không nhắc đến do tính chất lừa đảo quá tinh vi và mức độ ảnh hưởng quá lớn; bên cạnh đó, có khoảng 50.000 người Việt tham gia vào mô hình pozi này.

BitConnect là một mô hình tài chính ứng dụng công nghệ hoạt động như một sàn cho vay tiền điện tử sinh lãi được cung cấp bởi một công ty có tên Bitconnect LTD và sở hữu đồng tiền riêng, xếp thứ 25 trên bảng xếp hạng và có giá trị vốn hóa hơn 2 tỷ USD.

Cụ thể, họ sẽ cho người khác vay tiền và nhận số lãi khá cao (từ 30 - 40% mỗi tháng) trong thời gian cố định. Mức lợi nhuận khi đầu tư vào dự án cũng khá cao, bởi lãi suất ngân hàng hịện tại chỉ là 7 - 8% một năm.

Nhận thấy sự bất thường từ hình thức đầu tư này, các nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới đã lên tiếng, một trong số đó là Vitalik Buterin - nhà sáng lập Ethereum nói rằng: “Bất kỳ hình thức huy động tài chính nào có lãi suất cao hơn 1% một ngày đều là lừa đảo Ponzi”. Và hậu quả nặng nề xảy ra chỉ thời gian ngắn sau đó đã làm giới đầu tư thật sự hoảng sợ.

Vào ngày 4/1/2018, BitConnect bất ngờ nhận được lệnh ngừng khẩn cấp cùng với tuyên bố rằng BitConnect đang tham gia vào các thương vụ đầu tư gian lận và lừa đảo, được đưa ra bởi Uỷ Ban Chứng khoán Texas. Website của BitConnect sau đó liên tục báo bảo trì, nâng cấp hệ thống, trước khi đăng thông báo ngừng hoạt động cho vay tiền điện tử vào ngày 17/1, kết hợp cùng đà giảm “không phanh” của đồng coin đã khiến các nhà đầu tư hoang mang cực độ.

Vào tháng 9/2018, sàn TradeSatoshi - sàn giao dịch cuối cùng còn niêm yết BCC đã quyết định gỡ bỏ đồng coin này khỏi sàn, và đây là dấu chấm hết đối với BitConnect.

Tuy nhiên, sau hơn 1 năm kể từ ngày diễn ra sự việc, vụ án BitConnect vẫn chưa có nhiều tiến triển mới ngoài việc một số nhân vật đã bị bắt tại Ấn Độ và Hoa Kỳ.

Coincheck đền bù 400 triệu USD sau vụ đánh cắp tiền ảo lớn nhất

Ngày 26/1/2018, Coincheck đã phát hiện sàn này bị xâm nhập trái phép và giao dịch tất cả các đồng tiền ảo đã bị ngừng sau đó, trừ đồng bitcoin. Số tiền bị đánh cắp lên tới 58 tỷ yen (530 triệu USD), vượt qua cả giá trị số Bitcoin bị biến mất khỏi sàn MtGox vào năm 2014.

Theo trang thông tin về tiền ảo CoinMarketCap, tổng giá trị vốn hóa thị trường của các đồng tiền ảo giảm khoảng 10% trong phiên 26/1 sau khi vụ đánh cắp được phát hiện, trong đó mức giảm đối với NEM khoảng 20%.

Coincheck được thành lập năm 2012 và là một trong những sàn giao dịch tiền ảo lớn ở Nhật Bản, cùng với bitFlyer Inc. Theo một nguồn tin, cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản đang xem xét phạt Coincheck do đã không có đủ biện pháp an toàn để bảo vệ tài khoản của khách hàng.

Sau sự cố, sàn giao dịch tiền ảo Coincheck tại Nhật Bản ngày 28/1 cho biết sẽ trả lại khoảng 400 triệu USD cho các khách hàng bị đánh cắp tài khoản. Theo đó, Coincheck nói sẽ dùng các quỹ riêng để hoàn lại khoảng 46,3 tỷ yen cho toàn bộ 260.000 khách hàng đã bị mất tài khoản NEM, đồng tiền ảo lớn thứ 10 thế giới về giá trị vốn hóa thị trường.

Sau khi được mua bởi nhóm Monex vào tháng 4 năm 2018, Coincheck đã mở cửa trở lại vào tháng 11/2018.

Truy nã CEO sàn Bitcoin ôm tiền bỏ trốn

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đang phát lệnh truy nã quốc tế nhà sáng lập Faruk Fatih Özer của công ty giao dịch tiền mã hóa Thodex. Người này được cho là đã bỏ trốn khỏi Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 20/4, trước khi sàn giao dịch đóng cửa ngày 22/4.

Ông Özer, trong một thông báo đăng trên website của Thodex, hứa hẹn mình sẽ trả tiền cho nhà đầu tư và quay trở lại Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, người này không tiết lộ địa điểm hiện tại của mình, cũng như hẹn trả tiền và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Con số thiệt hại chính xác của vụ việc chưa được thông báo. Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, trước khi ngừng giao dịch lượng tài sản trên Thodex vào khoảng 585 triệu USD.

Theo báo Haberturk của Thổ Nhĩ Kỳ, thiệt hại của những người chơi sàn này có thể lên đến 2 tỷ USD. Một luật sư bảo vệ người bị hại cho rằng món tiền đầu tư của hơn 390.000 người chơi trên sàn gần như không thể lấy lại.

Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, trước khi ngừng giao dịch lượng tài sản trên Thodex vào khoảng 585 triệu USD. Thodex có khoảng 400.000 người dùng, trong đó có 390.000 người thường xuyên giao dịch, theo hãng tin quốc gia Anadolu.

Mặc dù thông báo của Thodex hứa hẹn sẽ sớm trở lại, tài khoản mạng xã hội của nhiều quản lý của sàn đã bị khóa. Nhóm hỗ trợ người dùng của sàn này cũng không thể truy cập. CEO và nhà sáng lập Faruk Fatih Özer đã đóng tài khoản Twitter vào ngày 21/4.