NỢ NGỦ Và LỊCH EASY234 BIẾN THỂ - Bubuhuong

10/04/2021

NỢ NGỦ và LỊCH EASY234 BIẾN THỂ

1. NỢ NGỦ LÀ GÌ?

Nợ ngủ là tình trạng con bị thiếu ngủ nhiều ngày do nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc thiếu ngủ có thể khiến con bị overtired (quá mệt), dẫn tới cáu gắt, khó vào giấc, giấc ngủ không sâu dễ tỉnh giấc, ăn kém v.v..

Trong 3 tháng đầu mới sinh, nếu bị overtired con thường sẽ có các biểu hiện ngay lập tức. Tuy nhiên khi con đã lớn hơn, hệ thần kinh ổn hơn, thì thường nợ ngủ lại gom khá lâu mới biểu hiện ra.

Đặc biệt là các bé thường vướng “nợ ngủ” khi chuyển dịch từ lịch EASY 4 qua lịch EASY 234.

2. LÝ DO DẪN ĐẾN VIỆC “NỢ NGỦ”

• Bé chưa có nề nếp sinh hoạt ổn định từ trước.
• Mẹ ham kéo waketime (WT = thời gian thức) khi thấy con thức tốt mà không chú ý tổng thời gian thức có phù hợp với độ tuổi của con không.
• Không có bước lùi lịch khi con có biểu hiện mệt. Đến khi thấy con quấy đêm lại nghĩ rằng thiếu WT ngày, và càng cố kéo thêm wt ngày.
• Đi du lịch, đi chơi, về quê lễ Tết, nhà có việc xây sửa nhà kéo dài 5-10 ngày v.v.. ảnh hưởng tới lịch sinh hoạt của con.

3. BIỂU HIỆN CỦA BÉ NỢ NGỦ

• Tổng thời gian ngủ ít hơn thời gian ngủ tối thiểu theo độ tuổi và kéo dài nhiều ngày. (Tham khảo bảng thời gian thức ngủ trong sách Nuôi con không phải là cuộc chiến)
• Đi ngủ đêm vẫn vào giấc bình thường nhưng sau 1-2h dậy gào khóc không ngủ lại được.
• Đêm dậy nhiều lần, dậy quấy khóc 1-2-3 tiếng, sáng dậy sớm ko vượt được REM sáng (với những bé đã tự vượt REM sáng trước đó). (Trường hợp bé dậy đêm nhưng nằm chơi không khóc thì lại do thiếu WT ngày nhé)
• Ngày có thể mệt mỏi, cáu gắt, ngủ li bì, lố giờ, phá lịch EASY đang theo.
• Catnap ngày liện tục, đêm cũng dậy liên tục.
• …

Không phải bạn nào cũng biểu hiện tất cả những dấu hiệu này, nhưng nếu có 1 hoặc vài dấu hiệu như trên kéo dài, nhất là không phải do wonderweek hay bị ốm, thì mẹ có thể nghĩ tới khả năng NỢ NGỦ.

4. NỢ NGỦ NGẮN NGÀY và DÀI NGÀY

• Nợ ngủ ngắn ngày:

Xảy ra khi cho con đi chơi, đi du lịch, về quê, thay đổi môi trường ngủ v.v.. kéo dài 5-10 ngày làm ảnh hưởng tới lịch sinh hoạt của con. Con bị thiếu ngủ do môi trường ngủ ko phù hợp.

Thông thường trường hợp này các bạn bé sẽ tự trả nợ ngủ bằng cách gục ngã bất chấp. Nhiều bé ngủ liên tục lố giờ cả ngày và đêm trong 1-2 ngày nếu mẹ để yên cho bé ngủ.

Trong trường hợp này mẹ không nên quá cứng nhắc, thấy con thế lại ko cho ngủ, nhất quyết bắt theo lịch chuẩn sẽ khiến bé càng mệt mỏi hơn. Vì khi ko trả được nợ ngủ, con overtired quấy khóc, ngủ kém cả ngày lẫn đêm, thành ra từ nợ ngủ nhẹ thành nợ ngủ nghiêm trọng.

Cho nên khi lịch của con do khách quan mà bị xáo trộn vài ngày, mẹ nên linh hoạt quan sát biểu hiện mệt/buồn ngủ của con để cho con tự trả nợ ngủ nhẹ nhàng, đơn giản, ít đau thương.

• Nợ ngủ dài ngày:

Nợ ngủ dài ngày thường xảy ra do đổi lịch sinh hoạt, mẹ ham kéo wt. Đây là trường hợp cực kỳ phổ biến, nhất là với các bạn từ E4 lên lịch E2-3-4 và các bạn trong giai đoạn khủng hoảng ngủ 7-9m.

