Nổi Hạch ở Cổ Lâu Ngày Liệu Có Phải Là Vấn đề Nguy Hiểm? - YouMed

Nội dung bài viết

• Nổi hạch ở cổ là gì?
• Triệu chứng nổi hạch ở cổ
• Nổi hạch ở cổ lâu ngày liệu có nguy hiểm không?
• Nguyên nhân nổi hạch ở cổ
• Khi nào cần đến gặp bác sĩ

Nổi hạch ở cổ là tình trạng thường gặp. Các hạch cổ là thành phần quan trọng tham gia vào hệ bạch huyết. Chúng có nhiệm vụ bắt giữ vật lạ và tạo ra các thành phần của hệ miễn dịch. Hạch vùng cổ sưng lên có thể báo hiệu tình trạng viêm nhiễm ở vùng đầu mặt; cũng có thể là một tình trạng nguy hiểm như ung thư. Bài viết sau đây của Bác sĩ Phan Văn Giáo sẽ giúp bạn hiểu về tình trạng nổi hạch ở cổ đang báo hiệu điều gì?

Nổi hạch ở cổ là gì?

Các hạch mà chúng ta đang nhắc đến ở đây đó là hạch bạch huyết. Hạch bạch huyết ở cổ là một phần của hệ thống bạch huyết; tham gia vào hệ miễn dịch của cơ thể. Khi nói nổi hạch cổ là đang mô tả tình trạng hạch bạch huyết vùng cổ sưng lên, báo hiệu một tình trạng bất thường của cơ thể.

Vai trò hạch bạch huyết

Cơ thể chúng ta có đến khoảng 450 hạch bạch huyết khác nhau phân bố ở các vị trí trên cơ thể: phía trước và hai bên cổ; sau gáy; sau tai; dưới cằm; nách và bẹn,… Hệ thống bạch huyết gồm các hạch và ống dẫn; tham gia dẫn lưu dịch khắp các cơ thể. Chúng mang dịch bạch huyết chứa: các tế bào bạch cầu, một ít hồng cầu và dịch trở lại hệ tuần hoàn qua tĩnh mạch.

Hạch bạch huyết là nơi tập trung các tế bào lympho, tạo ra kháng thể và đại thực bào tiêu hóa các mảnh vụn. Đây là vị trí đóng vai trò như bộ lọc – giữ lại các vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân gây bệnh trước khi chúng lây nhiễm đến các bộ phận khác của cơ thể.

Nổi hạch ở cổ lâu ngày báo hiệu gì?

Khi cơ thể lành mạnh, các hạch có kích thước nhỏ, mềm, không sưng đau,… Bạn khó có thể sờ hay nhìn thấy các hạch ở dưới da. Khi cơ thể nhiễm trùng, các hạch bạch huyết sẽ phản ứng bằng cách sưng lên, tạo các khối tròn hay bầu dục, có thể sờ thấy được; mà thông thường chúng ta hay gọi là “nổi hạch”.

Những vị trí nổi hạch phổ biến: nổi hạch sau gáy, nổi hạch ở háng,… Các hạch ở cổ được chia ra làm nhiều nhóm: hạch dưới hàm, dưới cằm, mang tai, sau tai, hạch má, vùng chẩm… Đây là những vùng dễ sờ và nhận thấy khi chúng sưng lên. Việc nổi hạch ở cổ hoặc nổi hạch ở cổ nhưng không đau, sưng tấy đột ngột thường là kết quả của nhiễm trùng, chấn thương. Nếu bạn bị nổi hạch ở cổ nhưng không đau thì đây có thể là dấu hiệu của khối u.

Triệu chứng nổi hạch ở cổ

Các triệu chứng của hiện tượng nổi hạch ở cổ thay đổi tùy theo vị trí và nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các dấu hiệu dễ nhận thấy đầu tiên đó là:

• Xuất hiện các khối sưng kích thước bằng hạt đậu hoặc thậm chí lớn hơn tại vị trí các hạch bạch huyết. Có thể nhận thấy bằng sờ hoặc lớn đến mức có thể nhìn thấy rõ ràng.
• Các khối sưng này sờ có thể mềm hoặc dai.
• Khối sưng này có thể sờ đau hoặc không.
• Khối sưng xuất hiện đột ngột hoặc tăng kích thước từ từ.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây nổi hạch ở cổ, các triệu chứng kèm theo có thể là:

• Sốt, đổ mồ hôi đêm.
• Chảy nước mũi, đau họng và các triệu chứng khác của nhiễm trùng hô hấp trên.
• Đau răng.
• Trường hợp kèm theo nổi các hạch toàn thân khác có thể do các bệnh lý toàn thân.
• Giảm cân đột ngột, suy nhược cơ thể.

Nổi hạch ở cổ lâu ngày liệu có nguy hiểm không?

Thông thường hạch cổ không nhìn thấy rõ và cần có kỹ thuật thăm khám của bác sĩ mới sờ được. Nếu như hạch cổ nổi do bệnh lý nhiễm trùng thường chỉ kéo dài 1-2 tuần và triệu chứng sẽ giảm dần sau khi hết nhiễm trùng. Tuy nhiên, việc nổi hạch cổ kéo dài hơn và không có triệu chứng thuyên giảm; có thể là báo hiệu cho bệnh lý trầm trọng hơn.

Trong trường hợp này bạn cần đến thăm khám bác sĩ ngay để tìm rõ nguyên nhân. Nổi hạch ở cổ lâu ngày thường gặp trong các bệnh lý như: ung thư, lao, giang mai… là những bênh lý cần phát hiện và điều trị sớm.

