Nóng Bỏng Mua Bán đất… "khai Hoang" ở Bãi Giữa Sông Hồng

• Bài 1: Giới nhà giàu cư ngụ giữa sông

Mà không chỉ đến bây giờ, nhiều năm nay hoạt động mua bán đất… khai hoang bằng giấy tờ viết tay và dựng nhà không phép ở đây đã tồn tại, khiến nơi đây hình thành một cụm dân cư lớn với hàng trăm hộ dân, người ra vào cũng tấp nập hơn.

Giá tăng chóng mặt

Ngày 24/3, đi hết con phố Tứ Liên (trước là ngõ 124 đường Âu Cơ), chúng tôi men theo con đường dân sinh nhỏ dẫn ra Bãi Giữa. Không khó để chúng tôi tiếp cận được Toán (nhân vật đã đổi tên) cùng nhóm của mình đang khẩn trương hoàn thiện một căn nhà nhỏ bằng khung thép, mái tôn mà tất cả ở đây gọi là "lều" để né chính quyền có diện tích khoảng chừng 20m2. Toán giới thiệu mình là "thổ địa" ở đất này và có "thâm niên" khai hoang ở đây hơn chục năm.

"Nếu anh có ý định mua đất thì mua ngay bây giờ đi, không chỉ quay đi quay lại là giá đã khác rồi. Giá bây giờ so với trước Tết đã tăng thêm cả trăm triệu/sào rồi đấy. Đang có rất nhiều người ra đây hỏi mua đất để dựng nhà, làm vườn. Từ Tết đến giờ đã có hơn chục nóc nhà mới hình thành rồi", Toán giới thiệu.

Ngỏ ý muốn nhờ Toán giới thiệu cho mảnh nào chủ đang có ý định bán để tìm mua, nhanh nhảu Toán chỉ luôn một mảnh đất rộng 3 sào ngay bên cạnh. Với mức giá 350 triệu đồng/sào, mảnh đất 3 sào này có giá hơn 1 tỷ đồng. Toán tư vấn, chúng tôi cứ xem xét kỹ, nếu ưng thì ngay buổi chiều anh sẽ kết nối với chủ đất để vào việc mua bán. Tuy vậy theo lời Toán, chủ đất này muốn bán cả mảnh, không muốn xé nhỏ thành từng miếng một sào.

Nghe chúng tôi nói chuyện việc mảnh đất to quá, không đủ tiền, mà chỉ muốn mua mảnh nào tầm 2 sào đổ lại, Toán giới thiệu luôn đang có hai mảnh vừa tầm tiền, khoảng 650 triệu mỗi mảnh. Dẫn chúng tôi đi xem, sau một hồi men theo những con ngõ nhỏ, Toán dừng xe trước một mảnh vườn có chiều rộng mặt tiền khoảng chừng 15m, chạy dài hun hút đang được trồng rất nhiều chuối, ngay ở giữa vườn có một túp lều hoang tàn.

"Mảnh này 2 sào vuông vức, khá đẹp. Giá bạn em nó đang nhờ em bán hộ là 650 triệu. Đất này thuộc phường Tứ Liên. Nếu anh chị ưng mảnh này thì em sẽ kết nối với bạn em để chốt giá cụ thể. Mảnh này mà dựng nhà, sân vườn xong thì đẹp mĩ mãn. Anh cứ xem mấy nhà bên cạnh thì sẽ rõ", Toán tỉ tê.

Nói rồi Toán dẫn chúng tôi đi xem mảnh đất bên cạnh đã được chủ dựng những căn nhà bằng khung thép với mái tôn chừng 20m2, đồng thời quy hoạch sân vườn rất sạch đẹp. Theo lời Toán thì chủ mua đất này đã thuê nhóm của Toán thi công toàn bộ dưới hình thức chìa khóa trao tay. Chê ngõ vào hơi nhỏ, Toán lại dẫn chúng tôi đến một mảnh khác thuộc phường Ngọc Thụy. Đường dẫn vào khu vực này đã được bê tông hóa, mặt đường rộng chừng 4m, ôtô có thể dễ dàng ra vào. Ngay cổng vào là một căn nhà tạm bợ, cũng khung sắt, mái tôn rộng chừng 20m2.