Nguyên nhân:

Ham kéo WT nhưng ko lùi lịch trả nợ ngủ luôn. Kéo WT thấy con thức được là cho thức triền miên năm tháng. Điều này dẫn tới con bị thiếu ngủ ngày, nhất là giai đoạn từ E4 lên E234 hoàn chỉnh kéo dài từ khoảng 14w đến 30w với 1 tỷ 800 loại biến thể. Trong giai đoạn này nếu các mẹ ko linh hoạt khéo léo, rất rất dễ dính vào nợ ngủ. Mỗi ngày chỉ cần thiếu ngủ 1h thôi, kéo dài vài tuần là cũng nợ mấy chục giờ ngủ của con rồi.

5. Lịch EASY234 BIẾN THỂ giai đoạn 14-30w

Vì đa số các bạn bắt đầu dính nợ ngủ từ khi chuyển từ lịch EASY 4 lên EASY 234, nên mình sẽ viết chính phần này.

Từ EASY4 lên EASY234 là một hành trình khá dài (từ khoảng 14w-30w tùy bạn) nên cần chia thành các giai đoạn theo độ tuổi bé để có thể giảm thiểu nhất vấn đề nợ ngủ do THỪA WT – THIẾU SL.

LƯU Ý:

• LỊCH EASY4: TỔNG WT là 8H
• LỊCH EASY234: TỔNG WT LÀ 9H
• Do đó, các lịch biến thể EASY 2-3-4 sẽ có TỔNG WT trong khoảng từ 8-8.5h. Tổng ngủ ngày: 3.5-4h. Tổng ngủ đêm 12h.

A. GIAI ĐOẠN 14w-19w

• Biến thể EASY 4 bằng cách TĂNG TỔNG WT THÊM 30P (có thể tăng 1 WT nào đó lên 2.5h, hoặc 2 WT lên 15p mỗi WT).
• Biến thể này các bạn sẽ thức tổng 8.5h và ngủ ngày 3.5h nhưng vẫn ngủ 3 nap.
• Nap 3 rút còn 15-20p và giảm dần đến khi ngủ dưới 10p thì cắt hẳn nap 3 để chuyển qua lịch biến thể 2-3-4.

CÁC LỊCH THAM KHẢO: (Lưu ý: Các con số là WT – Thời gian thức)

• Tăng 1WT lên 2.5h, các WT khác giữ nguyên: Ví dụ 2-2-2-2.5 –> Nap 1 ngủ 2h, nap 2 ngủ 1h30-1h45p, nap 3 ngủ 15-20p. (Mẹ áp dụng WT2.5 cho khung giờ nào bé thức tốt nhất)
• Tăng 2WT lên 15p mỗi WT: Ví dụ 2-2h15-2-2h15 , nap 1 ngủ 2h, nap 2 ngủ 1h30-1h45p, nap 3 ngủ 15-20p. (Mẹ áp dụng WT2h15′ phù hợp khả năng thức của bé)

LƯU Ý:

• Lên biến thể 3-5 ngày lại lùi về lịch EASY 4 nếu thấy con có biểu hiện mệt ko thức được quá 2h ở nap kéo wt.
• Không kéo WT thêm quá 30p/ngày để tránh nợ ngủ. Một số mẹ “sáng tạo” lịch dạng: 2-2.5-2-2.5 thậm chí 2-2.5-3-2 gì đó khiến tổng WT của con lên tới 9-10 tiếng sẽ dẫn tới nợ ngủ sau đó nhé!
• Đây là giai đoạn con đang trong tuần khủng hoảng ww19 nên việc biếng ăn, catnap là bình thường. Mẹ cố gắng duy trì lịch ăn ngủ ổn định nhất cho con để qua 19w con có 1 lịch ổn nhé.

B. GIAI ĐOẠN 17w-21w

• Biến thể 234 với TỔNG WT 8h, ngủ ngày 4h, 2 nap.
• Biến thể này con chỉ còn ngủ có 2 nap ngày và thời gian thức giữa các nap khá dài 2.5-4h.
• Một số bạn ko cần qua biến thể EASY 4 như trên mà có thể cắt thẳng nap 3 lên luôn lịch 2 nap. Khi mẹ thấy con khó vào nap 3, hoặc ngủ nap 3 ko hiệu quả, ngủ 10-15p dậy thì có thể cân nhắc cắt nap 3 luôn.
• Một số mẹ thắc mắc là ở lịch biến thể E4 con đã thức tổng 8.5h, sao lên biến thể E234 lại thức có 8h? Lý do là tuy thức 8h nhưng con chỉ còn ngủ có 2 giấc ngày và thời gian thức giữa các nap lâu hơn, con mệt hơn so với thức 8.5 và có nap3 ngắn.

CÁC LỊCH THAM KHẢO

C. GIAI ĐOẠN 21w-29w

• Biến thể 234 với TỔNG WT 8.5h, ngủ ngày 2 nap, tổng ngủ 3.5h.
• Biến thể này con chỉ còn ngủ có 2 nap ngày và thời gian thức giữa các nap khá dài 2.5-4h.
• Đây là giai đoạn con trong tuần khủng hoảng ww26 nên việc ăn giảm, ngủ kém, catnap thường xảy ra. Mẹ cần kiên trì và giữ lịch ổn định nhất có thể cho bé để qua 26w con về lại nếp sinh hoạt ổn định nhé!