Nguyên nhân nổi hạch ở cổ

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nổi hạch ở cổ. Các bệnh lý có thể từ cấp tính như nhiễm trùng, đến bệnh lý mạn tính như ung thư. Chúng ta cần hiểu rõ những đặc điểm nổi hạch cổ tương ứng với từng nguyên nhân để có hướng điều trị thích hợp.

1. Viêm nhiễm vùng đầu cổ

Nhiễm trùng do virus, vi khuẩn có thể gây ra tình trạng nổi hạch ở cổ. Trong đó nhiễm tụ cầu vàng là nguyên nhân phổ biến. Nhiễm các virus đường hô hấp trên cũng là nguyên nhân gây nổi hạch cổ ở cả trẻ em và người lớn. Các virus như: Epstein-Barr virus, Varicella- zoster và HIV đều có liên quan đến triệu chứng nổi hạch ở cổ.

Các bệnh lý viêm nhiễm như:

• Viêm phế quản.
• Cảm cúm.
• Nhiễm trùng tai.
• Nhiễm trùng răng miệng.
• Viêm họng hạt, viêm amidan.
• Nhiễm trùng mũi.

Đây là những nguyên nhân thường gặp nhất đối với hạch cổ nổi. Tuy nhiên các hạch này thường nhỏ lại và biến mất khi tình trạng viêm giảm đi. Đối với trẻ nhỏ, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ mắc các bệnh lý đường hô hấp, tình trạng hạch viêm phản ứng dễ xảy ra; khiến nhiều phụ huynh lo lắng.

2. Hạch lao

Khi nhắc đến bệnh lao, lao phổi là bệnh lý phổ biến nhất. Tuy nhiên lao hạch cũng là bệnh lý gây ảnh hưởng nhiều đến người mắc. Trong lao hạch, các hạch thường dính thành chùm, sờ nhẵn và không đau. Lao hạch ít lây nhiễm hơn so với lao phổi.

3. Nổi hạch toàn thân

Nếu tình trạng sưng hạch cổ đi kèm với nổi hạch ở các vị trí khác như: bẹn, nách,… thì đây có thể là bệnh lý nổi hạch toàn thân.

4. Ung thư

Trường hợp nổi hạch ở cổ do ung thư hiếm gặp. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể chủ quan loại trừ nguyên nhân này.

U lympho Hodgkin (HL) và không Hodgkin (NHL)

Trường hợp sưng, không đau xuất hiện ở một hoặc nhiều hạch bạch huyết , đặc biệt hạch cổ; là dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư hạch. Ung thư hạch bao gồm u lympho Hodgkin (HL) và u lympho không Hodgkin (NHL). Nổi hạch ở cổ là một trong số ít những dấu hiệu biểu hiện ra bên ngoài của bệnh ung thư hạch ở giai đoạn đầu.

Bệnh HL đặc trưng bởi sự sưng tấy của hạch cổ. Quá trình bệnh di chuyển từ hạch bạch huyết này sang hạch bạch huyết khác. Trong khi đó, NHL có khả năng gây sưng cả hạch cổ và các hạch bạch huyết toàn thân.

Ung thư biểu mô tế bào vảy vùng đầu cổ

Đây là loại ung thư xuất phát từ các tế bào biểu bì của da và niêm mạc. Ung thư biểu hiện dưới dạng các thương tổn dạng mảng đỏ, phẳng, có lớp vảy bề mặt. Vị trí xuất hiện vùng mặt, dưới môi, tai, cổ hoặc tay và cánh tay. Ngoài ra có thể xuất hiện các tổn thương dạng loét đau trong miệng.

Ung thư biểu mô tế bảo vảy thường phát triển chậm và triệu chứng khó phát hiện. Bệnh có thể di căn đến các hạch vùng đầu cổ, trong đó có hạch cổ, gây sưng đau các hạch.

Ung thư di căn hạch

Đây cũng là những bệnh lý ác tính gây ra tình trạng nổi hạch ở cổ.

Lưu ý: Một số trường hợp bệnh u nang lành tính vùng cổ như: u mỡ, u bã, u nang giáp móng, chồi xương,… dễ nhầm lẫn với tình trạng nổi hạch. Việc chẩn đoán phân biệt đòi hỏi cần có bác sĩ có chuyên môn.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ

Dù đa phần các tình trạng nổi hạch ở cổ không quá nghiêm trọng, nhưng bạn cũng nên chú ý khi gặp các triệu chứng sau:

• Đau nhức ở vùng hạch kéo dài.
• Khối sưng sờ dai, cứng, không di động.
• Khối sưng liên tục kéo dài hơn hai tuần không rõ nguyên nhân.
• Suy nhược cơ thể.
• Sốt dai dẳng, đổ mồ hôi đêm.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Những triệu chứng này cho thấy các bệnh lý toàn thân hoặc trầm trọng như:

• Lao.
• Giang mai.
• HIV.
• Ung thư hạch.
• Bệnh bạch cầu.
• Ung thư di căn.

Nổi hạch ở cổ là một dấu hiệu cho thấy cơ thể của bạn đang báo động sự bất thường. Dù nguyên nhân là lành tính hay ác tính, tốt nhất chúng ta cũng nên đi khám để tìm rõ nguyên nhân và điều trị triệt để; nhất là các trường hợp hạch cổ nổi kéo dài và đi kèm các triệu chứng bất thường.