"Mảnh 2 sào này bán giá 650 triệu. Nếu anh kết thì em có thể lùi thêm một chút để cho mua bán thuận lợi. Thủ tục mua bán đơn giản, mình cứ làm giấy viết tay với nhau là xong, vì đất này không ai công chứng cho cả. Nhà em khai hoang đất này ở đây cũng đã 14 năm rồi. Khu này thuộc phía bên phường Ngọc Thụy quản lý nhưng nếu dựng nhà, em cũng sẽ đứng ra lo liệu được", Toán giới thiệu.

Cũng trong sáng 24/3, chúng tôi đi qua mảnh đất có cắm biển cho thuê vườn nên đã gọi điện liên lạc. Một lúc sau, chúng tôi gặp được chủ nhà và chị cho biết, con đường đất chạy qua đang đổ bê tông nên mảnh sát đường 370 triệu đồng/sào, mảnh kế bên trong 300 triệu đồng/sào và mảnh trong cùng 250 triệu đồng/sào. Nói rồi, chị này khẳng định, "nếu không mua ngay, ít nữa đường bê tông làm xong thì không có giá đấy". Nói rồi chị tiết lộ, vì mảnh đất này 3 sào nên chị tạm đóng tiền làm đường bê tông 9 triệu đồng. Khi ngỏ ý muốn dựng nhà, chị này bảo "yên tâm, sẽ hướng dẫn đúng "cửa".

Nhiều mảnh đất ở Bãi Giữa được rào xung quanh và xây cổng kín mít.

"Làm luật" để dựng nhà?!

Trở lại cuộc giao dịch với Toán, chúng tôi tỏ ra lo lắng về việc mua đất rồi nhưng không làm nhà được. Toán khẳng định, chúng tôi cứ thoải mái mua bán, còn việc xây dựng chỉ cần "làm luật" thì anh ta sẽ kết nối. "Đo diện tích tính tiền, cứ 2 triệu/m2 "làm luật". Ở đây đa phần mọi người không ai làm quá 30 -35m2 cả. Theo em, anh cứ làm khoảng 20m2, những thứ khác làm sau. Nhà thì dựng khung thép, sau đó lợp bằng mái tôn, tường xung quanh không được xây mà chỉ có thể dùng gỗ, tre nứa hoặc mảnh tôn ghép. Em sẽ kết nối để anh chị "làm luật", anh cứ trao đổi thẳng với người ta, còn phần xây dựng em nhận luôn", Toán khẳng định.

Để chúng tôi tin tưởng, Toán dẫn chúng tôi về căn nhà gia đình đang sinh sống. Căn nhà nằm giữa một mảnh đất rộng chừng gần 3 sào đất. Lòng nhà rộng chừng 30m2, phía trước là một khoảng sân khá rộng được lát gạch đỏ, phía sau là căn bếp cũng khá khang trang. Nhà được lợp mái tôn nhưng xung quanh được ghép bằng gỗ. Nhìn mộc mạc, giản dị, cùng với vườn cây xanh mướt, không gian quả thực rất đáng sống.

Toán chia sẻ, ban đầu cũng chỉ "làm luật" 20m2 nhà, còn sân và bếp thì làm dần dần để không mất thêm chi phí. "Tiền "làm luật" tính theo m2 là 2 triệu đồng/m2. Còn xây dựng tùy mình sử dụng vật liệu, để hoàn thành mất khoảng năm bảy mươi triệu nữa. Bên phường Tứ Liên này anh chị không phải lo. Anh chị thấy nhà em rồi, chắc chắn sẽ hiểu tại sao em lại có thể làm cả nhà lẫn sân, vườn như thế này", Toán bật mí.

Lấy lý do vẫn còn lăn tăn việc sợ mua đất rồi nhưng không xây dựng được, buổi chiều hôm sau (25/3), thông qua Toán chúng tôi gặp trực tiếp một người tên Trang (đã đổi tên). Theo lời Toán, Trang là một trong những người giải quyết hết mọi việc cho khách mua đất muốn dựng nhà ở Bãi Giữa sông Hồng thuộc địa bàn phường Tứ Liên quản lý.

Tại cuộc gặp ba bên, chúng tôi được tận tai nghe hướng dẫn cách "làm luật" cũng như hứa hẹn sẽ dựng được nhà sau khi xuống tiền mua đất … khai hoang. Để chứng minh khả năng của mình, Toán còn khoe đã đứng ra kết nối để "làm luật" cho chủ nhà ở kế bên mảnh đất mà anh ta vừa giới thiệu với chúng tôi hôm qua.