CÁC LỊCH THAM KHẢO

6. CÁC LƯU Ý QUAN TRỌNG khi áp dụng lịch biến thể E234:

• Các con số là WT – Thời gian thức.
• LỊCH EASY234 HOÀN CHỈNH chỉ lên sớm nhất là 26w, lên lịch sớm hơn mốc này chắc chắn dính nợ ngủ.
• Mẹ lựa chọn 1 lịch phù hợp với khả năng thức của con và duy trì trong ít nhất 3-5 ngày rồi mới đổi sang lịch khác nếu không thấy phù hợp.
• Sau khi lên lịch, cần quan sát con, sau 4-5 ngày theo lịch mới thấy con có biểu hiện mệt, buồn ngủ trước khi hết WT (dù trước đó thức tốt) thì cho con lùi lại về lịch nhẹ nhàng hơn trước đó (ví dụ từ lịch 2 nap WT8h lùi về E4, từ lịch WT 8.5 lùi về lịch 8h)
• Khi mới đổi từ lịch 3 nap qua lịch 2 nap hoặc khi tăng thời gian thức WT3, thỉnh thoảng ở WT cuối trước ngủ đêm con ko thức nổi, gục ngủ gật khi thức được khoảng 2-2.5h. Lúc này mẹ vẫn có thể để con ngủ gật CHỈ 5-10p trong 1-2 ngày (ko lâu hơn, ko kéo dài nhiều ngày, ko tính là 1 nap riêng biệt, ko tách thành WT mới).
• Mỗi nap con ngủ từ 1.5-2h được coi là ngủ đủ giấc. Nếu tổng 2 nap ngày con ngủ ít hơn 3h thì mẹ cho con ĐI NGỦ ĐÊM SỚM 15-30P (không sớm nhiều hơn 30p) và tiếp tục quan sát, nếu hiện tượng kéo dài trên 3 ngày thì cân nhắc đổi lịch khác.
• Lịch biến thể với 2 nap, tổng WT 8H có thể duy trì cho tới khi bé có các dấu hiệu khó vào giấc, catnap, thức dậy chơi buổi đêm hoặc sáng sớm (chơi ko khóc) dù trước đó đã theo lịch ổn.
• Mẹ cũng nhớ trả về lịch E4 khi thấy con có biểu hiện mệt sau 3-5 áp dụng lịch nhé.
• Giai đoạn con vào Tuần khủng hoảng ww19, ww26, ww37… nhiều bạn cần sử dụng quấn/nhộng để ngủ ngon, dù đã cai quấn từ lâu.

7. Chữa nợ ngủ dài ngày thế nào?

– Lùi về lịch trước đó. Tùy thuộc thời điểm bạn phát hiện ra con bị nợ ngủ đang nằm ở thời điểm nào thì sẽ thực hiện lùi lại về lịch trước đó.

– Nếu nợ ít thì lùi về ngay lịch liền đã dùng ngay trước đó, duy trì trong 3-7 ngày cho đến khi thấy con ngủ đêm tốt. Ví dụ, con đang ở đoạn 19-26w theo lịch WT8.5h, bị nợ ngủ, thì lùi về lịch 8h.

– Nếu nợ nhiều thì cân nhắc lùi hẳn 2 lịch, ví dụ con đang 36 tuần theo lịch E234 mà nợ dài từ 16w thì có khi cần lùi về E4 biến thể hoặc lịch 2 nap tổng WT8h. Đến khi con ngủ đêm ổn dần mới từ từ tăng WT để về lại lịch đúng độ tuổi.

– Cho 1-2 ngày con ngủ tràn ban ngày (>2h) nếu con ngủ được. Cách này chỉ khuyên dùng cho các mẹ đọc tín hiệu thức – ngủ của con tốt.

Mình xin tạm dừng bài viết ở đây, hi vọng đủ thông tin và đủ dễ hiểu cho các mẹ. Vấn đề 2-3-4 biến thể và nợ ngủ – chữa nợ ngủ vẫn luôn là vấn đề nhức nhối, đặc biệt do dính COMBO chuyển lịch từ E4 lên E234 biến thể kèm theo ww19 lẫn ww26. Và nếu không áp dụng lịch biến thể cẩn thận và không xử lý nợ ngủ (nếu có) thì kéo lết qua ww37 với lại khủng hoảng ngủ 7-9 tháng còn kinh dị hơn.

Chúc các mẹ áp dụng lịch nuột nà và vượt qua các kỳ bão tố thật nhẹ nhàng nhé!

About me

bubuhuong

See author's posts

Share this:

• Twitter
• Facebook
• Pinterest
• WhatsApp

Like this:

Like Loading...

BÀI LIÊN QUAN

bubuhuong