Nỗi Buồn Mang Tên Hoàng Kim Giáp - Tuổi Trẻ Online

Phóng to

Sau tấm áo choàng vương giả luôn là những tâm sự nặng nề của nỗi cô đơn, của những tham vọng, mưu đồ phản trắc và tội ác tày trời

Bộ phim có kinh phí kỷ lục của điện ảnh Trung Hoa, do đạo diễn uy tín nhất (Trương Nghệ Mưu) thực hiện, với dàn diễn viên đáng chú ý nhất (Châu Nhuận Phát, Củng Lợi, Châu Kiệt Luân, Lưu Diệp, Lý Mạn...) đã làm hoa mắt khán giả.

Người xem hoa mắt bởi cung điện tráng lệ rộng thênh thang; bởi tầng tầng lớp lớp mỹ nữ thịt da trắng nõn lộ hết ra khỏi những bộ áo lụa là; bởi ngọc ngà châu báu trải dài chốn hoàng cung; bởi thiên binh vạn tướng áo giáp dát vàng, gươm đao tua tủa; bởi thảm hoa cúc vàng vương giả tràn ngập sân đại điện... Người xem cũng hoa mắt, thắt lòng bởi phía sau sự phồn vinh đến thừa mứa ấy là những âm mưu đồi bại nhất: hoàng đế đầu độc hoàng hậu, hoàng hậu dan díu với con riêng của chồng; ý đồ phản trắc lật đổ vương triều của hoàng hậu cùng nhị hoàng tử; mưu toan ám sát huynh trưởng, bức tử phụ thân nhường ngôi cho mình của tam hoàng tử...

Một bộ phim công phu và tốn kém, rốt cuộc chỉ để lại nỗi ám ảnh bởi những cánh hoa cúc vàng nhuốm máu, rơi lả tả. Hoa và máu - tấn bi kịch dát vàng đã làm tan nát tình yêu của cả triệu người yêu cái tinh tế, sâu sắc, đầy tính nhân văn của điện ảnh châu Á nói chung và của Trương Nghệ Mưu nói riêng.

Trương Nghệ Mưu vẫn cho thấy khả năng chiêu mộ anh hào, tạo nên những làn sóng tò mò, chờ đợi nơi người xem, tài dàn dựng nên những đại cảnh hoành tráng cũng như những tiểu tiết tinh xảo, đẹp mắt nhất... Các nhà làm phim châu Á ngày nay đã chứng minh được mình cũng “dữ dội” chẳng thua gì các nhà làm phim Hollywood. Nhưng phần lớn khán giả phương Đông xem những hoành tráng kiểu Vô cực (Trần Khải Ca), Dạ yến (Phùng Tiểu Cương), Hoàng kim giáp (Trương Nghệ Mưu)... bỗng thấy như “không còn là mình”.

Lại nhớ cách đây không lâu, khi Ngàn dặm độc trình (tựa gốc: Thiên lý tẩu đơn kỵ, 2005) - một bộ phim ít được nhắc đến của Trương Nghệ Mưu - ra đời. Cũng là một bi kịch, nhưng bi kịch của Ngàn dặm độc trình lại khiến người xem mãi xao xuyến, xúc động. Chuyện phim chỉ xoay quanh việc một người cha Nhật Bản (Ken Takakura thủ vai) đơn độc lặn lội sang Trung Hoa để quay bộ phim về vở tuồng Ngàn dặm độc trình, làm quà tặng con trai đang sắp lìa đời vì bệnh ung thư.

Và ông chỉ chấp nhận quay người diễn viên mà theo con trai ông là người duy nhất diễn tròn vai Quan Công đường xa vạn dặm cứu bạn trong vở tuồng Thiên lý tẩu đơn kỵ nổi tiếng. Trớ trêu thay, người diễn viên ấy lại đang phải ngồi tù vì tội hành hung những kẻ dám bêu riếu đứa con ngoài giá thú của ông. Người cha Nhật thuyết phục để được vào tù quay phim vở tuồng. Vượt bao khó khăn, rào cản mới được chính quyền và nhà tù cho phép. Thế nhưng khi nghe người khách Nhật trình bày lý do muốn quay vở tuồng, người tù diễn viên lại không thể diễn vì nhớ đứa con trai chưa được nhìn nhận của mình. Người khách Nhật lại bỏ công sức đi về vùng quê Trung Hoa hẻo lánh để tìm cậu bé con người diễn viên tuồng... Diễn biến phim rất chậm và từng tình tiết đều cho thấy những mất mát, cô đơn, bất lực và cả những ăn năn trong từng giây từng phút của đời người...