"Anh không phải lo. Ngay một người bạn em đang làm cái nhà 45m2, em cũng nói mày phải làm đàng hoàng, tao đứng ra kết nối cho mày. Bây giờ nó tách ra làm hai cái: 1 cái 20m2 và một cái 45m2 đấy". Nói rồi, Toán còn tự tin khẳng định, Trang là người có uy tín, nhận lời là chắc ăn luôn.

Khi chúng tôi mới mô tả mảnh đất định mua, Trang xác định ngay được vị trí mảnh đất này. Điều này khiến chúng tôi ngạc nhiên, bởi khu vực Bãi Giữa rất rộng, rất nhiều đường nhánh, đi vào còn dễ bị lạc. Thấy thái độ của chúng tôi, Trang khoe mình đã có cả chục năm gắn bó với khu vực này nên "cái gì cũng biết". Trước sự tự tin của Trang và những dẫn chứng mà Toán đưa ra mà chúng tôi được tận mắt thấy, chúng tôi đều bị thuyết phục. Trang bảo, chúng tôi cứ bàn bạc cụ thể và chốt chắc chắn.

Bảng rao bán đất tại Bãi Giữa.

"Em nói thật với anh, kể cả bên phường Tứ Liên, hay Ngọc Thụy thì em vẫn làm được. Quan trọng là em muốn biết anh định mua miếng nào để em còn biết để đi đâu giải quyết. Bọn em hai bên phường biết nhau hết cả mà", Trang khẳng định chắc chắn. Trang cho biết thêm, miếng đất 2 sào chúng tôi định mua, dù đường nhỏ hơn chỗ khác một chút nhưng đó là khu vực đã có đông hộ gia đình ở. Sau này, mảnh đất đó còn chỉ cách cầu Tứ Liên có khoảng 200m. Khi chúng tôi đặt vấn đề mong muốn làm xong tổng thể nhà cửa, sân vườn luôn để không phải đi lại làm nhiều lần, Toán khẳng định làm được.

"Quan trọng là cái nhà anh dựng là bao nhiêu m2 và dựng như nào. Quan trọng với bọn em nữa là cũng phải chính xác số m2 bởi vì người ta còn ra kiểm tra. Nếu anh báo em làm 30m2, nhưng người ta ra kiểm tra lại là 45m2 thì nó không hay. Bởi vì sao, em phải nói thẳng vì nó là tiền. Như thế người ta lại nghĩ em cắt mất cái số m2 dư kia của người ta. Làm bao nhiêu đều được, nhưng anh phải chính xác con số. Trên 50m2 nó khác, gần như không làm được, chỉ làm từ 40m2 đổ xuống", Toán khẳng định chắc nịch.

Sau cuộc gặp gỡ này, chúng tôi còn có các cuộc trao đổi khác với Toán và không ít lần bị thúc giục "chốt", để nếu không còn bán cho người khác. Trước những gì mắt thấy, tai nghe, chúng tôi đã hiểu vì sao, tại khu vực Bãi Giữa - nơi được xác định nằm khu vực thoát lũ sông Hồng mà nhiều năm nay đã hình thành hẳn khu dân cư với những nóc nhà lớn bé. Và cũng hiểu tại sao, ngay ở Hà Nội mà hoạt động mua bán đất… khai hoang vẫn diễn ra sôi động.

Quy định về đất khai hoang Theo quy định tại Điều 100, Luật Đất đai 2013, đất khai hoang nếu có giấy về quyền sử dụng đất trước ngày 15/10/1993 do cư quan có thẩm quyền cấp thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Trường hợp không có giấy tờ theo quy định của Luật Đất đai 2013 nhưng có đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ: Đất khai hoang sử dụng ổn định từ trước ngày 1/7/2004; không vi phạm pháp luật về đất đai; nay được UBND cấp xã xác nhận đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với quy hoạch. Trường hợp cấp sổ đỏ cho đất khai hoang sử dụng trước ngày 1/7/2014 (ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực): Sử dụng đất trước ngày 1/7/2014 nhưng nếu có đủ các điều kiện: Có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn/đặc biệt khó khăn; được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không tranh chấp.