Không chút hào nhoáng, không kỹ xảo “ầm ầm”, không người đẹp, không những cảnh quay nơi bồng lai tiên cảnh, những bộ phim như Ngàn dặm độc trình vẫn đủ sức làm người xem nhớ mãi bởi cốt truyện đầy tính nhân văn, giàu tình người của ngôn ngữ điện ảnh Á Đông thực thụ. Còn với những phim kiểu Hoàng kim giáp, chắc đạo diễn chỉ nhằm “chơi bạo lấy tiếng” mà thôi?

Phóng to Mỹ nữ lộng lẫy trong bộ trang phục gợi cảm phản ánh một chốn thâm cung đầy dục vọng và loạn luân Theo mạng doanh thu nổi tiếng của Mỹ Boxofficemojo, tính đến ngày 1-3-2007, sau hơn hai tháng công chiếu doanh thu của bộ phim Hoàng kim giáp trên toàn cầu lên đến 54,745 triệu USD, tức 423 triệu nhân dân tệ. Đây là con số mơ ước của nhiều bộ phim châu Á nhưng so với mức đầu tư (bao gồm cả chi phí quảng cáo) là 360 triệu nhân dân tệ thì chưa phải lý tưởng. Bởi thực tế, Âu Mỹ - thị trường chính mà Hoàng kim giáp hướng đến - lại có vẻ hờ hững khi doanh thu tại Mỹ chỉ có 6,53 triệu USD dù được chiếu trên 1.234 rạp. Trong khi đó tại thị trường nội địa (Trung Quốc), Hoàng kim giáp đã phá kỷ lục doanh thu của bộ phim Anh hùng (cũng do Trương Nghệ Mưu đạo diễn), vượt qua ngưỡng 300 triệu nhân dân tệ. Giới báo chí nhận định sức hút của Hoàng kim giáp ở Trung Quốc không phải là từ bản thân tác phẩm, mà nhờ vào sự tái hợp của đạo diễn Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi, cùng với sự tham gia của ngôi sao ca nhạc Đài Loan Châu Kiệt Luân. Học giả Thôi Vệ Bình cho rằng “Hoàng kim giáp là một siêu phẩm... bất bình thường” khi đổ một khoản chi phí rất lớn vào tạo vỏ bọc thật mỹ miều, nặng về hiệu quả thị giác trong khi “nội dung lại rỗng”. Nhà phê bình điện ảnh Quang Trư cũng đã có một bài viết sắc sảo về Hoàng kim giáp trên Tân Kinh Báo: “Về hình thức, Hoàng kim giáp rực rỡ hơn, qui mô hơn Dạ yến nhưng lại vung tay quá mức, khiến người xem cảm giác Trương Nghệ Mưu đang “chơi nổi”. Về nội dung, Hoàng kim giáp “có chuyện” hơn Anh hùng và Thập diện mai phục, song những điều Trương Nghệ Mưu kể chưa đánh động vào xúc cảm của công chúng. Còn nếu đưa Hoàng kim giáp so sánh với Ngọa hổ tàng long thì rõ ràng không thể đứng ngang hàng vì Trương Nghệ Mưu chưa đạt đến cảnh giới tinh thần như Lý An”. Đối với khán giả, Hoàng kim giáp không phải là bộ phim dở, nếu không nói là khá hấp dẫn. Tuy nhiên, nếu chưa xem, chưa từng biết đến vở kịch Lôi vũ của Tào Ngu sẽ rất khó cảm và hiểu được nội dung phim. Còn một yếu tố gây phản tác dụng của Hoàng kim giáp chính là trang phục của các nhân vật nữ khi ngực của họ được “đẩy” lên đến mức kỳ dị. Đó cũng được xem lý do khiến Hoàng kim giáp đánh mất giải thiết kế trang phục tại giải Oscar lần 79 vừa qua.